WASHINGTON — Thượng viện Mỹ suýt soát thông qua dự luật thuế và chi tiêu quy mô lớn của Tổng thống Trump
Hôm thứ Ba, Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật thuế và chi tiêu khổng lồ của Tổng thống Donald Trump sau một phiên bỏ phiếu kéo dài hơn 24 tiếng, đánh dấu chiến thắng lớn cho ông Trump và đưa đạo luật trọng điểm trong nhiệm kỳ hai tiến gần hơn đến bàn làm việc của ông.
Dự luật được thông qua với tỷ lệ 51–50, trong đó hầu hết các Thượng nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ, ngoại trừ ba người: Thom Tillis (Bắc Carolina), Rand Paul (Kentucky) và Susan Collins (Maine) – những người cùng bỏ phiếu chống với toàn bộ phe Dân chủ. Phó Tổng thống JD Vance đã đóng vai trò then chốt khi bỏ lá phiếu quyết định để phá vỡ thế hòa.
Phiên bỏ phiếu diễn ra sau khi Thượng viện làm việc suốt cuối tuần và cả trong kỳ nghỉ định sẵn nhằm kịp thông qua dự luật. Tổng thống Trump đã kêu gọi quốc hội phê duyệt trước ngày 4/7 và tuyên bố sẽ nhanh chóng ký ban hành.
Sự thông qua dự luật cũng là thắng lợi cá nhân lớn của Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune, người đã vận động các Thượng nghị sĩ Cộng hòa còn do dự giữa lúc dự luật gặp nhiều phản đối. “Đây là chiến thắng phi thường cho người dân Mỹ,” ông Thune phát biểu sau cuộc bỏ phiếu.
Nội dung của “Big, Beautiful Bill”
Được đảng Cộng hòa đặt biệt danh là “dự luật to đẹp,” đạo luật này bao gồm:
- Tăng mạnh chi tiêu cho an ninh biên giới, quốc phòng và sản xuất năng lượng
- Gia hạn nhiều khoản cắt giảm thuế trị giá hàng nghìn tỷ USD
- Cắt giảm ngân sách cho các chương trình y tế và hỗ trợ dinh dưỡng
Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) ước tính đạo luật sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang gần 3,3 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.
Một số nghị sĩ Cộng hòa phản đối vì lo ngại tác động đến thâm hụt ngân sách và cắt giảm sâu vào chương trình Medicaid, có thể khiến gần 12 triệu người Mỹ mất bảo hiểm y tế trong những năm tới. Tuy nhiên, các điều chỉnh cuối cùng đã giúp Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Alaska) quay lại ủng hộ dự luật, góp phần đảm bảo chiến thắng sít sao.
Tổng thống Trump hoan nghênh kết quả từ chuyến đi tại Florida:
“Dự luật này có cái gì đó cho tất cả mọi người. Tôi nghĩ Hạ viện sẽ thông qua dễ hơn Thượng viện.”
Quá trình giành phiếu
Trong suốt đêm trước ngày bỏ phiếu, ông Thune làm việc không nghỉ, gặp trực tiếp các nghị sĩ còn do dự như Ron Johnson (Wisconsin), Rick Scott (Florida) và Rand Paul – người phản đối mạnh vì điều khoản nâng trần nợ thêm 5 nghìn tỷ USD.
Thượng nghị sĩ Murkowski cho biết việc ra quyết định khiến bà “đau đầu dữ dội,” do lo ngại các khoản cắt giảm ảnh hưởng đến người dân Alaska. Dù vậy, bà nói “tôi phải cân nhắc tổng thể, vì tôi luôn đặt người dân bang mình lên trước tiên.”
Trong một tuyên bố sau đó, bà Murkowski nói:
“Thành thật mà nói, tôi hy vọng đây chưa phải là phiên bản cuối cùng. Chúng ta cần làm việc thêm để hoàn thiện trước khi trình Tổng thống ký.”
Phản ứng từ phe Dân chủ
Dự luật được thông qua bằng quy trình hoà giải ngân sách – cho phép phe đa số (Cộng hòa) bỏ qua sự ủng hộ từ phe thiểu số (Dân chủ).
Không có quyền ngăn chặn, phe Dân chủ kéo dài quy trình bằng cách buộc Thượng viện phải đọc toàn bộ dự luật suốt gần 16 tiếng và đệ trình hàng loạt sửa đổi – hòng gây khó cho các đồng nghiệp Cộng hòa trước kỳ bầu cử giữa kỳ.
Trong phiên “vote-a-rama” (bỏ phiếu hàng loạt), Thượng viện đã biểu quyết nhiều sửa đổi, trong đó có:
- Loại bỏ điều khoản tạm dừng quy định cấp bang về trí tuệ nhân tạo (AI)
- Siết chặt kiểm tra đối tượng được nhận Medicaid, tránh cấp cho người đã qua đời
Một sửa đổi đáng chú ý của Thượng nghị sĩ Collins nhằm tăng quỹ hỗ trợ bệnh viện nông thôn từ 25 lên 50 tỷ USD bằng cách tăng thuế giới siêu giàu – không được thông qua. Lãnh đạo Thiểu số Chuck Schumer ví von sửa đổi như “dán băng keo cho vết cụt chân – không giải quyết được gì.”
Phe Dân chủ cũng phản đối việc sử dụng “chính sách hiện hành làm chuẩn kế toán,” vì sẽ khiến việc gia hạn giảm thuế trông như không tốn kém gì. Tuy nhiên, phe Cộng hòa vẫn bỏ phiếu thông qua theo đúng đường lối đảng.
Ông Schumer chỉ trích gay gắt:
“Người dân Mỹ sẽ không quên sự phản bội của đảng Cộng hòa. Họ đã cúi đầu trước Tổng thống.”
Ny (Theo CBS News)
