(AP) — Lớp vỏ “bất khả chiến bại” về mặt chính trị của Tổng thống Donald Trump đang bắt đầu nứt vỡ, khi ông loay hoay đối phó với những bức xúc của người dân về chi phí sinh hoạt và không thể dập tắt nỗ lực của một nhóm nghị sĩ Cộng hòa nổi loạn muốn công bố thêm hồ sơ liên quan đến Jeffrey Epstein.
Hai thách thức này — xuất hiện ngay sau loạt chiến thắng bầu cử của đảng Dân chủ và trước chiến dịch bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới, vốn sẽ quyết định quyền kiểm soát Quốc hội — đang tạo ra một thực tế lạnh lùng cho vị tổng thống từng tự hào về sức ảnh hưởng không đối thủ tại Washington.
Trong nhiệm kỳ hai, Trump đã sử dụng quyền lực một cách cứng rắn: tái cơ cấu chính phủ liên bang, triển khai quân đội đến nhiều thành phố, phớt lờ lo ngại về tính hợp pháp của các chiến dịch quân sự, và khởi động nhiều dự án nâng cấp, bao gồm cả một phòng khiêu vũ mạ vàng gắn vào Tòa Bạch Ốc.
Thế nhưng phong cách quyết liệt ấy không thể xóa bỏ những thực tế chính trị — đặc biệt là sự bất mãn kéo dài với nền kinh tế, dù lạm phát đã thấp hơn thời Tổng thống Joe Biden.
“Từng có lúc chúng ta trải qua mức lạm phát cao nhất trong lịch sử,” Trump nói tại hội nghị do McDonald’s tổ chức hôm thứ Hai. “Bây giờ lạm phát đã trở lại bình thường. Chúng ta sẽ đưa nó xuống thấp hơn nữa. Chúng ta muốn sự hoàn hảo.”
Một tổng thống “vịt què”
Bên cạnh đó, không thể lờ đi một thực tế: Trump là tổng thống “vịt què”, không thể tái tranh cử dù ông thể hiện mong muốn tiếp tục ở lại quyền lực.
Dân biểu Thomas Massie (Cộng hòa – Kentucky), một người thường xuyên bất hòa với Trump, đã nhắc lại điều này hôm Chủ nhật khi kêu gọi các nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ dự luật buộc Bộ Tư pháp công bố hồ sơ Epstein.
“Trump có thể bảo vệ các vị ở những địa hạt đỏ ngay bây giờ bằng một lời ủng hộ,” Massie nói trên ABC News. “Nhưng đến năm 2030, ông ấy sẽ không còn là tổng thống nữa. Và nếu các vị bỏ phiếu chống lại việc công bố hồ sơ, các vị sẽ bị xem là đang bảo vệ kẻ ấu dâm — và khi đó Trump cũng không thể cứu các vị.”
Hồ sơ Epstein trở thành điểm nóng
Epstein — chết trong tù nhiều năm trước trong một vụ được xác định là tự sát — là tội phạm tình dục với mạng lưới quan hệ trải rộng trong giới quyền lực, khiến tên tuổi ông luôn gắn liền với phẫn nộ của công chúng và vô số thuyết âm mưu.
Trump từng phản đối dự luật Epstein tại Hạ viện, coi đây là sự tiếp diễn của những cuộc điều tra bám theo ông suốt nhiều năm. Nhưng hôm Chủ nhật, ông bất ngờ đổi hướng, tuyên bố đã đến lúc “khép lại” vấn đề và ủng hộ việc bỏ phiếu.
Đó là sự thừa nhận rằng Trump đã phải nhận một thất bại hiếm hoi ở Quốc hội do Cộng hòa kiểm soát — nơi các nghị sĩ thường tránh đối đầu với ông.
Ngay cả khi ông cố áp đặt ý chí của mình lên những nhân vật như Dân biểu Marjorie Taylor Greene — người ông vừa xảy ra mâu thuẫn — Trump vẫn phải tìm cách ngăn chặn nguy cơ thất bại trong bầu cử giữa nhiệm kỳ tới. Nếu Dân chủ giành quyền kiểm soát Quốc hội, họ có thể chặn đứng chương trình nghị sự của Trump và mở các cuộc điều tra về chính quyền của ông.
Ông gây sức ép buộc các tiểu bang vẽ lại bản đồ bầu cử có lợi cho đảng Cộng hòa. Hôm thứ Hai, Trump tỏ ra tức giận vì Cộng hòa ở Indiana không nghe theo ý mình, và tuyên bố sẽ ủng hộ những ứng viên thách thức bất kỳ nghị sĩ nào không ủng hộ việc tái phân chia địa hạt.
“Chúng ta phải giữ bằng được đa số,” ông viết trên mạng xã hội. “Đảng Cộng hòa phải phản công!”
Khủng hoảng chi phí sinh hoạt bủa vây cử tri
Việc bảo vệ quyền kiểm soát Quốc hội có lẽ sẽ phụ thuộc vào nỗ lực giải quyết những lo lắng kinh tế của người dân — điều đôi khi bị lu mờ bởi tham vọng của Trump trong chính sách đối ngoại và siết chặt nhập cư.
Hôm Chủ nhật, Trump thừa nhận giá tiêu dùng “vẫn cao hơn một chút”. Mối lo về khả năng chi trả đã buộc ông phải phần nào đảo ngược chính sách thuế quan — trụ cột trong chương trình kinh tế của mình. Chính quyền đã giảm thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng như cà phê, thịt bò và trái cây nhiệt đới — một sự thừa nhận ngầm rằng thuế quan đã làm tăng chi phí cho người dân.
Trump cũng đề xuất khoản “cổ tức 2.000 USD” từ nguồn thu thuế quan cho hầu hết người dân Mỹ, trừ người giàu. Nhưng Quốc hội chưa chắc sẽ ủng hộ, đặc biệt khi thâm hụt ngân sách vẫn nghiêm trọng và việc bơm tiền mặt vào dân có thể khiến lạm phát tăng trở lại.
Dù vậy, Trump vẫn tỏ ra lạc quan về nền kinh tế tại sự kiện của McDonald’s.
“Đất nước đang làm rất tốt,” ông nói.
Nhưng trong tháng này, đảng Dân chủ đã thắng lớn ở New Jersey, Virginia và nhiều nơi khác — dấu hiệu bất bình rõ rệt với cách Trump điều hành nền kinh tế.
Neil Newhouse, một chuyên gia thăm dò kỳ cựu của đảng Cộng hòa, cho rằng chiến thắng của Dân chủ không bất ngờ, nhưng “điều gây chú ý là mức độ áp đảo”.
Ông cảnh báo đảng mình không nên lặp lại sai lầm của Tổng thống Biden, người từng cố thuyết phục cử tri rằng lạm phát chỉ là tạm thời.
“Anh có thể nói giá đang giảm đến xanh mặt,” Newhouse nói. “Nhưng nếu người dân không thấy điều đó trong siêu thị, thì nói bao nhiêu cũng vô nghĩa.”
