Sanae Takaichi trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản
Một cột mốc lịch sử cho Nhật Bản, nhưng Takaichi lên nắm quyền giữa lúc liên minh mong manh và hàng loạt thách thức đang chờ, bao gồm chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Donald Trump.
Cột mốc lịch sử tại Nhật Bản
Các nghị sĩ Nhật Bản ngày thứ Ba đã bầu bà Sanae Takaichi, 64 tuổi, lãnh đạo phe bảo thủ cứng rắn, làm nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử hiện đại của đất nước.
Bà Takaichi, tân chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) — đảng cầm quyền lâu đời của Nhật — giành chiến thắng với 237 phiếu so với 149 trước đối thủ Yoshihiko Noda, lãnh đạo Đảng Dân chủ Lập hiến đối lập. Ở Thượng viện, bà cũng được bầu với 125 phiếu thuận và 46 phiếu chống, sau khi suýt thiếu đa số ở vòng đầu.
Dù đây là bước tiến quan trọng cho phụ nữ Nhật Bản, nơi họ vẫn thiếu vắng nghiêm trọng trong đời sống chính trị, bà Takaichi bước vào nhiệm kỳ trong thế yếu, giữa liên minh mong manh và hàng loạt thách thức trước mắt, trong đó có chuyến công du của Tổng thống Donald Trump vào tuần tới.
Người kế thừa di sản của Shinzo Abe
Là học trò chính trị của cố Thủ tướng Shinzo Abe, người bị ám sát sau khi rời chức, bà Takaichi ủng hộ tăng cường quân đội, siết chặt chính sách nhập cư và sửa đổi Hiến pháp hòa bình của Nhật Bản.
Trước đây, bà từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng, bao gồm Bộ trưởng An ninh Kinh tế, Bộ trưởng Nội vụ, và Bộ trưởng Bình đẳng giới.
Bà từng hai lần thất bại trong cuộc đua lãnh đạo LDP vào các năm 2021 và 2024, trước khi giành chiến thắng đầu tháng này. Tuy nhiên, con đường lên chức thủ tướng của bà gặp trở ngại khi đảng trung dung Komeito rút khỏi liên minh cầm quyền.
Để đảm bảo chiến thắng, LDP đã ký thỏa thuận với Đảng Đổi mới Nhật Bản (Ishin) có trụ sở tại Osaka, kéo liên minh cầm quyền nghiêng thêm về cánh hữu.
Liên minh yếu và kỳ vọng thấp
Ngay cả với liên minh mới, bà Takaichi vẫn thiếu đa số ở cả hai viện. LDP đã mất nhiều ghế trong các cuộc bầu cử gần đây do cử tri phẫn nộ với các vụ bê bối tham nhũng và chi phí sinh hoạt tăng cao.
“Bà ấy lên nắm quyền trong thế yếu ngay từ đầu,”
nhận định Jeff Kingston, giáo sư Nghiên cứu châu Á tại Đại học Temple (cơ sở Nhật Bản).
Thử thách đầu tiên: chuyến thăm của Donald Trump
Tuần tới, Tổng thống Mỹ Donald Trump — trong chuyến công du châu Á đầu tiên kể từ khi tái đắc cử — sẽ ghé thăm Malaysia và Nhật Bản, trước khi đến Hàn Quốc dự hội nghị thượng đỉnh kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC).
“Bà ấy không có nhiều thời gian để chuẩn bị cho hàng loạt hoạt động ngoại giao,”
Kingston nói thêm.
“Nhưng ưu tiên hàng đầu của bà, rõ ràng, là khôi phục sức mạnh kinh tế Nhật Bản.”
Tổng kết:
Sự kiện Sanae Takaichi trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản đánh dấu một bước ngoặt lịch sử, song thử thách của bà cũng chưa từng có — từ việc duy trì liên minh cầm quyền mong manh, ổn định kinh tế trong nước, cho đến ứng phó với áp lực ngoại giao khi Donald Trump quay lại sân khấu chính trị toàn cầu.
Hạ viện Cộng hòa sắp công bố báo cáo cáo buộc ông Biden lạm dụng chữ ký tự động
Báo cáo điều tra mới nhắm vào “autopen” thời Biden
(AP) — Sau nhiều tháng điều tra, Hạ viện do phe Cộng hòa kiểm soát đang chuẩn bị công bố báo cáo kết quả điều tra liên quan đến cáo buộc rằng cựu Tổng thống Joe Biden đã lạm dụng công cụ ký tự động (autopen) trong nhiệm kỳ của mình.
Bản báo cáo, dự kiến công bố trong vài tuần tới, tập trung vào các cáo buộc chưa được kiểm chứng rằng ông Biden xuống sức và suy giảm nhận thức trong thời gian tại vị, khiến các quan chức Tòa Bạch Ốc có thể ban hành chính sách mà ông không hề hay biết.
“Ủy ban Giám sát Hạ viện đã phát hiện ra rằng ‘nhiệm kỳ autopen của ông Biden’ là một trong những vụ bê bối lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ,”
Chủ tịch Ủy ban, Dân biểu James Comer (Cộng hòa – Kentucky) tuyên bố.
“Khi Tổng thống Biden yếu đi, đội ngũ của ông đã lạm dụng autopen để ký các sắc lệnh hành pháp trái thẩm quyền. Chúng tôi đã hoàn tất phỏng vấn các trợ lý then chốt và sẽ sớm báo cáo kết quả tới người dân Mỹ.”
Phe Cộng hòa cáo buộc, nhưng chưa có bằng chứng cụ thể
Ủy ban Cộng hòa không nêu rõ bất kỳ trường hợp cụ thể nào mà họ cho là “autopen bị lạm dụng”. Người phát ngôn Ủy ban chỉ nói rằng chi tiết sẽ được nêu trong báo cáo chính thức.
Autopen là thiết bị cơ học tái tạo chữ ký thật của một người, thường được dùng trong các thủ tục hành chính để ký văn kiện hàng loạt.
Trong cuộc điều tra, ủy ban đã phỏng vấn hơn chục cựu quan chức cao cấp trong chính quyền Biden, tập trung vào tình trạng minh mẫn và khả năng ra quyết định của ông.
Phe Dân chủ trong Ủy ban cho rằng cuộc điều tra này chỉ nhằm đánh lạc hướng dư luận và né tránh việc làm rõ các bê bối trong chính quyền Trump.
Về phần mình, ông Biden kiên quyết bác bỏ mọi cáo buộc rằng ông không kiểm soát được công việc của chính quyền:
“Tôi là người đưa ra các quyết định trong suốt nhiệm kỳ: từ ân xá, sắc lệnh hành pháp, đến luật pháp và tuyên bố. Mọi lời nói rằng tôi không làm vậy đều vô lý và sai sự thật,” ông nói trong một tuyên bố mùa hè vừa qua.
Những lời khai mâu thuẫn
Một số cựu quan chức được triệu tập, bao gồm bác sĩ riêng của ông Biden – Kevin O’Connor, chánh văn phòng Đệ nhất phu nhân Jill Biden – Anthony Bernal, và cố vấn cấp cao Annie Tomasini, đã viện dẫn Tu chính án thứ Năm và từ chối trả lời.
Những người khác thừa nhận rằng tốc độ làm việc của ông Biden giảm sút theo tuổi tác. Theo lời Jeff Zients, cựu Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, “những quyết định từng cần ba cuộc họp, nay cần đến bốn.”
Các quan chức cũng thảo luận về việc có nên công khai kiểm tra nhận thức của tổng thống để trấn an công chúng. Bác sĩ O’Connor cho biết ông “sẽ xem xét khả năng đó.”
Tuy nhiên, nhiều trợ lý thân cận của Biden bác bỏ hoàn toàn cáo buộc rằng nhân viên đã “thay quyền tổng thống”.
“Không hề có bất kỳ âm mưu nào nhằm chiếm quyền điều hành hoặc che giấu tình trạng sức khỏe của tổng thống với người dân Mỹ,”
cố vấn lâu năm Steve Ricchetti khẳng định trước ủy ban.
Vì sao “autopen” lại trở thành tâm điểm
Tuổi tác và sự chậm chạp của ông Biden trong các bài phát biểu từng là vũ khí công kích chính của ông Donald Trump và phe Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm ngoái.
Chính quyền Trump hiện còn chế giễu ông Biden bằng cách treo ảnh máy autopen thay cho chân dung chính thức của ông trong phòng trưng bày tổng thống tại West Wing.
Phe Cộng hòa cho rằng nếu việc dùng autopen bị coi là “lạm quyền,” nhiều sắc lệnh, lệnh ân xá, và đạo luật dưới thời Biden có thể bị tòa tuyên vô hiệu. Tổng thống Trump đã ra lệnh cho Bộ Tư pháp điều tra vấn đề này.
Một bản ghi nhớ của Tòa Bạch Ốc gửi Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi viết rằng:
“Nếu autopen được sử dụng mà không có sự cho phép của Tổng thống Biden, thì đó là hành vi vi phạm Hiến pháp, ảnh hưởng đến tính hợp pháp của hàng loạt sắc lệnh và chính sách ban hành nhân danh ông ấy.”
Tuy nhiên, lập luận này chưa từng được thử thách trước tòa — và có thể gây phản tác dụng cho chính ông Trump, người cũng từng dùng autopen để ký một số văn kiện trong hai nhiệm kỳ của mình.
Cuộc chiến pháp lý và chính trị mới
Phe Cộng hòa kêu gọi truy tố hình sự bất kỳ nhân viên nào bị phát hiện “lạm dụng autopen.”
Ngược lại, giới học giả pháp lý và phe Dân chủ gọi đây là “luận điểm nực cười”, cảnh báo rằng nếu lập tiền lệ này, nhiều chính sách của chính Trump cũng có thể bị xem là bất hợp pháp.
Một chuyên gia tại Đại học Georgetown nhận định:
“Nếu họ tuyên bố việc dùng autopen là lạm quyền, thì chính các sắc lệnh được ký tự động dưới thời Trump cũng phải chịu chung tiêu chuẩn đó.”
Tóm lại:
Báo cáo “Autopen của Biden” là bước mới trong nỗ lực của phe Cộng hòa nhằm làm suy yếu hình ảnh của cựu tổng thống, nhưng đến nay chưa có bằng chứng xác thực.
Trong khi đó, chính quyền Trump coi đây là cơ hội thách thức tính hợp pháp của hàng loạt chính sách thời Biden, mở ra một mặt trận chính trị – pháp lý mới ngay giữa lúc nước Mỹ vẫn đang chia rẽ sâu sắc.
Thượng viện Cộng Hòa tới Tòa Bạch Ốc giữa bế tắc đóng cửa chính phủ
Cộng hòa đến Tòa Bạch Ốc — không để đàm phán, mà để thể hiện đoàn kết
(AP) — Khi cuộc đóng cửa chính phủ bước sang tuần thứ tư, các thượng nghị sĩ Cộng hòa sẽ tập trung tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Ba, không phải để thương lượng về cách chấm dứt bế tắc, mà là để biểu dương sự thống nhất cùng Tổng thống Donald Trump, trong khi họ kiên quyết từ chối mọi yêu cầu từ phía Dân chủ.
Phe Dân chủ tại Thượng viện vẫn tự tin vào chiến lược liên tục bỏ phiếu chống dự luật của Hạ viện — vốn nhằm tạm thời mở cửa lại chính phủ — cho đến khi Cộng hòa, bao gồm cả Trump, chấp nhận đàm phán về việc gia hạn trợ cấp y tế (health care subsidies) sắp hết hạn vào cuối năm nay.
Khi cả hai phe đều không nhượng bộ, chưa ai biết bế tắc sẽ kéo dài bao lâu, trong khi hàng trăm nghìn nhân viên liên bang sắp mất thêm một kỳ lương, và các tiểu bang bắt đầu cảnh báo nhiều chương trình liên bang trọng yếu có thể ngừng hoạt động hoàn toàn.
Cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc, theo dự đoán, khó có thể tạo ra giải pháp lưỡng đảng, bởi phe Cộng hòa tại Thượng viện vẫn bám chặt lập trường, và Trump đang đi theo hướng đó.
“Tôi nghĩ tổng thống sẵn sàng tham gia thảo luận về việc gia hạn trợ cấp,” lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune (South Dakota) nói hôm thứ Hai.
“Nhưng tôi không nghĩ họ sẽ làm vậy cho đến khi phe Dân chủ mở cửa lại chính phủ.”
Nhân viên mất lương, chương trình cạn tiền
Trong khi Quốc hội rơi vào bế tắc, hậu quả của việc đóng cửa chính phủ ngày càng nghiêm trọng. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang sẽ tiếp tục không được trả lương, không rõ bao giờ mới được hoàn tiền.
Các dịch vụ thiết yếu như chương trình WIC (Hỗ trợ Dinh dưỡng cho Phụ nữ, Trẻ sơ sinh và Trẻ nhỏ) và Head Start (mẫu giáo cho trẻ em gia đình khó khăn) đang đối mặt nguy cơ hết ngân sách.
Hôm thứ Hai, Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright thông báo Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia (NNSA) phải cho nghỉ việc tạm thời 1.400 nhân viên liên bang. Cùng lúc, Cục Hàng không Liên bang (FAA) báo cáo thiếu nhân viên kiểm soát không lưu, gây ra nhiều chuyến bay trễ trên toàn nước Mỹ.
Dẫu vậy, không khí tại Washington vẫn thờ ơ, khi mỗi phe tin phe kia sẽ phải nhượng bộ trước.
“Lập trường của chúng tôi không thay đổi. Chúng tôi muốn chấm dứt đóng cửa càng sớm càng tốt và giải quyết khủng hoảng phí bảo hiểm ACA, đang đe dọa hơn 20 triệu người lao động Mỹ,” lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer (New York) phát biểu hôm thứ Hai.
Ông Schumer chỉ trích cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc như một “buổi cổ vũ tinh thần”, và gọi việc Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Louisiana) giữ Hạ viện ngưng làm việc giữa thời điểm khủng hoảng là “đáng xấu hổ.”
Những hạn chót dồn dập trong tháng 11
Các nghị sĩ của cả hai đảng đều thừa nhận: càng kéo dài, khả năng gia hạn trợ cấp y tế hoặc thông qua ngân sách thường niên càng trở nên mong manh.
Dự luật của Hạ viện — vốn Thượng viện Dân chủ đã bác bỏ đến 11 lần — chỉ giúp chính phủ mở cửa tạm đến ngày 21 tháng 11.
Ông Thune gợi ý phe Cộng hòa có thể đề xuất gia hạn ngân sách tạm thời lâu hơn, thay vì tiếp tục thông qua từng dự luật chi tiêu nhỏ lẻ.
“Nếu không sớm chấm dứt đóng cửa, chúng ta sẽ phải kéo dài ngân sách hiện tại — có thể là một khoảng thời gian dài hơn nhiều,” ông nói.
Phe Dân chủ thì tập trung vào ngày 1 tháng 11, khi mùa ghi danh bảo hiểm y tế ACA cho năm tới bắt đầu. Nếu trợ cấp mở rộng hết hạn, hàng triệu người Mỹ sẽ phải đăng ký bảo hiểm mới với chi phí cao hơn, và khó có thể khôi phục trợ cấp sau này ngay cả khi đạt được thỏa thuận.
“Rất sớm thôi, người dân Mỹ sẽ phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn về kế hoạch y tế cho năm sau,” Schumer cảnh báo.
Vai trò của Trump
Cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Ba được xem là cơ hội để các thượng nghị sĩ Cộng hòa trao đổi trực tiếp với Trump về tình hình đóng cửa, sau nhiều tuần ông tập trung vào đối ngoại và các hồ sơ quốc tế.
Tuần trước, Trump bác bỏ yêu cầu của phe Dân chủ, gọi đó là “điên rồ”, và tuyên bố:
“Chúng ta sẽ không làm theo họ đâu.”
Thượng nghị sĩ John Hoeven (North Dakota) cho biết cuộc gặp này nhằm “thảo luận chiến lược với tổng thống.”
“Rõ ràng chúng tôi sẽ trình bày quan điểm, ông ấy cũng sẽ chia sẻ ý tưởng. Mục tiêu là tìm cách khiến phe Dân chủ cùng hợp tác thông qua dự luật mở cửa chính phủ,” Hoeven nói.
Tuy nhiên, phần lớn nghị sĩ Cộng hòa không kỳ vọng Trump sẽ thay đổi lập trường.
“Cho đến khi phe Dân chủ đưa ra điều gì đó hợp lý, thì chẳng có gì để bàn cả,” Thượng nghị sĩ John Kennedy (Louisiana) tuyên bố.
Ngược lại, phe Dân chủ cho rằng chỉ khi Trump trực tiếp can dự, chính phủ mới có thể mở lại.
“Ông ta cần rời khỏi sân golf và bước ra khỏi đường biên,” lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries (New York) nói.
“Chúng ta đều biết rằng các nghị sĩ Cộng hòa ở Hạ viện và Thượng viện không làm gì nếu chưa có lệnh từ ông chủ của họ — Donald J. Trump.”
Tóm lại:
Khi chính phủ bước vào tuần thứ tư đóng cửa, cả hai phe đều kiên cố lập trường. Phe Dân chủ muốn bảo vệ trợ cấp y tế cho người lao động, còn phe Cộng hòa và Trump muốn ép mở cửa trước rồi mới nói chuyện. Còn nước Mỹ — vẫn đang đếm từng ngày với những ngân phiếu không đến tay công chức và các chương trình xã hội sắp tê liệt.
Trump sắp công du Châu Á – Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo không ai có thể đoán được
(AP) — Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ lên đường sang châu Á vào cuối tuần này, trong chuyến công du toàn cầu mà ông kỳ vọng sẽ giúp tháo gỡ hàng loạt vấn đề gai góc có thể định hình tương lai của nền kinh tế thế giới.
Điểm mấu chốt là cuộc gặp dự kiến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nơi Trump hy vọng có thể hạ nhiệt căng thẳng thương mại. Nhưng chỉ cần một bước đi sai lầm, toàn bộ ngành công nghiệp Mỹ — vốn đã chao đảo vì thuế quan, sa thải nhân viên chính phủ và đấu đá chính trị — có thể tiếp tục rung chuyển.
Kể từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc vào tháng Giêng, phong cách ứng biến của Trump đã đem lại cả thành công lẫn thất bại: Hamas đã trả con tin cho Israel nhưng lệnh ngừng bắn Trung Đông vẫn mong manh; cuộc chiến thương mại với Trung Quốc lên xuống thất thường; và chiến tranh Nga–Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt dù Trump nhiều lần tìm cách hòa giải.
Lộ trình chưa rõ ràng
Chuyến đi của Trump bao trùm nhiều điều bí ẩn khi Tòa Bạch Ốc chưa công bố chi tiết lịch trình. Hôm thứ Hai, ông chỉ tiết lộ rằng mình sẽ đến Malaysia để dự hội nghị khu vực, sau đó đến Nhật Bản để bàn về đầu tư nước ngoài, và tiếp đến là Hàn Quốc — nơi dự kiến diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh với ông Tập.
Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn chưa xác nhận cuộc gặp, và hai bên gần đây liên tục đe dọa nhau bằng các biện pháp thuế quan và hạn chế xuất khẩu.
“Tôi có mối quan hệ rất tốt với Chủ tịch Tập Cận Bình,” Trump nói với các phóng viên trên Air Force One.
“Tôi sẵn sàng hạ thuế, nhưng họ cũng phải nhượng bộ — ví dụ như mua đậu nành Mỹ, giảm nguyên liệu fentanyl, và chấm dứt hạn chế xuất khẩu đất hiếm cho ngành công nghệ cao.”
Hôm thứ Hai, ông còn tự tin hơn:
“Tôi nghĩ chúng ta sẽ có một thỏa thuận tuyệt vời với Trung Quốc, và nó sẽ tuyệt vời cho cả thế giới.”
Chuyến công du đầu tiên sang châu Á trong nhiệm kỳ hai
Theo giới phân tích, đây là chuyến công du châu Á đầu tiên của Trump trong nhiệm kỳ thứ hai, và mức độ mơ hồ xung quanh nó “vượt ngoài mọi khuôn mẫu thông thường”.
Bonnie Glaser, Giám đốc điều hành Quỹ Marshall của Đức tại Washington, nhận định:
“Ngay từ đầu, toàn bộ chuyến đi này đã trông rất bất định.”
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Anna Kelly trả lời ngắn gọn:
“Tổng thống sẽ tham gia các cuộc họp và sự kiện ở châu Á nhằm mang lại nhiều thỏa thuận tuyệt vời cho đất nước chúng ta. Hãy chờ xem!”
Trump vẫn kiên trì với chính sách thuế quan cứng rắn, mà ông gọi là biện pháp “tái cân bằng thương mại không công bằng”, khiến các quốc gia phụ thuộc vào thị trường Mỹ lo ngại. Nhiều quan chức khu vực sợ rằng một cuộc đối đầu nữa giữa Trump và Tập có thể đẩy kinh tế toàn cầu vào hỗn loạn.
“Họ sẽ hoan nghênh việc ông ấy đến, nhưng không ai tin điều đó đủ để xua tan nghi ngờ đang lan rộng trong khu vực,” Glaser nói.
Trump cũng cắt giảm đáng kể đội ngũ đối ngoại, chỉ giữ lại một nhóm trung thành nhỏ, thay vì bộ cố vấn chuyên sâu như các đời tổng thống trước.
Rush Doshi, cựu cố vấn Trung Quốc của chính quyền Biden, cảnh báo:
“Giờ chúng ta đang ở trong vùng nước chưa được thăm dò. Không còn nhiều nhân sự đủ năng lực để chuẩn bị cho các chuyến đi như thế này.”
Michael Green, cựu cố vấn an ninh quốc gia dưới thời George W. Bush, nhận định:
“Mọi người đều đang chờ xem Trump sẽ rốt cuộc chọn hướng đi nào.”
Malaysia, Nhật Bản, rồi Hàn Quốc
Tại Malaysia, nơi tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN, Trump được kỳ vọng sẽ nhấn mạnh vai trò trung gian hòa bình — yếu tố trọng tâm trong chính sách đối ngoại của ông.
Giữa mùa hè, Thái Lan và Campuchia đã giao tranh dọc biên giới, và Trump đe dọa ngưng thỏa thuận thương mại nếu họ không ngừng bắn.
“Họ đã buộc phải ngồi xuống để tránh thiệt hại kinh tế,” theo giáo sư Ja Ian Chong của Đại học Quốc gia Singapore.
Malaysia và Mỹ hiện đang thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn mở rộng, mà Trump mong muốn ký kết tại hội nghị này.
Điểm dừng thứ hai là Nhật Bản, nơi Washington và Tokyo đã đạt thỏa thuận thương mại trị giá 550 tỷ USD đầu tư vào Mỹ hồi đầu năm.
Tại đây, bà Sanae Takaichi dự kiến sẽ trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản, kế nhiệm di sản của cố Thủ tướng Shinzo Abe, người từng có mối quan hệ thân thiết với Trump.
“Takaichi có thể tiếp tục vai trò mà Abe từng đảm nhận,” Green nhận định.
“Làm việc với Trump đòi hỏi sự tin cậy và tương tác mà chưa lãnh đạo châu Á nào đạt được.”
Đỉnh điểm: Hàn Quốc và cuộc gặp Tập Cận Bình
Trạm dừng cuối cùng của Trump sẽ là Hàn Quốc, nơi tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh APEC năm nay. Tại đây, ông dự kiến gặp Chủ tịch Tập trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau khi Trung Quốc áp đặt hạn chế xuất khẩu đất hiếm, còn Trump đe dọa đánh thuế trả đũa cực cao.
Cựu cố vấn Doshi cho rằng có ba kịch bản cho cuộc gặp này:
“Hoặc là đạt được thỏa thuận, hoặc là không, hoặc là thảm họa.”
Theo ông, Bắc Kinh đang cảm thấy tự tin vì trước đó Trump đã lùi bước khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm.
“Họ cho rằng nếu gây áp lực đủ mạnh, Trump sẽ lại nhượng bộ.”
Trump lại tỏ ra lạc quan:
“Trung Quốc đối xử với chúng ta rất tôn trọng. Tôi có thể đe dọa họ bằng nhiều thứ khác, nhưng tôi muốn đối xử tốt với họ.”
Tại Seoul, ông cũng sẽ đàm phán một thỏa thuận thương mại mới với Hàn Quốc, quốc gia đang lo ngại thuế nhập khẩu xe hơi của Mỹ. Tuy nhiên, Seoul từ chối yêu cầu của Trump về quỹ đầu tư 350 tỷ USD, tương tự thỏa thuận với Nhật.
Wendy Cutler, cựu trưởng đoàn đàm phán thương mại Mỹ, nhận định:
“Các cuộc thảo luận đang có tiến triển, nhưng vẫn còn nhiều khác biệt cơ bản. Dù thông thường các cuộc đàm phán sẽ kéo dài đến phút chót, lần này quả thật có quá nhiều biến số.”
Tóm lại:
Chuyến công du châu Á của Trump — với điểm nhấn là cuộc gặp Tập Cận Bình tại Hàn Quốc — đang được xem là phép thử lớn nhất cho chính sách đối ngoại nhiệm kỳ hai. Thành công có thể giúp hạ nhiệt căng thẳng toàn cầu, nhưng một sai lầm nhỏ cũng có thể thổi bùng thêm ngọn lửa xung đột thương mại, chính trị và niềm tin quốc tế.
Đảng Dân Chủ lại ngăn dự luật chấm dứt đóng cửa chính phủ lần thứ 11
Thượng viện Hoa Kỳ vào thứ Hai đã một lần nữa bác bỏ việc mở cửa lại chính phủ liên bang, đánh dấu lần thứ 11 nỗ lực thất bại, đẩy cuộc khủng hoảng đóng cửa sang tuần thứ ba trong khi hai đảng tiếp tục bế tắc, chưa tìm được lối thoát.
Cuộc bỏ phiếu kết thúc với tỷ lệ 50–43 đối với nghị quyết tiếp tục chi tiêu (continuing resolution) do Hạ viện thông qua nhằm tài trợ cho chính phủ đến cuối tháng 11 — cần 60 phiếu để được chấp thuận.
Hai thượng nghị sĩ Catherine Cortez Masto (D–Nevada) và Angus King (I–Maine) tiếp tục bỏ phiếu cùng phe Cộng hòa. Thượng nghị sĩ John Fetterman (D–Pennsylvania), người từng ủng hộ dự luật này trước đó, không tham gia bỏ phiếu hôm thứ Hai. Trong khi đó, Rand Paul (Cộng hòa – Kentucky) là người duy nhất trong phe Cộng hòa bỏ phiếu phản đối.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra chỉ vài ngày sau làn sóng biểu tình “No Kings” tại Washington và nhiều thành phố khác, trong bối cảnh phe Cộng hòa hy vọng không khí phản đối này sẽ mở đường cho một thỏa thuận. Tuy nhiên, hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy bế tắc sẽ được tháo gỡ sớm, nhiều khả năng kéo dài sang tuần thứ tư và có thể bước sang tháng 11.
Phe Dân chủ giữ nguyên lập trường
Trong phát biểu tại Thượng viện, Lãnh đạo phe Thiểu số Chuck Schumer (D–New York) tuyên bố:
“Chúng ta lại bước vào một tuần mới của cuộc đóng cửa chính phủ do Donald Trump gây ra. Phe Cộng hòa có vẻ hài lòng khi không làm việc, không đàm phán, và để phí bảo hiểm y tế tăng vọt đối với hơn 20 triệu người Mỹ thuộc tầng lớp lao động và trung lưu.”
Ông Schumer tiếp tục chỉ trích:
“Đất nước này đang đối mặt với nguy cơ khủng hoảng y tế, còn phe Cộng hòa thì dành tuần này để nghỉ ngơi hoặc tổ chức tiệc tùng tại Tòa Bạch Ốc. Nhân viên chính phủ phải làm việc không lương, trong khi các dân biểu Cộng hòa vẫn được trả tiền dù chẳng làm gì.”
Trọng tâm tranh chấp: Trợ cấp y tế
Bế tắc hiện nay xoay quanh yêu cầu của phe Dân chủ muốn gia hạn các khoản trợ cấp y tế tăng cường (enhanced health care subsidies) vốn sắp hết hạn — điều kiện tiên quyết để họ chấp thuận mở cửa lại chính phủ. Phe Cộng hòa kiên quyết từ chối cam kết này.
Lãnh đạo phe Đa số John Thune (Cộng hòa – South Dakota) phản bác:
“Thật đáng kinh ngạc khi một chương trình do phe Dân chủ tạo ra và các tín dụng thuế mà họ tự đặt thời hạn kết thúc lại trở thành ‘cuộc khủng hoảng của phe Cộng hòa’. Phe Cộng hòa không hề dính dáng gì đến chuyện đó.”
Ông Thune nhấn mạnh:
“Chính phe Dân chủ tạo ra ObamaCare — một mình. Chính họ triển khai và gia hạn tín dụng thuế — một mình. Và họ cũng tự ấn định ngày hết hạn — một mình. Giờ đây họ đổ lỗi cho chúng tôi và còn yêu cầu chúng tôi giải cứu họ. Thật là mỉa mai.”
Bước tiếp theo
Thượng viện dự kiến sẽ bỏ phiếu lại vào thứ Tư về một dự luật tạm thời khác nhằm tài trợ cho chính phủ, trong khi hàng trăm nghìn nhân viên liên bang tiếp tục làm việc không lương và nền kinh tế chịu thêm sức ép từ tình trạng tê liệt kéo dài.
Chính quyền Trump cho 1.400 nhân viên hạt nhân nghỉ việc tạm thời
Cơ quan Quản lý An ninh Hạt nhân Quốc gia (NNSA) đã cho hơn ba phần tư nhân viên nghỉ việc tạm thời vào thứ Hai, khi chính phủ bước sang tuần thứ tư của tình trạng đóng cửa.
Người phát ngôn Bộ Năng lượng cho biết với The Hill rằng đến cuối ngày 20/10, khoảng 1.400 nhân viên liên bang của NNSA sẽ bị buộc nghỉ việc, chỉ còn chưa đến 400 người tiếp tục làm việc tại cơ quan chịu trách nhiệm giám sát kho vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ.
“Do tình trạng đóng cửa chính phủ do Đảng Dân chủ gây ra, khoảng 1.400 nhân viên NNSA sẽ bị tạm nghỉ từ hôm nay, ngày 20/10, và gần 400 người sẽ tiếp tục làm việc để bảo đảm an toàn cho tài sản và tính mạng con người,” người phát ngôn nêu trong thông cáo.
Cũng theo thông báo, Văn phòng Vận chuyển An toàn của NNSA sẽ còn được duy trì kinh phí hoạt động thêm một tuần, đến ngày 27/10.
Người phát ngôn Bộ Năng lượng, ông Ben Dietderich, nói với CNN rằng đây là lần đầu tiên trong 25 năm lịch sử của NNSA mà cơ quan này buộc phải cho nhân viên nghỉ việc trong thời gian chính phủ đóng cửa.
“Chúng tôi không còn lựa chọn nào khác. Nguồn quỹ đã được kéo dài hết mức có thể,” ông Dietderich nói.
Ông nhấn mạnh thêm:
“Dù Bộ Năng lượng và NNSA vẫn cam kết bảo đảm an toàn và an ninh cho lực lượng răn đe hạt nhân của Hoa Kỳ, nhưng tình trạng đóng cửa kéo dài sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến khả năng duy trì nhân lực và hiện đại hóa vũ khí — những yếu tố sống còn đối với an ninh quốc gia.”
Chính phủ hiện đã bước sang ngày thứ 20 của đợt đóng cửa, trong khi vẫn chưa có tiến triển thực chất nào trong các cuộc đàm phán giữa hai bên.
Đảng Dân chủ tiếp tục khăng khăng rằng phải gia hạn và mở rộng trợ cấp của Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) — dự kiến hết hạn vào cuối năm — trước khi họ ủng hộ đề xuất mở cửa chính phủ trở lại của phe Cộng hòa.
Nguồn The Hill
Lệnh ân xá của Trump xóa bỏ toàn bộ tiền phạt và bồi thường của Santos
Theo lệnh ân xá được công bố hôm thứ Hai, cựu Dân biểu George Santos (Cộng hòa – New York) sẽ không phải trả thêm bất kỳ khoản tiền phạt hay bồi thường nào liên quan đến bản án hình sự của mình.
Santos được trả tự do hôm thứ Sáu sau khi Tổng thống Donald Trump thông báo đã ký lệnh giảm án cho cựu nghị sĩ này. Santos mới vào tù cách đây ba tháng để bắt đầu thi hành bản án 87 tháng tù.
Lệnh ân xá nêu rõ Santos được “giảm toàn bộ phần còn lại của bản án, tính đến thời điểm đã thụ án, và không còn phải chịu thêm tiền phạt, bồi thường, án treo, giám sát hay bất kỳ điều kiện nào khác.”
Trước đó, Santos đã nhận tội lừa đảo qua đường dây điện tử và trộm danh tính nghiêm trọng trong một thỏa thuận nhận tội hồi mùa hè năm ngoái. Ông bị kết án bảy năm tù, kèm hai năm giám sát sau khi mãn hạn và buộc phải hoàn trả hơn 370.000 USD.
Trong chương trình State of the Union của CNN phát sóng Chủ nhật, người dẫn Dana Bash chất vấn Santos về việc liệu ông có phải hoàn trả tiền bồi thường theo phán quyết tòa hay không. Santos trả lời rằng ông “sẽ làm bất cứ điều gì luật pháp yêu cầu.”
Bash nhấn mạnh: “Vấn đề là về tiền phạt và việc trả lại tiền. Dù gọi họ là nạn nhân hay là những người quyên góp cho Ủy ban NRCC, tòa đã nói rằng họ cần được hoàn tiền. Ông có định làm điều đó không?”
Santos đáp: “Tôi sẽ cố gắng làm điều mà pháp luật yêu cầu. Tôi không biết cụ thể ra sao – tôi mới ra tù hai ngày. Tôi đồng ý đến đây để nói chuyện cởi mở, không né tránh.”
Khi được hỏi thêm, ông nói: “Nếu pháp luật yêu cầu, tôi sẽ làm. Còn nếu không, thì không. Tôi sẽ tuân thủ đúng những gì luật quy định.”
Santos từng bị kết án bảy năm tù sau khi nhận tội lừa đảo và trộm danh tính. Ông bị trục xuất khỏi Quốc hội sau khi giới truyền thông phát hiện ông đã bịa đặt phần lớn tiểu sử cá nhân và khai gian trong các báo cáo tài chính vận động tranh cử.
“Tôi được biết George đã bị biệt giam trong thời gian dài và bị đối xử tệ hại,” Trump viết trên mạng Truth Social hôm thứ Sáu.
“Vì vậy, tôi vừa ký lệnh ân xá, trả tự do ngay lập tức cho George Santos. Chúc may mắn, George — hãy sống một cuộc đời tốt đẹp!” ông nói thêm.
Luật sư Joe Murray của Santos cho biết cựu nghị sĩ được thả vào khoảng 11 giờ đêm thứ Sáu.
Nguồn The Hill
Biden hoàn tất liệu trình xạ trị ung thư
Cựu Tổng thống Joe Biden hôm thứ Hai đã hoàn tất một đợt xạ trị nhằm điều trị căn bệnh ung thư tuyến tiền liệt tiến triển của ông, theo lời người phát ngôn của Biden.
Liệu trình kéo dài trong vài tuần và “ông ấy đang hồi phục tốt,” người phát ngôn nói với kênh NewsNation, đối tác của The Hill.
Người này không tiết lộ liệu đội ngũ y tế của Biden có cho rằng ông cần thực hiện thêm các đợt xạ trị khác hay không.
Đầu tháng này, người phát ngôn của cựu tổng thống cho biết: “Theo phác đồ điều trị ung thư tuyến tiền liệt, Tổng thống Biden hiện đang trải qua liệu trình xạ trị kết hợp với điều trị hormone.”
NBC News dẫn một nguồn tin thân cận tiết lộ vào thời điểm đó rằng liệu trình dự kiến kéo dài năm tuần.
Biden, 82 tuổi, được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vào tháng Năm. Người phát ngôn khi ấy cho biết căn bệnh “được xác định với điểm Gleason 9 (Nhóm cấp độ 5) cùng tình trạng di căn xương,” nhưng “vẫn đáp ứng với hormone,” cho phép việc điều trị kiểm soát tiến triển.
Sau khi công bố chẩn đoán vào mùa xuân, ông Biden đã lên mạng xã hội để bày tỏ lòng biết ơn trước làn sóng ủng hộ dành cho mình.
“Ung thư chạm đến tất cả chúng ta. Giống như nhiều người trong các bạn, Jill và tôi đã học được rằng chúng ta mạnh mẽ nhất ở những nơi đã từng tổn thương,” Biden viết trên nền tảng X, kèm theo bức ảnh chụp ông, cựu Đệ nhất phu nhân Jill Biden và chú mèo Willow.
Nguồn The Hill
