Một cột mốc lịch sử cho Nhật Bản, nhưng Takaichi lên nắm quyền giữa lúc liên minh mong manh và hàng loạt thách thức đang chờ, bao gồm chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Donald Trump.
Cột mốc lịch sử tại Nhật Bản
Các nghị sĩ Nhật Bản ngày thứ Ba đã bầu bà Sanae Takaichi, 64 tuổi, lãnh đạo phe bảo thủ cứng rắn, làm nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử hiện đại của đất nước.
Bà Takaichi, tân chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) — đảng cầm quyền lâu đời của Nhật — giành chiến thắng với 237 phiếu so với 149 trước đối thủ Yoshihiko Noda, lãnh đạo Đảng Dân chủ Lập hiến đối lập. Ở Thượng viện, bà cũng được bầu với 125 phiếu thuận và 46 phiếu chống, sau khi suýt thiếu đa số ở vòng đầu.
Dù đây là bước tiến quan trọng cho phụ nữ Nhật Bản, nơi họ vẫn thiếu vắng nghiêm trọng trong đời sống chính trị, bà Takaichi bước vào nhiệm kỳ trong thế yếu, giữa liên minh mong manh và hàng loạt thách thức trước mắt, trong đó có chuyến công du của Tổng thống Donald Trump vào tuần tới.
Người kế thừa di sản của Shinzo Abe
Là học trò chính trị của cố Thủ tướng Shinzo Abe, người bị ám sát sau khi rời chức, bà Takaichi ủng hộ tăng cường quân đội, siết chặt chính sách nhập cư và sửa đổi Hiến pháp hòa bình của Nhật Bản.
Trước đây, bà từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng, bao gồm Bộ trưởng An ninh Kinh tế, Bộ trưởng Nội vụ, và Bộ trưởng Bình đẳng giới.
Bà từng hai lần thất bại trong cuộc đua lãnh đạo LDP vào các năm 2021 và 2024, trước khi giành chiến thắng đầu tháng này. Tuy nhiên, con đường lên chức thủ tướng của bà gặp trở ngại khi đảng trung dung Komeito rút khỏi liên minh cầm quyền.
Để đảm bảo chiến thắng, LDP đã ký thỏa thuận với Đảng Đổi mới Nhật Bản (Ishin) có trụ sở tại Osaka, kéo liên minh cầm quyền nghiêng thêm về cánh hữu.
Liên minh yếu và kỳ vọng thấp
Ngay cả với liên minh mới, bà Takaichi vẫn thiếu đa số ở cả hai viện. LDP đã mất nhiều ghế trong các cuộc bầu cử gần đây do cử tri phẫn nộ với các vụ bê bối tham nhũng và chi phí sinh hoạt tăng cao.
“Bà ấy lên nắm quyền trong thế yếu ngay từ đầu,”
nhận định Jeff Kingston, giáo sư Nghiên cứu châu Á tại Đại học Temple (cơ sở Nhật Bản).
Thử thách đầu tiên: chuyến thăm của Donald Trump
Tuần tới, Tổng thống Mỹ Donald Trump — trong chuyến công du châu Á đầu tiên kể từ khi tái đắc cử — sẽ ghé thăm Malaysia và Nhật Bản, trước khi đến Hàn Quốc dự hội nghị thượng đỉnh kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC).
“Bà ấy không có nhiều thời gian để chuẩn bị cho hàng loạt hoạt động ngoại giao,”
Kingston nói thêm.
“Nhưng ưu tiên hàng đầu của bà, rõ ràng, là khôi phục sức mạnh kinh tế Nhật Bản.”
Tổng kết:
Sự kiện Sanae Takaichi trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản đánh dấu một bước ngoặt lịch sử, song thử thách của bà cũng chưa từng có — từ việc duy trì liên minh cầm quyền mong manh, ổn định kinh tế trong nước, cho đến ứng phó với áp lực ngoại giao khi Donald Trump quay lại sân khấu chính trị toàn cầu.
