CALITODAY (20/10/2025): Hôm nay Thứ Hai đầu tuần, Tổng thống Trump đã gặp Thủ tướng Úc Anthony Albanese tại Tòa Bạch ốc để hai nhà lãnh đạo thương thuyết về vấn để Đất Hiếm.
Hai nhà lãnh đạo đã ký kết thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm, trong bối cảnh Hoa Kỳ đang chạy đua để bắt kịp vị thế thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này, trước khi cùng tham dự một bữa tiệc trưa song phương. Trump cho biết sẽ mua thị bò của Úc để bổ sung vào nguồn thực phẩm dinh dưỡng cho Hoa Kỳ.
Sau đó vào buổi chiều, Tổng Trump đón tiếp đội bóng chày vô địch của LSU và LSU Shreveport tại tòa bạch ốc.
Đội bóng chày Đại học Bang Louisiana (LSU) sẽ ghé thăm Tòa Bạch ốc để được vinh danh vì chiến thắng chức vô địch quốc gia năm 2025.
Trong khi đó, Thượng viện Cộng Hòa vào thứ Hai dự kiến sẽ bỏ phiếu lần thứ 11 về dự luật tạm thời cấp ngân sách do Hạ viện Cộng Hòa chuyển lên để mở cửa lại chính phủ liên bang.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra lúc 5:30 chiều (giờ miền Đông Hoa Kỳ) nhưng lại thêm một lần thất bại.
Tiền lương của quân đội một lần nữa trở thành tâm điểm khi Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune (Đảng Cộng hòa – Nam Dakota) tìm cách buộc các Thượng nghị sĩ Dân chủ phải bỏ phiếu cho nỗ lực được cựu Tổng thống Trump hậu thuẫn, nằm trong chiến lược cứng rắn của Đảng Cộng hòa nhằm duy trì việc chính phủ đóng cửa.
Phe Dân chủ tại Điện Capitol có khả năng sẽ phải đối mặt với nhiều câu hỏi liên quan đến các cuộc biểu tình “No Kings” (Không có vua) diễn ra vào Thứ Bảy 18/10 tuần qua, khi một số thành viên ôn hòa bày tỏ sự mệt mỏi với làn sóng biểu tình phản đối Trump giữa lúc bế tắc về ngân sách vẫn chưa được giải quyết.
CALITODAY (20/10/2025): Một số thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ hoài nghi về lập trường cứng rắn của ban lãnh đạo trong việc phản đối mở cửa lại chính phủ liên bang thừa nhận riêng rằng họ lo sợ bị “đánh tơi tả” bởi các cử tri tự do nếu bỏ phiếu cho dự luật ngân sách do Đảng Cộng hòa đưa ra.
Những đảng viên Dân chủ cấp cơ sở, vốn đang bất mãn với chính quyền Trump, đã yêu cầu các nhà lập pháp phải “chiến đấu tới cùng”. Vào thứ Bảy, hàng triệu người đã xuống đường trong các cuộc biểu tình “No Kings” (Không có vua) trên khắp nước Mỹ để phản đối chính phủ của Trump.
Trong bối cảnh đó, các thượng nghị sĩ Dân chủ hiểu rằng họ sẽ bị phe cánh tả chỉ trích dữ dội nếu không đạt được nhượng bộ nào khi mở lại chính phủ.
“Mọi người sẽ bị đánh tơi tả” nếu bỏ phiếu cho dự luật của Hạ viện nhằm mở cửa lại chính phủ và duy trì ngân sách đến ngày 21/11, một thượng nghị sĩ Dân chủ giấu tên nói thẳng.
Một nguồn tin khác am hiểu nội tình Thượng viện nói với The Hill trước các cuộc biểu tình “No Kings” rằng các thượng nghị sĩ ôn hòa lo sợ bị xem là phản bội trong khi phe hoạt động đang chuẩn bị các cuộc biểu tình chống Trump.
“Chúng tôi sẽ có đủ phiếu để mở lại chính phủ nếu mọi người không sợ bị ‘đưa lên đoạn đầu đài’,” nguồn tin này nói.
Cho đến nay, chỉ có ba thành viên trong khối Dân chủ bỏ phiếu ủng hộ mở cửa lại chính phủ: Thượng nghị sĩ John Fetterman (Pennsylvania), Catherine Cortez Masto (Nevada) và Angus King (Maine) – người độc lập nhưng liên minh với Đảng Dân chủ.
Vào thứ Năm, Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (New Hampshire) trở thành thành viên Dân chủ thứ tư bày tỏ sự lo ngại với lập trường cứng rắn của đảng khi bà bỏ phiếu ủng hộ dự luật ngân sách quốc phòng trị giá 852 tỷ USD – điều vốn dĩ không gây tranh cãi trong thời điểm bình thường.
Các nhà hoạt động tự do gọi việc bỏ phiếu tài trợ Bộ Quốc phòng và mở cửa lại chính phủ mà không buộc Đảng Cộng hòa nhượng bộ về y tế là “khó hiểu” và “sai lầm”.
“Các thượng nghị sĩ Shaheen, Cortez Masto và Fetterman bỏ phiếu cùng Đảng Cộng hòa hôm nay thật khó hiểu,” Andrew O’Neill – Giám đốc vận động quốc gia của nhóm cấp tiến Indivisible – nói. “Đây không phải là nỗ lực thiện chí từ phía Đảng Cộng hòa để chấm dứt tình trạng đóng cửa bằng đàm phán lưỡng đảng. Đây là một màn kịch chính trị, và ba thượng nghị sĩ Dân chủ này đã tham gia vào đó.”
Fetterman phản bác chỉ trích và bảo vệ quyết định của mình, nói rằng ông bỏ phiếu cho dự luật quốc phòng vì lo ngại các gia đình quân nhân có thể phải nhờ đến ngân hàng thực phẩm nếu không được trả lương.
“Tôi bỏ phiếu ‘đồng ý’ để trả lương cho quân nhân của chúng ta. Đó là chọn người phục vụ thay vì chọn đảng phái. Với tôi, điều đó không có gì khó hiểu cả,” ông nói.
Điều này là “âm nhạc trong tai” của Đảng Cộng hòa, vốn muốn các thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa cảm nhận sức ép.
Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (Cộng hòa – Nam Dakota) cho biết ông sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc bỏ phiếu về dự luật ngân sách ngắn hạn do Hạ viện thông qua, với hy vọng có thêm ít nhất năm phiếu Dân chủ để mở cửa lại chính phủ.
Các thượng nghị sĩ Dân chủ thừa nhận rằng một số đồng nghiệp muốn chấm dứt bế tắc, nhưng họ lo sợ phản ứng dữ dội từ phe cấp tiến có thể kết thúc sự nghiệp chính trị của mình.
“Liệu có đủ thượng nghị sĩ Dân chủ cùng Cộng hòa mở cửa lại chính phủ không? Trong ngắn hạn thì không,” một thượng nghị sĩ Dân chủ nói. “Không có cuộc trò chuyện lưỡng đảng nào mà không đầy rẫy mấy lời vớ vẩn cả.”
Vị thượng nghị sĩ này nói thêm rằng nếu không bị ràng buộc, các đồng nghiệp ôn hòa “đã bỏ phiếu mở lại chính phủ từ hôm qua rồi”, nhưng họ không muốn đối mặt với cơn giận dữ từ cử tri cấp tiến.
Emma Lydon – Giám đốc điều hành của P Street, tổ chức liên kết với Ủy ban Chiến dịch Thay đổi Tiến bộ – cho rằng bỏ phiếu ủng hộ dự luật ngân sách ngắn hạn của Hạ viện là một “sai lầm”.
Bà nói việc bỏ phiếu mở cửa lại chính phủ trong khi hàng triệu người Mỹ có nguy cơ mất bảo hiểm y tế do phí bảo hiểm tăng là “đi ngược với nguyện vọng của người dân”.
“Điều Đảng Cộng hòa đang làm là tháo dỡ Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) từng viên gạch một,” bà nói.
Lydon cũng chỉ trích lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer (New York) cùng 9 thượng nghị sĩ khác đã từng bỏ phiếu ủng hộ dự luật ngân sách của Hạ viện hồi tháng 3 để tránh đóng cửa chính phủ, gọi đó là “sai lầm”.
“Người dân Mỹ không muốn thấy một Đảng Dân chủ cúi đầu trước chủ nghĩa cực đoan của Đảng Cộng hòa. Họ muốn một đảng đấu tranh cho chăm sóc sức khỏe và cho nền dân chủ – và đó chính là điều họ đang làm,” bà nói.
Các chiến lược gia Dân chủ cho biết nỗi sợ lớn nhất trong nội bộ đảng hiện nay là vấn đề gây quỹ trực tuyến, vốn chịu ảnh hưởng mạnh từ mạng xã hội.
Nguồn tin thân cận chỉ ra Thượng nghị sĩ Jon Ossoff (Georgia) – người dễ bị tổn thương nhất trong cuộc bầu cử 2026 – là ví dụ điển hình cho tình thế tiến thoái lưỡng nan của Đảng Dân chủ.
Một người trong nội bộ đảng cho rằng Ossoff, đại diện cho bang dao động từng bỏ phiếu cho Trump năm 2024, cần tiền gây quỹ từ các cử tri tự do để thắng cử.
“Tính toán của ông ấy là: ‘Tôi có nên bỏ phiếu mở lại chính phủ và bị nghiền nát, không gây quỹ được đồng nào, hay bỏ phiếu giữ chính phủ đóng cửa và kiếm được 3 triệu USD từ quyên góp trực tuyến?’” nguồn tin nói.
Ossoff đã 10 lần bỏ phiếu chống lại dự luật ngân sách của Hạ viện và bỏ phiếu phản đối việc thông qua dự luật tài trợ quốc phòng.
Thượng nghị sĩ nhiệm kỳ đầu này nói ông luôn sẵn sàng hợp tác lưỡng đảng để giải quyết vấn đề và đổ lỗi cho Hạ viện Cộng hòa vì đã nghỉ họp từ cuối tháng 9, né tránh đàm phán về chi phí y tế gia tăng.
“Chúng ta cần một giải pháp lưỡng đảng để ngăn phí bảo hiểm y tế tăng gấp đôi và mở lại chính phủ. Cử tri của tôi không muốn phải trả thêm hàng nghìn đô la cho y tế – họ muốn chính phủ liên bang hoạt động trở lại,” ông nói với The Hill.
Các thượng nghị sĩ Dân chủ cho biết họ phản đối dự luật ngân sách quốc phòng vì phía Cộng hòa không đảm bảo rằng dự luật này sẽ được thông qua song song với dự luật ngân sách Lao động và Y tế – vốn là ưu tiên của họ ngoài lĩnh vực quốc phòng.
Tuy nhiên, một số thượng nghị sĩ ôn hòa ngày càng mất kiên nhẫn khi phải bỏ phiếu lặp đi lặp lại cho dự luật ngân sách “sạch” của Hạ viện, trong khi lãnh đạo hai đảng vẫn chưa chịu ngồi lại bàn về chi phí y tế.
“Tôi không nghĩ lãnh đạo hai bên đang nói chuyện với nhau, và tôi không thấy làm sao có thỏa thuận được nếu những người đứng đầu không chịu ngồi xuống đàm phán,” một thượng nghị sĩ nói. “Những người cấp dưới nói chuyện với nhau rất nhiều – sẽ tốt hơn nếu các lãnh đạo cũng làm vậy.”
Một nguồn tin thân cận với nội bộ đảng cho biết lá phiếu của Shaheen hôm thứ Năm nhằm thúc đẩy dự luật quốc phòng là tín hiệu gửi tới các đồng nghiệp Cộng hòa rằng bà sẵn sàng đạt thỏa thuận mở cửa lại chính phủ – dù trước đó bà đã 10 lần bỏ phiếu chống lại nghị quyết tiếp tục chi tiêu do Hạ viện thông qua.
Cộng hòa kêu gọi Hạ viện trở lại Washington để bỏ phiếu tài trợ cho chính phủ
Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa – Nam Dakota) hôm thứ Hai cho biết việc chính phủ bị đóng cửa đã kéo dài quá lâu, đến mức đã đến lúc phải xem xét việc triệu tập Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát quay lại Washington để thông qua một dự luật tạm thời mới nhằm tài trợ cho chính phủ.
Hạ viện lần cuối cùng bỏ phiếu vào ngày 19 tháng 9, khi họ thông qua H.R. 5371, một nghị quyết tiếp tục “sạch” (clean continuing resolution) để tài trợ cho chính phủ đến ngày 21 tháng 11, và đã gửi dự luật đó lên Thượng viện.
Kể từ đó, Thune đã đưa dự luật ra sàn Thượng viện 10 lần, nhưng các Thượng nghị sĩ Dân chủ đã chặn nó cả 10 lần.
Thune hôm thứ Hai thừa nhận rằng Hạ viện có thể sớm phải quay lại để thông qua một nghị quyết tài trợ tạm thời mới, bởi vì thời hạn ngày 21 tháng 11 của nghị quyết hiện tại chỉ còn một tháng nữa.
Khi được một phóng viên hỏi liệu đã đến lúc “xem xét việc Hạ viện quay lại để gia hạn thời gian tài trợ” theo nghị quyết hiện có hay chưa, Thune trả lời đồng ý.
“Đúng vậy, chắc chắn rồi,” ông nói. “Mỗi ngày trôi qua là chúng ta lại có ít thời gian hơn để tài trợ cho chính phủ.”
Thune nhấn mạnh rằng mục tiêu của ông là tài trợ cho chính phủ liên bang thông qua quy trình phân bổ ngân sách thông thường, nghĩa là đưa 12 dự luật chi tiêu hàng năm ra sàn từng cái một, hoặc theo những gói nhỏ, để các nhà lập pháp có đủ thời gian xem xét và tranh luận kỹ lưỡng từng dự luật.
Ông cho biết muốn tránh việc gộp tất cả các dự luật chi tiêu hàng năm vào một gói omnibus khổng lồ, điều buộc các nghị sĩ phải bỏ phiếu cho các quyết định chi tiêu mà không hiểu hết nội dung chi tiết của dự luật.
“Nếu bạn là người thực sự quan tâm đến quy trình phân bổ ngân sách thông thường – và tôi nghĩ có nhiều nghị sĩ Dân chủ như vậy – thì mỗi tuần trôi qua, việc duy trì quy trình đó càng trở nên khó khăn hơn,” ông cảnh báo.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) đã nhiều lần tuyên bố rằng ông không có kế hoạch triệu tập lại Hạ viện cho đến khi các Thượng nghị sĩ Dân chủ đồng ý mở lại chính phủ bằng cách thông qua dự luật tài trợ dài 24 trang mà Hạ viện đã phê chuẩn hồi tháng 9.
Thứ Hai đánh dấu ngày thứ 20 của đợt đóng cửa chính phủ, khiến đây trở thành đợt đóng cửa dài thứ ba trong lịch sử Hoa Kỳ.
Dân biểu Chip Roy gợi ý “tùy chọn hạt nhân” để chấm dứt đóng cửa chính phủ.
Dân biểu Chip Roy (R-Texas) hôm thứ Hai gợi ý việc sử dụng “tùy chọn hạt nhân” để chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ và vượt qua các quy tắc filibuster tại Thượng viện, vốn yêu cầu đa số 60 phiếu để mở lại chính phủ.
“Chúng ta cần xem xét lại ngưỡng 60 phiếu. Thực sự là vậy,” Roy nói với các phóng viên hôm thứ Hai.
Các quy tắc của Thượng viện yêu cầu 60 thượng nghị sĩ ủng hộ để kết thúc thảo luận nhằm vượt qua filibuster trước khi tiến hành bỏ phiếu đối với hầu hết dự luật — và đây là lý do mà sự phản đối từ phía đảng Dân chủ đã ngăn cản đa số đảng Cộng hòa mở lại chính phủ.
Các lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện đã kích hoạt “tùy chọn hạt nhân” này để bỏ qua yêu cầu có sự ủng hộ của đảng Dân chủ trong việc xác nhận danh sách các ứng viên do Tổng thống Trump đề cử vào tháng trước, nhưng Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (R-S.D.) cho biết ông sẽ không sử dụng chiến thuật tương tự cho nghị quyết tiếp tục (CR) nhằm mở lại chính phủ.
Tuy nhiên, Roy cho rằng vấn đề này nên được xem xét.
“Ít nhất thì tại sao chúng ta không xem xét nó cho các CR?” Roy nói. “Tại sao chúng ta không nói rằng, chúng ta có ngưỡng 50 phiếu cho ngân sách, 50 phiếu cho việc hòa giải, tại sao lại không có ngưỡng 50 phiếu để có thể cấp kinh phí cho chính phủ?”
Ngưỡng 60 phiếu từ lâu được đảng Cộng hòa ca ngợi như một cách để kiểm soát đảng Dân chủ khi họ nắm đa số, và Thune đã nói từ đầu năm rằng việc duy trì filibuster sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu của ông.
“Tôi thích việc có thể chặn những điều xấu với 60 phiếu, đừng hiểu lầm ý tôi. Nhưng tôi cảm thấy nó giống như một bánh răng một chiều, nhưng với [cựu Thượng nghị sĩ Kyrsten] Sinema [I-Ariz.] và [cựu Thượng nghị sĩ Joe] Manchin [I-W.Va.], họ sẽ phá vỡ ngưỡng 60 phiếu để thúc đẩy chương trình nghị sự của họ,” Roy nói.
“Tôi nghĩ các đảng viên Cộng hòa nên xem xét kỹ lưỡng ngưỡng 60 phiếu, vì tôi nghĩ chúng ta hiện đang bị ràng buộc bởi một hệ thống bị hỏng,” Roy nói.
Roy không phải là đảng viên Cộng hòa duy nhất kêu gọi xem xét lại filibuster. Nữ Dân biểu Cộng hòa Marjorie Taylor Greene (R-Ga.) cũng đã gợi ý rằng đảng Cộng hòa nên sử dụng “tùy chọn hạt nhân” để chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ.
Ngược lại, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) cảnh báo về cách tiếp cận này.
“Liệu điều đó có khôn ngoan không? Có rất nhiều người sẽ nói với bạn rằng không,” Johnson nói trong một cuộc họp báo đầu tháng này.
“Tôi sẽ rất lo ngại nếu đảng Dân chủ chỉ có đa số sít sao tại Thượng viện ngay bây giờ, với tư tưởng Mác-xít chiếm ưu thế trong đảng Dân chủ. Liệu tôi có muốn họ không có bất kỳ rào cản hay trở ngại nào để biến chúng ta thành một nước cộng sản? Tôi không nghĩ đó là một ý tưởng hay.”
Cố vấn của Trump dự đoán đảng Dân chủ sẽ thay đổi quan điểm về đóng cửa chính phủ sau “No Kings”
Cố vấn kinh tế hàng đầu của Tổng thống Trump dự đoán vào thứ Hai 20/10 rằng các Thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa sẽ thay đổi quan điểm trong tuần này để ủng hộ việc mở lại chính phủ sau các cuộc tuần hành “No Kings” diễn ra trên khắp nước Mỹ vào cuối tuần vừa qua.
Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, cho rằng trên CNBC rằng có đủ số Thượng nghị sĩ Dân chủ có thể chuyển sang ủng hộ mở lại chính phủ, qua đó chấm dứt tình trạng đóng cửa.
“Rất nhiều người bạn của chúng tôi ở Thượng viện đã nói rằng việc mở lại chính phủ trước các cuộc tuần hành ‘No Kings’ là hình ảnh không tốt cho đảng Dân chủ,” Hassett nói. “Và bây giờ có khả năng trong tuần này mọi chuyện sẽ được giải quyết, và các Thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa sẽ nhanh chóng hành động để mở lại chính phủ, lúc đó chúng ta có thể thương lượng bất kỳ chính sách nào mà họ muốn.”
Hàng triệu người Mỹ đã tập trung tại các sự kiện trên toàn quốc vào thứ Bảy để tham gia ngày thứ hai của các cuộc tuần hành “No Kings” trong năm nay, nhằm phản đối chính quyền Trump và các chính sách của họ.
Hassett nhấn mạnh Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (D-N.H.), người tuần trước bày tỏ sự không thoải mái với việc đảng phản đối các dự luật tài trợ không gây tranh cãi trong bối cảnh đóng cửa rộng rãi.
The Hill đưa tin một số đảng viên Dân chủ thừa nhận riêng rằng họ lo ngại sẽ bị cơ sở cánh tả chỉ trích nếu họ bỏ phiếu tài trợ cho chính phủ sau các cuộc biểu tình đó.
“Có những khe hở trong ‘áo giáp’ của Schumer. Tôi nghĩ việc đóng cửa theo Schumer có khả năng kết thúc vào tuần này,” Hassett nói, ám chỉ Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (D-N.Y.).
“Nhưng tôi có thể nói với bạn rằng nếu điều đó không xảy ra… nếu câu chuyện mà chúng tôi nghe từ các Thượng nghị sĩ ôn hòa rằng chúng tôi không thể hành động trước cuộc tuần hành ‘No Kings’ không đúng, thì tôi nghĩ tòa bạch ốc sẽ phải xem xét rất kỹ cùng với Russ Vought các biện pháp mạnh hơn mà chúng ta có thể thực hiện để đưa họ trở lại bàn đàm phán,” ông nói, ám chỉ Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách tòa bạch ốc.
Trong thời gian đóng cửa, Tòa Bạch ốc đã sa thải hàng ngàn nhân viên chính phủ và quyết định hủy hoặc đóng băng hàng tỷ đô la tài trợ cho các dự án giao thông và năng lượng tái tạo lớn tại các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo.
CALITODAY (20/10/2025): Một tòa phúc thẩm liên bang hôm nay thứ Hai cho biết Tổng thống Trump tạm thời có thể triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia trên toàn bang Oregon — một thắng lợi cho nỗ lực của ông nhằm điều quân đến nhiều thành phố do Đảng Dân chủ lãnh đạo.
Phán quyết 2–1 của hội đồng gồm ba thẩm phán thuộc Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 9 đã dỡ bỏ lệnh của tòa cấp dưới vốn ngăn cản việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia trong khi chính quyền Trump kháng cáo.
Trước đó, tòa án này đã cho phép Trump giành lại quyền kiểm soát lực lượng Vệ binh Quốc gia Oregon.
“Thay vì xem xét quyết định của Tổng thống với sự tôn trọng thích đáng, tòa cấp quận đã tự thay thế bằng đánh giá của chính mình về các dữ kiện và hoàn cảnh liên quan,” trích lệnh của tòa, không có chữ ký.
Các quan chức bang Oregon và thành phố Portland đã khởi kiện sau khi Trump tuyên bố sẽ bảo vệ “thành phố bị chiến tranh tàn phá” và các văn phòng của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) mà ông cho là đang “bị bao vây.”
Theo chỉ đạo của Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã ban hành một bản ghi nhớ ngày 28/9 cho phép liên bang hóa và triển khai 200 thành viên Vệ binh Quốc gia Oregon, bất chấp sự phản đối của Thống đốc bang Tina Kotek (Dân chủ).
Thẩm phán quận liên bang Karin Immergut — người do Trump bổ nhiệm — đã ngăn chính quyền liên bang tiếp quản lực lượng Vệ binh Quốc gia Oregon, nhưng chính quyền lại tìm cách lách lệnh này bằng cách điều quân từ các bang khác. Immergut sau đó ban hành lệnh thứ hai, cấm triển khai bất kỳ lực lượng Vệ binh Quốc gia nào trên toàn bang.
Hội đồng phúc thẩm viết trong phán quyết hôm thứ Hai rằng Trump “có thể có những lý do” để điều động lực lượng Vệ binh mà không được công khai hoặc không chỉ liên quan đến tình hình thực tế tại Portland.
“Ngay cả khi Tổng thống có thể phóng đại mức độ nghiêm trọng của vấn đề trên mạng xã hội, điều đó không thay đổi thực tế rằng vẫn có những cơ sở hợp lý khác để đáp ứng các yêu cầu theo luật định,” phán quyết viết.
Chính quyền Trump lập luận rằng tòa án phải dành “mức độ tôn trọng cao” cho quyết định liên bang hóa lực lượng Vệ binh của tổng thống. Thẩm phán cấp quận thừa nhận tôn trọng là quan trọng, nhưng không đồng nghĩa với việc “phớt lờ thực tế tại chỗ.”
Tại phiên điều trần đầu tháng này, các thẩm phán phúc thẩm dường như bị thuyết phục bởi lập luận của chính quyền rằng lý do Trump triển khai lực lượng Vệ binh không nên bị tòa án đặt nghi vấn.
“Tôi đang cố hiểu làm sao một tòa án cấp quận có thể can thiệp và đánh giá xem liệu nhận định của tổng thống về việc thực thi pháp luật là đúng hay sai,” Thẩm phán Ryan Murphy — người do Trump bổ nhiệm — nói.
Ông Murphy sau đó nhận xét rằng quyết định điều quân là một quyết định “nội bộ,” và rằng cả các cuộc biểu tình nhỏ lẫn lớn đều có thể cản trở khả năng của Trump trong việc thực thi pháp luật.
Thẩm phán Susan Graber — người được cựu Tổng thống Clinton bổ nhiệm — đã viết ý kiến bất đồng, cho rằng các cuộc biểu tình ở Portland “nhỏ và không gây rối” trong những tuần trước khi Trump ra lệnh điều quân.
Bà cho biết, mặc dù có “những sự kiện hỗn loạn” diễn ra vài tháng trước, nhưng hồ sơ vụ án “không có bất kỳ bằng chứng nào” cho thấy ICE không thể bảo vệ cơ sở của mình hoặc thực thi pháp luật, do đó không có cơ sở pháp lý hay thực tế nào ủng hộ việc Trump liên bang hóa và triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia Oregon.
“Với việc những người biểu tình ở Portland thường mặc đồ gà, ếch bơm hơi, hoặc thậm chí không mặc gì khi thể hiện sự phản đối với ICE, người ta có thể cho rằng phán quyết của đa số — vốn chấp nhận mô tả của chính phủ về Portland như một vùng chiến sự — là hoàn toàn vô lý,” Graber viết.
“Nhưng phán quyết hôm nay không chỉ đơn thuần là vô lý,” bà tiếp tục. “Nó làm xói mòn những nguyên tắc hiến pháp cốt lõi, bao gồm quyền kiểm soát lực lượng dân quân của các bang có chủ quyền và quyền Tu chính án thứ nhất của người dân trong việc tụ tập và phản đối chính sách, hành động của chính phủ. Tôi kiên quyết phản đối.”
Vào thứ Tư, Thẩm phán Immergut đã gia hạn lệnh tạm thời thêm 14 ngày và lên lịch xét xử không bồi thẩm kéo dài ba ngày, bắt đầu từ ngày 29/10, để xem xét liệu có nên ban hành lệnh cấm dài hạn hay không.
Lời đề nghị về chương trình học bổng đại học của Tổng thống Trump đã không thành công.
Tính đến hạn chót nộp đơn lên chính quyền vào thứ Hai, ít nhất sáu trường đại học lớn đã công khai bác bỏ thỏa thuận, vốn cung cấp quy chế tài trợ liên bang thuận lợi để đổi lấy những thay đổi về thể chế, trong khi không có trường nào chấp nhận. Chủ đề chung của những lời từ chối này tập trung vào niềm tin của các trường rằng những yêu cầu này vi phạm quyền tự do học thuật và các giá trị của họ.
Trước đó, chính quyền Trump mời khoảng 9 trường đại học hàng đầu ký vào bản “compact” một hiệp ước gồm 10 điểm có tác động sâu rộng đến khuôn viên trường để đổi lấy lợi thế về tài trợ từ các khoản trợ cấp liên bang. Hiệp ước được gửi vào khoảng đầu tháng 10 2025, với yêu cầu ký và phản hồi vào khoảng 21 /11/ 2025.
Đổi lại, các trường được yêu cầu cam kết thực hiện một số chính sách cụ thể – khoảng 10 điểm chính – trong đó có các biện pháp như:
Cấm xét race (chủng tộc) hoặc sex (giới tính) trong tuyển sinh và tuyển dụng.
Yêu cầu tất cả sinh viên ứng tuyển phải có bài kiểm tra chuẩn hóa (ví dụ: SAT hoặc ACT).
Đóng băng học phí trong 5 năm.
Giới hạn tỉ lệ sinh viên quốc tế bậc cử nhân ở mức tối đa 15% tổng số.
Đảm bảo môi trường “thị trường ý tưởng sôi động” trên campus — không để một ý tưởng thống lĩnh, và các đơn vị/ bộ phận được cho là “trừng phạt, xem thường hoặc thậm chí kích động bạo lực chống lại tư tưởng bảo thủ” sẽ bị thay đổi hoặc bãi bỏ.
Các trường phải công khai dữ liệu tuyển sinh, điểm chuẩn, phân theo chủng tộc/ quốc tịch/ giới tính.
Các trường có endowment lớn (ví dụ: lớn hơn 2 triệu USD trên mỗi sinh viên) được đề nghị miễn học phí cho sinh viên ngành khoa học cứng.
Các trường phải thể hiện rằng họ theo đuổi “ưu tiên liên bang” và sẵn sàng hợp tác với chính quyền liên bang.
Nếu trường không ký hoặc không tuân thủ, chính quyền có thể không cho phép tiếp cận các lợi ích đặc biệt – ví dụ: mất đi ưu tiên cho “overhead payments” (chi phí gián tiếp) từ các khoản tài trợ, mất quyền tiếp cận đối với các chương trình sinh viên, visa quốc tế, v.v.
Nhiều trường và tổ chức giáo dục đã phản đối đề xuất này, với lý do:
Có thể vi phạm tự do học thuật, quyền tuyển chọn riêng biệt của trường.
Có thể vi phạm luật liên bang hoặc hiến pháp (tự do ngôn luận, phân biệt đối xử, quyền tự chủ của trường) nếu chính quyền yêu cầu các trường thay đổi chính sách tuyển sinh/giảng dạy để đổi lấy tiền.
Mục tiêu công khai là “nâng cao xuất sắc học thuật”, “kìm chi phí học phí”, “thúc đẩy khoa học cứng” và “cân bằng ý tưởng chính trị” trên campus. Nhưng nhiều người lo ngại rằng chính sách này mang tính bắt buộc ngầm (carrot‐and‐stick) – dần dần tạo áp lực lớn lên các trường muốn giữ được nguồn tài trợ.
Nếu được áp dụng rộng, đề xuất sẽ thay đổi mạnh mẽ cách các trường đại học Mỹ hoạt động — từ chính sách tuyển sinh, học phí, tỉ lệ quốc tế, đến nội dung giảng dạy, tổ chức bộ phận trong trường, và quan hệ giữa trường và chính quyền liên bang. Nhiều trường đã từ chối tham gia vì lo ngại ảnh hưởng đến độc lập học thuật.
Các chuyên gia cho biết họ không mong đợi bất kỳ trường đại học nào chấp nhận thỏa thuận này, mặc dù họ nghi ngờ đây sẽ là nỗ lực gây sức ép cuối cùng từ Trump, người đã nhiều lần nhắm vào tài chính và vị thế của các trường đại học bất chấp ông.
Lynn Pasquerella, chủ tịch Hiệp hội các trường Cao đẳng và Đại học Hoa Kỳ, cho biết: “Tôi nghĩ họ đã đánh giá thấp sự phản kháng mà họ sẽ gặp phải và sự sẵn lòng của các tổ chức trên khắp đất nước trong việc cùng nhau ủng hộ các giá trị cốt lõi của chúng ta”.
Cho đến nay, hai phần ba trong số chín trường đại học ban đầu được đề nghị tham gia thỏa thuận đã từ chối: Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), Đại học Brown, Đại học Pennsylvania, Đại học Nam California, Đại học Virginia (UVA) và Cao đẳng Dartmouth.
Hiệu trưởng trường Đại học Vanderbilt Daniel Diermeier cho biết trường của ông đã cung cấp phản hồi về thỏa thuận này mà không chính thức tuyên bố có hay không.
“Thứ Sáu tuần trước, Vanderbilt đã tham gia một cuộc thảo luận với các thành viên ban quản trị và các lãnh đạo trường đại học khác về việc xây dựng một quy trình hiệu quả để cung cấp những ý kiến đóng góp như vậy. Chúng tôi hy vọng sẽ chia sẻ ý kiến đóng góp của mình với ban quản trị thông qua quy trình đó”, tuyên bố viết.
Đại học Texas tại Austin và Đại học Arizona vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức. Có khả năng họ sẽ cố gắng đi theo hướng đồng ý với một số nguyên tắc của thỏa thuận mà không cần phải ký kết.
Chính quyền Trump cho biết đề nghị sẽ được mở rộng, nhưng những trường này là lựa chọn ban đầu vì chúng được coi là những cơ sở giáo dục “rất hợp lý”. Vòng đề nghị thứ hai có thể nhắm đến những trường dễ đáp ứng hơn các mục tiêu chung của Trump, cho phép ông có thể chuyển tiền cho các trường đại học thân thiện hơn.
Trong thư gửi Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon, Hiệu trưởng MIT Sally Kornbluth cho biết: “Tài liệu này bao gồm các nguyên tắc mà chúng tôi không đồng tình, bao gồm cả những nguyên tắc hạn chế quyền tự do ngôn luận và tính độc lập của chúng tôi với tư cách là một tổ chức”.
“Về cơ bản, tiền đề của tài liệu này không phù hợp với niềm tin cốt lõi của chúng tôi rằng nguồn tài trợ khoa học chỉ nên dựa trên giá trị khoa học”, bà nói thêm.
UVA cho biết họ lo ngại việc ưu tiên cấp vốn dựa trên việc ký kết hiệp ước này chứ không phải dựa trên thành tích sẽ làm suy yếu danh tiếng của trường.
Quyền Hiệu trưởng trường đại học Paul Mahoney cho biết: “Một thỏa thuận hợp đồng dựa trên việc đánh giá dựa trên bất kỳ điều gì khác ngoài thành tích sẽ làm suy yếu tính toàn vẹn của nghiên cứu quan trọng, đôi khi có tính cứu sống, và làm xói mòn thêm niềm tin vào nền giáo dục đại học Hoa Kỳ”.
Các chuyên gia cho rằng những yêu cầu của chính quyền Trump có thể sẽ không được đáp ứng.
Bản hiệp ước nêu rõ để đổi lấy chế độ tài trợ ưu đãi, các trường đại học phải cải tổ chính sách tuyển dụng, tuyển sinh, thay đổi văn hóa khuôn viên trường và giảm số lượng sinh viên nước ngoài được nhận.
Các trường đại học sẽ không được phép có quá 15 phần trăm sinh viên nước ngoài; không quá 5 phần trăm sinh viên nước ngoài đến từ cùng một quốc gia; và các trường có nguồn tài trợ 2 tỷ đô la không được thu học phí đại học đối với các chuyên ngành khoa học cứng.
Các trường đại học cũng sẽ phải đóng băng mức học phí thực tế trong năm năm, công bố thu nhập của những sinh viên tốt nghiệp một số chuyên ngành nhất định và mở rộng cơ hội cho quân nhân.
Austen Parrish, chủ tịch Hiệp hội các trường Luật Hoa Kỳ, cho biết: “Nó tạo ra sự can thiệp quá mức của chính phủ và khả năng của nhánh hành pháp trong việc bỏ qua những gì hiện có thông qua luật pháp… Tôi nghĩ, thẳng thắn mà nói, chỉ ở cấp độ cơ bản, bất kể ai soạn thảo nó, nó cũng không được soạn thảo đặc biệt tốt”.
“Có rất nhiều sự mơ hồ. Điều đó có ý nghĩa gì đối với một sinh viên quốc tế không tin vào các giá trị Mỹ, hay làm thế nào để cấp học bổng miễn phí cho những sinh viên chỉ học STEM mà không học các chương trình khác? Và việc chỉ xem xét các tiêu chí khách quan có nghĩa là gì? Chẳng lẽ không được phép xem xét một số tuyên bố cá nhân về lý do [sinh viên] muốn theo học tại trường đại học sao?”, ông nói thêm. “Có rất nhiều vấn đề.”
Trong khi nhiều người trong giới học thuật đồng tình với chính quyền rằng vẫn còn một số vấn đề trong giáo dục đại học cần được giải quyết, họ cho rằng các trường đại học cần giải quyết những vấn đề này chứ không phải chính quyền.
“Giống như Đại học Chicago, có những cuộc tranh luận nội bộ về cách nhìn nhận các vấn đề đa dạng và mức độ không mong muốn của một số chính sách. Đó là trọng tâm để tranh luận và giải quyết vấn đề”, Steven Durlauf, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Stone về Bất bình đẳng Tài sản và Di động của Đại học Chicago, cho biết.
Mặc dù thỏa thuận này có vẻ như đã thất bại, Tòa Bạch Ốc đã thành công trong việc gây sức ép buộc các trường đại học khác phải nhượng bộ.
Cả hai trường đại học Columbia và Brown đều đồng ý thay đổi chính sách kỷ luật, quy trình tuyển dụng và tuyển sinh, cùng nhiều vấn đề khác, nhằm khôi phục nguồn tài trợ bị đóng băng dưới thời Trump.
Trong khi nguồn tài trợ cho Đại học Harvard cũng được khôi phục thông qua kiện tụng , Trump đã chỉ ra rằng hai bên vẫn đang đàm phán để chấm dứt một số cuộc điều tra liên bang.
Những người ủng hộ cho rằng bây giờ là lúc các cơ sở giáo dục đại học phải liên kết lại với nhau.
“Tôi rất thất vọng vì các trường chưa nhận được thư đã không chủ động từ chối,” Durlauf nói. “Tôi tin chắc rằng Đại học Chicago nên chủ động từ chối thỏa thuận.”
Một người đàn ông ở Rhode Island dường như đã giả chết và trốn khỏi Hoa Kỳ để tránh tội hiếp dâm đã bị kết án tù vào thứ Hai vì một trong hai tội hiếp dâm ở Utah.
Nicholas Rossi , 38 tuổi, đã bị Thẩm phán quận Barry Lawrence tại Salt Lake City tuyên án 5 năm tù, kênh truyền hình trực thuộc CBS KUTV đưa tin .
Trong bản tuyên bố về tác động trước khi Rossi bị kết án, nạn nhân cho biết Rossi đã để lại “một dấu vết của sự sợ hãi, đau đớn và hủy diệt”.
“Đây không phải là lời kêu gọi trả thù. Đây là lời kêu gọi sự an toàn và trách nhiệm, để thừa nhận những tổn thương không bao giờ có thể chữa lành hoàn toàn”, bà nói với tòa.
Phó Biện lý Quận Salt Lake Brandon Simmons, công tố viên trong vụ án, lập luận rằng Rossi “sử dụng hành vi hiếp dâm để kiểm soát phụ nữ” và gây nguy hiểm cho an toàn cộng đồng.
Đây là bản án đầu tiên trong hai bản án dự kiến dành cho Rossi sau khi hắn ta bị kết án riêng rẽ vào tháng 8 và tháng 9 vì tội cưỡng hiếp hai phụ nữ ở miền bắc Utah vào năm 2008. Hắn ta dự kiến sẽ bị kết án vào ngày 4 tháng 11 cho bản án thứ hai, cũng từ năm năm tù đến chung thân.
Vào tháng 8, bồi thẩm đoàn đã kết luận Rossi có tội hiếp dâm sau phiên tòa kéo dài ba ngày, trong đó người tố cáo và cha mẹ cô ta đều ra làm chứng. Rossi không tự mình làm chứng. Được cho cơ hội trình bày trước khi bị tuyên án hôm thứ Hai, Rossi vẫn khẳng định mình vô tội.
“Tôi không có tội trong chuyện này. Những người phụ nữ này đang nói dối,” Rossi nói nhẹ nhàng, giọng khàn khàn.
Phải mất hơn một thập kỷ kể từ thời điểm xảy ra các vụ hiếp dâm cho đến khi hắn bị kết án. Chính quyền Utah bắt đầu tìm kiếm Rossi, tên thật là Nicholas Alahverdian, khi hắn được xác định vào năm 2018 thông qua một bộ dụng cụ xét nghiệm ADN cưỡng hiếp có từ một thập kỷ trước, liên quan đến vụ án khác. Hắn nằm trong số hàng ngàn nghi phạm hiếp dâm bị xác định và sau đó bị buộc tội khi Utah nỗ lực giải quyết số lượng bộ dụng cụ xét nghiệm hiếp dâm tồn đọng.
Vài tháng sau khi bị buộc tội trong vụ án đó, một cáo phó trực tuyến tuyên bố Rossi qua đời vào ngày 29 tháng 2 năm 2020 vì bệnh u lympho không Hodgkin. Tuy nhiên, cảnh sát tại tiểu bang Rhode Island, quê hương của hắn, cùng với luật sư cũ và một gia đình nuôi dưỡng cũ, đã đặt ra nghi vấn về việc liệu hắn đã chết hay chưa.
Hắn bị bắt tại Scotland vào năm sau khi đang điều trị COVID-19. Nhân viên bệnh viện nhận ra hình xăm đặc trưng của hắn — bao gồm cả huy hiệu của Đại học Brown được xăm trên vai, mặc dù hắn chưa bao giờ theo học — từ một thông báo của Interpol.
Hắn ta bị dẫn độ về Utah vào tháng 1 năm 2024 sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài. Vào thời điểm đó, Rossi khẳng định mình là một đứa trẻ mồ côi người Ireland tên là Arthur Knight, người đang bị gài bẫy. Các nhà điều tra cho biết họ đã xác định được ít nhất một chục bí danh mà Rossi đã sử dụng trong nhiều năm để trốn tránh việc bị bắt.
Trong phiên tòa đầu tiên tại Utah, luật sư bào chữa của Rossi đã phủ nhận cáo buộc hiếp dâm và kêu gọi bồi thẩm đoàn không nên suy diễn quá nhiều về việc hắn ta chuyển ra nước ngoài.
Nạn nhân đang sống cùng bố mẹ và đang hồi phục sau chấn thương sọ não vào năm 2008 khi cô trả lời một quảng cáo cá nhân mà Rossi đăng trên Craigslist. Họ bắt đầu hẹn hò và đính hôn sau vài tuần.
Cô làm chứng rằng Rossi đã yêu cầu cô trả tiền cho các buổi hẹn hò và sửa xe, cho hắn ta vay 1.000 đô la để hắn ta không bị đuổi khỏi nhà, và vay nợ để mua nhẫn đính hôn. Hắn ta trở nên hung hăng ngay sau lễ đính hôn và cưỡng hiếp cô trong phòng ngủ vào một đêm sau khi cô lái xe đưa hắn ta về nhà, cô nói.
Nhiều năm sau, cô đã đến cảnh sát sau khi nghe tin Rossi bị buộc tội cưỡng hiếp một phụ nữ khác ở Utah vào cùng thời điểm.
Nạn nhân trong vụ án đó đã đến trình báo cảnh sát ngay sau khi Rossi tấn công cô tại căn hộ của hắn ở Orem. Người phụ nữ đã đến đó để lấy tiền mà cô nói rằng hắn đã lấy cắp của cô để mua một chiếc máy tính.
Rossi lớn lên trong các nhà nuôi dưỡng ở Rhode Island và trở về đó trước khi bị phát hiện giả chết và trốn khỏi đất nước. Trước đó,hắn ta bị truy nã tại tiểu bang này vì không đăng ký là tội phạm tình dục. FBI cho biết hắn ta cũng phải đối mặt với cáo buộc gian lận ở Ohio, nơi hắn ta bị kết án về các tội liên quan đến tình dục vào năm 2008.
Chính quyền Trump đã sa thải hai công tố viên liên bang tại Quận phía Đông Virginia vì họ lên tiếng phản đối vụ án hình sự chống lại Tổng chưởng lý New York Letitia James .
Kristin Bird và Elizabeth Yusi đã bị sa thải khỏi vị trí trợ lý luật sư Hoa Kỳ tại văn phòng Norfolk thuộc Quận Đông Virginia, nơi vụ án của James đang được truy tố vào thứ Sáu. Theo hồ sơ LinkedIn của bà, Yusi đã là trợ lý luật sư Hoa Kỳ tại Quận Đông từ năm 2010. Hồ sơ LinkedIn của Bird cho biết bà đã làm việc tại văn phòng này từ năm 2019 và là phó giám đốc Đơn vị Ma túy và Tội phạm Bạo lực. Hồ sơ của bà hiện cho biết bà làm việc trong khu vực tư nhân.
Hồ sơ: Tổng chưởng lý New York Letitia James Michael M. Santiago/Hình ảnh Getty
Những vụ sa thải này tiếp tục cuộc thanh trừng đang diễn ra trong văn phòng, sau khi Erik Siebert , cựu công tố viên tạm quyền của Hoa Kỳ, người không đưa ra vụ kiện chống lại James hoặc cựu giám đốc FBI James Comey , bị sa thải .
Bộ Tư pháp từ chối bình luận.
Ngoài ra còn có những vụ sa thải khác, bao gồm cả quan chức an ninh quốc gia hàng đầu của văn phòng, Michael Ben’Ary. Ông ta cho rằng mình bị sa thải vì nhân vật truyền thông xã hội cực hữu Laura Loomer đã chỉ trích ông ta trên X, nhưng Bộ Tư pháp vẫn chưa bình luận.
Trợ lý Chưởng lý Hoa Kỳ Maggie Cleary đã rời nhiệm sở chỉ vài tuần sau khi nhậm chức. Bà đã lãnh đạo Quận Đông Virginia trong một thời gian ngắn vào tháng trước, ngay sau khi Siebert rời nhiệm sở . Cleary đã thông báo với các nhân viên rằng bà là người thay thế Siebert, nhưng vài ngày sau, cựu trợ lý Nhà Trắng và luật sư riêng của Trump, Lindsey Halligan, đã tuyên thệ nhậm chức Chưởng lý Hoa Kỳ tạm thời. Chưa đầy một tuần sau khi nhậm chức, Halligan đã đệ đơn kiện hình sự chống lại Comey, cáo buộc ông này nói dối Quốc hội.
James dự kiến sẽ bị truy tố vào thứ Sáu, nhưng vẫn chưa rõ ai sẽ đại diện cho Bộ Tư pháp tại phiên điều trần vì các vụ sa thải. Halligan đã đảm bảo bản cáo trạng của James từ bồi thẩm đoàn ở Alexandria, Virginia, và chưa bao giờ ra hầu tòa liên bang Norfolk.
Luật sư bào chữa của James, Abbe Lowell, đã thuê một cựu trợ lý luật sư Hoa Kỳ có trụ sở tại Norfolk, Andrew Bosse, để làm cố vấn địa phương tại phiên tòa luận tội của James và trong các phiên tòa trong tương lai
Bộ Tư pháp không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
SAN ANSELMO, California – San Anselmo đang tiên phong trong kế hoạch kiểm soát giao thông bằng trí tuệ nhân tạo tại một trong những điểm nghẽn không phải đường cao tốc của Vùng Vịnh; tất cả chỉ tốn khoảng 30.000 đô la.
Một nhóm doanh nhân ở Bay Area đã kết hợp trí tuệ nhân tạo với đèn giao thông và có thể mở ra hướng đi mới cho tương lai.
San Anselmo là một thị trấn nhỏ, nhưng bạn sẽ khó nhận ra nó nếu chỉ nhìn qua ngã tư được gọi là “The Hub”, nơi giao nhau của các đại lộ Sir Francis Drake, Red Hill và Center. Với 65.000 xe mỗi ngày, đây là ngã tư đông đúc nhất ở Quận Marin. Nhưng điều đó đồng nghĩa với việc phải chờ đèn đỏ rất lâu.
“Họ nhận được nhiều khiếu nại về giao lộ này”, Collin Barnwell, Giám đốc điều hành của Roundabout Technologies, cho biết. “Người dân đã phản ánh với họ nhiều năm nay rằng họ gặp vấn đề. Đây là một vấn đề khó giải quyết nếu không đầu tư nhiều tiền vào cơ sở hạ tầng, đổ bê tông.”
Nhưng Barnwell và Giám đốc Công nghệ Sabeek Pradhan có thể đã giải quyết được vấn đề đó. Công ty khởi nghiệp của họ đã mở rộng khả năng nhận thức trực quan tương tự của xe tự lái vào các hệ thống kiểm soát giao thông. Các hệ thống thông thường sử dụng camera để giám sát xe đến từ mọi hướng.
“Bộ điều khiển tiếp nhận thông tin này và nói, nếu có gì đó ở đây, tôi có lẽ nên bật đèn xanh trong khoảng 20 giây vì có thể có nhiều thứ khác ở đó, hoặc cũng có thể không, tôi không chắc lắm”, Barnwell nói. “Và có một nhóm xe đang chờ ở đây, một nhóm xe đang chờ ở kia, nhưng cảm biến cho biết chỉ có một xe ở đây, nên tôi giữ đèn xanh.”
Điều này khiến dòng xe cộ phải xếp hàng dài chờ đèn đỏ, hoặc đôi khi chẳng có xe nào cả. Nhưng bộ não điện tử của Roundabout sẽ đánh giá tình hình thực tế theo thời gian thực.
“Không chỉ ô tô mà còn mọi xe đạp, xe buýt, người đi bộ, tất cả mọi người đang di chuyển, được lập bản đồ trong không gian 3 chiều”, Barnwell nói. “Và sau đó, chúng tôi sử dụng thông tin đó, vị trí và vận tốc, để chạy mô phỏng thời gian thực này 10 lần một giây. Chúng tôi có thể thực hiện bất kỳ thay đổi nhỏ nào trong kế hoạch thời gian được phép. Vậy đâu là lựa chọn tốt nhất cho năng suất và an toàn?”
Họ cho biết hệ thống này đã giảm thời gian kẹt xe tại The Hub khoảng 30%, tổng cộng 91 giờ cho tài xế, với chi phí 30 xu mỗi giờ cho thành phố. An toàn cũng được cải thiện nhờ tính đến cả xe đạp và người đi bộ. Google đã lắp đặt hệ thống giao thông riêng tại Seattle, nhưng chỉ sử dụng dữ liệu Google Maps để giúp các kỹ sư căn chỉnh thời gian đèn giao thông tốt hơn. Hệ thống Roundabout giám sát những gì đang thực sự diễn ra tại bất kỳ thời điểm nào.
“Sẽ hợp lý hơn nhiều nếu bạn có thể nhìn thấy những gì đang thực sự diễn ra và phản ứng với nó theo thời gian thực”, Pradhan nói. “Vì vậy, tôi nghĩ rằng xét trên nhiều phương diện, đây chính là tương lai. Lý do chính khiến bạn không thấy điều này 10, 20, 30 năm trước chỉ đơn giản là vì công nghệ tương tự chưa có để cho phép bạn nhìn thấy mọi thứ đang diễn ra như chúng ta ngày nay.”
Thí nghiệm này có thể là cái nhìn tươi sáng về tương lai của giao thông.
Khu trung tâm San Anselmo đã là điểm giao thông tắc nghẽn trong nhiều thập kỷ.
Có ba tuyến đường đi làm chính giao nhau: Đại lộ Sir Francis Drake, Red Hill và Center.
Giám đốc Công trình công cộng San Anselmo Sean Condry cho biết: “Lời phàn nàn chính là sự chậm trễ tại ngã tư này, một số người nói là khoảng 10 hoặc 20 phút, nhưng thông thường chỉ mất vài phút”.
Nhưng trí tuệ nhân tạo hiện nay kiểm soát ánh sáng chứ không phải đồng hồ bấm giờ thế kỷ 20.
“Tôi nghĩ AI đã cắt giảm khoảng 25% vào giờ cao điểm, tức là khoảng từ 4 đến 6 giờ chiều. Tôi đã gọi điện và nhận được những lời phàn nàn tích cực, khi mọi người nói với tôi rằng, ‘Trước đây tôi có thể chờ hoặc nhắn tin hoặc gửi email, nhưng giờ thì mọi thứ diễn ra rất nhanh, tôi nhớ điều đó'”, Condry nói.
Dân số San Anslemo khoảng 16.500 người. Nhưng mỗi ngày trong tuần, có tới 65.000 xe ô tô lưu thông qua ngã tư này. Con số này gấp năm lần dân số thành phố, và nhiều xe trong số đó chở hơn một người.
“Vì vậy, nếu tính cả sự chậm trễ đó, 65.000 phương tiện mỗi ngày, bạn sẽ tiết kiệm được 90 giờ mỗi ngày cho người đi làm, điều này thật đáng kinh ngạc”, Condry cho biết.
Camera tầm xa công nghệ cao cùng thuật toán máy tính phức tạp có thể phân tích tình hình giao thông chỉ trong vài nano giây.
Trợ lý Giám đốc Công trình Công cộng San Anselmo, Scott Schneider cho biết: “Họ đang xem xét ai sẽ đến, họ đến nhanh như thế nào để máy tính có thể phân tích”.
Hệ thống hoạt động 24/7.
“Đây là ứng dụng hoàn hảo cho AI. AI có thể làm tốt hơn con người 24/7. Vì vậy, tôi hoàn toàn ủng hộ”, Mark Vendetti, một cư dân, cho biết.
“Có những lúc bạn đang ngồi nhưng bên kia đường không có ai và bạn phải chờ đợi vì họ có đèn, họ có hẹn giờ, và bạn ngồi đó cho đến khi đèn đổi màu. Tôi nghĩ đây là một ứng dụng hoàn hảo của AI”, Karen Donlan, nhân viên phục vụ và cũng là người đi làm tại Cross Creek Pizza, cho biết.
Cư dân Jerome Doherty vẫn chưa tin điều này.
“Về lâu dài, điều này có thể xảy ra. Tôi nghĩ chúng ta cần phải chậm lại một chút và nghiên cứu thêm. Đó là cảm nhận của tôi. Những gã trên Phố Wall đang kiếm tiền từ những thứ thậm chí còn chưa hoạt động”, Doherty nói.
Hệ thống đã hoạt động từ tháng 8 và San Anselmo là khách hàng đầu tiên của công ty. Tuy nhiên, thành phố đã nhận được khoản tài trợ để lắp đặt bộ điều khiển AI tại tất cả 12 đèn giao thông. Họ cho biết phản ứng từ người dân rất tích cực, ngoại trừ một khiếu nại từ một người nói rằng họ không thể kiểm tra tin nhắn văn bản trong khi chờ đèn chuyển màu.
Pradhan cho biết: “Tôi thực sự hài lòng về cách chúng tôi có thể làm mọi việc và mọi việc diễn ra tốt đẹp ở San Anselmo cho đến nay”.
Thành phố cho biết họ rất phấn khởi trước kết quả này và mong muốn được phối hợp công nghệ với các thị trấn khác trong khu vực. Một số người lo ngại AI sẽ là sự sụp đổ của nhân loại, nhưng nếu nó giúp giảm thời gian chờ đợi trên đường, thì việc mạo hiểm này có thể đáng giá.
SAN FRANCISCO, California – Vào Chủ Nhật, Tổng thống Donald Trump một lần nữa đe dọa sẽ gửi quân Vệ binh Quốc gia đến San Francisco và cho biết ông có thể viện dẫn Đạo luật Chống nổi loạn để thực hiện điều đó.
Trump thậm chí còn gợi ý rằng người dân muốn có quân đội, một bình luận không được nhiều người dân khắp thành phố ủng hộ. Trong khi đó, mốc thời gian cho việc triển khai quân đội vẫn chưa rõ ràng.
“Chúng ta sẽ đến San Francisco.”
Trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “Sunday Morning Futures” của FOX News, Trump đã nói về việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia đến Chicago – và một lần nữa ám chỉ rằng San Francisco có thể là điểm đến tiếp theo.
Người dẫn chương trình Maria Bartiromo đã hỏi Trump một câu hỏi trực tiếp: “Ông có đến San Francisco tiếp theo không?”
Trump trả lời: “Chúng ta sẽ đến San Francisco. Điểm khác biệt là tôi nghĩ họ muốn chúng ta ở San Francisco. San Francisco thực sự là một trong những thành phố tuyệt vời nhất thế giới. Nhưng rồi 15 năm trước, nó đã đi chệch hướng. Nó đã thức tỉnh.”
“Người dân San Francisco không muốn ông ta.”
Nhưng Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Scott Wiener của San Francisco đã phản đối những tuyên bố đó vào Chủ Nhật.
“Trước hết, người dân San Francisco không muốn ông ta cử quân đội riêng đến chiếm đóng và xâm lược San Francisco. Chúng tôi không muốn điều đó. Vì vậy, ông ta cần phải rời đi, rút lui. Nhưng chúng tôi cũng biết rằng ông ta ghét San Francisco, ghét những gì chúng tôi đại diện bởi vì chúng tôi ủng hộ người nhập cư, chúng tôi ủng hộ cộng đồng LGBTQ”, Wiener nói.
Trump tuyên bố rằng ông có thể sử dụng Đạo luật chống nổi loạn để triển khai Vệ binh Quốc gia.
Câu chuyện đằng sau:
Tất cả những điều này diễn ra sau khi CEO của Salesforce, Mark Benioff, đề xuất quân đội có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân sự của Cảnh sát San Francisco.
Sau đó, Benioff đã rút lại những bình luận đó, khi Thị trưởng Daniel Lurie nhấn mạnh rằng SFPD đã xử lý được tình hình.
“Chúng tôi đã chứng kiến tội phạm ở Union Square giảm 40 phần trăm. Tội phạm trên toàn thành phố giảm 30 phần trăm. Chúng tôi đang ở mức thấp nhất trong 70 năm qua về số vụ giết người”, Lurie nói.
“Thành phố đang nỗ lực hết sức để đảm bảo an toàn cho mọi người xung quanh. Bạn thấy SFPD đi tuần tra khắp nơi”, Richard Soriano, người phản đối việc triển khai Vệ binh Quốc gia đến San Francisco, cho biết.
Bất chấp những phản biện đó, Trump vẫn tiếp tục làm như vậy.
“Chúng ta sẽ đến San Francisco, và chúng ta sẽ làm cho nơi này trở nên tuyệt vời. Chúng ta sẽ làm cho nó tuyệt vời. Nó sẽ lại tuyệt vời. San Francisco là một thành phố tuyệt vời. Nó sẽ không tuyệt vời nếu cứ tiếp tục như thế này”, Trump nói trong cuộc phỏng vấn với FOX News.
Điều này sẽ diễn ra như thế nào? Chuyên gia cân nhắc
Steve Woolpert, giáo sư danh dự về chính trị tại Đại học St. Mary’s ở California, cho biết: “Tôi nghĩ tình hình sẽ giống như ở Portland, giống như ở Chicago: hai tòa án khác nhau, và cả hai đều nói rằng các sự kiện trên thực địa không khớp với các sự kiện cần thiết để viện dẫn Mục 10 của Bộ luật Hoa Kỳ hoặc Đạo luật Nổi loạn”.
“Không ai sống ở đây muốn điều đó.”
Những người chúng tôi trò chuyện tại Quảng trường Liên hiệp cho biết Vệ binh Quốc gia có thể tránh xa thành phố bên vịnh của họ.
“Tôi không nghĩ có ai ở San Francisco thực sự muốn điều đó. Không ai sống ở đây muốn điều đó. Đó chỉ là một chiêu trò chính trị và khiến ông ta cảm thấy hài lòng”, Ashley Brand, người phản đối Vệ binh Quốc gia ở San Francisco, cho biết.
“Thị trưởng mới của chúng tôi rất tuyệt vời và ông ấy đang làm rất tốt, và người dân San Francisco đang ra ngoài đi lại. Tôi xin lỗi, điều này thật vô lý. Nó chỉ là sự phân tâm thôi”, Jeanne Himy đến từ San Francisco nói. “Tôi không cảm thấy bất an ở đây. Và tôi là một bà già, bạn biết đấy.
Trump tuyên bố ông có “quyền lực không thể chối cãi” để triển khai quân đội tới San Francisco theo Đạo luật Chống nổi loạn.
Các chuyên gia cho biết bất kỳ cuộc chiến pháp lý nào về vấn đề này có thể sẽ kết thúc tại Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Sau những cơn sóng dữ ở Thanh Hóa, từ giữa tháng 10 đến đầu tháng 11 năm 2025, Thủ tướng cộng sản Việt Nam Phạm Minh Chính dường như đã chuyển từ thế chủ động sang “tấn công phòng thủ” trên bàn cờ chính trị. Một mặt, ông vẫn kiên trì phát biểu về minh bạch tài sản, chống tham nhũng và nâng cao đạo đức công vụ; mặt khác, ông âm thầm củng cố những vị trí chiến lược trong phe nhóm hành chính, nơi mà ông vẫn còn sức ảnh hưởng.
Các nguồn tin nội bộ cho thấy, từ ngày 20 tháng 10, Chính Phủ cộng sản Việt Nam đã triển khai một loạt cuộc họp kín nhằm rà soát lại danh sách cán bộ lãnh đạo trung ương và địa phương “đáng tin cậy”. Những người nằm ngoài “vùng kiểm soát an toàn” sẽ được chuyển vị trí hoặc tạm thời tách ra khỏi những vị trí nhạy cảm. Đây được cho là nước đi nhằm “bảo toàn quân lực”, tránh những cú sốc bất ngờ từ Bộ Công an, nơi Tổng Bí Thư Tô Lâm củng cố quyền lực, giám sát chặt chẽ mọi động thái trong toàn hệ thống chính trị.
Không chỉ dừng ở kiểm soát nhân sự, ông Chính còn phát tín hiệu mạnh mẽ về việc chuẩn hóa quy trình kê khai tài sản. Ngày 28 tháng 10 tới đây, dự kiến Chính Phủ sẽ tổ chức hội nghị trực tuyến với các tỉnh, tại đây ông Chính sẽ yêu cầu “tất cả cán bộ từ cấp huyện trở lên phải kê khai đầy đủ, đúng thời hạn, mọi sai sót sẽ bị xử lý nghiêm”. Điều đặc biệt, trong những chỉ đạo này, ông nhấn mạnh cơ chế kiểm tra giám sát của Thanh Tra Chính Phủ, thay vì ủy quyền cho cơ quan công an, một bước đi chiến lược nhằm hạn chế sự can thiệp trực tiếp từ phe đối lập.
Trong những ngày đầu tháng 11, có thông tin đồn đoán rằng, ông Chính bắt đầu “kích hoạt” một loạt dự án thể hiện quyền lực mềm: tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, khởi động các chương trình phát triển đô thị và giáo dục, đồng thời công khai các báo cáo minh bạch về dự án. Đây là nước cờ kép: vừa tạo ra thành tích thực tế để củng cố uy tín, vừa làm lu mờ những thông tin tiêu cực về việc cán bộ thân tín bị thanh trừng tại Thanh Hóa.
Bước đi tiếp theo, dự kiến từ giữa tháng 11, là chiến dịch “đối thoại trực tiếp” với các tập đoàn kinh tế nhà nước và tư nhân lớn. Ông Chính được cho là sẽ nhấn mạnh việc tuân thủ quy định minh bạch tài sản, nhưng theo hướng khéo léo, tạo ra cảm giác rằng Chính Phủ cộng sản Việt Nam đang giám sát công bằng mà không chĩa mũi nhọn vào các nhóm lợi ích giàu mạnh. Nước cờ này nhằm chuẩn bị cho Đại Hội Đảng 14: tạo lập một hình ảnh Thủ tướng vừa cứng rắn trong quản lý, vừa mềm dẻo trong thực thi, đủ sức nhận được sự đồng thuận của Trung Ương.
Song song với các động thái kinh tế và hành chính, thông tin từ một số nguồn thạo tin tại Hà Nội hé lộ, ông Chính vẫn không kế hoạch âm thầm xây dựng liên minh “trung dung” trong Bộ Chính Trị. Đây là nhóm được cho là đủ mạnh để vừa không chống lại Tô Lâm, vừa đảm bảo phe hành chính còn một số ghế quan trọng sau Đại Hội. Nhiệm vụ này cực kỳ nhạy cảm, bởi sai một bước, cả kế hoạch bảo toàn quyền lực chiếc ghế Thủ Tướng có thể sụp đổ.
Một bước đi đầy rủi ro khác mà ông Chính cân nhắc là chiến lược truyền thông. Từ đầu tháng 11, Chính Phủ sẽ yêu cầu các cơ quan báo chí nhà nước tập trung đưa tin về “thành tích chống tham nhũng” – nhưng chọn lọc, chỉ nhấn mạnh vào những cán bộ hành chính sai phạm, không đề cập đến cán bộ công an. Đây là một chiến thuật kép: vừa duy trì hình ảnh chống tham nhũng, vừa tránh đối đầu trực diện với phe Tô Lâm.
Nhìn tổng thể, từ giữa tháng 10 đến nay, Phạm Minh Chính đang đi trên một con đường mạo hiểm: ông muốn chứng minh mình đủ năng lực và liêm chính để tiếp tục tại vị sau Đại Hội Đảng 14, nhưng mọi bước đi đều bị giới hạn bởi thế lực công an, một đối thủ mạnh, không thể khinh thường. Những động thái minh bạch, những chiến dịch kiểm kê tài sản, những dự án phát triển kinh tế chỉ là những “lá chắn” để giữ hình ảnh trong mắt Trung Ương và dư luận, trong khi cuộc chiến thực sự vẫn diễn ra âm thầm.
Những tuần tới sẽ quyết định phần còn lại của vở kịch chính trị này. Nếu ông Chính thành công trong việc củng cố liên minh trung dung và vừa tỏ ra mạnh mẽ chống tham nhũng, vừa né tránh xung đột với công an, ông có thể tiếp tục ở lại Trung Ương với vị thế ổn định. Nhưng nếu có thêm bất kỳ sai lầm nào xảy ra, một vụ bê bối chưa bị phát hiện, một đồng minh trung thành bị loại khỏi Trung Ương, bàn cờ quyền lực hoàn toàn lọt vào phe Tô Lâm, và vị trí Thủ Tướng sẽ trở thành con cờ tiếp theo bị hy sinh.
Đại Hội Đảng 14 đang đến gần, dự kiến vào đầu năm 2026. Từ nay đến lúc đó, từng ngày, từng giờ đều là nước cờ sinh tử. Phạm Minh Chính sẽ tiếp tục diễn vở tuồng liêm chính, vừa là công cụ chính trị, vừa là phương tiện tự bảo vệ bản thân. Mỗi lời phát biểu, mỗi chỉ đạo hành chính, mỗi dự án kinh tế đều có thể trở thành con dao hai lưỡi. Trong vở kịch quyền lực này, ai thắng, ai thua, không chỉ quyết định số phận của một cá nhân, mà còn ảnh hưởng đến cấu trúc quyền lực cao nhất của Việt Nam trong nhiệm kỳ tới.
Và như thế, mùa thu 2025 không chỉ là mùa của những vụ án tham nhũng, mà còn là mùa của những toan tính chính trị tinh vi, nơi Thủ Tướng cộng sản Việt Nam Phạm Minh Chính đứng giữa vòng vây quyền lực, vừa diễn vai liêm chính, vừa tính toán từng bước đi để sống sót qua cơn bão trước Đại Hội Đảng 14./.
Quy định 377 mở đường phục hồi chức vụ sau 5 năm kỷ luật
Vào ngày 19 tháng 10 năm 2025, truyền thông cộng sản Việt Nam đưa tin về một thay đổi quan trọng trong công tác cán bộ: Quy định 377‑QĐ/TW do Bộ Chính Trị Đảng Cộng Sản Việt Nam ban hành đã mở đường cho việc xem xét bổ nhiệm lại hoặc giới thiệu ứng cử cho cán bộ đã bị kỷ luật cách chức, căn cứ theo thời gian đã qua và việc khắc phục lỗi lầm.
Theo quy định này, cán bộ bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách có thể được xem xét trở lại nguồn quy hoạch sau 24 tháng, hình thức cảnh cáo sau 36 tháng, và đối với hình thức cách chức là 60 tháng (5 năm) kể từ thời điểm quyết định kỷ luật có hiệu lực. Sau khoảng thời gian này, nếu người đó đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện về phẩm chất, năng lực, uy tín và đã hoàn thành việc kiểm điểm, khắc phục khiếu nại – thanh tra – kiểm tra, thì có thể được xem xét bổ nhiệm giữ chức vụ cao hơn.
Cụ thể, quy định nêu rõ rằng các trường hợp được xem xét như sau: một là cán bộ có vi phạm, khuyết điểm phải kiểm điểm nhưng chưa đến mức xử lý kỷ luật; hai là cán bộ có khuyết điểm đã được xử lý nhưng do hết thời hiệu hoặc cấp có thẩm quyền không kỷ luật; ba là cán bộ bị khiển trách, cảnh cáo hoặc cách chức đã hết thời kỳ “cách chức” (60 tháng) hoặc đã khắc phục tốt.
Quy định cũng nhấn mạnh tiêu chuẩn và điều kiện áp dụng: người được xem xét phải có hồ sơ rõ ràng về kê khai tài sản, thu nhập; phải được đánh giá là hoàn thành tốt nhiệm vụ trong 3 năm gần nhất; phải có thời gian giữ chức vụ đang đảm nhiệm hoặc tương đương tối thiểu là 12 tháng; và nhất thiết phải đáp ứng tiêu chuẩn chung và tiêu chuẩn của chức danh bổ nhiệm.
Ngoài ra, văn bản cũng phân định rõ nhóm trường hợp không được xem xét: cán bộ đang trong thời gian bị điều tra – thanh tra – kiểm tra – tố cáo; cán bộ vi phạm nghiêm trọng về quan điểm chính trị, tổ chức hoạt động Đảng, chạy chức chạy quyền, lợi dụng chức vụ – quyền hạn trục lợi cá nhân; hoặc những người khiến uy tín tổ chức Đảng và chính quyền bị ảnh hưởng lớn.
Điều đáng chú ý là, trước đây các chế tài kỷ luật kéo dài nhưng việc xem xét lại các vị trí lãnh đạo sau kỷ luật luôn bị giới phân tích đánh giá là thiếu linh hoạt. Nay với Quy định 377, cơ chế trở nên “mở” hơn — cho phép xem xét lại sau khoảng thời gian xác định, nếu người vi phạm đã khắc phục và đủ điều kiện.
Tuy vậy, quy định mới cũng gắn với yêu cầu mạnh mẽ về minh bạch, khách quan, và bảo đảm rằng việc xem xét không bị lợi dụng thành công cụ chính trị. Bộ Chính Trị yêu cầu các cấp ủy, tổ chức Đảng phải phân tích kỹ lưỡng phẩm chất, năng lực, uy tín của từng cá nhân; xem xét động cơ, mức độ ảnh hưởng của khuyết điểm; và có trách nhiệm trước quyết định bổ nhiệm hoặc đề xuất ứng cử.
Với việc triển khai từ ngày 8 tháng 10 năm 2025, văn bản này được đánh giá là bước tiếp theo trong quá trình hoàn thiện công cụ quản trị nhân sự cấp cao ở Việt Nam, trong bối cảnh chuẩn bị nhân sự cho Đại Hội Đảng 14 và bầu cử Quốc Hội Khóa 16.
Quy định 377 mở ra khả năng phục hồi chính trị cho những cán bộ từng bị cách chức sau 5 năm, với điều kiện thỏa mãn tiêu chuẩn mới, đồng thời đặt ra thách thức đáng kể là đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong thực thi. Nếu vận hành tốt, đây có thể là bước ngoặt giúp “dọn lại” bộ máy cán bộ, tăng cường trách nhiệm và hiệu quả quản lý. Nhưng nếu bị vận dụng thiếu chặt chẽ, nó cũng có thể trở thành công cụ mềm để né tránh trách nhiệm hoặc bố trí lại nhân sự một cách không công minh./.
Tiền gửi dân cư lập kỷ lục 7,75 triệu tỷ đồng
Theo số liệu cập nhật của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến hết tháng 7 năm 2025, tiền gửi của khu vực dân cư tại hệ thống ngân hàng Việt Nam đạt mức kỷ lục hơn 7,748 triệu tỷ đồng, tăng gần 9,7% so với đầu năm. Dù lãi suất huy động vẫn duy trì ở mức thấp, phổ biến dưới 6% một năm, và các kênh đầu tư như chứng khoán, vàng, bất động sản đang dần hồi phục, dòng tiền nhàn rỗi của người dân vẫn đổ mạnh vào ngân hàng. Các chuyên gia cho rằng người gửi tiền ưu tiên sự an toàn và tính thanh khoản cao hơn kỳ vọng lợi nhuận lớn trong bối cảnh kinh tế vẫn tiềm ẩn rủi ro.
Ngược lại, tiền gửi từ khối tổ chức kinh tế đến hết tháng 7 ghi nhận khoảng 7,976 triệu tỷ đồng, nhưng đã giảm khoảng 127.500 tỷ đồng so với cuối tháng 6, tương đương mức giảm 1,6%. Nhóm này đã trải qua năm tháng liên tiếp tăng trưởng âm hoặc gần như đi ngang từ đầu năm.
Về mặt huy động và tín dụng, Ngân hàng Nhà nước cho biết trong bảy tháng đầu năm, tổng vốn huy động toàn hệ thống tăng gần 7,5%, trong khi dư nợ tín dụng tăng trên 10%. Cụ thể, đến ngày 29 tháng 9, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt khoảng 17,71 triệu tỷ đồng, tăng 13,4% so với cuối năm 2024, mức tăng nhanh nhất kể từ năm 2020. Diễn biến này đặt ra nhiều câu hỏi và cảnh báo cho hệ thống ngân hàng và chính sách tiền tệ. Dòng tiền dân cư đổ mạnh vào ngân hàng cùng lúc tín dụng bứt phá với tốc độ cao đang tạo áp lực lớn lên thanh khoản, lãi suất và quản lý rủi ro, nhất là khi lãi suất cho vay có xu hướng giảm sâu, trong khi nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng tiếp tục tăng.
Mặt khác, dù lượng tiền gửi tăng mạnh, nhưng trong bối cảnh lãi suất thấp, người gửi tiền phải chấp nhận lợi suất hạn chế, phản ánh tâm lý bảo toàn vốn của người dân vẫn chiếm ưu thế. Việc tiền gửi dân cư đạt mức kỷ lục cũng phần nào cho thấy sức hút của kênh tiết kiệm ngân hàng như nơi trú ẩn an toàn hơn so với các lựa chọn đầu tư khác, ngay cả khi lợi nhuận thấp.
Tuy nhiên, mức tăng nhanh này cũng làm nổi bật áp lực ngân hàng phải huy động để đáp ứng tín dụng đang tăng nhanh hơn huy động vốn. Điều này có thể đẩy lãi suất huy động hoặc thu phí tăng lên, hoặc ngân hàng triển khai các sản phẩm có rủi ro cao hơn để thu hút vốn. Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng cần theo dõi chặt chẽ để tránh hiện tượng mất cân đối giữa huy động, cho vay và thanh khoản.
Việc tiền gửi dân cư đạt gần 7,75 triệu tỷ đồng là dấu hiệu nổi bật của thị trường tài chính Việt Nam trong nửa đầu năm 2025, cho thấy niềm tin người dân vào kênh ngân hàng vẫn mạnh, nhưng đồng thời cũng gióng lên cảnh báo về việc cân bằng giữa huy động và tín dụng, và sự cần thiết của quản lý chính sách tiền tệ, lãi suất và thanh khoản trong thời gian tới./.
Phạm Minh Chính đặt mục tiêu GDP 10%/năm giai đoạn 2026-2030
Ngày 20 tháng 10 năm 2025, Thủ Tướng cộng sản Việt Nam ông Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị số 31/CT‑TTg về việc xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030, trong đó xác định mục tiêu tăng trưởng kinh tế nổi bật: tốc độ tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2026-2030 phấn đấu đạt từ 10% / năm trở lên. Chỉ thị nhấn mạnh rằng giai đoạn này là 5 năm cuối thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm từ năm 2021 đến năm 2030. Trước bối cảnh quốc tế và trong nước dự báo sẽ còn nhiều bất trắc và phức tạp hơn, văn bản yêu cầu xây dựng kế hoạch mang “tầm nhìn mới, tư duy mới, quan điểm phát triển mới” cùng những “giải pháp đột phá, quyết tâm cao” để tăng trưởng nhanh và bền vững hơn.
Về nội dung cụ thể, Chỉ thị 31 nêu rõ các chỉ tiêu chủ yếu mà đất nước cần tập trung: ngoài mục tiêu tăng trưởng GDP, còn có GDP bình quân đầu người; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội; tỷ trọng công nghiệp chế biến – chế tạo trong GDP; tỷ trọng kinh tế số; và các cân đối lớn khác trong nền kinh tế.
Để đạt được mục tiêu trên, văn bản đề ra một số định hướng, nhiệm vụ quan trọng. Thứ nhất, cần tập trung rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp. Thứ hai, hoàn thiện thể chế để phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải cách bộ máy hành chính.
Thứ ba, mô hình tăng trưởng mới được xác định: đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực chính. Tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, gắn với kiểm soát lạm phát, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và huy động nguồn lực phát triển.
Thứ tư, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực hàng đầu, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, kiến tạo thị trường đổi mới sáng tạo, ưu tiên thành lập tập đoàn tư nhân tầm khu vực – toàn cầu.
Tuy nhiên, thách thức đặt ra không ít. Theo nhận định của chính quyền, “thời cơ, thuận lợi đan xen nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn” trong giai đoạn tới. Điều này nghĩa là để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 10 %/năm, nền kinh tế Việt Nam phải “nhảy vọt” so với hiệu suất hiện tại và vượt qua được hàng loạt rào cản: từ năng suất lao động thấp, cấu trúc kinh tế vẫn phụ thuộc vào lao động giá rẻ và tài nguyên, tới việc cần chuyển sang công nghiệp chế biến – chế tạo công nghệ cao, kinh tế số, đồng thời đảm bảo ổn định vĩ mô và kiểm soát môi trường, biến đổi khí hậu.
Chính vì vậy, ông Chính đã yêu cầu các bộ, ngành trung ương và địa phương đặt tinh thần hành động quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả khi xây dựng kịch bản cho giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030: “Đảng đã chỉ đạo, Chính Phủ đã thống nhất, Quốc Hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ… thì chỉ bàn làm, không bàn lùi.”
Một số con số phối hợp mục tiêu: tới năm 2030, GDP bình quân đầu người phấn đấu đạt khoảng 8.500 USD; năng suất lao động xã hội bình quân giai đoạn 2026-2030 đạt hơn 8,5 %/năm; đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế đạt trên 55 %.
Mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân từ 10 %/năm trở lên giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030 không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn hết sức chính trị: đó là niềm tin vào khả năng vươn lên của Việt Nam, là lời cam kết cho “kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng” của đất nước. Hành trình này không dễ, nhưng nếu thực thi nghiêm túc cùng cải cách đồng bộ, mục tiêu rất cao kia có thể trở thành bước ngoặt cho giai đoạn phát triển mới./.
Tổng bí thư Tô Lâm thăm Phần Lan mở ra hợp tác chiến lược
Ngày 19 tháng 10 năm 2025, truyền thông cộng sản Việt Nam đồng loạt thông tin, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm sẽ bắt đầu chuyến thăm chính thức Cộng hòa Phần Lan từ ngày 20 đến ngày 22 tháng 10 năm 2025. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973 mà một Tổng Bí thư Việt Nam thực hiện chuyến thăm cấp cao tới Phần Lan.
Theo lời mời của Alexander Stubb, Tổng thống Phần Lan, ông Tô Lâm cùng phu nhân Ngô Phương Ly và đoàn đại biểu cấp cao sẽ đến Helsinki và một số địa điểm trọng yếu để tiến hành hội đàm, hội kiến và ký kết các văn kiện hợp tác giữa hai bên.
Chuyến thăm được đánh giá là một mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam–Phần Lan, thể hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa của Việt Nam. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhận định rằng đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Hà Nội đang đẩy mạnh kết nối với các quốc gia Bắc Âu, mở rộng không gian hợp tác toàn diện từ kinh tế, công nghệ, giáo dục tới môi trường và năng lượng sạch.
Về quan hệ song phương, Phần Lan là đối tác truyền thống có quan hệ hữu nghị lâu dài với Việt Nam, từng hỗ trợ nhiều dự án phát triển trong các lĩnh vực cấp-thoát nước, xóa đói giảm nghèo, biến đổi khí hậu, lâm nghiệp… Trong những năm gần đây, kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng ổn định — năm 2024 đạt khoảng 422,5 triệu USD và trong 9 tháng đầu năm 2025 đã vượt 279 triệu USD.
Văn bản công bố cho biết, trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên sẽ đề ra định hướng mới cho hợp tác “trên nền tảng sáng tạo, tri thức và phát triển xanh”. Việt Nam đang đặc biệt muốn khai mở hợp tác về kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, khoa học-công nghệ, nông nghiệp công nghệ cao và năng lượng tái tạo, một lĩnh vực mà Phần Lan có thế mạnh.
Về chính trị – ngoại giao, lần thăm này mang tính biểu tượng mạnh mẽ: không chỉ là chuyến công tác ngoại giao thông thường mà còn là dấu hiệu thể hiện một bước tiếp của Việt Nam trong việc kết nối rộng hơn với liên minh Bắc-Âu và EU, nâng tầm vị thế quốc gia trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động.
Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng hiệu quả của chuyến thăm sẽ phụ thuộc vào việc hiện thực hóa các cam kết hợp tác, chứ không chỉ dừng ở việc ký kết. Việc thiết lập cơ chế cụ thể, nhanh chóng triển khai các hoạt động thực chất sẽ là thước đo đánh giá thành công. Bên cạnh đó, Việt Nam phải chủ động khai thác cơ hội từ đối tác Bắc Âu, đồng thời cân bằng với các đối tác truyền thống trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Chuyến thăm chính thức Phần Lan của Tổng Bí thư Tô Lâm từ ngày 20 đến ngày 22 tháng 10 năm 2025 là sự kiện đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ Việt Nam – Phần Lan. Nó mở ra kỳ vọng về hợp tác sâu rộng hơn, đa chiều hơn và mang tính chiến lược hơn giữa hai quốc gia. Thời gian tới sẽ là giai đoạn quan trọng thử thách Việt Nam và Phần Lan liệu có biến dấu ấn ngoại giao này thành những kết quả hữu hình, đáp ứng được mục tiêu phát triển của cả hai bên./.
Quốc Hội CSVN khóa 15 khai mạc kỳ họp cuối hoàn thiện nhân sự
Vào ngày 20 tháng 10 năm 2025, Quốc Hội cộng sản Việt Nam đã khai mạc kỳ họp thứ 10, kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ khóa 15. Trong khuôn khổ kỳ họp, Quốc Hội đã phê chuẩn và bầu một số chức danh lãnh đạo quan trọng của Nhà Nước và Chính Phủ. Cụ thể, các đại biểu đã thông qua các nghị quyết về việc bổ nhiệm, miễn nhiệm và bầu cử một số chức danh lãnh đạo cấp cao. Đây là bước quan trọng trong việc hoàn thiện bộ máy lãnh đạo của đất nước, chuẩn bị cho việc chuyển giao quyền lực trong kỳ Đại Hội 14 của Đảng Cộng sản Việt Nam dự kiến diễn ra vào đầu năm 2026.
Kỳ họp này diễn ra trong bối cảnh chính trị Việt Nam đang có nhiều biến động, với các cuộc thanh trừng nội bộ và sự cạnh tranh quyền lực giữa các phe phái trong Đảng và Chính Phủ. Việc phê chuẩn và bầu cử các chức danh lãnh đạo không chỉ là công tác nhân sự thông thường mà còn phản ánh sự điều chỉnh chiến lược và phân chia quyền lực trong nội bộ Đảng. Những quyết định này sẽ có ảnh hưởng lớn đến hướng đi của đất nước trong giai đoạn tới, đặc biệt là trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và củng cố niềm tin của nhân dân vào hệ thống chính trị.
Đây cũng là dịp để Quốc Hội cộng sản Việt Nam đánh giá lại kết quả hoạt động của các cơ quan nhà nước trong suốt nhiệm kỳ qua, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm và đề ra phương hướng hoạt động cho nhiệm kỳ mới. Kỳ họp thứ 10 của Quốc Hội khóa 15 sẽ kéo dài đến cuối tháng 10 năm 2025, với nhiều nội dung quan trọng được thảo luận và quyết định./.
Tin giả trên “Beat 36 Thanh Hóa”: hai admin bị khởi tố hình sự
Ngày 17 tháng 10 năm 2025, Công an tỉnh Thanh Hóa đã tạm giữ hình sự hai quản trị viên của trang mạng xã hội “Beat 36 Thanh Hóa” để điều tra về hành vi đăng tải thông tin sai sự thật, gây ảnh hưởng đến danh dự và uy tín của tổ chức, cá nhân. Nguyễn Văn Khánh (24 tuổi, quê Nghệ An) và Lê Đăng Đức (33 tuổi) bị cáo buộc đã sử dụng các trang mạng xã hội để đăng tải thông tin không chính xác nhằm tăng lượt tương tác và thu lợi nhuận từ quảng cáo.
Cụ thể, hai đối tượng này đã quản lý “Beat 36 Thanh Hóa” cùng với hai fanpage khác, thường xuyên đăng tải các thông tin chưa được kiểm chứng về các vụ việc liên quan đến an ninh trật tự, tai nạn giao thông, và các sự kiện nóng hổi. Những bài viết này thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng, dẫn đến việc tăng tương tác và lợi nhuận từ quảng cáo. Tuy nhiên, nhiều thông tin trong số đó được xác định là sai sự thật, gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng đến uy tín của các cá nhân và tổ chức liên quan.
Trước tình hình trên, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã quyết định khởi tố vụ án và tạm giữ hình sự hai đối tượng để điều tra về hành vi “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 Bộ luật Hình sự.
Việc xử lý nghiêm minh đối với hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội là cần thiết để đảm bảo an ninh thông tin, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân và duy trì trật tự xã hội. Đây cũng là lời cảnh tỉnh đối với những người sử dụng mạng xã hội để trục lợi từ việc lan truyền thông tin không đúng sự thật. Hiện vụ việc đang được các cơ quan chức năng tiếp tục điều tra làm rõ./.
