Khi quay lại Washington vào tuần tới, các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện dự kiến sẽ đánh dấu kỷ niệm 5 năm cuộc tấn công ngày 6/1/2021 bằng một phiên điều trần phi chính thức, nhằm soi rọi các nỗ lực của Đảng Cộng hòa trong việc “viết lại lịch sử” về cuộc bạo loạn do đám đông ủng hộ Trump gây ra.
Do đang ở vị thế thiểu số, Đảng Dân chủ không thể tổ chức một phiên điều trần chính thức. Tuy nhiên, xuyên suốt nhiệm kỳ hai của ông Trump, các nghị sĩ Dân chủ vẫn đều đặn tổ chức những sự kiện không chính thức nhằm thu hút sự chú ý của công chúng vào các chỉ trích nhắm vào chính quyền.
Trong thư gửi các nghị sĩ Dân chủ hôm thứ Hai, Hạ nghị sĩ Hakeem Jeffries (New York) – lãnh đạo phe thiểu số – cho biết phiên điều trần dự kiến diễn ra thứ Ba tới sẽ nhấn mạnh lệnh ân xá diện rộng của ông Trump dành cho những người gây rối tìm cách đảo ngược thất bại của ông trong bầu cử 2020, trong đó có người sau đó tiếp tục bị bắt vì các cáo buộc khác. Ông cũng nhấn mạnh các nghị sĩ sẽ xem xét “những mối đe dọa đang tiếp diễn đối với bầu cử tự do và công bằng do một chính quyền Trump vượt tầm kiểm soát gây ra.”
Trong bối cảnh Đảng Dân chủ chuẩn bị bước vào bầu cử giữa nhiệm kỳ với mục tiêu giành lại quyền kiểm soát Hạ viện, ông Jeffries khẳng định phiên điều trần là động thái nhằm phản bác nỗ lực “tẩy trắng” sự kiện 6/1 của Đảng Cộng hòa.
“Trong những năm kể từ ngày ô nhục đó, phe cực hữu Cộng hòa tại Quốc hội đã liên tục tìm cách viết lại lịch sử và che phủ trắng những gì đã xảy ra,” ông Jeffries viết.
Cuộc bạo loạn của đám đông trung thành với ông Trump hôm đó đã gây thiệt hại hàng triệu USD, làm hơn 140 cảnh sát bị thương và — lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ — làm gián đoạn quá trình chứng nhận kết quả bầu cử tổng thống.
Phiên điều trần sắp tới sẽ được dẫn dắt bởi Hạ nghị sĩ Bennie Thompson (Mississippi), người từng lãnh đạo Ủy ban đặc biệt lưỡng đảng điều tra cuộc tấn công, tổ chức các phiên điều trần được theo dõi rộng rãi vào năm 2022 và công bố báo cáo về nỗ lực của ông Trump nhằm lật ngược kết quả bầu cử.
Tuy nhiên, sự kiện sắp tới – do một phe không nắm quyền giám sát hay quyền cưỡng chế hành động – cũng sẽ phơi bày sự thay đổi mạnh mẽ trong bối cảnh chính trị quanh sự kiện 6/1, chỉ một năm sau khi ông Trump quay lại quyền lực.
Dù từng phủ nhận những kẻ bạo loạn, trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump ngày càng gọi họ là “những người yêu nước” và cho rằng họ đã bị Bộ Tư pháp đối xử bất công.
Ngay khi bắt đầu nhiệm kỳ hai, ông Trump đã ban lệnh ân xá cho gần 1.600 người bị truy tố liên quan đến vụ tấn công, bao gồm cả những kẻ tấn công cảnh sát nhằm cản trở quá trình chuyển giao quyền lực trong hòa bình.
Đầu năm nay, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson công bố một tiểu ban mới do Cộng hòa dẫn dắt, nhằm điều tra lại vụ tấn công và phản bác các “tường thuật sai lệch,” trong khuôn khổ nỗ lực rộng lớn hơn của Đảng Cộng hòa nhằm tái định nghĩa cuộc bạo loạn. Tiểu ban do Hạ nghị sĩ Barry Loudermilk (Georgia) đứng đầu chưa tổ chức phiên điều trần nào, nhưng ông cho biết một trọng tâm sẽ là việc điều tra trở lại vụ đặt bom ống bên ngoài trụ sở hai đảng tại Washington vào đêm trước vụ tấn công.
Đầu tháng này, một người đàn ông ở Virginia đã bị bắt liên quan đến các quả bom ống — chi tiết từng trở thành tâm điểm của nhiều thuyết âm mưu cực hữu. Theo tài liệu tòa án công bố hôm Chủ nhật, người đàn ông tên Brian J. Cole Jr. nói với các điều tra viên liên bang rằng ông ta cảm thấy cần “lên tiếng” sau khi tin rằng cuộc bầu cử 2020 đã bị “can thiệp.”
Nguồn nytimes
