WASHINGTON, ngày 28 tháng 2 (Reuters) – Cuộc gặp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Sáu đã kết thúc trong thảm họa, khi hai nhà lãnh đạo có màn tranh cãi gay gắt trước truyền thông toàn cầu về cuộc chiến với Nga.
Zelenskiy coi cuộc gặp tại Phòng Bầu dục là cơ hội để thuyết phục Mỹ không đứng về phía Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã ra lệnh xâm lược Ukraine cách đây ba năm. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance đã chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy vì cho rằng ông thiếu tôn trọng, dẫn đến việc quan hệ giữa hai nước trở nên căng thẳng. Sau cuộc trao đổi căng thẳng tại Tòa Bạch Ốc, ông Zelenskiy đã được yêu cầu rời đi, và các cuộc đàm phán cũng như họp báo chung dự kiến đã bị hủy bỏ.
Thỏa thuận hợp tác giữa Ukraine và Mỹ về khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào – vốn được Kyiv và các đồng minh châu Âu kỳ vọng sẽ thúc đẩy quan hệ song phương – đã không được ký kết.
Trump đã có xu hướng nghiêng về phía Nga kể từ khi nhậm chức, gây sốc cho các đồng minh truyền thống ở châu Âu và trên toàn thế giới, khiến Ukraine ngày càng rơi vào thế nguy hiểm. Màn đối đầu hôm thứ Sáu là minh chứng công khai rõ nhất cho sự thay đổi này.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance nhấn mạnh sự cần thiết của con đường ngoại giao để giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phản bác rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin không thể tin cậy trong các cuộc đàm phán, đồng thời lưu ý rằng ông Vance chưa từng đến Ukraine. Cuộc trao đổi này đã dẫn đến căng thẳng giữa các bên và không đạt được thỏa thuận như dự kiến.
Zelenskiy công khai thách thức Trump về lập trường mềm mỏng đối với Putin, kêu gọi ông “không thỏa hiệp với một kẻ giết người.”
Trump với tuyên bố rằng ông và Vance đang “đứng lên vì người dân Mỹ”
Sau cuộc gặp căng thẳng tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng trên mạng xã hội Truth Social, cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy thiếu tôn trọng Hoa Kỳ. Ông Trump viết: “Tôi xác định rằng Tổng thống Zelensky chưa sẵn sàng cho hòa bình nếu có sự can dự của Mỹ. Ông ấy có thể quay lại khi thực sự sẵn sàng cho hòa bình.”
Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, Oleksandr Syrskyi, đã đăng trên Telegram khẳng định quân đội của ông vẫn sát cánh cùng Zelenskiy và sức mạnh của Ukraine nằm ở sự đoàn kết.
Nhiều người dân Ukraine đã bày tỏ sự ủng hộ đối với ông Zelenskiy. Tuy nhiên, họ cũng lo ngại về khả năng tiếp tục nhận viện trợ quân sự từ Mỹ, điều mà Ukraine đã phụ thuộc vào trong suốt cuộc chiến. Một số người dân Ukraine lo lắng rằng nếu không có sự hỗ trợ vũ khí từ Mỹ, họ sẽ gặp khó khăn trong việc giành chiến thắng trong cuộc chiến này.
Các nhà lãnh đạo châu Âu, lo ngại về những tác động của cuộc chiến đối với toàn lục địa, đã nhanh chóng lên tiếng ủng hộ Zelenskiy, từ Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đến ứng viên Thủ tướng Đức Friedrich Merz, người tuyên bố “chúng ta không bao giờ được nhầm lẫn giữa kẻ xâm lược và nạn nhân trong cuộc chiến khủng khiếp này.”
Zelenskiy đã có cuộc điện đàm với Macron, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa, một quan chức trong phái đoàn Ukraine tại Washington nói với Reuters.
Tại Quốc hội Mỹ đã chia rẽ theo đường lối đảng phái. Nhiều thành viên Đảng Dân chủ đã chỉ trích cách xử lý cuộc gặp của ông Trump, cho rằng hành động của ông làm suy yếu cam kết của Mỹ đối với Ukraine và có lợi cho Nga. Ngược lại, một số thành viên Đảng Cộng hòa ủng hộ cách tiếp cận của ông Trump, khen ngợi ông vì đặt lợi ích của Mỹ lên hàng đầu và chỉ trích ông Zelenskiy vì những kỳ vọng của ông ấy
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã tiến hành cuộc gặp sử dụng bằng tiếng Anh, không phải ngôn ngữ mẹ đẻ của ông. Trong suốt cuộc trao đổi, ông nhiều lần bị Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance ngắt lời. Ông Trump nói: “Hiện tại ông không thực sự ở một vị thế tốt. Ông đã tự đặt mình vào một tình thế rất tệ. Bây giờ ông không có quân bài nào cả. Nếu có chúng tôi, ông mới có bài để chơi.”
Ông Zelenskiy đáp lại: “Tôi không chơi bài, tôi rất nghiêm túc, thưa Tổng thống.” Ông Trump tiếp tục: “Ông đang chơi bài. Ông đang đánh cược với sinh mạng của hàng triệu người, đang đánh cược với Thế chiến thứ ba.
cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã bày tỏ sự hài lòng với tình huống này. Ông viết trên Telegram rằng Zelenskiy đã nhận được một “cú mắng mỏ thô bạo”. Các quan chức Nga khác, bao gồm phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Maria Zakharova, cũng chế giễu Zelenskiy, coi cuộc đối đầu này là dấu hiệu cho thấy sự suy giảm trong quan hệ đối tác giữa Hoa Kỳ và Ukraine.
RỜI ĐI SỚM
Sau cuộc đối thoại căng thẳng, Trump đã chỉ đạo hai trợ lý cấp cao yêu cầu Zelenskiy rời đi, ngay cả khi nhân viên Tòa Bạch Ốc đang chuẩn bị bữa trưa cho các phái đoàn, theo một quan chức Tòa Bạch Ốc.
Phái đoàn Ukraine đã bị yêu cầu rời đi dù họ muốn tiếp tục cuộc đàm phán, quan chức này nói thêm.
Cuộc đối đầu căng thẳng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã dẫn đến việc hai bên không thể ký kết thỏa thuận khai thác khoáng sản như dự kiến. Thỏa thuận này, theo kế hoạch ban đầu, quy định Ukraine sẽ đóng góp 50% doanh thu từ việc khai thác tài nguyên thiên nhiên vào một quỹ tái thiết được đồng sở hữu và quản lý bởi Mỹ và Ukraine. Kyiv hy vọng rằng thỏa thuận này sẽ giúp nhận được sự ủng hộ của Tổng thống Trump trong nỗ lực chiến tranh, đồng thời giành được sự ủng hộ từ các thành viên Đảng Cộng hòa tại Quốc hội cho một gói viện trợ mới
Mâu thuẫn này cũng làm suy yếu nỗ lực của các nhà lãnh đạo châu Âu trong việc thuyết phục Trump đưa ra đảm bảo an ninh cho Ukraine, ngay cả khi ông từ chối triển khai binh sĩ Mỹ để duy trì hòa bình.
Những đảm bảo này được coi là yếu tố quan trọng để ngăn chặn sự xâm lược trong tương lai của Nga.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa rút hoàn toàn sự hỗ trợ của Mỹ khỏi Ukraine nếu không đạt được thỏa thuận. Ông Trump nói với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy: “Ông sẽ phải đạt được thỏa thuận, hoặc chúng tôi sẽ rút lui, và nếu chúng tôi rút lui, các ông sẽ phải tự giải quyết. Tôi không nghĩ đó sẽ là một viễn cảnh đẹp đẽ.” Ông cũng nhấn mạnh: “Một khi chúng tôi ký thỏa thuận đó, ông sẽ ở vị thế tốt hơn nhiều. Nhưng ông không hề tỏ ra biết ơn, và điều đó không hay chút nào. Tôi nói thật đấy. Điều đó không hay chút nào.”
Trump nhấn mạnh rằng Putin muốn đạt được một thỏa thuận.
Vance cũng xen vào, cho rằng Zelenskiy tỏ ra thiếu tôn trọng khi đến Phòng Bầu dục để thúc đẩy lập trường của mình, một quan điểm mà Trump đồng tình.
“Ông đã không nói lời cảm ơn,” Vance nói.
Zelenskiy, lớn tiếng đáp lại: “Tôi đã nói rất nhiều lần cảm ơn người dân Mỹ.”
Trump đã nhấn mạnh rằng Putin mong muốn đạt được một thỏa thuận. Vance cũng xen vào, cho rằng Zelenskiy tỏ ra thiếu tôn trọng khi đến Phòng Bầu dục để thúc đẩy lập trường của mình. Ông Vance nói: “Ông đã nói ‘cảm ơn’ một lần nào chưa?” Zelenskiy lớn tiếng đáp lại: “Tôi đã nói rất nhiều lần cảm ơn người dân Mỹ.”
Zelenskiy, người từng nhận hàng tỷ đô la vũ khí và sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính quyền Biden, nay phải đối diện với một thái độ hoàn toàn khác từ Trump. Trump muốn nhanh chóng kết thúc cuộc chiến kéo dài ba năm, cải thiện quan hệ với Nga và thu hồi khoản tiền đã viện trợ cho Ukraine.
“Tôi hy vọng mọi người sẽ nhớ đến tôi như một người kiến tạo hòa bình,“ Trump tuyên bố.
Trước đó, Trump nói với Zelenskiy rằng quân đội Ukraine đã chiến đấu rất dũng cảm và Mỹ muốn thấy cuộc chiến kết thúc, số tiền được sử dụng vào các mục đích khác như tái thiết.
Ukraine đã nhanh chóng mở rộng sản xuất quốc phòng nhưng vẫn phụ thuộc lớn vào viện trợ quân sự từ nước ngoài, đồng thời gặp khó khăn trong việc bổ sung lực lượng khi phải đối đầu với một đối thủ áp đảo về quân số.
Dù từng đẩy lùi quân Nga khỏi Kyiv và giành lại nhiều lãnh thổ vào năm 2022, Ukraine vẫn chưa thể ngăn chặn đà tiến công của Moscow. Hiện Nga kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine và tiếp tục mở rộng kiểm soát một cách chậm rãi kể từ sau cuộc phản công bất thành năm 2023.
