Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có bài diễn văn dài gần một giờ tại Khóa họp thứ 80 Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, một bài phát biểu vừa nhiều đoạn ngẫu hứng, vừa chứa đựng những chỉ trích gay gắt với tổ chức này và các đồng minh quốc tế. Dưới đây là năm điểm rút ra:
1. Bài giảng về di dân
Trump dành phần lớn thời gian để công kích chính sách nhập cư của các nước, đặc biệt là châu Âu, cáo buộc Liên Hiệp Quốc “tài trợ cho một cuộc tấn công vào các quốc gia phương Tây” do kiểm soát biên giới lỏng lẻo. Ông cảnh báo: “Nếu các bạn không ngăn chặn những người mà các bạn chẳng hề biết, không có điểm chung, thì đất nước sẽ sụp đổ.”
Ông khoe thành tích Mỹ đã giảm hẳn dòng người nhập cư nhờ chính sách bắt giữ, trục xuất. Thông điệp gửi tới châu Âu là: “Các bạn muốn tỏ ra tốt bụng, muốn chính trị đúng mực, nhưng các bạn đang hủy hoại di sản của chính mình.”
2. Biến đổi khí hậu là “trò lừa lớn nhất”
Trump chế giễu những dự báo thảm họa khí hậu, gọi biến đổi khí hậu là “trò lừa đảo vĩ đại nhất từng giáng xuống thế giới”. Ông cho rằng các chính sách năng lượng xanh chỉ khiến công nghiệp từ các nước phát triển “chảy máu” sang những quốc gia gây ô nhiễm nhưng lại kiếm lợi.
Bất chấp đồng thuận khoa học rằng biến đổi khí hậu chủ yếu do khí thải từ nhiên liệu hóa thạch, Trump khẳng định: “Những dự đoán của Liên Hiệp Quốc đều sai, được đưa ra bởi những kẻ ngu ngốc.”
Shannon Stapleton/Reuters
3. Ukraine và Gaza: Không nhiều mới mẻ, cho đến sau bài phát biểu
Trong bài diễn văn, Trump chỉ lướt qua chiến tranh ở Ukraine và Gaza, gọi nỗ lực thúc đẩy giải pháp hai nhà nước là “phần thưởng cho Hamas”. Ông thừa nhận chấm dứt chiến tranh Ukraine khó hơn dự đoán, nhưng thay vì đổ lỗi cho Moscow, ông công kích châu Âu vì vẫn mua năng lượng từ Nga.
Tuy nhiên, sau bài phát biểu, Trump đổi giọng: trong cuộc gặp Tổng thống Ukraine Zelensky, ông nói NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận, và trên Truth Social, ông viết rằng Ukraine có thể “giành lại toàn bộ lãnh thổ”. Đây là lần đầu tiên ông tuyên bố Ukraine có thể thắng lợi toàn diện.
4. Công cụ hỏng – và thể chế “hỏng”
Mike Segar/Reuters
Trump mượn sự cố thang cuốn đứng máy và máy nhắc chữ bị lỗi để châm biếm Liên Hiệp Quốc: “Tôi chỉ nhận được từ Liên Hiệp Quốc một cái thang cuốn dở và một máy nhắc chữ hỏng.”
Ông đặt câu hỏi về mục đích tồn tại của LHQ, chê bai tổ chức này chỉ biết “viết những lá thư đầy lời lẽ mạnh mẽ rồi chẳng làm gì tiếp theo.” Trump cũng nhắc lại việc ông từng cắt giảm mạnh tài trợ cho LHQ và rút Mỹ khỏi nhiều cơ quan của tổ chức này.
5. Lạc đề và ngẫu hứng
Không có máy nhắc chữ, Trump nói lan man về nhiều chủ đề: tội phạm ở Mỹ, dấu chân carbon của Barack Obama, tu sửa trụ sở LHQ, cho tới… “Họ không muốn có bò nữa. Tôi đoán là họ muốn giết hết bò.”
Ông cũng phàn nàn châu Á đổ rác xuống biển, kể chuyện gặp Tổng thống Brazil Lula khiến cử tọa bật cười, và kéo dài bài phát biểu quá xa mức 15 phút quy định.
Spencer Platt/Hình ảnh Getty
Kết luận
Bài diễn văn của Trump vừa là lời chỉ trích Liên Hiệp Quốc và các đồng minh, vừa là màn tự tán dương “tôi giỏi nhất” về di dân và đối ngoại. Khác với lần đầu từng bị phái đoàn quốc tế cười nhạo, lần này hội trường gần như im lặng — phản ánh sự thay đổi trong thái độ, nhưng cũng cho thấy sự mỏi mệt trước phong cách khó lường của ông.
Nguồn CNN
