Stossel gọi Trump là “kẻ bắt nạt ngạo mạn” nhưng ủng hộ ông nhắm vào DEI và cắt tài trợ đại học
Nhà báo kỳ cựu John Stossel đã gọi cựu Tổng thống Donald Trump là một “kẻ bắt nạt ngạo mạn” trong chương trình đặc biệt “John Stossel: Give Me Liberty!” dự kiến phát sóng lúc 7 giờ tối Chủ Nhật (giờ miền Đông) trên kênh NewsNation. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với một số chính sách mà Tòa Bạch Ốc đang triển khai.
“Ông ấy đúng là một kẻ ngạo mạn hay bắt nạt, nhưng tôi thích việc ông ấy đang thay đổi cách mọi thứ từng vận hành,” Stossel nói với người dẫn chương trình Connell McShane.
Cựu phóng viên Fox News cho biết ông có “cảm xúc lẫn lộn” về chiến dịch của Trump nhằm triệt tiêu ảnh hưởng của một số trường đại học, khi vừa chỉ trích cách Trump công kích họ, vừa ủng hộ việc cắt giảm tài trợ công.
“Tại sao chúng ta lại đổ quá nhiều tiền vào những cơ sở giàu có như vậy ngay từ đầu?” ông đặt câu hỏi, rồi nói thêm:
“Tôi không thích khi ông ấy đe dọa họ… nhưng tôi đồng ý là không nên tài trợ như trước nữa.”
Chính quyền Trump gần đây đã thu hồi hàng triệu đô la tài trợ từ Đại học Harvard, với cáo buộc rằng trường này dung túng các sinh viên có quan điểm bài Do Thái khi họ lên tiếng ủng hộ Palestine giữa lúc xung đột tại Gaza leo thang.
🗣 “Nước Mỹ là nơi mọi người có quyền nói điều ngu ngốc”
Stossel nhấn mạnh:
“Nước Mỹ là chính nó bởi vì mọi người có quyền được nói ra, dù đôi khi điều đó ngu ngốc hoặc gây tổn thương.”
“Chúng ta cần duy trì quyền đó. Nếu Trump đe dọa cắt tiền, thì thật ra… lẽ ra ngay từ đầu chúng ta không nên tài trợ cho họ rồi.”
Ông cho rằng số tiền đó nên được sử dụng để hỗ trợ các doanh nghiệp thay vì các trường đại học giàu có.
💥 Ủng hộ Trump xóa bỏ chương trình DEI
Stossel cũng bày tỏ sự tán thành quyết định của Trump trong việc loại bỏ các sáng kiến “đa dạng, công bằng và hòa nhập” (DEI) khỏi chính phủ liên bang bằng sắc lệnh hành pháp hồi tháng 1.
“Khái niệm đó đã bị phe cánh tả chiếm dụng, khiến mọi người sợ hãi khi phải giao tiếp với những người khác biệt với mình,” Stossel nói.
Ông viện dẫn một nghiên cứu của Trường Kinh doanh Harvard cho thấy:
“Những công ty duy trì DEI lâu dài lại tuyển dụng ít nữ quản lý da đen hơn.”
Stossel kết luận:
“DEI đầu độc ngôn luận – và tạ ơn Chúa, dường như nó đã kết thúc.”
The Hill
ChatGPT có thể gây suy giảm nhận thức, theo nghiên cứu của MIT
Một nghiên cứu mới từ Phòng thí nghiệm Truyền thông (Media Lab) của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) cho thấy việc sử dụng ChatGPT lâu dài có thể làm giảm khả năng tư duy phản biện của con người.
Các nhà nghiên cứu đã yêu cầu những người tham gia viết nhiều bài luận theo chuẩn SAT, chia họ thành ba nhóm:
Nhóm sử dụng ChatGPT của OpenAI,
Nhóm sử dụng công cụ tìm kiếm Google,
Và nhóm không sử dụng bất kỳ công cụ nào — được gọi là nhóm “chỉ dùng não”.
Trong suốt quá trình, hoạt động não của các đối tượng được theo dõi bằng phương pháp điện não đồ (EEG), ghi lại tín hiệu thần kinh từ nhiều vùng trong não.
Kết quả cho thấy: những người sử dụng ChatGPT trong vài tháng có mức độ hoạt động não thấp nhất và “liên tục thể hiện kém ở các cấp độ thần kinh, ngôn ngữ và hành vi.”
Nghiên cứu cũng ghi nhận: ban đầu nhóm ChatGPT dùng mô hình để hỏi các câu hỏi về cấu trúc bài viết, nhưng về sau họ ngày càng có xu hướng sao chép và dán toàn bộ bài viết từ ChatGPT.
Trong khi đó, nhóm dùng Google có mức độ hoạt động não trung bình. Còn nhóm “chỉ dùng não” thể hiện mạng lưới hoạt động thần kinh mạnh và rộng nhất.
🧠 Tác hại tiềm ẩn đối với nhận thức
Kết quả cho thấy việc phụ thuộc vào mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT có thể gây suy giảm chức năng nhận thức theo thời gian, đặc biệt là ở người trẻ. Điều này gây lo ngại trong bối cảnh ngành giáo dục đang phải đối mặt với tình trạng học sinh lạm dụng AI để gian lận.
“Lý do tôi công bố sớm nghiên cứu này, trước khi hoàn thành đánh giá đồng cấp, là vì tôi lo rằng chỉ trong 6–8 tháng tới, sẽ có chính trị gia đề xuất đưa GPT vào trường mẫu giáo. Điều đó sẽ vô cùng nguy hiểm,” tiến sĩ Nataliya Kosmyna, tác giả chính của nghiên cứu, nói với TIME.
“Não bộ đang phát triển là nhóm có nguy cơ cao nhất.”
📘 Trump thúc đẩy AI trong giáo dục
Tuy vậy, việc áp dụng AI trong giáo dục tại Mỹ vẫn đang gia tăng. Tháng 4 vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp nhằm tích hợp AI vào các lớp học.
Will Scharf, thư ký văn phòng của Tòa Bạch Ốc, phát biểu khi đó:
“Ý tưởng cơ bản của sắc lệnh là đảm bảo thế hệ lao động tương lai được đào tạo đúng cách, bằng cách giúp trẻ em Hoa Kỳ làm quen với các công cụ AI, để có thể cạnh tranh trong nền kinh tế tương lai – nơi AI ngày càng đóng vai trò then chốt.”
The Hill
Tòa án Hoa Kỳ cho phép Trump tạm thời giữ quyền kiểm soát Vệ binh Quốc gia California
Ngày 19 tháng 6 (Reuters) – Một tòa phúc thẩm liên bang hôm thứ Năm đã cho phép cựu Tổng thống Donald Trump tiếp tục giữ quyền kiểm soát lực lượng Vệ binh Quốc gia California, trong khi Thống đốc Dân chủ Gavin Newsom vẫn tiếp tục theo đuổi vụ kiện chống lại việc Trump điều động quân để dập tắt biểu tình ở Los Angeles.
Quyết định của Trump đưa quân vào Los Angeles đã thổi bùng tranh cãi trên toàn quốc về việc sử dụng quân đội trên lãnh thổ Hoa Kỳ, đồng thời làm gia tăng căng thẳng chính trị tại thành phố đông dân thứ hai cả nước.
Hôm thứ Năm, một hội đồng gồm ba thẩm phán của Tòa Phúc thẩm Khu vực 9 có trụ sở tại San Francisco đã gia hạn lệnh đình chỉ phán quyết ngày 12 tháng 6 của Thẩm phán quận Charles Breyer, người trước đó cho rằng Trump đã vi phạm luật khi liên bang hóa Vệ binh Quốc gia.
Hội đồng cho rằng Trump “có khả năng” đã hành động trong phạm vi quyền lực hợp pháp của mình, đồng thời chính quyền ông “có thể đã tuân thủ” yêu cầu phối hợp với Thống đốc Newsom. Dù việc phối hợp đó không diễn ra trọn vẹn, Newsom cũng không có quyền phủ quyết mệnh lệnh của tổng thống.
Tòa tuyên: “Chúng tôi kết luận tổng thống có thẩm quyền liên bang hóa lực lượng Vệ binh Quốc gia. Tuy nhiên, phán quyết của chúng tôi không đề cập đến bản chất các hoạt động mà lực lượng này có thể tham gia sau khi được liên bang hóa”.
Tòa cũng lưu ý rằng ông Newsom vẫn có thể tiếp tục phản đối việc sử dụng Vệ binh Quốc gia và Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ dựa trên các đạo luật khác, bao gồm lệnh cấm quân đội tham gia thực thi pháp luật trong nước.
Các vấn đề này có thể được đưa ra tại phiên điều trần tiếp theo trước Thẩm phán Breyer vào thứ Sáu.
Trong một bài đăng trên X (Twitter cũ) sau phán quyết, Thống đốc Newsom tuyên bố sẽ tiếp tục kháng cáo:
“Tổng thống không phải là vua và không đứng trên pháp luật. Chúng tôi sẽ tiếp tục thách thức việc lạm dụng quân đội theo kiểu độc đoán của ông Trump đối với công dân chúng ta.”
Trong khi đó, Trump chào mừng chiến thắng này trên Truth Social:
“Đây là một quyết định tuyệt vời cho đất nước. Chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ những người dân tuân thủ pháp luật. Đây không chỉ là vấn đề của Gavin Newsom, mà là vấn đề trên toàn quốc. Nếu chính quyền địa phương không bảo vệ được dân, chúng tôi sẽ làm điều đó.”
Phán quyết ban đầu của Thẩm phán Breyer được đưa ra sau khi California đệ đơn kiện Trump vì đã điều 4.000 quân Vệ binh Quốc gia vào Los Angeles hôm 7/6 mà không được thống đốc tiểu bang chấp thuận, trong bối cảnh bất ổn do các cuộc bố ráp nhập cư của chính quyền Trump.
Trump cũng điều động thêm 700 lính Thủy quân Lục chiến đến thành phố, nhưng tòa vẫn chưa phán quyết về tính hợp pháp của quyết định này.
Trong phiên điều trần hôm thứ Ba, hội đồng Tòa Phúc thẩm chất vấn đại diện pháp lý của cả hai bên về việc liệu tòa án có quyền xem xét thẩm quyền của tổng thống trong việc triển khai quân đội hay không.
Theo luật, tổng thống chỉ được quyền liên bang hóa Vệ binh Quốc gia trong ba trường hợp: khi có xâm lược, nổi loạn hoặc nguy cơ nổi loạn, hoặc chính phủ liên bang không thể thực thi luật pháp bằng lực lượng thường trực.
Tòa cho rằng điều kiện thứ ba “có khả năng đã xảy ra” khi những người biểu tình ở Los Angeles tấn công xe của lực lượng nhập cư, dùng thùng rác làm xe công phá, ném bom xăng và phá hoại tài sản khiến cảnh sát bất lực.
Bộ Tư pháp Trump lập luận rằng khi tổng thống xác định tình trạng khẩn cấp, không thống đốc hay tòa án nào có quyền can thiệp. Tuy nhiên, tòa án bác bỏ lập luận này.
Các cuộc biểu tình kéo dài hơn một tuần trước khi thị trưởng Los Angeles Karen Bass gỡ bỏ lệnh giới nghiêm.
California cũng kiện Trump ra tòa liên bang với lý do việc triển khai quân đội vi phạm chủ quyền tiểu bang và các đạo luật cấm quân đội liên bang tham gia thực thi pháp luật dân sự.
Chính quyền Trump phủ nhận việc quân đội thực hiện các nhiệm vụ cưỡng chế, nói rằng họ chỉ bảo vệ các tòa nhà liên bang và nhân viên, bao gồm cả ICE.
Hội đồng ba thẩm phán của Tòa Phúc thẩm gồm hai người được Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu tiên và một người do cựu Tổng thống Dân chủ Joe Biden bổ nhiệm.
Mỹ tiếp tục cấp visa du học, yêu cầu kiểm tra tài khoản mạng xã hội
WASHINGTON (AP) — Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm thứ Tư cho biết họ sẽ khởi động lại quy trình đã bị đình chỉ đối với người nước ngoài nộp đơn xin thị thực du học nhưng tất cả người nộp đơn hiện sẽ được yêu cầu mở khóa tài khoản mạng xã hội của mình để chính phủ xem xét .
Bộ này cho biết các viên chức lãnh sự sẽ theo dõi các bài đăng và tin nhắn có thể bị coi là thù địch với Hoa Kỳ, chính phủ, văn hóa, thể chế hoặc các nguyên tắc sáng lập của nước này.
Trong thông báo công khai hôm thứ Tư, bộ này cho biết họ đã hủy bỏ lệnh đình chỉ xử lý thị thực sinh viên vào tháng 5 nhưng cho biết những người nộp đơn mới từ chối đặt tài khoản mạng xã hội của họ thành “công khai” và cho phép họ được xem xét có thể bị từ chối. Bộ này cho biết việc từ chối làm như vậy có thể là dấu hiệu họ đang cố gắng trốn tránh yêu cầu hoặc che giấu hoạt động trực tuyến của mình.
Các quan chức cho biết tháng trước, chính quyền Trump đã tạm dừng việc lên lịch phỏng vấn thị thực mới cho sinh viên nước ngoài muốn du học tại Hoa Kỳ trong khi chuẩn bị mở rộng việc sàng lọc hoạt động của họ trên mạng xã hội.
Sinh viên trên khắp thế giới đang háo hức chờ đợi lãnh sự quán Hoa Kỳ mở lại lịch hẹn phỏng vấn xin thị thực, vì thời gian còn lại để đặt vé máy bay và sắp xếp chỗ ở đang dần thu hẹp trước khi năm học mới bắt đầu.
Vào chiều thứ Tư, một nghiên cứu sinh tiến sĩ 27 tuổi ở Toronto đã có thể đặt lịch hẹn phỏng vấn xin thị thực vào tuần tới. Sinh viên này, một công dân Trung Quốc, hy vọng sẽ đến Hoa Kỳ để thực tập nghiên cứu bắt đầu vào cuối tháng 7. “Tôi thực sự nhẹ nhõm”, sinh viên này cho biết, anh ta chỉ nói với điều kiện được nêu tên bằng họ của mình, Chen, vì anh ta lo lắng về việc bị nhắm mục tiêu. “Tôi đã làm mới trang web vài lần mỗi ngày”.
Sinh viên từ Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico và Philippines đã đăng trên các trang mạng xã hội rằng họ đang theo dõi các trang web đặt thị thực và chú ý theo dõi các cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao để biết bất kỳ dấu hiệu nào về thời điểm lịch hẹn có thể được tiếp tục.
Ny (Theo AP)
Trump im lặng trong ngày Juneteenth – ngày từng được ông vinh danh khi còn là tổng thống
(AP) – Tổng thống Donald Trump từng vinh danh ngày Juneteenth trong cả bốn năm đầu nhiệm kỳ, ngay cả trước khi ngày này trở thành ngày lễ liên bang. Thậm chí, ông còn từng tuyên bố mình đã khiến Juneteenth “trở nên rất nổi tiếng”.
Thế nhưng trong dịp lễ Juneteenth năm nay, rơi vào thứ Năm, vị tổng thống thường xuyên phát biểu trước công chúng lại hoàn toàn im lặng – không có lời nào, không văn bản chính thức, cũng không thông điệp nào trên mạng xã hội – về ngày có ý nghĩa đặc biệt với cộng đồng người Mỹ gốc Phi, đánh dấu sự chấm dứt chế độ nô lệ tại Hoa Kỳ.
Khi được hỏi liệu Tổng thống Trump có vinh danh ngày Juneteenth theo cách nào đó hay không, Thư ký Báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt nói với các phóng viên: “Tôi không thấy có văn bản tuyên bố nào được ký hôm nay. Tôi biết đây là một ngày lễ liên bang. Cảm ơn các bạn đã đi làm hôm nay. Chúng tôi vẫn đang làm việc 24/7.”
Khi được hỏi tiếp liệu Trump có thể sẽ ghi nhận ngày này bằng cách khác hoặc vào dịp khác, Leavitt chỉ đáp: “Tôi vừa trả lời rồi.”
Một ngày trước đó, các lãnh đạo cộng đồng người da đen từ nhiều nơi, cùng với các quan chức cấp cao trong chính quyền Trump và một số cá nhân khác đã họp tại Tòa Bạch Ốc để bàn về việc tăng cường phối hợp giữa các lãnh đạo này với chính quyền liên bang, tiểu bang và địa phương. Bộ trưởng Gia cư Scott Turner và Giám đốc phụ trách tiếp cận cộng đồng thiểu số Lynne Patton là hai trong số những người tham dự, theo một quan chức giấu tên.
Sự im lặng của Trump năm nay tạo nên sự tương phản rõ rệt so với những tuyên bố mà ông từng đưa ra trong quá khứ. Juneteenth là ngày kỷ niệm sự kiện ngày 19/6/1865, khi binh lính Liên bang đến Galveston, Texas, thông báo về việc chấm dứt chế độ nô lệ – hơn hai năm sau khi Tổng thống Abraham Lincoln ký Tuyên ngôn Giải phóng trong thời kỳ Nội chiến.
Theo một số nguồn tin, trước đó Tòa Bạch Ốc từng có kế hoạch để Trump ký tuyên bố vinh danh Juneteenth, nhưng sau cùng không diễn ra. Thay vào đó, Trump không tổ chức sự kiện công khai nào trong ngày, và chỉ đăng các thông điệp liên quan đến Iran, ứng dụng TikTok và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell.
Tối cùng ngày, ông lại đăng trên mạng xã hội phàn nàn về “quá nhiều ngày lễ không làm việc” và cho rằng “điều này đang khiến nước Mỹ tốn hàng tỷ đô la vì các doanh nghiệp phải đóng cửa.” Mặc dù vậy, phần lớn các cửa hàng vẫn hoạt động trong ngày Juneteenth, trong khi các cơ quan liên bang được nghỉ làm.
Trong nhiệm kỳ đầu, Trump từng có nhiều phát biểu dài về Juneteenth:
2017: Ông mô tả “những lễ hội đầy cảm xúc” tại Galveston khi người dân nghe tin tất cả nô lệ được tự do.
2018: “Chúng ta cùng vinh danh tinh thần kiên cường và những đóng góp to lớn của người Mỹ gốc Phi cho lịch sử vĩ đại của nước Mỹ.”
2019: “Người Mỹ gốc Phi tiếp tục làm phong phú mọi lĩnh vực của đời sống Mỹ.”
2020: “Tháng Sáu nhắc nhở chúng ta về bất công tột độ của chế độ nô lệ và niềm vui vô bờ của tự do… Đây là ký ức về một vết nhơ lịch sử nhưng cũng là sự vinh danh năng lực vượt qua bóng tối của đất nước chúng ta.”
Cũng trong năm 2020, sau thời gian ngưng vận động tranh cử vì đại dịch COVID-19, Trump chọn Tulsa, Oklahoma để tổ chức sự kiện vận động trở lại – đúng vào ngày 19/6. Sau làn sóng phản đối dữ dội vì chọn ngày Juneteenth và địa điểm Tulsa (nơi từng diễn ra vụ thảm sát đẫm máu người da đen năm 1921), Trump buộc phải dời sự kiện sang ngày hôm sau.
Trả lời Wall Street Journal trước buổi vận động, Trump cố gắng xoay chuyển dư luận khi nói rằng chính ông đã khiến Juneteenth “trở nên nổi tiếng”:
“Tôi đã làm điều tốt. Tôi khiến ngày này nổi tiếng. Tôi khiến Juneteenth rất nổi tiếng… Nhưng trước đó chẳng ai biết cả. Rất ít người từng nghe đến nó.”
Thực tế, nhiều thế hệ người Mỹ gốc Phi đã kỷ niệm Juneteenth từ lâu, trước khi Tổng thống Joe Biden ký luật chính thức công nhận đây là ngày lễ liên bang vào năm 2021.
Cuối năm 2020, Trump còn đưa ra một loạt cam kết tranh cử nhằm thu hút cử tri da đen, trong đó có hứa hẹn sẽ lập Juneteenth thành ngày lễ liên bang. Tuy nhiên, ông thất cử, và chính quyền Biden đã hiện thực hóa điều đó.
Ngay sau khi tuyên thệ nhiệm kỳ hai vào tháng Giêng năm nay, Trump đã ký sắc lệnh xóa bỏ các sáng kiến liên quan đến đa dạng, bình đẳng và hòa nhập trong chính phủ liên bang, gọi đây là những “chương trình phân biệt đối xử bất hợp pháp và vô đạo đức.”
Ngược lại, Tổng thống Joe Biden trong cả bốn năm đều ban hành tuyên bố vinh danh Juneteenth, và nhiều lần tổ chức các buổi hòa nhạc quy mô lớn tại bãi cỏ phía Nam Tòa Bạch Ốc. Năm 2024, buổi lễ có sự tham gia của Gladys Knight và Patti LaBelle; Phó Tổng thống Kamala Harris còn nhảy cùng ca sĩ phúc âm Kirk Franklin.
Năm nay, Biden dành ngày lễ tại Galveston, Texas – nơi bắt đầu câu chuyện Juneteenth – và dự kiến sẽ phát biểu tại một nhà thờ lịch sử của Giáo hội Giám lý người Mỹ gốc Phi.
Hà Lan trả lại 119 hiện vật Đồ đồng Benin bị cướp cho Nigeria
ABUJA, Nigeria (AP) — Hôm thứ Năm, Hà Lan đã trả lại 119 hiện vật bị cướp từ Nigeria, bao gồm tượng người và động vật, bảng, trang phục hoàng gia và một chiếc chuông.
Các hiện vật này, được gọi là Đồ đồng Benin và phần lớn được lưu giữ trong một bảo tàng ở thành phố Leiden, đã bị lính Anh cướp vào cuối thế kỷ 19.
Trong những năm gần đây, các bảo tàng trên khắp châu Âu và Bắc Mỹ đã có động thái giải quyết tranh chấp quyền sở hữu đối với các hiện vật bị cướp bóc trong thời kỳ thuộc địa. Chúng được trả lại theo yêu cầu của Ủy ban Bảo tàng và Di tích Quốc gia Nigeria.
Trong buổi lễ bàn giao tại bang Edo, Oba Ewuare II, quốc vương và người giám hộ nền văn hóa Benin, đã mô tả việc trả lại các hiện vật là một “sự can thiệp của thần thánh”. Đồ đồng Benin được trả lại theo yêu cầu của Ủy ban Bảo tàng và Di tích Quốc gia Nigeria.
Nhà vua cho biết việc trả lại là minh chứng cho sức mạnh của lời cầu nguyện và sự quyết tâm.
Chính phủ Hà Lan cam kết trả lại những hiện vật không thuộc về đất nước, Marieke Van Bommel, giám đốc Bảo tàng Wereld cho biết.
Olugbile Holloway, giám đốc ủy ban, cho biết việc trả lại 119 hiện vật đánh dấu đợt hồi hương lớn nhất từ trước đến nay và tổ chức của ông đang nỗ lực để thu hồi thêm nhiều hiện vật bị cướp bóc trong thời kỳ thuộc địa.
Nigeria đã chính thức yêu cầu trả lại hàng trăm hiện vật từ các bảo tàng trên khắp thế giới vào năm 2022. Khoảng 72 hiện vật đã được trả lại từ một bảo tàng ở London trong năm đó, trong khi 31 hiện vật được trả lại từ một bảo tàng ở Rhode Island .
Đồng Benin đã bị đánh cắp vào năm 1897 khi quân đội Anh dưới sự chỉ huy của Sir Henry Rawson cướp phá vương quốc Benin và buộc Ovonramwen Nogbaisi, quốc vương lúc bấy giờ, phải lưu vong trong sáu tháng. Benin nằm ở miền nam Nigeria ngày nay.
Ny (Theo AP)
California xem xét dầu mỏ Amazon sau lời kêu gọi từ Ecuador
RICHMOND, California (AP) — Một chiếc tàu chở dầu đang neo đậu tại nhà máy lọc dầu Chevron ở Richmond, California hôm thứ Năm, là hình ảnh rõ ràng cho thấy mối liên kết giữa nhu cầu dầu từ rừng Amazon của California và những khu rừng nhiệt đới xa xôi nơi dầu được khai thác.
Ngay ngoài khơi, các lãnh đạo người bản địa từ rừng Amazon của Ecuador mặc áo ấm, chèo kayak trong làn nước lộng gió để phản đối việc mở rộng khai thác dầu đe dọa đến vùng đất của họ.
Chuyến thăm này đã góp phần thúc đẩy Thượng viện bang California đưa ra một nghị quyết kêu gọi các cơ quan chức năng xem xét vai trò của bang trong việc nhập khẩu dầu từ Amazon. Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính phủ Ecuador chuẩn bị mở đấu thầu 14 khu khai thác dầu mới vào năm 2026 — bao phủ hơn 2 triệu hecta rừng, phần lớn là đất của người bản địa.
Các lãnh đạo bản địa nói việc này đi ngược lại với cuộc trưng cầu dân ý quốc gia trước đó, nơi người dân Ecuador đã bỏ phiếu ủng hộ việc để dầu thô mãi mãi nằm yên dưới lòng đất trong Vườn quốc gia Yasuni.
Trong khi Ecuador đang nỗ lực bảo vệ rừng, thì ở một quốc gia Nam Mỹ khác cũng có phần rừng Amazon là Brazil, chính phủ lại đang tiến hành phát triển thêm các mỏ dầu. Hôm thứ Ba, Brazil đã đấu giá nhiều địa điểm khai thác dầu mới, cả trên bờ và ngoài khơi gần sông Amazon, dù vấp phải phản đối từ các nhóm môi trường và cộng đồng bản địa.
Tiếng nói của người bản địa
Ông Juan Bay, Chủ tịch người Waorani ở Ecuador, cho biết đoàn của ông đến California để “nâng cao tiếng nói, lập trường và cuộc đấu tranh của chúng tôi,” đồng thời kêu gọi người dân California suy nghĩ lại về nguồn dầu họ đang dùng — “từ vùng đất của người bản địa Waorani.”
Vào thứ Năm, đoàn bản địa cùng người dân địa phương chèo kayak gần nhà máy Chevron ở Richmond, chia sẻ câu chuyện về rừng Amazon và mối đe dọa từ biến đổi khí hậu.
Nadino Calapucha, đại diện của người Kichwa Pakkiru, cho biết chuyến đi đến vùng Vịnh California rất xúc động. Khi thấy hải cẩu và tổ chim, ông cảm thấy đó như là “sự chào đón từ thiên nhiên.”
“Như thể các loài vật đang chào mừng chúng tôi vậy,” ông nói.
Ông cho rằng cả rừng Amazon và California đều đang phải đối mặt với nguy cơ môi trường, và cuộc chiến để bảo vệ là giống nhau: “Chúng tôi cảm nhận được tinh thần đoàn kết trong cuộc đấu tranh này.”
California hiện là người tiêu thụ dầu Amazon lớn nhất thế giới, phần lớn được tinh chế và sử dụng làm nhiên liệu. Ecuador là nước sản xuất dầu thô trên đất liền lớn nhất trong khu vực.
Ông Bay nhắc đến một phán quyết vào tháng 3/2025 của Tòa án Nhân quyền Liên Mỹ, cho rằng Ecuador đã vi phạm quyền của người bản địa khi cho phép khai thác dầu tại khu vực gọi là Block 43. Tòa yêu cầu chính phủ dừng khai thác tại các khu bảo tồn và tuân thủ cuộc trưng cầu dân ý năm 2023 cấm khoan dầu ở Yasuni.
Ông kêu gọi chính quyền California xem xét lại: “Liệu có nên tiếp tục nhập dầu từ Amazon — hay tiếp tục đồng lõa với các hành vi vi phạm quyền con người trên đất của chúng tôi?”
Phản ứng từ Thượng viện California
Thượng nghị sĩ Josh Becker, người đưa ra nghị quyết, ca ngợi các lãnh đạo bản địa vì đã bảo vệ đất đai và khí hậu toàn cầu.
“Cộng đồng của họ đang ở tuyến đầu trong việc đòi quyền lợi và phản đối khai thác dầu,” ông nói. “Họ đang bảo vệ khu rừng sống — nơi lưu giữ carbon, điều hòa khí hậu toàn cầu và duy trì sự sống.”
Nhà máy Chevron lâu nay bị các nhà hoạt động môi trường chỉ trích vì xử lý hàng triệu thùng dầu từ Amazon, gây lo ngại về ô nhiễm, sức khỏe cộng đồng và sự liên quan của California đến phá rừng.
Đoàn bản địa cũng đã góp phần công bố một báo cáo mới từ tổ chức Amazon Watch (trụ sở ở Oakland), chỉ ra các rủi ro về khí hậu, pháp lý và tài chính khi khai thác dầu trên đất bản địa mà không có sự đồng thuận.
‘Nghiện dầu từ Amazon’
Kevin Koenig, Giám đốc chương trình của Amazon Watch, nói rằng tác động của dầu Amazon không chỉ dừng lại ở Ecuador.
“Nếu California muốn trở thành lãnh đạo khí hậu, bang này phải hành động,” ông nói. “California đang nghiện dầu từ Amazon.”
Ông kêu gọi người dân California nhìn nhận trách nhiệm của mình, khi nhu cầu dầu của họ đang gây ảnh hưởng đến quyền của người bản địa, đa dạng sinh học và khí hậu toàn cầu.
California và Amazon có liên hệ chặt chẽ — rừng Amazon đóng vai trò quan trọng trong điều hòa khí hậu và lượng mưa, điều mà California đang rất cần trong bối cảnh hạn hán và cháy rừng ngày càng tăng.
“Từ giếng dầu đến bánh xe, chúng ta đều đang thấy hậu quả — kể cả ở California, nơi nhiều cộng đồng đang chịu đựng ô nhiễm, nước bẩn, và bệnh tật,” Koenig nói. “Đã đến lúc California phải dẫn đầu quá trình chuyển đổi năng lượng.”
California — nền kinh tế lớn của thế giới và là nhà nhập khẩu dầu Amazon lớn — cần hành động mạnh mẽ hơn về khí hậu, ông nói thêm, và phải loại bỏ dần sự phụ thuộc vào dầu gắn liền với phá rừng, ô nhiễm và vi phạm nhân quyền.
Nghị quyết cũng ghi nhận sự đấu tranh của các cộng đồng bản địa Ecuador trong việc bảo vệ rừng và quyền lợi của họ. Đây là lần đầu tiên California chính thức xem xét tác động của tiêu dùng năng lượng đến nạn phá rừng và mất mát văn hóa bản địa. Nghị quyết dự kiến sẽ được đưa ra bỏ phiếu trong vài tuần tới.
Ny (Theo AP)
Đội Los Angeles Dodgers chặn nhân viên liên bang vào sân vận động
Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) cho biết các nhân viên liên bang là thuộc lực lượng Hải quan và Bảo vệ Biên giới (CBP), chứ không phải Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE).
Trong bối cảnh các cuộc biểu tình phản đối ICE vẫn đang diễn ra ở Los Angeles, hàng chục nhân viên liên bang mặc đồ chiến thuật đã xuất hiện gần Sân vận động Dodger vào thứ Năm – nhưng bị từ chối cho vào khuôn viên sân, theo thông báo từ đội bóng chày MLB này.
Các nhân viên này được nhìn thấy tụ tập trên con đường dẫn vào sân vận động, trang bị theo kiểu chiến thuật.
Tài khoản mạng xã hội chính thức của Los Angeles Dodgers đã đăng trên nền tảng X (trước đây là Twitter) vào thứ Năm, cho biết những người mà họ xác định là đặc vụ ICE đã bị từ chối vào khu vực sân vận động.
“Sáng nay, các đặc vụ ICE đến Sân vận động Dodger và yêu cầu được vào khu vực bãi đậu xe. Tổ chức đã từ chối cho vào sân. Trận đấu tối nay vẫn sẽ diễn ra theo kế hoạch,” Dodgers thông báo.
Bộ An ninh Nội địa sau đó phản hồi trên X, khẳng định sự hiện diện của các nhân viên liên bang “không liên quan gì đến Dodgers” và cho biết những người đó là nhân viên của Hải quan và Bảo vệ Biên giới (CBP), không phải ICE.
“Xe của CBP chỉ xuất hiện tại bãi đậu xe sân vận động trong thời gian rất ngắn, không liên quan đến bất kỳ chiến dịch hay hoạt động cưỡng chế nào,” DHS cho biết.
Một nhóm nhỏ người biểu tình cũng có mặt gần sân vận động trong ngày thứ Năm, khi các cuộc biểu tình khởi phát từ ngày 6/6 vẫn tiếp tục diễn ra.
KABC
Tổ chức Dodgers đang phải đối mặt với sự chỉ trích ngày càng lớn từ người biểu tình vì không lên tiếng trước các cuộc truy quét di dân đang xảy ra trong thành phố.
“Động cơ kinh tế lớn nhất khu vực này đang im lặng! Hãy tỉnh dậy! Làm tốt hơn đi! Chúng tôi biết các bạn có thể!” – Raul Claros từ tổ chức California Rising nói trong cuộc họp báo hôm thứ Năm, với sân Dodger phía sau lưng.
Cuộc biểu tình diễn ra sau khi có thông tin về hàng loạt cuộc truy quét của ICE trong ngày thứ Năm ở Los Angeles, bao gồm cả một vụ trước cửa hàng Home Depot trên đại lộ Sunset gần đó.
KABC
Theo đài KABC (ABC News chi nhánh Los Angeles), nhân viên của Hội đồng Thành phố Los Angeles Khu vực 1 đã thông báo cho Sở Cảnh sát Los Angeles về sự xuất hiện của ICE gần sân Dodger. Sau đó, cảnh sát đã thông báo cho ban tổ chức đội Dodgers, và theo KABC, đội bóng đã yêu cầu ICE rời khỏi khu vực sân. Tuy nhiên, một nhóm nhỏ nhân viên liên bang vẫn còn ở hiện trường sau 11 giờ trưa.
KABC
Sự việc xảy ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump gần đây đã chỉ đạo ICE “làm tất cả những gì trong khả năng” để thực hiện chương trình trục xuất quy mô lớn nhất trong lịch sử.
“Để đạt được điều đó, chúng ta phải tăng cường nỗ lực giam giữ và trục xuất người nhập cư bất hợp pháp ở các thành phố lớn nhất nước Mỹ như Los Angeles, Chicago và New York – nơi có hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp đang sinh sống,” Trump viết trong một bài đăng dài trên mạng xã hội cuối tuần qua.
Theo số liệu từ ICE, chỉ trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ thứ hai của Trump, cơ quan này đã thực hiện hơn 66.000 vụ bắt giữ.
Nguồn abc news