Sáng ngày 4 tháng 11 năm 2025, tại hội trường Thành ủy Hà Nội, Bộ Chính trị cộng sản Việt Nam đã công bố quyết định điều động ông Nguyễn Duy Ngọc — Ủy viên Bộ Chính trị khóa 13, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương — thôi tham gia Ban Bí thư khóa 13, và được chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, giữ chức Bí thư Thành ủy Hà Nội nhiệm kỳ từ năm 2025 đến năm 2030.
Tiểu sử ông Ngọc cho thấy, năm nay 61 tuổi, quê Hưng Yên, vào Đảng cộng sản Việt Nam năm 1986, có trình độ Thạc sĩ Luật, lý luận chính trị cao cấp. Trước đó ông từng trải qua nhiều vị trí trong lực lượng công an, rồi chuyển sang công tác Đảng, giữ chức Chánh Văn phòng Trung ương Đảng, rồi Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương và được bổ sung vào Bộ Chính trị.
Nhìn từ bên ngoài, quyết định này có vẻ là một bước luân chuyển cán bộ cấp cao, nhưng nếu đặt vào bối cảnh của nhân sự cấp cao trước Đại Hội Đảng 14, nó chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa chiến lược và dấu vết của những cuộc “vận hành ngầm” quyền lực mà giới quan sát chính trị Việt Nam thường nhắc tới.
Trước hết, Hà Nội – Thủ đô, trung tâm chính trị của cả Việt Nam, luôn là vị trí lãnh đạo then chốt. Bí thư Thành ủy Hà Nội không chỉ lãnh đạo một đô thị lớn về kinh tế mà là người trực tiếp gánh vác nhiệm vụ định hình bộ mặt chính trị, kinh tế và xã hội của trung tâm quyền lực. Việc đưa người như ông Nguyễn Duy Ngọc vào vị trí ấy, người có kinh nghiệm công an, kiểm tra, kiêm chức vụ quốc gia cao là một tín hiệu rõ ràng: Bộ Chính trị đang đặt một con người tin cậy vào “ghế nóng” này để chuẩn bị cho giai đoạn mới.
Hơn nữa, thay đổi này diễn ra đúng vào thời điểm chuẩn bị nhân sự cho Đại hội 14, nơi bộ máy cao cấp của Đảng – Bộ Chính trị, Ban Bí thư sẽ được sắp xếp lại. Trong suốt thời gian vừa qua, nhiều bài báo đã nhắc tới rằng nhân sự khóa tới phải đáp ứng tiêu chí “tầm nhìn chiến lược quốc gia, khả năng dẫn dắt ở quy mô toàn quốc, uy tín chính trị, liêm chính, sức bền tinh thần và thể chất”. Như vậy, ông Ngọc không “ngẫu nhiên” được phân công mà rất có thể nằm trong danh sách nhân sự trọng yếu chuẩn bị cho khóa mới.
Cấu trúc quyền lực Việt Nam khi đó có nhiều dấu hiệu “ảnh nháy” về việc luân chuyển qua lại giữa các vị trí: từ an ninh – kiểm tra sang chính quyền địa phương lớn; từ công an sang Đảng bộ thành phố lớn; từ kiểm tra sang lãnh đạo chính quyền. Sự nghiệp của ông Ngọc đã đi qua nhiều “ngã rẽ” như vậy: công an địa phương, cảnh sát điều tra đô thị, Thứ trưởng Bộ Công an, Chánh Văn phòng Trung ương, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra, rồi Bộ Chính trị, và giờ là Bí thư Hà Nội. Tốc độ và chiều hướng thăng tiến này khiến nhiều chuyên gia gọi là “thăng tiến thần tốc”.
Từ góc nhìn chính trị, sự kiện này có tính hai mặt. Mặt thứ nhất là củng cố ổn định: đưa vào một con người có kinh nghiệm an ninh, kiểm tra vào vị trí lớn nhằm đảm bảo thành phố trọng yếu được vận hành “êm” trước, trong và sau Đại hội. Mặt thứ hai là khẳng định vị thế của cá nhân trong cuộc chơi nhân sự cấp cao: ông Ngọc được trao “bệ phóng” vốn đã có Bộ Chính trị, Ủy ban Kiểm tra nhưng giờ được giao quyền lãnh đạo cao hơn, có thể được “đón đầu” các vị trí cao hơn nữa nếu thực hiện tốt.
Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu việc phân công ông Nguyễn Duy Ngọc có phải là một “nước cờ” trong bàn cờ quyền lực trước Đại Hội 14, nơi các “nhóm lợi ích”, “phe nhóm” không chính thức nhưng có ảnh hưởng, đang không chỉ xoay quanh vị trí trực tiếp mà còn xoay quanh “đường vào” Bộ Chính trị cộng sản Việt Nam nhiệm kỳ tới, hoặc các vị trí chủ chốt của Nhà nước sau Đại hội? Dù không có bằng chứng rõ ràng về “phe nhóm đấu đá” công khai, nhưng việc luân chuyển nhân sự cấp cao như vậy trong thời điểm quyết định rõ ràng chứa đựng áp lực, cạnh tranh và phải là kết quả của quá trình lựa chọn kỹ lưỡng.
Một số khía cạnh cần phân tích thêm:
– Tiêu chí lựa chọn: Với vị trí lãnh đạo thành phố lớn như Hà Nội, kinh nghiệm chỉ đạo, quản lý, khả năng xử lý tình huống phức tạp là bắt buộc. Ông Ngọc từng làm công an, kiểm tra các lĩnh vực đòi hỏi quyền lực, khả năng giám sát, xử lý vi phạm. Đây là nền tảng hấp dẫn cho vị trí đòi hỏi vừa quản trị đô thị lớn, vừa đảm bảo an ninh chính trị trật tự xã hội.
-Tính “kế thừa – ổn định – phát triển”: Thông điệp từ Tổng Bí Thư cộng sản Việt Nam Tô Lâm tại buổi trao quyết định là giới lãnh đạo muốn sự ổn định, đồng thời muốn người lãnh đạo mới “tiếp tục cùng Thành ủy Hà Nội đoàn kết, thống nhất, cùng nhân dân Thủ đô xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại”. Việc lựa chọn ông Ngọc thể hiện rõ đường xoáy “kế thừa” từ đội ngũ an ninh – kiểm tra vào lãnh đạo địa phương trọng yếu.
– Bước chuẩn bị nhân sự cho Đại Hội 14: Khi Hà Nội và các địa phương trọng yếu được sắp đặt nhân sự trước Đại hội, điều đó có thể được hiểu là “chốt” người lãnh đạo địa phương lớn trước khi nhắm tới cấp trung ương cao hơn. Nếu ông xử lý tốt Hà Nội trong nhiệm kỳ tới, điều đó sẽ là “bằng chứng” quan trọng để tiến vào vị trí cấp cao hơn.
Không thể không nhìn nhận những thách thức: Lãnh đạo một đô thị như Hà Nội không đơn thuần là công tác an ninh, kiểm tra hay xử lý vi phạm, nó là quản lý đô thị, kinh tế, logistics, đô thị hóa, dân số lớn, tầm nhìn quốc gia. Ông Ngọc có thể có nền tảng an ninh nhưng sẽ phải thích ứng với chức năng quản lý đô thị. Áp lực từ nhân dân, từ đổi mới sáng tạo, từ kinh tế số đều đặt ông vào nhiệm vụ mới, khác hẳn “công an”.
Còn về góc cạnh quyền lực: việc luân chuyển một nhân vật từng “giám sát” nội bộ (chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra) sang chức lãnh đạo địa phương lớn có thể có hai hướng: một là “gia tăng uy quyền” cho người đó; hai là “loại” khỏi vai trò kiểm tra trung ương để tránh xung đột trong nội bộ trung ương khi bước vào nhân sự khóa mới. Điều này dẫn tới giả thuyết rằng: có thể đây là cách giải quyết ngầm một số mâu thuẫn quyền lực hoặc “giải phóng” một nhân vật mà khả năng lên cấp cao hơn đang bị nhìn nhận có rủi ro hoặc mâu thuẫn với các nhân sự khác.
Về mặt tổ chức, sự kiện này phản ánh rõ hơn vấn đề lớn hơn: trong quá trình chuẩn bị Đại Hội XIV, công tác nhân sự cấp cao đang diễn ra nhanh, gấp, có cả yếu tố “chốt người” trước khi vào sân chơi trung ương. Khi các địa điểm then chốt như Hà Nội có người được “chốt” trước, các vị trí trung ương lớn cũng bắt đầu ổn định. Điều này khiến giới quan sát đặt câu hỏi: liệu có “phe nhóm” quyền lực đang vận hành đằng sau, hay là một chuỗi sắp xếp theo nguyên tắc ổn định – kế thừa – phát triển, với ít xung đột công khai?
Trên thực tế, không có thông tin chính thức cho thấy công khai có “phe A” chống “phe B” vì chức này. Nhưng sự thăng tiến nhanh của ông Ngọc, vị trí trọng yếu được giao, thời điểm chọn lựa trước Đại hội, tất cả tạo ra cảm giác “gây cấn” trong nội bộ nhân sự cao cấp: ai được lên, ai bị tụt; ai vào vị trí chuẩn bị, ai bị lùi lại. Quan sát hoạt động của Đảng từ trước đến nay cho thấy rằng những người được giao các vị trí trọng yếu tại địa phương lớn như Hà Nội, Sài Gòn, thường sẽ là ứng viên mạnh cho vị trí trung ương trong nhiệm kỳ tới.
Vì vậy, sự kiện này có hai tầng ý nghĩa lớn: một là đối với Hà Nội – Thủ đô cần một lãnh đạo mạnh để bước vào giai đoạn phát triển mới; hai là đối với nhân sự quốc gia,đây có thể là một “cú nhảy” hoặc “chốt bài” của nhân vật Nguyễn Duy Ngọc trong trận chiến nhân sự lớn sắp tới. Nếu ông thành công tại Hà Nội, vị thế của ông trong bộ máy trung ương sẽ vững chắc hơn; nếu thất bại, sẽ là “cái bẫy” quyền lực và bị đánh giá thấp.
Song, cũng có nguy cơ lớn: việc đặt người có nền tảng kiểm tra – an ninh vào một vị trí đòi hỏi năng lực phát triển kinh tế, quản lý đô thị, sáng tạo có thể gặp trục trặc. Nếu quá lệ thuộc vào phong cách “quản trị kiểm tra, giám sát”, ông có thể bị “đội” bởi những yêu cầu đổi mới, sáng tạo, mở cửa, hợp tác quốc tế, điều mà lãnh đạo thành phố lớn cần có.
Nguyễn Duy Ngọc lên làm Bí thư Thành ủy Hà Nội chính là ván bài quyền lực của cộng sản Việt Nam, trong bối cảnh chuẩn bị nhân sự cho Đại Hội 14. Nó chứa đựng nhiều lớp ý nghĩa: dấu hiệu của cạnh tranh ngầm, ổn định quyền lực, và bước tiến cá nhân, và cả rủi ro nếu không thích ứng kịp với yêu cầu phát triển mới của Thủ đô và đất nước.
Đối với những người quan tâm đến chính trị Việt Nam, đây là một trong những “điểm nóng” nhân sự cần theo dõi: liệu ông Ngọc sẽ “ghi điểm” ở Hà Nội, liệu ông sẽ là gương mặt chủ chốt của Bộ Chính trị nhiệm kỳ tới, và liệu sự sắp xếp này có mở ra một “phe mới” hay củng cố một “phe hiện hữu” trong bộ máy trung ương hay không?./.
NGƯỜI QUAN SÁT
