Thượng viện Hoa Kỳ hôm thứ Ba, như dự đoán, đã không thông qua cả dự luật tạm thời do Cộng hòa đề xuất lẫn phương án thay thế của Dân chủ, đẩy chính phủ tiến gần hơn tới nguy cơ đóng cửa vào nửa đêm.
Các cuộc bỏ phiếu khép lại một ngày hầu như không có nỗ lực thực chất nào từ cả hai đảng để ngăn chặn tình trạng tê liệt chính phủ. Thông thường, những giờ phút trước bờ vực đóng cửa tại Quốc hội Mỹ luôn nhộn nhịp cảnh các nghị sĩ và trợ lý tất bật thương lượng. Nhưng sau cuộc họp ở Tòa Bạch Ốc hôm thứ Hai giữa Tổng thống Trump và các lãnh đạo lưỡng đảng không đem lại bước tiến nào, thì ngày thứ Ba chỉ xoay quanh những màn “đấu khẩu chính trị” và dự đoán về việc tình trạng đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu.
Thượng nghị sĩ Thom Tillis (Cộng hòa, Bắc Carolina) cho rằng đợt đóng cửa lần này có thể kéo dài “hơn một tuần lễ.” Ông nói: “Chúng tôi vẫn còn quá xa nhau; hôm nay cũng chẳng tiến gần hơn so với một tháng trước.”
Để thông qua bất kỳ dự luật nào cần 60 phiếu thuận. Dự luật của Hạ viện do Cộng hòa thông qua, cho phép duy trì ngân sách đến 21/11, chỉ nhận được ba phiếu thuận từ phía Dân chủ (trong đó có Thượng nghị sĩ Angus King, độc lập, Maine), và rốt cuộc thất bại với tỉ số 55–45. Đề xuất thay thế của Dân chủ cũng không qua được cửa Thượng viện, với kết quả 47–53.
Các thượng nghị sĩ cho biết họ sẽ tiếp tục duy trì nhân sự làm việc đến hết tuần để chuẩn bị cho những vòng bỏ phiếu kế tiếp — phần lớn mang tính thông điệp chính trị nhằm quy trách nhiệm cho phe đối lập về việc đóng cửa chính phủ.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa, Nam Dakota) tuyên bố sẽ không đàm phán với Dân chủ cho đến khi họ đồng ý mở lại chính phủ. Trong khi đó, Lãnh đạo Thiểu số Chuck Schumer (Dân chủ, New York) cảnh báo đảng ông sẵn sàng để các cơ quan liên bang đóng cửa vô thời hạn cho đến khi Cộng hòa chấp nhận gia hạn trợ cấp y tế trong chương trình Obamacare.
Phía Cộng hòa tại Thượng viện dự kiến sẽ liên tục đưa ra bỏ phiếu về dự luật tạm thời dài 24 trang mà Hạ viện đã thông qua, bất chấp Dân chủ tiếp tục phản đối. Thune nhấn mạnh đây là “phương tiện duy nhất” để tái mở cửa chính phủ, đồng thời khẳng định Hạ viện sẽ không được triệu tập trở lại sớm hơn tuần tới. Ông cũng đổ lỗi cho Dân chủ phải giải thích “vì sao chính phủ bị đóng cửa.”
Schumer phản bác, cho biết Dân chủ sẽ chỉ đồng ý mở cửa lại nếu Trump chấp thuận các điều khoản gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế và ngăn Tòa Bạch Ốc thu hồi ngân sách đã được Quốc hội phê chuẩn. Ông khẳng định: “Đây là cuộc khủng hoảng do Cộng hòa tạo ra. Người dân Mỹ sẽ gây sức ép dữ dội và trách nhiệm cuối cùng thuộc về họ.”
Một cuộc thăm dò của NPR/PBS/Marist công bố hôm thứ Ba cho thấy 38% cử tri cho rằng Cộng hòa sẽ chịu trách nhiệm nhiều hơn, so với 27% đổ lỗi cho Dân chủ. Tuy nhiên, Cộng hòa cũng có số liệu thuận lợi: khảo sát của New York Times/Siena cho thấy 65% cử tri cho rằng Dân chủ không nên để chính phủ đóng cửa ngay cả khi yêu sách của họ không được đáp ứng.
Thượng nghị sĩ John Kennedy (Cộng hòa, Louisiana) nhận định các đòi hỏi của Dân chủ “phi thực tế,” khiến tình hình bế tắc. Một số thượng nghị sĩ giấu tên cũng cho biết cả hai bên lãnh đạo đều không muốn nhượng bộ, trong khi con số nghị sĩ sẵn sàng băng qua lằn ranh đảng phái là “rất ít.”
Để tái mở cửa, bất kỳ đề xuất nào cũng cần 60 phiếu. Với 53 ghế trong tay, Cộng hòa cần ít nhất 8 phiếu từ Dân chủ, nhưng trở ngại là những gương mặt bảo thủ cứng rắn như Thượng nghị sĩ Rand Paul luôn phản đối dự luật chi tiêu tạm thời.
Nhiều nghị sĩ Dân chủ ôn hòa lo ngại việc đóng cửa kéo dài sẽ bị chính quyền Trump lợi dụng làm cái cớ sa thải hàng ngàn nhân viên liên bang và cắt giảm những chương trình không phù hợp với ưu tiên của tổng thống. Thượng nghị sĩ John Fetterman (Dân chủ, Pennsylvania), người đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật của Hạ viện, cảnh báo việc này có thể tạo điều kiện để Giám đốc Văn phòng Ngân sách Russell Vought triển khai Project 2025, kế hoạch gây tranh cãi nhằm tái cấu trúc bộ máy chính phủ.
Tổng thống Trump càng làm gia tăng lo lắng khi tuyên bố có thể thực hiện “những hành động không thể đảo ngược” để gây tổn hại đến các ưu tiên của phe Dân chủ. Ông nói: “Chúng ta có thể làm những việc trong thời gian chính phủ đóng cửa mà họ không thể đảo ngược được, như cắt giảm hàng loạt nhân sự, chương trình và các khoản chi tiêu mà họ yêu thích.”
Nguồn The Hill
