Bắt đầu từ tuần lễ 7/1, Bộ Giáo dục Hoa Kỳ sẽ gửi thông báo về việc khấu trừ tiền lương tới khoảng 1.000 người trong tổng số 5 triệu người vay đang ở tình trạng vỡ nợ.
U.S. Department of Education cho biết hôm thứ Ba rằng chính quyền Donald Trump sẽ bắt đầu khấu trừ lương của người vay nợ sinh viên kể từ tháng 1, đẩy mạnh nỗ lực siết thực thi hoàn trả đã khởi động từ đầu năm nay.
Theo một email của bộ, bắt đầu từ tuần lễ 7/1, khoảng 1.000 người vay đang vỡ nợ sẽ nhận thông báo về tình trạng của mình; số lượng thông báo sẽ tăng dần theo từng tháng. Email (không ký tên) nhấn mạnh rằng các hoạt động thu hồi nợ chỉ được tiến hành sau khi người vay — gồm sinh viên và phụ huynh — đã được thông báo đầy đủ và có cơ hội hoàn trả.
Thông báo được đưa ra trong bối cảnh nhiều người Mỹ đang chật vật tài chính, chi phí sinh hoạt tăng cao. Việc khấu trừ lương có nguy cơ làm trầm trọng thêm gánh nặng đối với các gia đình thu nhập thấp vốn đang chịu áp lực từ nền kinh tế căng thẳng, bất ổn việc làm và phí bảo hiểm y tế dự kiến tăng đối với hàng triệu người.
Email không nêu chi tiết tỷ lệ khấu trừ, song theo trang hỗ trợ sinh viên của chính phủ (StudentAid.gov), tối đa 15% tiền lương thực lĩnh của người vay vỡ nợ có thể bị giữ lại sau khi đã trừ các khoản như thuế. Thông thường, chính phủ yêu cầu người sử dụng lao động khấu trừ một khoản cố định, tương tự thuế lương. Người vay phải được gửi thông báo trước 30 ngày về ý định khấu trừ trước khi biện pháp này có hiệu lực.
Chính quyền đã chấm dứt giai đoạn ân hạn 5 năm đối với việc trả nợ sinh viên vào tháng 5, mở đường cho thu hồi cưỡng chế — theo đó tiền hoàn thuế và các khoản chi trả liên bang khác (như An sinh Xã hội) có thể bị giữ lại để bù nợ. Quyết định này khép lại các biện pháp hỗ trợ thời đại dịch bắt đầu từ tháng 3/2020 khi việc trả nợ bị tạm dừng.
Theo Federal Reserve Bank of New York, hơn 9% tổng dư nợ sinh viên được ghi nhận từ tháng 7 đến tháng 9 đã quá hạn trên 90 ngày hoặc rơi vào vỡ nợ. Dữ liệu chính phủ cho thấy vào tháng 4, chỉ khoảng một phần ba trong 38 triệu người Mỹ vay tiền cho đại học hoặc sau đại học thực sự đang trả nợ.
“Gánh nặng sẽ càng đau đớn hơn khi đi xuống các nhóm thu nhập thấp,” ông Michael Roberts, giáo sư tài chính tại Wharton School thuộc University of Pennsylvania, nhận định. Tuy vậy, ông nói thêm, người vay cũng phải đối mặt với thực tế rằng họ đã vay tiền, dù trong nhiều năm các chính sách đã khiến khoản nợ bị “để quên”.
Sau nhiều lần gia hạn dưới thời chính quyền Biden, trả nợ được nối lại từ tháng 10/2023, nhưng người vay chưa bị phạt vì vỡ nợ cho tới năm ngoái. Hiện có khoảng 5 triệu người vay đang vỡ nợ, và hàng triệu người khác được dự báo sắp trễ hạn.
Chính phủ đã phát tín hiệu trong năm nay rằng sẽ gửi các thông báo có thể dẫn tới khấu trừ một phần lương. Việc rơi vào thu hồi nợ và vỡ nợ có thể làm tổn hại điểm tín dụng.
Trước đại dịch, chính phủ đã từng khấu trừ lương để thu hồi nợ, theo bà Betsy Mayotte, Chủ tịch Institute of Student Loan Advisors. Tuy nhiên, đợt tạm dừng thu hồi năm 2020 là lần đầu bà chứng kiến, và điều này có thể khiến các khoản khấu trừ sắp tới trở nên gây sốc đối với những người nhiều năm không phải trả. “Nhiều người vay vỡ nợ nghĩ rằng đã có nhầm lẫn, hoặc Bộ Giáo dục quên mất họ,” bà nói. “Tôi cho rằng điều này sẽ khiến không ít người trở tay không kịp.”
Về mặt kỹ thuật, ngay ngày đầu sau khi bỏ lỡ kỳ thanh toán, khoản vay đã bị coi là quá hạn; sau một thời gian nhất định (thường 270 ngày, tùy loại vay), khoản vay được coi là vỡ nợ. Khi vỡ nợ đối với khoản vay sinh viên liên bang, toàn bộ dư nợ đến hạn ngay lập tức, và bên nắm giữ khoản vay có thể bắt đầu thu hồi, bao gồm khấu trừ lương.
Tuy vậy, vẫn có các lựa chọn tái cấu trúc khoản vay vỡ nợ, như gộp nợ hoặc phục hồi khoản vay, đòi hỏi người vay thực hiện một số kỳ thanh toán liên tiếp theo yêu cầu của bên cho vay.
Theo Constantine Yannelis, giáo sư kinh tế tại University of Cambridge chuyên nghiên cứu nợ sinh viên Mỹ, những người vỡ nợ thường là người nợ số tiền nhỏ nhất. “Họ thường là bỏ học giữa chừng, hoặc học tại cao đẳng hai năm vì lợi nhuận; trong khi những người học nhiều năm như bác sĩ, luật sư có tỷ lệ vỡ nợ rất thấp,” ông nói.
Năm nay, hàng triệu người vay đã chứng kiến điểm tín dụng giảm mạnh sau khi gỡ bỏ ân hạn phạt. Nếu không có thu nhập, chính phủ có thể khởi kiện; song trên thực tế, điểm tín dụng sẽ lao dốc. Ông Yannelis cho biết một nguyên nhân phổ biến khiến người vay vỡ nợ là không biết các phương án trả nợ; chẳng hạn, có các chương trình cho phép trả 10% thu nhập thay vì bị khấu trừ 15%.
Ông kết luận rằng những thay đổi chính sách đột ngột vào thời kỳ đại dịch là “rất bất lợi cho phúc lợi người vay”: “Sự bất định chính sách thực sự là điều tồi tệ đối với người vay.”
Nguồn nytimes
