Đảng Dân chủ California đang chuẩn bị đối phó với nỗ lực của Đảng Cộng hòa nhằm định hình lại một loạt các khu vực bầu cử quốc hội ở Texas để giành lợi thế chính trị trong một cuộc chiến có thể định hình cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm tới và cùng với đó là hai năm cuối nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump.
Thống đốc California Gavin Newsom hôm thứ Năm tuyên bố ông đang xúc tiến kế hoạch phân chia lại khu vực bầu cử trong bối cảnh căng thẳng toàn quốc gia gia tăng về việc thay đổi ranh giới Quốc hội giữa thập kỷ. Các khu vực bầu cử thường được phân chia lại sau cuộc điều tra dân số 10 năm một lần , và theo luật California, những thay đổi này sẽ đòi hỏi một cuộc bầu cử đặc biệt.
Newsom đã tuyên bố rằng tiểu bang của ông sẽ có phản ứng sau khi Đảng Cộng hòa Texas công bố kế hoạch vào đầu mùa hè này nhằm phân chia lại năm ghế do Đảng Dân chủ nắm giữ và khiến chúng có lợi hơn cho Đảng Cộng hòa.
“California sẽ không đứng nhìn Trump thiêu rụi tất cả – chúng tôi sẽ kêu gọi một cuộc bầu cử đặc biệt để vẽ lại bản đồ Quốc hội và bảo vệ quyền đại diện công bằng”, Newsom cho biết hôm thứ năm trong một bài đăng trên X trước bài phát biểu của mình.
Newsom, phát biểu cùng với một số quan chức California tại Los Angeles, cho biết ông Trump đang “cố gắng thao túng hệ thống”, đồng thời nói thêm rằng “do đó, chúng ta cần phải từ bỏ cách làm việc đã cũ”.
“Chúng ta phải nhận ra những lá bài đã được chia,” Newsom nói. “Và chúng ta phải đáp trả bằng vũ lực.”
Thống đốc California cho biết nỗ lực này được thực hiện “nhằm phản ứng lại việc một tổng thống Hoa Kỳ đã gọi điện cho một thống đốc đương nhiệm của tiểu bang Texas và nói ‘tìm cho tôi năm ghế'”.
“Tôi biết người ta nói đừng động đến Texas,” Newsom nói. “Ừ thì, đừng động đến Golden State vĩ đại.”
Nhóm của Newsom đã tham gia một loạt các cuộc thảo luận với phái đoàn Quốc hội Dân chủ của tiểu bang và Cơ quan Lập pháp California trong quá trình thảo luận về các bản đồ khả thi. Theo Dân biểu Dân chủ Hoa Kỳ Zoe Lofgren của California, các cuộc thảo luận ban đầu tập trung vào câu hỏi: “Liệu điều này có khả thi về mặt khái niệm hay không?”
Theo Lofgren, các đảng viên Dân chủ California kết luận rằng có thể giành được năm ghế của Đảng Dân chủ để đối trọng với thành quả của Texas. “Tôi tin tưởng rằng nếu chúng ta cần tiến lên, chúng ta sẽ làm được điều đó một cách thành công. Có sự đoàn kết to lớn ở phía Đảng Dân chủ.”
Đảng Cộng hòa hiện đang kiểm soát cả hai viện Quốc hội và nắm giữ Tòa Bạch Ốc. Hiện tại, nếu Đảng Dân chủ giành lại được dù chỉ ba ghế trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm tới, họ có thể lật ngược quyền kiểm soát Hạ viện. Tuy nhiên, con đường đó sẽ bị đe dọa nếu Đảng Cộng hòa và ông Trump thành công trong việc thuyết phục các bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo như Texas, Indiana và Missouri lấy lại một số khu vực bầu cử do Đảng Dân chủ nắm giữ và thay đổi chúng để ủng hộ Đảng Cộng hòa.
Những diễn biến ở California hôm thứ Năm diễn ra trong bối cảnh Đảng Cộng hòa Texas đang chật vật để thông qua bản đồ, vốn đã trở thành vấn đề quốc gia. Các nghị sĩ Dân chủ ly khai tại Hạ viện đã rời khỏi Texas vào đầu tháng này, khiến Hạ viện không đủ số ghế cần thiết để hành động về bản đồ mới trong một phiên họp lập pháp đặc biệt.
Kể từ đó, các đảng viên Dân chủ toàn quốc đã tìm cách thu hút sự chú ý vào những gì đảng Cộng hòa đang cố gắng làm ở Texas, ngay cả khi điều này khiến cánh tả bị cáo buộc đạo đức giả. Trong cuộc đối đầu, một số đảng viên Dân chủ Texas đã lên tiếng từ Illinois , một tiểu bang xanh bị chỉ trích vì đã vẽ bản đồ quốc hội sau cuộc Điều tra Dân số năm 2020 để tạo lợi thế cho đảng Dân chủ.
Đối với cả hai bên, vấn đề phân chia khu vực bầu cử quốc hội đã trở nên cực kỳ đảng phái trong mùa hè này. Nhiều nỗ lực khác nhau cũng đã được thực hiện tại tòa án nhằm đưa các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện tiểu bang trở lại Texas, hoặc tạo ra một con đường giúp đảng Cộng hòa đạt được mục đích của mình.
Trong bài phát biểu trên sàn – trước khi bản đồ được Thượng viện Texas thông qua vào đầu tuần này trong nỗ lực được coi là vô ích do gặp phải những trở ngại tại Hạ viện – đảng viên Cộng hòa Phil King đã thẳng thắn nói rằng mục tiêu của ông “là ủng hộ một kế hoạch, nói một cách đơn giản, bầu thêm nhiều đảng viên Cộng hòa vào Quốc hội Hoa Kỳ”.
Với phiên họp đặc biệt tại Texas sắp kết thúc chỉ trong vài ngày nữa, Đảng Cộng hòa vẫn kiên quyết thông qua bản đồ, ngay cả khi phải mất thêm thời gian và các phiên họp đặc biệt. Với quyền lực hạn chế của Đảng Dân chủ tại tiểu bang này, có cảm giác rằng Đảng Cộng hòa cuối cùng sẽ đạt được mục đích của mình.
Nhưng tình hình đã tạo cơ hội cho Newsom, một ứng cử viên tổng thống tiềm năng năm 2028, tạo ra một mặt trận mới trong cuộc chiến chính trị, vì đảng Dân chủ có thể có con đường phân chia lại các khu vực quốc hội do đảng Cộng hòa nắm giữ tại tiểu bang California.
Một quá trình đầy thách thức ở California
Nhưng nỗ lực của California có thể sẽ khó khăn và tốn thời gian hơn nhiều so với nỗ lực do Đảng Cộng hòa dẫn đầu ở Texas.
Tại California, chỉ có chín trong số 52 khu vực Hạ viện Hoa Kỳ của tiểu bang do Đảng Cộng hòa nắm giữ. Đầu thế kỷ này, cử tri trong tiểu bang đã ký vào hiến pháp tiểu bang một ủy ban phân chia lại khu vực bầu cử độc lập do công dân lập ra để quyết định ranh giới mới sau quy trình điều tra dân số mười năm một lần.
Sự khác biệt ở cấp tiểu bang giữa California do Đảng Dân chủ lãnh đạo và Texas do Đảng Cộng hòa lãnh đạo về cơ bản khiến Đảng Dân chủ California khó phân chia lại các khu vực bầu cử trong tiểu bang của họ hơn so với Đảng Cộng hòa Texas hiện tại. Tại Texas, các lãnh đạo Đảng Cộng hòa và đồng minh của ông Trump chỉ cần trải qua quy trình lập pháp thông thường để thay đổi khu vực bầu cử.
Do hiến pháp California, việc thay đổi quy trình phân chia lại khu vực bầu cử tại tiểu bang trước kỳ bầu cử giữa kỳ năm 2026 có thể sẽ đòi hỏi một tu chính án mới. Để có hiệu lực , tu chính án này cần được thông qua với hai phần ba số phiếu tại cả Hạ viện và Thượng viện, và sau đó được cử tri California chấp thuận trong một cuộc bầu cử. Cuộc bầu cử đó có thể tốn kém, với những tác động lớn đến đất nước.
Newsom cho biết sự khác biệt giữa những gì đang diễn ra ở California và Texas là “chúng tôi đang thực hiện một quy trình rất minh bạch, tạm thời và công khai”.
“Chúng tôi sẽ đưa bản đồ vào lá phiếu và trao quyền cho người dân”, ông nói và cho biết thêm rằng California sẽ khẳng định cam kết phân chia lại khu vực bầu cử độc lập của tiểu bang sau cuộc điều tra dân số năm 2030.
Các nhà lập pháp California dự kiến sẽ trở lại Sacramento vào ngày 18 tháng 8 trong bối cảnh thảo luận về việc phân chia lại khu vực bầu cử. Cơ quan Lập pháp sẽ có năm ngày để tổ chức các phiên điều trần công khai và chính thức hóa quy trình.
Ny (Theo CBS News)
