NEW YORK (AP) — Nvidia và AMD đã đồng ý chia sẻ 15% doanh thu từ việc bán chip sang Trung Quốc với chính phủ Hoa Kỳ, như một phần của thỏa thuận nhằm đảm bảo giấy phép xuất khẩu chất bán dẫn.
Chính quyền Trump đã dừng bán chip máy tính tiên tiến cho Trung Quốc vào tháng 4 vì lo ngại về an ninh quốc gia, nhưng Nvidia và AMD đã tiết lộ vào tháng 7 rằng Washington sẽ cho phép họ tiếp tục bán chip H20 và MI308, được sử dụng trong phát triển trí tuệ nhân tạo.
Tổng thống Trump đã xác nhận các điều khoản của thỏa thuận bất thường này trong một cuộc họp báo hôm thứ Hai, đồng thời lưu ý rằng ban đầu ông muốn nhận 20% doanh thu khi Nvidia đề nghị bán chip H20 “lỗi thời” cho Trung Quốc. Tổng thống ghi nhận công lao của CEO Nvidia Jensen Huang trong việc đàm phán giảm xuống còn 15%.
“Vì vậy, chúng tôi đã đàm phán một thỏa thuận nhỏ. Vậy là ông ấy đang bán một con chip về cơ bản là cũ”, Trump nói.
Nvidia không bình luận về các chi tiết cụ thể của thỏa thuận hoặc bản chất có đi có lại của nó, nhưng cho biết họ sẽ tuân thủ các quy tắc xuất khẩu do chính quyền đặt ra.
“Chúng tôi tuân thủ các quy định do chính phủ Hoa Kỳ đặt ra cho việc tham gia thị trường toàn cầu. Mặc dù chúng tôi đã không vận chuyển H20 sang Trung Quốc trong nhiều tháng, chúng tôi hy vọng các quy định kiểm soát xuất khẩu sẽ cho phép Mỹ cạnh tranh tại Trung Quốc và trên toàn thế giới”, Nvidia viết trong một tuyên bố với AP. “Mỹ không thể lặp lại 5G và đánh mất vị thế dẫn đầu về viễn thông. Nền tảng công nghệ AI của Mỹ có thể trở thành tiêu chuẩn của thế giới nếu chúng ta cạnh tranh.”
AMD không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Đảng viên Dân chủ hàng đầu trong một nhóm chuyên gia của Hạ viện tập trung vào cạnh tranh với Trung Quốc đã bày tỏ lo ngại về thỏa thuận được báo cáo, gọi đó là “việc lạm dụng nguy hiểm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu làm suy yếu an ninh quốc gia của chúng ta”.
Dân biểu Raja Krishnamoorthi, thành viên cấp cao của Ủy ban Đặc biệt về Trung Quốc của Hạ viện, cho biết ông sẽ tìm kiếm câu trả lời về cơ sở pháp lý cho thỏa thuận này và yêu cầu chính quyền minh bạch hoàn toàn.
“Chế độ kiểm soát xuất khẩu của chúng ta phải dựa trên những cân nhắc thực sự về an ninh, chứ không phải những kế hoạch đánh thuế sáng tạo trá hình dưới vỏ bọc chính sách an ninh quốc gia”, ông nói. “Kiểm soát xuất khẩu chip không phải là con bài mặc cả, và cũng không phải là con bài sòng bạc. Chúng ta không nên đánh cược với an ninh quốc gia để tăng thu ngân sách.”
Derek Scissors, thành viên cấp cao và chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, đã đặt câu hỏi về tính hợp hiến của thỏa thuận và cũng cảnh báo không nên mạo hiểm an ninh quốc gia để đổi lấy doanh thu.
“Chưa từng có tiền lệ nào cho việc này, có lẽ vì thuế xuất khẩu là vi hiến”, Derek Scissors, nghiên cứu viên cao cấp và chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, một tổ chức bảo thủ, cho biết. “Họ gọi đó là phí, nhưng 15% doanh thu bán hàng gần như là mức thuế tiêu chuẩn. Vì lý do này, tôi không nghĩ ‘thỏa thuận’ này có thể tồn tại lâu dài.”
“Nếu tình trạng này kéo dài, nó sẽ có hai hệ quả. Thứ nhất, có thể áp dụng thuế xuất khẩu mà các công ty và hàng hóa nổi tiếng phải cân nhắc. Hoặc thuế này chỉ áp dụng trong những trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn như thay đổi kiểm soát xuất khẩu. Khi đó, chúng ta sẽ mạo hiểm an ninh quốc gia vì nguồn thu thuế, về cơ bản cũng giống như cắt giảm ngân sách quốc phòng”, Scissors nói.
Hồi tháng 7, Nvidia lập luận rằng việc kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ đối với doanh số bán chip của họ sẽ khiến công ty thiệt hại thêm 5,5 tỷ đô la. Họ lập luận rằng những hạn chế như vậy cản trở sự cạnh tranh của Hoa Kỳ trong một lĩnh vực tại một trong những thị trường công nghệ lớn nhất thế giới, và cũng cảnh báo rằng việc kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ có thể đẩy các nước khác về phía công nghệ AI của Trung Quốc.
Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick phát biểu với CNBC vào tháng 7 rằng việc tiếp tục bán chip của Nvidia tại Trung Quốc có liên quan đến một thỏa thuận thương mại giữa hai nước về nam châm đất hiếm.
Việc hạn chế bán chip tiên tiến cho Trung Quốc là trọng tâm trong cuộc đua AI giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng những biện pháp kiểm soát như vậy cũng gây tranh cãi. Những người ủng hộ lập luận rằng những hạn chế này là cần thiết để kìm hãm Trung Quốc đủ để các công ty Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu. Trong khi đó, những người phản đối lại cho rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu có lỗ hổng — và vẫn có thể thúc đẩy đổi mới. Sự xuất hiện của chatbot AI DeepSeek của Trung Quốc vào tháng 1 đặc biệt làm dấy lên lo ngại về cách Trung Quốc có thể sử dụng chip tiên tiến để phát triển năng lực AI của riêng mình.
Ny (Theo AP)
