Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã sa thải hơn 4.100 nhân viên liên bang vào thứ Sáu, giữa lúc cuộc đóng cửa chính phủ liên bang vẫn đang tiếp diễn, theo một hồ sơ mới được Bộ Tư pháp đệ trình lên tòa án liên bang.
Thẩm phán quận Susan Illston đã ra lệnh cho chính quyền Trump cung cấp thông tin này trong khuôn khổ vụ kiện do các nghiệp đoàn công chức liên bang đệ trình ngay trước khi chính phủ đóng cửa.
Chỉ vài giờ trước hạn chót của tòa, Văn phòng Ngân sách Tòa Bạch Ốc thông báo bắt đầu tiến hành “cắt giảm biên chế” (RIF – Reduction in Force) sau nhiều ngày đưa ra cảnh báo.
Một quan chức cấp cao trong chính quyền nói với The Hill rằng các con số này “chỉ là ảnh chụp tức thời” và nhấn mạnh rằng “sẽ còn nhiều đợt sa thải nữa.”
Phạm vi sa thải trên toàn bộ hệ thống liên bang
Các cơ quan liên bang đã xác nhận việc cắt giảm nhân sự, nhưng tài liệu mới của chính phủ mang đến cái nhìn rõ nhất từ trước tới nay về mức độ lan rộng của đợt sa thải này.
- Bộ Ngân khố (Treasury Department) là nơi chịu ảnh hưởng nặng nhất, với 1.446 nhân viên nhận thông báo sa thải hôm thứ Sáu.
- Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) cũng bị cắt giảm mạnh, từ 1.100 đến 1.200 nhân viên.
- Bộ Giáo dục mất khoảng 466 nhân viên,
- Bộ Gia cư và Phát triển Đô thị (HUD) mất 442 người,
- Bộ Thương mại mất 315 người,
- Bộ Năng lượng mất 187 người,
- và Bộ An ninh Nội địa (DHS) mất 176 người.
Tổng cộng, ít nhất 4.100 công chức liên bang đã biết họ mất việc trong ngày thứ Sáu.
Những con số này chưa bao gồm hơn 30 nhân viên Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) được thông báo rằng họ “có thể sẽ bị sa thải sớm”, cũng như 126 nhân viên tại Văn phòng Sáng chế Liên bang (USPTO) đã mất việc ngay trong ngày đầu chính phủ đóng cửa.
Bộ Tư pháp: “Các cơ quan khác đang xem xét thêm việc cắt giảm”
Trong hồ sơ tòa, Bộ Tư pháp viết rằng “các cơ quan khác của bị đơn (ngoài những cơ quan đã nêu trên) đang tích cực xem xét khả năng thực hiện thêm các đợt RIF liên quan đến tình trạng thiếu ngân sách kéo dài.”
Hai nghiệp đoàn — Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Hoa Kỳ (AFGE) và Liên đoàn Nhân viên Tiểu bang, Quận và Thành phố Hoa Kỳ (AFSCME) — đã nộp đơn kiện chỉ vài giờ trước khi ngân sách hết hạn vào ngày 1 tháng 10.
Các nghiệp đoàn yêu cầu thẩm phán chặn ngay mọi đợt sa thải hàng loạt, lập luận rằng chính quyền chỉ có quyền tạm thời cho nghỉ việc (furlough) chứ không thể cắt bỏ vĩnh viễn các vị trí làm việc.
Đòn ép chính trị giữa lúc bế tắc ngân sách
Vụ kiện được nộp giữa lúc Tòa Bạch Ốc dùng mối đe dọa sa thải công chức và cắt giảm chương trình liên bang để gây áp lực buộc Đảng Dân chủ bỏ phiếu cùng Đảng Cộng hòa nhằm mở lại chính phủ — và ông Trump nay đang thực hiện đúng lời đe dọa đó.
Thẩm phán Illston, người được bổ nhiệm dưới thời Tổng thống Bill Clinton và làm việc tại San Francisco, đã lên lịch phiên điều trần vào thứ Năm tới để xem xét yêu cầu của các nghiệp đoàn.
Tuy nhiên, sau khi các đợt sa thải diễn ra hôm thứ Sáu, các nghiệp đoàn đã kêu gọi tòa án can thiệp ngay lập tức nhằm dừng toàn bộ quá trình RIF.
Bộ Tư pháp phản bác thẩm quyền của tòa
Trong phản hồi mới nhất, Bộ Tư pháp cho rằng thẩm phán không có quyền xem xét đơn kiện này, đồng thời lập luận rằng lý lẽ của các nghiệp đoàn “không có cơ sở pháp lý.”
“Trong sự vội vàng nhằm tranh luận trước về tính hợp pháp của các đợt cắt giảm nhân sự tiềm năng, nguyên đơn đã bỏ qua những giới hạn cơ bản về thẩm quyền của tòa án trong việc can thiệp vào quan hệ lao động liên bang và ban hành lệnh khẩn cấp,” Bộ Tư pháp viết.
Nguồn The Hill
