Cơ quan giám định pháp y hạt Weld, bang Colorado, hôm thứ Năm cho biết sáu người thiệt mạng tại một trang trại bò sữa vào mùa hè vừa qua đã bị nhiễm độc khí hydro sulfide – một loại khí cực độc phát sinh trong môi trường kín.
Theo kết quả khám nghiệm tử thi và xét nghiệm độc chất, năm người đàn ông và một thiếu niên đã tử vong hôm 20 tháng 8 tại trang trại Prospect Ranch Dairy ở Keenesburg, cách thành phố Denver khoảng 56 km. Các đội cứu hộ phải đeo thiết bị bảo hộ để vào khu vực kín và đưa thi thể ra ngoài.
Giới chức cho biết đây là tai nạn công nghiệp xảy ra trong không gian hạn chế, song báo cáo pháp y không nêu rõ tình huống dẫn đến thảm kịch.
Khí độc và nguy cơ trong không gian kín
Các chuyên gia cho rằng tai nạn chết người trong nông nghiệp – đặc biệt ở các silo chứa thức ăn hoặc hầm phân – thường xuất phát từ việc tiếp xúc với các loại khí không màu, không mùi như carbon dioxide, methane, ammonia hoặc hydro sulfide (H₂S). H₂S có mùi trứng thối đặc trưng, nhưng chỉ sau vài giây tiếp xúc, con người sẽ mất khả năng nhận biết mùi, khiến việc phát hiện khí trở nên vô cùng nguy hiểm. Ở nồng độ cao, nạn nhân có thể bất tỉnh hoặc tử vong chỉ trong vài giây.
Giáo sư William Field của Đại học Purdue cho biết, các biện pháp an toàn tiêu chuẩn gồm thiết bị thở độc lập, kế hoạch ứng phó khẩn cấp và đào tạo nhân viên. “Quan trọng nhất là phải có quy trình cứu hộ, để tránh tình huống người khác lao vào cứu và tiếp tục trở thành nạn nhân,” ông nói.
Danh tính các nạn nhân
Tất cả sáu người thiệt mạng đều là người gốc Latino, trong độ tuổi từ 17 đến 50. Trong đó, bốn người thuộc cùng một đại gia đình, bao gồm:
Alejandro Espinoza Cruz (Nunn)
Hai con trai của ông: Oscar Espinoza Leos (17 tuổi) và Carlos Espinoza Prado (29 tuổi, Evans)
Jorge Sanchez Pena (36 tuổi, Greeley), họ hàng với gia đình Espinoza
Ricardo Gomez Galvan (40 tuổi, Keenesburg)
Noe Montañez Casañas (32 tuổi, Keenesburg), bác sĩ thú y người Mexico làm việc theo visa lao động
Thi thể của ông Montañez Casañas đã được chuyển hồi hương về bang Hidalgo, Mexico, theo thông báo của Lãnh sự quán Mexico tại Denver.
Cộng đồng tưởng niệm và hỗ trợ
Bi kịch đã khiến cộng đồng nông nghiệp vùng Keenesburg bàng hoàng. Người dân đã tổ chức quyên góp, rửa xe, cắt tóc, khiêu vũ gây quỹ để giúp đỡ gia đình các nạn nhân. Nhiều nhà thờ địa phương tổ chức lễ tưởng niệm đầu tháng 9 với bài thánh ca “Amazing Grace.”
“Người dân thật sự bị sốc. Ai cũng biết làm việc ở trang trại là gian khổ và có rủi ro,” Linh mục Thomas Kuffel của Giáo xứ Holy Family nói. “Nhưng mất cùng lúc sáu người là điều chưa từng có.”
Điều tra và trách nhiệm pháp lý
Cơ quan An toàn Lao động Hoa Kỳ (OSHA) đang tiến hành điều tra nguyên nhân và trách nhiệm của vụ việc, bao gồm chủ sở hữu Prospect Ranch (trụ sở tại California) và nhà thầu Fiske Electric – công ty có chi nhánh High Plains Robotics phụ trách bảo trì thiết bị tại trang trại.
Do chính phủ liên bang đang đóng cửa, OSHA chưa thể đưa ra phản hồi chính thức. Theo quy định, cơ quan này có thể mất từ sáu tháng trở lên để hoàn tất điều tra.
Trường hợp của thiếu niên Oscar Espinoza Leos (17 tuổi) cũng gây chú ý, bởi luật liên bang cho phép thanh thiếu niên từ 16 tuổi trở lên làm việc trong môi trường nông nghiệp nguy hiểm, trong khi ngành công nghiệp khác yêu cầu tối thiểu 18 tuổi.
Giáo sư Renée Anthony, Giám đốc Trung tâm Sức khỏe Nông nghiệp Đại học Iowa, cho biết: “Luật liên bang chưa có tiêu chuẩn chi tiết về an toàn không gian kín trong ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, mọi nơi làm việc – kể cả trang trại – đều có nghĩa vụ pháp lý phải đảm bảo môi trường không gây nguy hiểm tính mạng.”
Kết luận: Vụ việc ở Prospect Ranch Dairy là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc về rủi ro chết người từ khí độc trong không gian kín – một vấn đề tồn tại lâu nay trong ngành nông nghiệp Mỹ, nơi công nhân nhập cư thường phải làm việc trong điều kiện thiếu an toàn và được bảo vệ chưa đầy đủ.
Thị trưởng Muriel Bowser (Đảng Dân chủ) hôm thứ Năm cho biết chính quyền thủ đô Washington D.C. sẽ chi ngân sách để duy trì hai chương trình hỗ trợ thực phẩm – Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) và Chương trình dành cho Phụ nữ, Trẻ sơ sinh và Trẻ nhỏ (WIC) – trong suốt tháng 11, giữa lúc chính phủ liên bang vẫn đang đóng cửa.
“Chúng tôi hiểu rằng SNAP và WIC đóng vai trò then chốt giúp hàng nghìn người dân Washington, cũng như hàng triệu người Mỹ, có cái ăn mỗi tháng,” bà Bowser nói trong tuyên bố.
“Chúng tôi từng hy vọng tình hình sẽ không đến mức này – và vẫn kêu gọi chính phủ liên bang sớm mở cửa trở lại – nhưng ngay lúc này, chúng tôi hành động để đảm bảo người dân D.C. không bị gián đoạn phúc lợi trong tháng 11,” bà nhấn mạnh.
Theo văn phòng thị trưởng, phúc lợi SNAP dự kiến sẽ hết hạn vào thứ Bảy, trong khi chương trình WIC chỉ còn ngân sách cho tuần đầu tiên của tháng 11. Tại thủ đô, có 85.000 hộ gia đình – tương đương 141.000 người – đang hưởng SNAP, cùng với 12.500 người thuộc 8.300 hộ gia đình được hưởng WIC.
Bà Bowser cho biết thành phố sẽ sử dụng 29 triệu USD để duy trì SNAP trong thời gian chính phủ liên bang đóng cửa, và 1,5 triệu USD cho WIC. Trong đó, 1 triệu USD sẽ dành cho việc chi trả trực tiếp phúc lợi cho người dân, còn 500.000 USD cấp dưới dạng trợ cấp cho các tổ chức phi lợi nhuận và chi phí vận hành chương trình.
Chính quyền D.C. cũng thông báo các quỹ dự phòng được sử dụng lần này sẽ được bổ sung trở lại trong bản ngân sách năm 2026 mà bà Bowser trình lên Hội đồng thành phố.
CALITODAY (30/10/2025): Bốn thượng nghị sĩ Cộng hòa đã cùng bỏ phiếu với Đảng Dân chủ hôm thứ Năm 30/10 để thông qua một nghị quyết lưỡng đảng nhằm hủy bỏ các mức thuế quan toàn cầu của Tổng thống Trump, bao gồm cả mức thuế cao hơn áp lên các đồng minh lâu năm như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và Hàn Quốc.
Thượng nghị sĩ Rand Paul (bang Kentucky), người bảo trợ chính của nghị quyết, cùng với các Thượng nghị sĩ Mitch McConnell (R-Ky.), Susan Collins (R-Maine) và Lisa Murkowski (R-Alaska) đã bỏ phiếu ủng hộ.
Đề xuất tương tự đã thất bại tại Thượng viện vào cuối tháng Tư với tỷ số 50-49, sau khi Phó Tổng thống Vance bỏ phiếu quyết định để bác bỏ nó.
Điều đáng chú ý là McConnell và Thượng nghị sĩ Dân chủ Sheldon Whitehouse (bang Rhode Island), cả hai đều bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết vào hôm thứ Năm, đã vắng mặt trong cuộc bỏ phiếu hồi mùa xuân.
Nghị quyết chung dài một trang của Thượng viện tuyên bố rằng tình trạng khẩn cấp quốc gia mà Trump ban hành vào ngày 2 tháng 4 — ngày mà ông gọi là “Ngày Giải phóng” — để cho phép áp dụng hàng loạt mức thuế đối ứng trên toàn cầu, sẽ bị “chấm dứt” kể từ ngày văn bản này được ban hành.
Việc thông qua nghị quyết này là một chiến thắng mang tính biểu tượng cho những người chỉ trích chính sách thương mại của Trump, nhưng sẽ ít có tác động thực tế, vì Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) khó có khả năng đưa nó ra bỏ phiếu, và Trump chắc chắn sẽ phủ quyết bất kỳ điều gì làm giảm quyền hạn của ông ta.
Thượng nghị sĩ Ron Wyden (bang Oregon), người bảo trợ chính của Đảng Dân chủ cho nghị quyết này, cho biết các mức thuế của Trump đã làm tăng chi phí sinh hoạt cho người dân Mỹ bình thường.
“Các gia đình Mỹ đang bị bóp nghẹt bởi giá cả tăng không ngừng. Hơn ba phần tư hộ gia đình cho biết chi tiêu hàng tháng của họ đã tăng thêm hơn 100 đô la,” ông phát biểu tại Thượng viện.
McConnell, trong một tuyên bố được đưa ra đầu tuần này, cảnh báo rằng “thuế quan khiến việc xây dựng và mua sắm ở Mỹ trở nên đắt đỏ hơn.”
“Tác hại kinh tế từ các cuộc chiến thương mại không phải là ngoại lệ trong lịch sử, mà là quy luật. Và không có cách diễn giải sai lệch nào về Reagan có thể nói khác đi,” ông nói thêm, ám chỉ việc Trump tức giận vì một quảng cáo trên truyền hình do chính quyền tỉnh Ontario (Canada) tài trợ, sử dụng lời của Tổng thống Reagan để chỉ trích chính sách thuế quan của Trump — quảng cáo mà Trump cho rằng đã xuyên tạc lời của Reagan.
Trước đó trong tuần, Thượng viện cũng đã bỏ phiếu chấm dứt các mức thuế cao mà Trump áp lên Canada và Brazil.
Tuy nhiên, không dự luật nào trong số này dự kiến sẽ được Hạ viện đưa ra bỏ phiếu.
Vào thứ Tư 29/10, Paul, Collins, Murkowski và McConnell đã bỏ phiếu chấm dứt mức thuế 35% đối với Canada, và cũng bốn thượng nghị sĩ này cùng với Thượng nghị sĩ Thom Tillis (R-Bắc Carolina) đã bỏ phiếu chấm dứt mức thuế 50% đối với Brazil vào thứ Ba 28/10.
Lưỡng Đảng Thượng viện tìm “lối thoát” chấm dứt đóng cửa chính phủ vào tuần tới
Các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa và Dân chủ đang cố gắng thống nhất một đề xuất nhằm chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa kéo dài 30 ngày, sớm nhất là vào tuần tới. Một số thành viên Dân chủ ôn hòa cho rằng đảng của họ đã thành công trong việc làm nổi bật vấn đề chi phí chăm sóc sức khỏe tăng cao và đã đến lúc kết thúc bế tắc.
Sự mệt mỏi vì tình trạng chính phủ ngừng hoạt động đang gia tăng trên Đồi Capitol khi cuộc khủng hoảng này sắp tròn một tháng, và hậu quả đang ngày càng nghiêm trọng.
Khi giai đoạn đăng ký bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) sắp bắt đầu vào tháng tới, một số Thượng nghị sĩ Dân chủ cho rằng việc chi phí tăng cao là điều đã được “ấn định sẵn”, vì Đảng Cộng hòa kiên quyết từ chối đàm phán để gia hạn các khoản trợ cấp tăng cường sẽ hết hạn vào cuối tháng 12.
“Một cách đánh giá của tôi là chúng tôi đã đạt được tất cả những gì có thể đạt được, và cái giá phải trả cho việc tiếp tục đóng cửa sẽ đè nặng lên những người đang phải đến ngân hàng thực phẩm và nhân viên liên bang,” một Thượng nghị sĩ Dân chủ (ẩn danh) cho biết, lập luận rằng lợi ích chính trị từ việc kéo dài bế tắc giờ đây sắp bị lấn át bởi những tổn thất mà người dân thường phải gánh chịu.
Một yếu tố lớn khiến họ lo ngại là chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) sẽ hết hạn vào thứ Bảy 01/11, khiến 42 triệu người Mỹ có nguy cơ thiếu lương thực.
Niềm tin rằng người dân Mỹ nay đã hiểu rõ Đảng Cộng hòa từ chối gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế, cùng nỗi sợ rằng hậu quả của việc chính phủ ngừng hoạt động sẽ trở nên trầm trọng hơn, đang khiến các Thượng nghị sĩ Dân chủ muốn tìm một lối thoát thể diện trong tuần tới.
“Giai đoạn đăng ký bảo hiểm bắt đầu vào thứ Bảy, và thật đáng buồn là Đảng Cộng hòa đã thắng trong cuộc chiến làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe cho người dân Mỹ. Đó là kết quả từ lập trường họ kiên quyết giữ trong quá trình đàm phán này. Giờ đây, chúng ta biết chi phí y tế của người dân Mỹ sẽ tăng vì Đảng Cộng hòa ở Washington từ chối gia hạn tín dụng thuế cho ObamaCare,” Thượng nghị sĩ Michael Bennet (Dân chủ – Colorado), thành viên Ủy ban Tài chính Thượng viện, phát biểu.
“Đảng Dân chủ đã giành được một chiến thắng vì chúng tôi đã chứng minh rằng chúng tôi đang chiến đấu vì quyền được chăm sóc sức khỏe của mọi người dân Mỹ,” ông nói thêm.
Một số Thượng nghị sĩ Dân chủ dự đoán rằng nếu đảng của họ thắng trong cuộc bầu cử thống đốc tại New Jersey và Virginia vào thứ Ba tới, họ có thể tuyên bố chiến thắng chính trị và bắt đầu hoàn thiện kế hoạch mở lại chính phủ.
Virginia – nơi có khoảng 140.000 nhân viên liên bang – sẽ là chiến trường Thượng viện quan trọng năm 2026.
Thượng nghị sĩ Dick Durbin (Dân chủ – Illinois), Phó lãnh đạo khối đa số Thượng viện, cho biết cử tri “đã nhận thức rõ” rằng phí bảo hiểm y tế của họ sẽ tăng vào năm 2026, một phần vì Đảng Cộng hòa không muốn gia hạn các khoản trợ cấp ACA.
“Người dân cảm nhận điều đó rất rõ ràng,” ông nói, khi đề cập đến lập luận của Đảng Dân chủ rằng Đảng Cộng hòa đang khiến chi phí y tế tăng cao do không gia hạn trợ cấp.
Ngoài ra, Đảng Dân chủ cũng chịu áp lực từ Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Hoa Kỳ (AFGE) – đại diện cho 820.000 nhân viên chính phủ liên bang và thành phố D.C. – yêu cầu thông qua nghị quyết tạm thời “sạch” để mở lại chính phủ.
Chủ tịch AFGE Everett Kelley tuyên bố hôm thứ Hai rằng “cả hai đảng đều đã làm rõ quan điểm của mình” và đã đến lúc thông qua một biện pháp tạm thời để chấm dứt tình trạng đóng cửa ngay hôm nay.
Lãnh đạo phe đa số Thượng viện của Đảng Cộng hòa, John Thune (Nam Dakota), nói với báo chí hôm thứ Tư rằng các Thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa đang tìm “lối thoát” để kết thúc bế tắc, và ông sẵn sàng thảo luận với họ về những nhượng bộ ông đã đưa ra.
Cụ thể, Thune đã cam kết sẽ đàm phán với Đảng Dân chủ về việc gia hạn trợ cấp ACA sau khi chính phủ mở cửa trở lại, thậm chí còn sẵn sàng cho họ một cuộc bỏ phiếu riêng về đề xuất kéo dài tín dụng thuế này.
Tuy nhiên, ông vẫn kiên định rằng sẽ không đàm phán về chính sách y tế cụ thể khi chính phủ còn đang đóng cửa.
“Vấn đề chỉ là họ có sẵn sàng chấp nhận ‘đồng ý’ hay không,” Thune nói về các Thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa đang mong muốn đạt được một thỏa thuận.
Thune cho biết ông sẵn sàng thỏa thuận để mở lại chính phủ, nhưng chỉ trong phạm vi các đề xuất hiện có — như khôi phục quá trình phê duyệt ngân sách, bỏ phiếu về trợ cấp ACA sắp hết hạn và cam kết thảo luận về chính sách y tế khi các cơ quan chính phủ hoạt động trở lại.
“Cái giá đang ngày càng cao, như chúng tôi đã biết. Khi việc đóng cửa kéo dài, nỗi đau cũng lan rộng,” ông nói.
“Tôi đã nói rõ rằng ngay khi họ sẵn sàng mở lại chính phủ, chúng tôi sẽ đảm bảo họ có cơ hội để đưa các đề xuất và chính sách của mình ra bỏ phiếu,” Thune chia sẻ thêm. “Họ đang quan tâm nhiều hơn, và tôi hy vọng xu hướng đó tiếp tục.”
Ông nói thêm: “Họ đang tìm một lối thoát,” đồng thời nhấn mạnh việc SNAP sắp hết hạn đang tạo ra sức ép khẩn cấp buộc hai bên phải đạt được thỏa thuận.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa ôn hòa Lisa Murkowski (Alaska) cho biết các cuộc đàm phán lưỡng đảng nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa đã có tiến triển rõ rệt trong tuần này khi thời hạn SNAP đến gần.
“Có nhiều người nhận ra rằng chúng ta đã để việc này kéo dài quá lâu. Đây là điều tồi tệ. Nó không tốt cho việc điều hành đất nước, không có lợi cho ai, và đang làm tổn thương người dân thực sự, ngay lúc này. Vì vậy, hãy tìm cách kết thúc nó,” bà nói.
Bà Murkowski cho rằng những bất đồng cần giải quyết đã được thảo luận kỹ càng.
“Đã có đủ các mảnh ghép được bàn đến; nếu ai đó có thể tổng hợp lại và trình bày, tôi tin rằng việc kết thúc tình trạng đóng cửa vào tuần tới là khả thi,” bà nói thêm.
“Không có phép màu nào ở đây cả. Tất cả vẫn là những điều chúng ta đã nói trong nhiều tháng,” bà cho biết, nhắc lại cam kết quay lại quy trình phân bổ ngân sách bình thường và tìm ra giải pháp tạm thời để tránh việc trợ cấp ACA hết hạn.
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (Dân chủ – New Hampshire), một người ôn hòa đã làm việc nhiều tuần với Đảng Cộng hòa để tìm thỏa hiệp, cho biết hôm thứ Tư: “Đã có nhiều cuộc thảo luận tích cực và hữu ích.”
Thượng nghị sĩ Gary Peters (Dân chủ – Michigan), một người ôn hòa khác đang tham gia các cuộc đàm phán, cho biết hiện “các hoạt động vẫn đang diễn ra,” nhưng từ chối tiết lộ chi tiết.
“Chúng tôi vẫn tiếp tục làm việc. Vẫn còn nhiều việc phải hoàn thành,” ông nói.
“Đôi khi con đường có nhiều khúc quanh, nhưng đó vẫn là con đường đúng hướng,” ông nói thêm. “Tôi tin rằng cuối cùng chúng ta sẽ tìm được cách kết thúc.”
Nhận thấy gánh nặng tài chính mà hàng trăm nghìn nhân viên liên bang đang chịu, Peters đã đề xuất một dự luật bồi thường toàn bộ tiền lương bị mất cho họ trong thời gian chính phủ đóng cửa.
Trump tổ chức lễ “trick-or-treat” Halloween tại Tòa Bạch Ốc
Tổng thống Donald Trump (trái) và Đệ nhất phu nhân Melania Trump chào đón các gia đình và phát kẹo trong sự kiện Halloween tại Bãi cỏ phía Nam của Tòa Bạch Ốc , ngày 30 tháng 10 năm 2025, ở Washington.
Tổng thống Trump trở về từ chuyến công du châu Á và đối diện với một khung cảnh “rùng rợn” tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Năm: khủng long, ma quái, thợ săn ma và hai chị em sinh đôi trong phim The Shining, tất cả được bao quanh bởi hàng chục quả bí ngô trang trí dọc theo hiên phía Nam của tòa nhà.
Tổng thống và Đệ nhất phu nhân Melania Trump đã tổ chức lễ “trick-or-treat” cho con cái của các nhân viên và khách mời, như một phần trong truyền thống Halloween thường niên của Tòa Bạch Ốc .
Hai ông bà Trump phát kẹo cho các em nhỏ xếp hàng cùng cha mẹ, tay cầm túi Halloween in biểu tượng Tòa Bạch Ốc . Tổng thống và phu nhân thỉnh thoảng dừng lại để trò chuyện với các em và phụ huynh. Các phóng viên được sắp xếp ở một khoảng cách ngắn trên bãi cỏ phía Nam nên không nghe rõ lời của ông Trump.
Trump mặc vest cùng mũ đỏ có dòng chữ “USA” và số “45-47” ở bên cạnh, ngụ ý việc ông là Tổng thống thứ 45 và 47 của Hoa Kỳ. Đệ nhất phu nhân Melania diện áo khoác dài có điểm nhấn màu cam.
Tổng thống Trump và phu nhân Melania phát kẹo cho Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt, chồng cô là Nicholas Riccio, và con trai nhỏ Niko trong sự kiện Halloween tại Bãi cỏ phía Nam của Tòa Bạch Ốc ngày 30 tháng 10 năm 2025 ở Washington.
Thư ký báo chí Karoline Leavitt đến dự cùng con trai nhỏ, trong khi Phó Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc Stephen Miller cũng tham dự cùng các con của ông, cùng với nhiều khách mời khác.
Trump trở lại Tòa Bạch Ốc vào thứ Năm, sau chuyến công du kéo dài 5 ngày đến Malaysia, Nhật Bản và Hàn Quốc. Ông đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào sáng thứ Năm (giờ địa phương), rồi bay thẳng về Washington để kịp dự lễ hội Halloween cùng gia đình và nhân viên.
Nhân viên DOGE được chỉ định thay thế đô đốc đứng đầu Văn phòng Nghiên cứu Hải quân
Người đứng đầu cấp cao của một văn phòng Hải quân — cơ quan chịu trách nhiệm tổ chức các hoạt động nghiên cứu và tài trợ quan trọng cho lực lượng này — đã bị thay thế bởi một cựu nhân viên 33 tuổi của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), người trước đây từng thúc đẩy việc cắt giảm hàng nghìn việc làm tại Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS).
Chuẩn Đô đốc Kurt Rothenhaus đã bị cách chức khỏi vị trí Giám đốc Nghiên cứu Hải quân, và người thay thế là Rachel Riley, cựu đối tác của công ty tư vấn McKinsey & Company, người đã gia nhập HHS vào tháng 1 với tư cách là một phần của cơ quan phi chính thức mang tên Bộ Hiệu quả Chính phủ — theo báo The Bulwark đưa tin hôm thứ Năm.
Rich Danker, trợ lý thư ký phụ trách truyền thông công chúng tại HHS, xác nhận việc Riley chuyển sang Hải quân nhưng không nói rõ thời điểm bà rời HHS. Ông phát biểu với The Hill rằng:
“Chúng tôi đánh giá cao công việc của Rachel Riley tại HHS nhằm cải thiện và tinh giản cơ cấu, chương trình và các khoản tài trợ của cơ quan.”
Rothenhaus, người đảm nhận vị trí đứng đầu Văn phòng Nghiên cứu Hải quân (ONR) từ tháng 6 năm 2023 và giám sát hàng tỷ đô la tiền tài trợ, đã được điều chuyển sang một vị trí chưa được tiết lộ.
Việc thay thế này là điều rất bất thường, vì cơ quan này — được Quốc hội thành lập năm 1946 để tài trợ nghiên cứu cho Hải quân và Thủy quân Lục chiến — thường do một đô đốc hai sao có kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực công nghệ, khoa học và kỹ thuật điều hành.
Rothenhaus là một sĩ quan kỹ thuật, từng phụ trách các hệ thống máy tính, thông tin liên lạc và tình báo chỉ huy trước khi tiếp quản Văn phòng Nghiên cứu Hải quân. Tiểu sử chính thức của ông vẫn liệt kê ông là giám đốc nghiên cứu hải quân.
Trong khi đó, Riley, người từng nhận học bổng Rhodes, không có kinh nghiệm rõ ràng trong lĩnh vực hải quân và được cho là đã trải qua vài tháng đầy sóng gió khi làm việc trong chính quyền Trump.
Bà là người chủ trì kế hoạch sa thải gần 8.000 nhân viên HHS vào cuối tháng 9, nhưng kế hoạch này đã bị các quan chức trong cơ quan bác bỏ, theo Politico đưa tin tuần trước.
Bà cũng từng bị chỉ trích, cùng với Brad Smith, vì cách xử lý thiếu minh bạch trong các vụ sa thải nhân viên tại HHS vào mùa xuân — khi họ không chia sẻ các tệp dữ liệu với đội ngũ nhân viên sự nghiệp chịu trách nhiệm thực hiện sa thải, gây ra sự hỗn loạn, theo Politico.
Ngoài ra, Riley còn thúc đẩy gần như giải thể Trung tâm Đánh giá Khoa học (Center for Scientific Review) của Viện Y tế Quốc gia (NIH) vào tháng 9 — nơi có khoảng 500 nhân viên phụ trách đánh giá các đơn xin tài trợ nghiên cứu, cũng theo Politico.
Hồ sơ LinkedIn của bà cho thấy bà làm việc 8 năm rưỡi tại McKinsey, thăng tiến lên vị trí đối tác trước khi bắt đầu làm việc cho HHS vào tháng 1.
Trên hồ sơ này, bà ghi:
“Tôi đã tham gia vào nhiều dự án mật kể từ lễ nhậm chức.”
Sự thất vọng của Trump với Putin leo thang tới mức hạt nhân, khiến Quốc hội chia rẽ
Quyết định của Tổng thống Trump tái khởi động các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân như một lời cảnh báo gửi đến Moscow đang được các đồng minh Cộng hòa trong Quốc hội hoan nghênh, trong khi phe Dân chủ phẫn nộ, cho rằng đây là hành động trả đũa nguy hiểm và sai lầm.
Sự chia rẽ công khai này không có gì ngạc nhiên, thể hiện thêm một ví dụ về việc lập trường đảng phái khiến Quốc hội tiếp tục nói khác tiếng nhau trong các vấn đề an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại.
Trong khi phe Cộng hòa ca ngợi Trump vì dám phản ứng lại trước hành vi “khoe cơ bắp hạt nhân” của Tổng thống Nga Vladimir Putin, phe Dân chủ lại đặt câu hỏi về tính hữu dụng, độ an toàn, chi phí và tiền lệ mà quyết định này sẽ tạo ra.
Thượng nghị sĩ Mark Kelly (Dân chủ – Arizona), thành viên tiểu ban thuộc Ủy ban Quân vụ Thượng viện phụ trách giám sát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ, nói:
“Đây sẽ là một sai lầm vì chúng ta chẳng được gì cả — hoặc được rất ít. Nếu chúng ta thử nghiệm, rồi Trung Quốc cũng bắt đầu làm theo, thì khả năng răn đe chiến lược của họ sẽ được cải thiện đáng kể. Chúng ta hoàn toàn không được lợi gì — đây sẽ là món quà tặng cho Trung Quốc.”
Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren (Dân chủ – Massachusetts), một thành viên khác của tiểu ban, cũng đặt câu hỏi vì sao phe Cộng hòa lại không lo lắng về chi phí khổng lồ cần thiết để thực hiện chỉ thị của tổng thống Trump, nếu họ thực sự quan tâm đến việc cắt giảm chi tiêu liên bang.
“Bộ Quốc phòng có lịch sử lâu dài trong việc đánh giá thấp chi phí và hứa hẹn thời gian hoàn thành ngắn cho các chương trình hạt nhân khổng lồ. Họ bán cho Quốc hội một viễn cảnh màu hồng, rồi chi phí cứ tăng lên, tiến độ cứ chậm lại… Phe Cộng hòa lẽ ra phải phẫn nộ như phe Dân chủ trước sự thiếu minh bạch này.”
Tuy nhiên, các nghị sĩ Cộng hòa vẫn kiên định ủng hộ tổng thống. Trump đã công bố quyết định tái khởi động thử nghiệm hạt nhân trên mạng Truth Social sáng thứ Năm 30/10 tại Hàn Quốc — ngay trước cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và ngay sau khi Putin khoe rằng Nga đã thử nghiệm thành công các loại tên lửa mới có năng lực hạt nhân.
Thượng nghị sĩ James Risch (Cộng hòa – Idaho), Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, nói:
“Đây không phải hành động leo thang. Putin là kẻ điên đang thử thách giới hạn của Trump. Trump chỉ muốn nói rằng ông ấy không bị dọa nạt.”
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) cũng ủng hộ Trump, nói rằng chỉ thị này gửi một “thông điệp mạnh mẽ” đến các đối thủ của Mỹ:
“Tổng tư lệnh muốn chúng ta sẵn sàng hoàn toàn. Chúng ta là siêu cường cuối cùng trên Trái Đất. Để duy trì hòa bình, phải thể hiện sức mạnh — và đó chính là điều Tổng thống tin tưởng và đã chứng minh nhiều lần.”
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng hòa – South Carolina), một đồng minh thân cận của Trump, cho biết chỉ thị này là “phản ứng” với Putin — người mà Trump đang cố gắng kéo vào bàn đàm phán để chấm dứt chiến tranh Nga–Ukraine.
“Putin đang đánh giá sai Trump,” Graham nói. “Nếu dám đe dọa nước Mỹ, ông ta sẽ hối hận.”
Một số thượng nghị sĩ thừa nhận chỉ thị của Trump còn thiếu chi tiết. Thượng nghị sĩ Ron Johnson (Cộng hòa – Wisconsin) nói ông cần “xem xét thêm” về việc Trump muốn thử nghiệm hạt nhân như thế nào, nhưng nhấn mạnh rằng Mỹ cần “hiện đại hóa lực lượng hạt nhân, chắc chắn là vậy.”
Trump nói Mỹ sẽ bắt đầu thử nghiệm hạt nhân “vì các chương trình thử nghiệm của các nước khác” và sẽ làm “trên cơ sở bình đẳng.”
Tuy nhiên, điều mà Trump thực sự muốn đạt được vẫn chưa rõ ràng. Đối với các chuyên gia kiểm soát vũ khí, điều đáng lo nhất là khả năng Mỹ sẽ nối lại thử nghiệm nổ hạt nhân thực sự.
Nga phủ nhận việc họ thử vũ khí hạt nhân, nói rằng Mỹ đang nhầm lẫn giữa việc thử tên lửa có năng lực hạt nhân với thử nổ hạt nhân.
Tuần trước, Nga tuyên bố đã thử thành công tên lửa hành trình có năng lực hạt nhân Burevestnik, được cho là bay xa tới 8.700 dặm và không thể bị đánh chặn. Ngoài ra, Điện Kremlin cho biết họ cũng đã thử nghiệm tàu ngầm không người lái Poseidon có năng lực hạt nhân, với lò phản ứng nhỏ hơn 100 lần so với loại dùng trên tàu ngầm thông thường.
Thượng nghị sĩ Tom Cotton (Cộng hòa – Arkansas) cho rằng Mỹ nên “duy trì và hiện đại hóa” kho vũ khí hạt nhân của mình. Ông viết trên mạng X rằng Nga và Trung Quốc đã tiến hành “các thử nghiệm hạt nhân siêu tới hạn” để phát triển chương trình hạt nhân.
“Mỹ bị ràng buộc bởi tiêu chuẩn không-yield (zero-yield) từ năm 1992,” Cotton nói. “Việc Tổng thống Trump cho phép chúng ta thực hiện các hoạt động tương đương với Nga và Trung Quốc là một tin đáng mừng.”
Tuy nhiên, Daryl Kimball, giám đốc điều hành Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, bác bỏ nhận định của Cotton, cho rằng những cáo buộc đó “không có căn cứ và rất đáng nghi ngờ.”
“Chính sách hạt nhân của Trump thật mâu thuẫn và mơ hồ — hôm nay thì kêu gọi giải trừ hạt nhân, hôm sau lại đe dọa thử bom,” ông nói. “Điều rõ ràng là: việc Mỹ nối lại thử nghiệm hạt nhân, hay những hành động và lời nói liều lĩnh dẫn đến chuỗi phản ứng thử nghiệm hạt nhân toàn cầu, sẽ làm tổn hại đến an ninh của chính nước Mỹ.”
Người phát ngôn Liên Hiệp Quốc Farhan Haq cũng cảnh báo rằng chỉ thị của Trump làm tăng nguy cơ xung đột hạt nhân trong bối cảnh căng thẳng “đang ở mức đáng báo động.”
“Mọi hành động có thể dẫn đến tính toán sai lầm hoặc leo thang với hậu quả thảm khốc cần phải tránh,” ông nói. “Theo quan điểm của Tổng Thư ký, việc thử nghiệm hạt nhân không bao giờ được phép trong bất kỳ hoàn cảnh nào.”
Iran nhanh chóng tận dụng cơ hội để tố cáo Trump và Mỹ là “kẻ hiếu chiến hạt nhân”, trong khi chính Iran đang bị trừng phạt vì vi phạm cam kết an toàn hạt nhân. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi viết trên X:
“Một kẻ bắt nạt có vũ khí hạt nhân đang nối lại việc thử nghiệm bom nguyên tử, trong khi vẫn vu khống chương trình hạt nhân hòa bình của Iran và đe dọa tấn công các cơ sở được bảo vệ của chúng tôi. Hãy nhớ kỹ: Mỹ mới là mối đe dọa phổ biến hạt nhân nguy hiểm nhất thế giới.”
Tướng 3 sao nghỉ hưu sau khi được cho là xảy ra mâu thuẫn với Hegseth và Caine
Một tướng 3 sao từng làm việc tại Ban Tham mưu Liên hợp của Bộ Quốc phòng (DOD), Trung tướng Joe McGee, đã nghỉ hưu khỏi vị trí này sau khi được cho là xảy ra mâu thuẫn với Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Liên hợp Dan Caine.
“Trung tướng McGee đã nghỉ hưu, và Bộ Chiến tranh biết ơn vì những đóng góp của ông,” phát ngôn viên chính của Ngũ Giác Đài, Sean Parnell, xác nhận hôm thứ Năm 30/10 trong một tuyên bố gửi The Hill.
McGee, người đã nghỉ hưu khỏi vị trí của mình đầu tháng này, là giám đốc về chiến lược, kế hoạch và chính sách tại Ban Tham mưu Liên hợp, tư vấn cho Caine về chiến lược quân sự dài hạn.
Theo CNN, McGee đã phản đối Hegseth và Caine về nhiều vấn đề, bao gồm các cuộc tấn công của chính quyền Trump nhằm vào các tàu buôn ma túy bị cáo buộc ở Caribe và cuộc chiến Nga-Ukraine. CNN là cơ quan đầu tiên đưa tin về việc McGee rời vị trí.
McGee đã được đề cử làm giám đốc Ban Tham mưu Liên hợp nhưng chưa bao giờ được đề cử lại trong chính quyền hiện tại, theo CNN.
Parnell phản đối báo cáo này, nói rằng “Những cáo buộc của CNN về việc ông ấy nghỉ hưu hoàn toàn là tin giả.”
Tin tức về việc McGee bị loại bỏ xuất hiện trong bối cảnh chính quyền Trump ngày càng tăng cường hành động và tuyên bố đối với chính phủ Venezuela, âm thầm triển khai khoảng 10.000 quân, cùng với tàu chiến, máy bay chiến đấu và một tàu ngầm hạt nhân đến Caribe để hỗ trợ các hoạt động chống ma túy, theo các quan chức cho biết.
Điều này cũng đánh dấu quan chức cấp cao mới nhất mà Hegseth đẩy ra kể từ khi nhậm chức vào tháng 1. Hơn một tá quan chức quân sự cấp cao đã bị sa thải, buộc phải nghỉ hưu hoặc chuyển sang các vị trí ít nổi bật hơn từ đầu năm, bao gồm cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu Liên hợp, Tướng CQ Brown; nữ tổng chỉ huy Hải quân đầu tiên, Đô đốc Lisa Franchetti; giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia và Cơ quan Tình báo Quốc phòng; cựu giám đốc Ban Tham mưu Liên hợp; người đứng đầu Bộ Chỉ huy phía Nam Mỹ (Southcom); và các luật sư cấp cao nhất của Quân đội và Không quân.
Trước McGee, quan chức cấp cao gần đây nhất nghỉ hưu là đầu tháng này khi người đứng đầu Southcom, Đô đốc Alvin Holsey, thông báo ông sẽ nghỉ hưu sớm hai năm, được cho là do mâu thuẫn với Hegseth về nhiệm vụ của Mỹ tại Caribe.
Việc McGee và Holsey bất ngờ rời vị trí đồng nghĩa với việc quân đội Mỹ đã mất thêm những tiếng nói có thể cung cấp sự cân bằng đối với chính quyền Trump, vốn ngày càng tăng cường không kích các tàu ngoài khơi bờ biển Venezuela mà họ cáo buộc vận chuyển ma túy — gần đây nhất là vào thứ Tư — làm leo thang căng thẳng với chính phủ của Tổng thống Nicolás Maduro.
Một số thượng nghị sĩ bị mắc kẹt ở Washington D.C. do chính phủ đóng cửa
Một số thượng nghị sĩ đang bị mắc kẹt ở Washington, D.C. vào cuối tuần làm việc của Thượng viện vì những trì hoãn tại Sân bay Quốc gia Ronald Reagan, liên quan đến việc chính phủ đóng cửa kéo dài một tháng.
Thượng viện đã tiến hành cuộc bỏ phiếu cuối cùng trong tuần vào lúc 13:35 ngày thứ Năm 30/10, và như thường lệ, các thượng nghị sĩ vội vã rời Điện Capitol để bắt chuyến bay về nhà cho cuối tuần.
Tuy nhiên, một số nhà lập pháp đã phải “tỉnh giấc một cách khó chịu” khi phát hiện các chuyến bay của họ bị trì hoãn do tình trạng chính phủ đóng cửa, gây áp lực nặng nề lên các kiểm soát viên không lưu trên toàn quốc, bao gồm cả tại Sân bay Quốc gia.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune (R-S.D.) tiết lộ với các phóng viên rằng ông sẽ phải ở lại D.C. lâu hơn dự kiến vì tình trạng hỗn loạn tại Sân bay Quốc gia và cảnh báo rằng các vấn đề về chuyến bay có khả năng sẽ trở nên tồi tệ hơn trong những ngày và tuần tới.
“Tôi bị trì hoãn,” Thune nói với các phóng viên khi được hỏi liệu ông có bị ảnh hưởng bởi tắc nghẽn giao thông hàng không hay không.
Cục Hàng không Liên bang (FAA) đã ban hành lệnh hoãn cất cánh tại Sân bay Quốc gia vào ngày thứ Năm vì “vấn đề nhân sự,” mặc dù lệnh hoãn này đã được gỡ bỏ vào buổi chiều. Các chuyến bay đã bị trì hoãn 90 phút vì lý do này.
Ngày càng nhiều người Mỹ đổ lỗi cho Trump và đảng Cộng hòa về việc đóng cửa chính phủ
Một cuộc khảo sát mới được công bố vào thứ Năm 30/10 cho thấy ngày càng nhiều người Mỹ đổ lỗi cho Tổng thống Trump và các nhà lập pháp đảng Cộng hòa tại Quốc hội hơn là đảng Dân chủ khi việc đóng cửa chính phủ đã kéo dài đến mốc một tháng.
Khảo sát Washington Post-ABC cho thấy 45% người trưởng thành tại Mỹ nói rằng tổng thống Trump và đảng Cộng hòa phải chịu trách nhiệm cho việc đóng cửa liên bang, trong khi 33% người tham gia khảo sát nói rằng họ đổ lỗi cho đảng Dân chủ.
22% người tham gia khảo sát cho biết họ không chắc nên trách ai về việc đóng cửa chính phủ.
Một chiến lược gia của đảng Cộng hòa trước đó đã nói với The Hill rằng tổng thống Trump không có dấu hiệu thay đổi quyết định giữa lúc chính phủ đóng cửa, khi hầu hết chương trình nghị sự của ông vẫn được thực hiện.
“Ông ấy vẫn điều hành được chính phủ,” chiến lược gia này nói. “Ông ấy vẫn thực hiện tất cả những gì muốn làm. Việc trục xuất vẫn không bị chậm lại. Chương trình nghị sự của Donald Trump vẫn đang được tiến hành. Về mặt chương trình nghị sự, ông ấy không bị ảnh hưởng.”
Các thành viên Hạ viện, bao gồm Đại diện Marjorie Taylor Greene (R-Ga.), đã thúc giục Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) triệu tập lại phiên họp, nhưng nhà lãnh đạo chưa nhúc nhích.
“Tòa Bạch Ốc không có lý do gì để nhượng bộ,” một nguồn tin gần gũi với “Trump World” cho biết. “Các nghị sĩ Cộng hòa tại Quốc hội có thể có lý do. Nhưng Tòa Bạch Ốc thì chắc chắn không.”
Thượng nghị sĩ John Thune (R-S.D.), Lãnh đạo đa số Thượng viện, đã đề nghị tổ chức một cuộc bỏ phiếu về trợ cấp chăm sóc sức khỏe để đổi lấy sự ủng hộ của đảng Dân chủ đối với dự luật tạm thời. Tuy nhiên, Lãnh đạo Hạ viện Hakeem Jeffries (D-N.Y.) cho biết các thành viên đảng cần nhiều hơn một thỏa thuận bằng lời để tiến hành.
75% người Mỹ được khảo sát cho biết họ lo ngại về việc đóng cửa chính phủ. 25% người trưởng thành tại Mỹ nói rằng họ không quan tâm đến việc đóng cửa, khi cuộc khảo sát được tiến hành vào ngày thứ 28 của việc đóng cửa.
Cuộc khảo sát của Washington Post/ABC News/Ipsos được thực hiện trực tuyến với 2.725 người trưởng thành tại Mỹ từ ngày 24 đến 28/10. Biên độ sai số là 1,9 điểm phần trăm.
Nữ dân biểu Cộng hòa Elise Stefanik dự kiến sẽ chính thức khởi động chiến dịch tranh cử Thống đốc bang New York vào tháng 11, và đã thuê nhiều cố vấn cấp cao chủ chốt, một nguồn tin thân cận với kế hoạch tiết lộ với CNN.
Stefanik — từng là thành viên trong ban lãnh đạo của khối Cộng hòa tại Hạ viện — là đồng minh thân cận của Tổng thống Donald Trump trên Đồi Capitol. Bà từ lâu đã được xem là ứng viên tiềm năng thách thức Thống đốc Dân chủ Kathy Hochul trong cuộc bầu cử năm 2026.
Theo các nguồn tin, Stefanik đã nói với các đồng minh rằng bà dự định tuyên bố ra tranh cử ngay sau cuộc bầu cử thị trưởng New York City vào thứ Ba tới. Trang Axios là đơn vị đầu tiên đưa tin về kế hoạch này.
Liên minh Trump – Stefanik và dàn cố vấn quyền lực
Với hơn 13 triệu USD trong quỹ vận động, Stefanik đã tập hợp một nhóm cố vấn kỳ cựu của chiến dịch Trump cùng những phụ tá từng phụ trách tài chính, truyền thông và điều hành cho các chiến dịch lớn.
Chiến lược gia tranh cử năm 2024 của Trump, Tony Fabrizio, sẽ đảm nhiệm vai trò chuyên gia thăm dò dư luận cho Stefanik. Cố vấn cấp cao Chris Grant, người từng điều hành một ủy ban siêu PAC ủng hộ Trump, sẽ gia nhập nhóm cố vấn; và Tim Sale, một quan chức khác trong chiến dịch Trump 2024, cũng sẽ tham gia ban vận động, nguồn tin cho biết.
Alex deGrasse, cố vấn lâu năm của Stefanik, sẽ là giám đốc chiến lược và giám đốc tài chính (CFO), trong khi Patrick Hester, chánh văn phòng hiện tại của Stefanik, cũng sẽ đóng vai trò trong chiến dịch.
Đầu năm nay, chính quyền Trump đã rút đề cử Stefanik cho vị trí Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc, do lo ngại rằng việc bà rời Hạ viện có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ cân bằng mong manh của phe Cộng hòa tại đó.
Trump giữ thế kiểm soát – Stefanik hướng về Albany
Một đồng nghiệp khác của Stefanik, Dân biểu Mike Lawler (Cộng hòa – New York), cũng từng cân nhắc tranh cử Thống đốc, nhưng cuối cùng quyết định ở lại Hạ viện sau khi Trump bày tỏ mong muốn ông duy trì chiếc ghế Cộng hòa trong cuộc đua sít sao.
Stefanik, trong quá trình chuẩn bị ra tranh cử, đã tăng cường chỉ trích Thống đốc Hochul trên nhiều mặt — từ chính sách nhập cư cho đến việc Hochul ủng hộ nghị sĩ Zohran Mamdani trong cuộc đua Thị trưởng New York.
Trong một phiên điều trần của Quốc hội hồi tháng Sáu, hai người đối đầu gay gắt về việc Trump triển khai Vệ binh Quốc gia đến California. Stefanik đã chất vấn Hochul về các chính sách “thành phố trú ẩn” cho người nhập cư không giấy tờ — một dấu hiệu rõ ràng cho thấy chủ đề nhập cư sẽ trở thành trọng tâm trong chiến dịch tranh cử Thống đốc sắp tới.
Hochul đáp trả: “Tôi sẵn sàng cho cuộc chiến đó”
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN hồi tháng Năm, khi được hỏi về khả năng đối đầu Stefanik, Thống đốc Kathy Hochul tuyên bố:
“Tôi mong chờ cuộc chiến đó. Dù đối thủ là ai thì vẫn chưa ngã ngũ, nhưng tôi nói luôn — cứ mang nó đến đi.”
Các thẩm phán và viên chức tư pháp ở Texas, những người có quyền hợp pháp để chủ trì lễ cưới, từ nay sẽ không bị kỷ luật nếu từ chối chủ hôn vì “niềm tin tôn giáo chân thành”, theo một diễn giải mới của Bộ Quy tắc Ứng xử Tư pháp vừa được Tối cao Pháp viện Texas ban hành.
Tòa án cao nhất của tiểu bang đã công bố bình luận bổ sung này vào ngày 24/10, với nội dung:
“Một thẩm phán không vi phạm quy tắc ứng xử khi công khai từ chối chủ hôn nếu điều đó dựa trên niềm tin tôn giáo chân thành.”
Bình luận được thêm vào phần quy định về hoạt động ngoài công vụ trong bộ quy tắc. Thay đổi này diễn ra sau khi một tòa phúc thẩm liên bang yêu cầu Tối cao Pháp viện Texas làm rõ câu hỏi pháp lý liên quan hồi đầu năm.
Vụ việc bắt nguồn từ Brian Umphress, một thẩm phán quận Jack ở miền Bắc Texas, người đã kiện tiểu bang ra tòa liên bang vì lo sợ sẽ bị kỷ luật nếu từ chối chủ hôn cho các cặp đồng tính trong khi vẫn cử hành hôn lễ cho các cặp khác giới.
Ông Umphress cho rằng việc chủ hôn cho cặp đồng tính trái với tôn giáo của ông, và việc buộc ông phải thực hiện điều đó sẽ vi phạm quyền Tu chính án thứ Nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Vụ kiện sau đó được chuyển lên Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 5, cơ quan đã chuyển câu hỏi cho Tối cao Pháp viện Texas. Dù tòa tiểu bang không trực tiếp trả lời câu hỏi của tòa liên bang, nhưng sự thay đổi trong quy tắc ứng xử được xem như đã giải quyết vụ việc của Umphress.
Lo ngại lan rộng về hệ quả pháp lý
Giáo sư luật hiến pháp Jason Mazzone thuộc Đại học Illinois Urbana-Champaign, người theo dõi sát vụ việc, cảnh báo rằng ngôn ngữ trong quy định mới mở đường cho các thẩm phán từ chối không chỉ hôn nhân đồng tính mà cả hôn nhân khác giới.
Khi được hỏi liệu điều này có thể ảnh hưởng đến hôn nhân khác chủng tộc hay không, ông đáp:
“Theo cách diễn đạt của Tối cao Pháp viện Texas, nếu một thẩm phán nói rằng ‘vì lý do tôn giáo tôi không thực hiện hôn lễ khác chủng tộc,’ thì điều đó cũng nằm trong phạm vi bình luận mới và không bị xem là vi phạm quy tắc.”
Mặc dù hôn nhân đồng tính vẫn hợp pháp tại Texas, Mazzone cho rằng tiểu bang đang trở thành một trường hợp ngoại lệ khi dựng thêm rào cản đối với các cặp đôi đồng tính. Ông tin rằng quyết định này có thể vi phạm Hiến pháp liên bang, và một vụ kiện mới có thể sớm được khởi xướng.
Giáo sư lập luận rằng từ chối hôn lễ vì xu hướng tính dục là hành vi vi phạm Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ — điều khoản về bảo vệ bình đẳng trước pháp luật.
Ông cũng bác bỏ quan điểm cho rằng các cặp đồng tính có thể “đi tìm thẩm phán khác” nếu bị từ chối:
“Việc có lựa chọn khác không làm mất đi vấn đề vi phạm nguyên tắc bảo vệ bình đẳng.”
Phản ứng dữ dội từ giới bảo vệ quyền LGBTQ+
Brad Pritchett, Quyền Giám đốc Điều hành tổ chức Equality Texas, nói rằng phán quyết này trao quyền cho những người dùng tôn giáo như một vũ khí để gây hại người khác.
“Không ai nên dùng tự do tôn giáo để làm tổn thương người khác. Nhưng phán quyết này lại cho phép điều đó xảy ra,” ông nói.
Pritchett cho biết đây là một hình thức kỳ thị bổ sung nhắm vào cộng đồng LGBTQ tại Texas:
“Cộng đồng của chúng tôi đã chịu sự phân biệt đối xử suốt hàng thập niên, và giờ nó chỉ càng tăng lên, nhanh hơn và nặng nề hơn.”
Đại diện của ACLU Texas, bà Ash Hall, bày tỏ thất vọng:
“Làm thẩm phán nghĩa là làm công bộc của dân. Khi ông tuyên bố cử hành hôn lễ cho công chúng, nhưng lại nói ‘trừ các cặp đồng tính’, đó là phân biệt đối xử — không phải phục vụ công chúng.”
Theo một bản ghi nhớ bị rò rỉ được nhiều hãng thông tấn đưa tin hôm thứ Tư, Lực lượng Vệ binh Quốc gia đang xây dựng một “lực lượng phản ứng nhanh” (QRF) gồm khoảng 23.500 quân được huấn luyện về kiểm soát đám đông và chống bạo loạn dân sự, có thể sẵn sàng triển khai tới các thành phố của Hoa Kỳ vào đầu năm sau.
Bản ghi nhớ ngày 8 tháng 10, do Thiếu tướng Ronald Burkett, Giám đốc Điều hành Cục Vệ binh Quốc gia, ký, yêu cầu Vệ binh Quốc gia từ hầu hết các tiểu bang Hoa Kỳ, Puerto Rico và Guam huấn luyện 500 quân nhân. Các tiểu bang có dân số ít hơn như Delaware sẽ có 250 quân, trong khi Alaska sẽ có 350 quân và Guam sẽ có 100 quân, theo báo cáo của Task & Purpose .
Một bản ghi nhớ trước đó của Ngũ Giác Đài được ban hành vào tháng 9 và được The Guardian tiết lộ đã yêu cầu Lực lượng Vệ binh Quốc gia Washington, DC, thành lập một “tiểu đoàn cảnh sát quân sự chuyên trách” trong đó “chuyên đảm bảo an toàn và trật tự công cộng tại thủ đô khi cần thiết”.
Tài liệu mới nhất cũng quy định rằng Ngũ Giác Đài sẽ cử các huấn luyện viên quân sự đến các tiểu bang và vùng lãnh thổ để các QRF có thể hoạt động vào ngày 1 tháng 1 năm 2026. Mỗi tiểu bang cũng sẽ được cấp “100 bộ thiết bị kiểm soát đám đông để hỗ trợ yêu cầu này”, chẳng hạn như súng điện, bình xịt hơi cay, dùi cui và tấm chắn bảo vệ cơ thể.
Chính quyền Trump ngày càng sử dụng quân đội Hoa Kỳ để thúc đẩy chương trình nghị sự chính trị trong nước thông qua việc cử quân Vệ binh Quốc gia vào các thành phố phần lớn do Đảng Dân chủ điều hành với lý do giúp chống tội phạm.
Trong một sắc lệnh hành pháp ngày 25 tháng 8, Tổng thống Trump đã huy động Vệ binh Quốc gia DC đến thủ đô bất chấp sự phản đối của lãnh đạo thành phố. Vào thời điểm đó, Trump tuyên bố tội phạm ở thành phố đang ngoài tầm kiểm soát, mặc dù dữ liệu cho thấy tỷ lệ đã giảm trong hai năm qua. Trong hơn hai tháng có mặt tại thành phố , các thành viên Vệ binh Quốc gia phần lớn đã tham gia vào các hoạt động “làm đẹp” như nhặt rác và trải lớp phủ.
Trump cũng đã triển khai Vệ binh Quốc gia Los Angeles để dập tắt các cuộc biểu tình phần lớn là ôn hòa phản đối các hoạt động của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) tại thành phố này và đã cố gắng đưa họ đến Portland , Ore. và Chicago cùng nhiều thành phố khác, nhưng cho đến nay đã bị tòa án chặn lại.
Người phát ngôn của Vệ binh Quốc gia nói với Task & Purpose rằng cơ quan này đang phối hợp với Ngũ Giác Đài và các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Hoa Kỳ “trong kế hoạch thực hiện chỉ đạo” mà Trump nêu ra trong lệnh ngày 25 tháng 8.
Việc thành lập QRF quốc gia không phải là chưa từng có tiền lệ, nhưng chúng thường diễn ra sau các trường hợp khẩn cấp nghiêm trọng như khi cơn bão Katrina tấn công New Orleans vào năm 2005.
“Điều này khác biệt vì về cơ bản chúng tôi đang thành lập một đơn vị không gian để ứng phó với các hoạt động dân sự,” một thành viên Lực lượng Vệ binh Quốc gia nói với Task & Purpose. “Chúng tôi sẵn sàng hành động khi được yêu cầu. Chúng tôi không bị yêu cầu phải thành lập cả một đơn vị sẵn sàng dập tắt bất đồng chính kiến bất cứ lúc nào.”
Theo bản ghi nhớ, quân đội sẽ được huấn luyện cách “thành lập Đội hình kiểm soát bạo loạn cấp tiểu đội”, cách “sử dụng dùi cui chống bạo loạn với tư cách là thành viên của Đội hình kiểm soát bạo loạn” và cách “Giám sát hoạt động kiểm soát bạo loạn/đám đông” cũng như các kỹ thuật giảm leo thang vũ lực.
Mỗi tiểu bang phải báo cáo hàng tháng về tiến độ thực hiện của mình thông qua hệ thống báo cáo khả năng sẵn sàng phòng thủ trực tuyến.
Thỏa thuận đình chiến thương mại mới nhất giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã gỡ bỏ một rào cản lớn đối với giới đầu tư nước ngoài — những người suốt năm qua vẫn dè dặt rót vốn vào thị trường chứng khoán Trung Quốc, dù chỉ số nước này đã tăng mạnh nhất kể từ năm 2019.
Trong năm 2025, các nhà quản lý quỹ quốc tế tham gia thận trọng và có chọn lọc vào đà tăng của chứng khoán Trung Quốc, giữa lúc lo ngại về giảm phát, tiêu dùng yếu và căng thẳng thương mại leo thang.
Thỏa thuận tạm hạ nhiệt căng thẳng
Thỏa thuận được ký hôm thứ Năm giữa Bắc Kinh và Tổng thống Donald Trump là thỏa thuận “ngừng bắn” dài nhất trong mối quan hệ nhiều sóng gió giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nó bao gồm việc giảm thuế nhập khẩu lên hàng hóa Trung Quốc, dỡ bỏ một phần kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, và cho phép doanh nghiệp Trung Quốc tiếp cận một số công nghệ Mỹ.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng nội dung cụ thể của thỏa thuận chưa đủ ấn tượng, song cam kết hợp tác và ổn định quan hệ song phương lại là tín hiệu tích cực nhất.
“Thỏa thuận này không thay đổi cuộc chơi, nhưng nó giúp khuyến khích dòng vốn ngoại xem xét đầu tư vào Trung Quốc,” bà Kristina Hooper, chiến lược gia trưởng của Tập đoàn đầu tư Man Group tại New York, nhận định.
Theo bà Hooper, nhiều nhà đầu tư phương Tây từng lo ngại sẽ bị buộc phải thoái vốn khỏi Trung Quốc, nên bất kỳ sự “ấm lên” nào trong quan hệ Mỹ–Trung đều giúp củng cố niềm tin đầu tư.
Thị trường chứng khoán Trung Quốc tăng mạnh
Nhờ chính sách kích thích và làn sóng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo, chỉ số CSI300 đã tăng hơn 20% trong năm nay, trong khi Hang Seng (Hồng Kông) tăng tới 31%, vượt cả Nasdaq (23%).
Dù vậy, dòng vốn ngoại vẫn thận trọng, chủ yếu đổ vào các lĩnh vực gắn với AI và tự chủ công nghệ. Theo dữ liệu của LSEG Lipper, giới đầu tư quốc tế đã rút 3,9 tỷ USD khỏi các quỹ cổ phiếu Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài từ đầu năm đến nay.
So với quy mô kinh tế chiếm 1/5 GDP toàn cầu, Trung Quốc vẫn bị “nắm giữ thiếu” trong danh mục của các quỹ lớn: theo Morningstar, tỷ trọng trung bình chỉ 1,43% tính đến cuối tháng 9.
Ông Cusson Leung, Giám đốc đầu tư của KGI tại Hồng Kông, nhận định việc Mỹ–Trung hạ nhiệt là tín hiệu tích cực, đồng thời cho biết ông đang gia tăng vị thế đầu tư tại Trung Quốc – không chỉ vì thương mại mà vì kỳ vọng vào đà phục hồi kinh tế nội địa.
“Vừa cạnh tranh, vừa hợp tác” – cơ hội cho nhà đầu tư
Giới phân tích cho rằng cạnh tranh và hợp tác song song có thể tạo thêm cơ hội.
“Cả hai bên đều muốn củng cố an ninh chuỗi cung ứng, điều này mở ra cơ hội cho doanh nghiệp trong nước ở nhiều lĩnh vực,” ông Chaoping Zhu, chiến lược gia toàn cầu của JPMorgan Asset Management tại Thượng Hải, nhận xét.
Theo ông, “cạnh tranh sẽ tiếp diễn, nhưng vẫn có chỗ cho hợp tác”, và xác suất tăng trưởng vượt kỳ vọng có thể cao hơn rủi ro giảm điểm.
Triển vọng trung hạn vẫn sáng
Các nhà phân tích của BNP Paribas và Goldman Sachs đều dự báo các yếu tố nội địa mạnh mẽ sẽ tiếp tục nâng đỡ thị trường Trung Quốc. Goldman cho rằng nhờ chính sách, tăng trưởng, định giá và dòng vốn, các chỉ số Trung Quốc và Hồng Kông có thể tăng thêm khoảng 30% đến cuối năm 2027.
Họ lưu ý vẫn tồn tại “chiết khấu Trung Quốc” so với các thị trường khác, nghĩa là giá cổ phiếu chưa phản ánh hết tiềm năng trong bối cảnh lạc quan về AI và thanh khoản.
Cùng lúc, chính sách nới lỏng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và đồng USD yếu hơn có thể khiến các quỹ toàn cầu quay lại Trung Quốc để điều chỉnh lại danh mục đầu tư.
Thận trọng vẫn là từ khóa
Dù căng thẳng giảm bớt, không ai dám khẳng định chiến tranh thương mại đã chấm dứt.
“Thị trường vẫn thận trọng, vì nhà đầu tư hoài nghi liệu trạng thái cân bằng mong manh này có kéo dài được bao lâu,” ông Devesh Divya, chiến lược gia ngoại hối của Standard Chartered tại Singapore, cảnh báo.
Ông cho rằng sự bất định tuy giảm nhưng môi trường đầu tư vẫn đầy khó khăn, đặc biệt với các tập đoàn đa quốc gia đang cân nhắc mở rộng hoạt động tại Trung Quốc.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã quyết định giới hạn số lượng người tị nạn được tiếp nhận trong tài khóa 2026 ở mức 7.500 người, mức thấp nhất trong lịch sử, theo một văn bản của Tòa Bạch Ốc công bố hôm thứ Năm. Động thái này là một phần trong nỗ lực rộng hơn nhằm tái định hình chính sách tị nạn của Hoa Kỳ và toàn cầu. Theo bản xác định thường niên về người tị nạn ký ngày 30/9, ông Trump cho biết việc tiếp nhận sẽ chủ yếu tập trung vào người Nam Phi thuộc nhóm thiểu số da trắng Afrikaner. Trump tuyên bố rằng người Afrikaner đang bị “đàn áp vì lý do chủng tộc” trong quốc gia có đa số dân da đen, dù chính phủ Nam Phi bác bỏ hoàn toàn cáo buộc này. Ngay khi nhậm chức hồi tháng 1, ông Trump đã tạm dừng toàn bộ chương trình tiếp nhận người tị nạn và cho biết chỉ cho phép nối lại khi việc tiếp nhận “phù hợp với lợi ích tốt nhất của nước Mỹ.” Vài tuần sau đó, ông phát động sáng kiến đặc biệt nhằm đưa người Afrikaner đến Hoa Kỳ, một quyết định gây tranh cãi dữ dội trong giới ủng hộ người tị nạn. Theo Reuters, tính đến đầu tháng 9/2025, chỉ có 138 người Nam Phi được nhập cảnh vào Mỹ. Trong văn bản công bố hôm thứ Năm, Trump cũng nói rằng chính quyền của ông sẽ xem xét tiếp nhận những người “bị phân biệt đối xử bất hợp pháp hoặc bất công tại quê hương của họ.” Một tài liệu nội bộ của chính phủ Mỹ được soạn hồi tháng 4 cho thấy chính quyền có thể ưu tiên tiếp nhận người châu Âu nếu họ bị nhắm mục tiêu vì các quan điểm chính trị, chẳng hạn phản đối nhập cư ồ ạt hoặc ủng hộ các đảng dân túy. Tuy nhiên, châu Âu và các nhóm này không được đề cập trong kế hoạch công khai của Trump. Theo luật Hoa Kỳ, hành pháp phải tham khảo ý kiến Quốc hội trước khi ấn định mức trần người tị nạn, nhưng các nghị sĩ Dân chủ cho biết cuộc tham vấn này đã không hề diễn ra. Trong tuyên bố chung hôm thứ Năm, Dân biểu Jamie Raskin, Thượng nghị sĩ Dick Durbin và nhiều nghị sĩ Dân chủ khác lên án quyết định của Trump, gọi đây là một hành động “phi đạo đức, phi pháp và vô hiệu.” Một quan chức cấp cao trong chính quyền Trump đổ lỗi cho tình trạng chính phủ bị đóng cửa từ ngày 1/10 khiến cuộc tham vấn bị trì hoãn, và khẳng định chưa có người tị nạn nào được tiếp nhận cho đến khi chính phủ hoạt động trở lại. Trong khuôn khổ Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hồi tháng 9, các quan chức hàng đầu của Mỹ đã kêu gọi các quốc gia khác cùng tham gia chiến dịch toàn cầu nhằm siết chặt quyền tị nạn, đánh dấu sự thay đổi căn bản trong cấu trúc di cư quốc tế hình thành sau Thế chiến II. Theo Reuters, kế hoạch trần tị nạn 7.500 người đã được thảo luận từ đầu tháng này, trái ngược hoàn toàn với mức 100.000 người tị nạn được tiếp nhận dưới thời Tổng thống Joe Biden trong năm tài khóa 2024. Ông Gideon Maltz, Giám đốc điều hành Tổ chức Tent Partnership for Refugees, nhận định trong một tuyên bố rằng người tị nạn đã góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động và mang lại nhiều lợi ích cho nước Mỹ.
“Việc phá bỏ chương trình này không phải là đặt nước Mỹ lên hàng đầu,” ông Maltz nói.
Trong một động thái liên quan, Tòa Bạch Ốc cũng cho biết việc quản lý các chương trình hỗ trợ người tị nạn sẽ được chuyển từ Bộ Ngoại giao sang Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, đánh dấu một bước điều chỉnh sâu trong hệ thống điều phối người tị nạn của Hoa Kỳ.
