Ngày 18 tháng 6 (Reuters) – Viễn cảnh Mỹ tấn công Iran đang làm lộ rõ những rạn nứt trong liên minh ủng hộ đã đưa Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền, khi một số người trong phe MAGA kêu gọi ông không kéo nước Mỹ vào một cuộc chiến mới tại Trung Đông.
Một số đồng minh Cộng hòa nổi bật nhất của Trump, bao gồm cựu cố vấn cấp cao Steve Bannon, đã rơi vào thế đối lập với tổng thống – người vốn thường có quan điểm cô lập tương đồng với họ.
Bannon, một trong những tiếng nói có ảnh hưởng trong liên minh “Nước Mỹ Trước Tiên” của Trump, hôm thứ Tư đã kêu gọi thận trọng trước việc quân đội Mỹ có thể phối hợp với Israel để phá hủy chương trình hạt nhân của Iran mà không có một giải pháp ngoại giao rõ ràng.
“Chúng ta không thể lặp lại chuyện này lần nữa,” Bannon nói với báo giới tại một sự kiện do Christian Science Monitor tổ chức ở Washington. “Chúng ta sẽ xé nát đất nước ra. Không thể có một cuộc Iraq thứ hai.”
Phe chống can thiệp trong Đảng Cộng hòa đang lo ngại khi Trump chuyển hướng quá nhanh – từ đàm phán hòa bình sang khả năng tham gia chiến dịch quân sự của Israel, kể cả việc sử dụng bom xuyên boong-ke 30.000 pound.
Những lời chỉ trích cho thấy sự phản kháng có thể xảy ra từ chính phe MAGA nếu Trump đưa Mỹ tham chiến – điều mà Iran đã cảnh báo sẽ gây hậu quả nghiêm trọng, dù không nói rõ là gì.
Việc Trump đưa Mỹ vào xung đột sẽ là bước ngoặt lớn, khác xa lập trường thận trọng thường thấy của ông về các can dự ở nước ngoài. Điều này có thể làm gián đoạn nỗ lực hòa giải ở vùng Vịnh, ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán về chiến tranh Ukraine và các thỏa thuận thương mại toàn cầu.
Liên minh MAGA là nền tảng giúp Trump thắng cử năm 2016 và 2024, và vẫn đóng vai trò then chốt dù ông không thể tranh cử lần ba theo Hiến pháp. Làm phật lòng lực lượng này có thể khiến Trump mất điểm và ảnh hưởng đến cơ hội của Đảng Cộng hòa giữ Quốc hội trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2026.
“Iran không được sở hữu vũ khí hạt nhân”
Khi được hỏi về sự chia rẽ trong nội bộ hôm thứ Tư, Trump tỏ ra không lo ngại. “Người ủng hộ tôi yêu tôi hơn bao giờ hết, và tôi cũng yêu họ hơn cả lúc bầu cử,” ông nói. “Tôi chỉ muốn một điều: Iran không được sở hữu vũ khí hạt nhân.”
Ông thừa nhận một số người ủng hộ “có hơi không vui”, nhưng những người khác đồng tình rằng Iran phải bị ngăn chặn trở thành cường quốc hạt nhân. “Tôi không tìm kiếm chiến tranh. Nhưng nếu phải chọn giữa chiến tranh và để Iran có vũ khí hạt nhân, thì phải làm những gì cần làm.”
Marc Short – cựu giám đốc lập pháp của Trump – gọi sự chia rẽ này là “khoảng cách lớn” trong nội bộ Đảng Cộng hòa. Tuy vậy, ông tin rằng phe ủng hộ Trump sẽ vẫn trung thành với ông hơn là với bất kỳ quan điểm đối ngoại nào.
Short cũng cho rằng ủng hộ Israel có thể giúp Trump về mặt chính trị, vì cử tri bảo thủ truyền thống thường đứng về phía Israel. Trong cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos tháng 3, 48% đảng viên Cộng hòa ủng hộ việc Mỹ dùng sức mạnh quân sự để bảo vệ Israel bất kể mối đe dọa từ đâu.
Các chuyên gia quốc tế tin rằng Iran đang theo đuổi vũ khí hạt nhân, bất chấp phủ nhận của Tehran, và Israel xem đó là mối đe dọa sống còn. Giới chức Mỹ cảnh báo rằng nếu Iran có bom nguyên tử, một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân có thể bùng nổ ở Trung Đông.
“Để người Israel hoàn tất việc họ đã bắt đầu”
Bannon – người dẫn chương trình podcast “War Room” – nói: “Người Israel cần hoàn tất những gì họ đã bắt đầu,” và kêu gọi Trump chậm lại để giải thích quyết định cho người dân Mỹ hiểu rõ. “Đây là một nền văn minh cổ đại với 92 triệu dân. Không thể xem thường. Cần phải cân nhắc kỹ, và người dân phải được tham gia. Không thể đổ ập mọi thứ lên họ.”
Các tiếng nói MAGA khác như Tucker Carlson và dân biểu Marjorie Taylor Greene cũng lên tiếng phản đối. Greene viết: “Bất kỳ ai cổ vũ Mỹ can dự toàn diện vào cuộc chiến Israel–Iran đều không phải là MAGA. Chúng tôi quá mệt mỏi vì các cuộc chiến ở nước ngoài rồi.”
Sự chia rẽ càng rõ ràng khi Carlson tranh luận nảy lửa với Thượng nghị sĩ Ted Cruz trên sóng truyền hình, khi Carlson chỉ trích Cruz vì kêu gọi thay đổi chế độ ở Iran.
“Ông không biết gì về Iran cả!” Carlson nói. Cruz đáp: “Tôi không phải là chuyên gia Iran như Tucker Carlson.” Carlson tiếp: “Nhưng ông là thượng nghị sĩ đang kêu gọi lật đổ chính quyền.”
Phó Tổng thống JD Vance cố xoa dịu bất đồng với dòng đăng rằng: “Mọi người có lý do để lo về các can dự ở nước ngoài sau 25 năm chính sách ngu xuẩn. Nhưng tôi tin tổng thống đã gây dựng được sự tin cậy trong vấn đề này.”
Hiện cả đồng minh lẫn đối thủ đều đang chờ đợi quyết định cuối cùng của Trump. Ông cho biết chiều thứ Tư rằng mình “có vài ý tưởng” nhưng chưa đưa ra quyết định cuối cùng.
