( The Hill ) — Các trường đại học đang nín thở chờ đợi sau khi Tổng thống Donald Trump công bố thỏa thuận sắp tới với Đại học Harvard, lo ngại những nhượng bộ có thể trở thành khuôn mẫu cho những gì chính quyền yêu cầu ở các trường khác.  

Sau nhiều tháng đóng băng nguồn tài trợ, nhiều cuộc điều tra liên bang và nỗ lực của Trump nhằm tước quyền tuyển sinh sinh viên nước ngoài của Harvard, tổng thống cho biết một thỏa thuận sẽ được công bố trong vòng hai tuần tới.  

Một số nhà quan sát nghi ngờ điều đó, họ không thấy có con đường nào có thể xoa dịu Trump và tránh thỏa hiệp các nguyên tắc mà Chủ tịch Harvard Alan Garber đã hứa sẽ bảo vệ. 

Cuộc chiến bắt đầu khi chính quyền Trump gửi thư cho Harvard yêu cầu thay đổi như cải cách trong tuyển dụng và tuyển sinh, chính sách kỷ luật chặt chẽ hơn và loại bỏ các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập. 

Harvard đã công khai bức thư và phản đối mạnh mẽ những yêu cầu này, đồng thời tuyên bố sẽ không từ bỏ quyền tự do học thuật của mình.

Sự kiện này đã mở màn cho cuộc tấn công dữ dội của Trump vào tổ chức Ivy League, bắt đầu bằng lệnh dừng tài trợ liên bang quy mô lớn và bao gồm cả lời kêu gọi của Trump đòi trường phải từ bỏ tình trạng miễn thuế.

Nhiều người trong ngành giáo dục đại học khó có thể hình dung ra một thỏa thuận có khả năng làm hài lòng cả hai bên.

Rick Hess, nghiên cứu viên cao cấp và giám đốc nghiên cứu chính sách giáo dục tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ (AEI), cho biết: “Nếu chính phủ và Harvard đạt được thỏa thuận và Harvard có vẻ như bị tát vào cổ tay, điều đó có thể tạo ra ấn tượng rằng chính phủ đã đi trước một bước, và các tổ chức này có thể phản kháng. Nếu có vẻ như Harvard đã bị đưa vào nhà kho, tôi nghĩ điều đó sẽ khiến nhiều tổ chức khác thậm chí còn lo lắng hơn”.   

Tuần trước, Trump đã tuyên bố trên Truth Social rằng một thỏa thuận sẽ được thực hiện “trong tuần tới hoặc lâu hơn”, nhưng không có thêm thông tin chi tiết nào được công bố. 

“Nhiều người đã hỏi về những gì đang diễn ra với Đại học Harvard và những hành vi sai trái trên diện rộng của họ mà chúng tôi đã giải quyết, tìm kiếm một giải pháp. Chúng tôi đã làm việc chặt chẽ với Harvard và rất có thể một Thỏa thuận sẽ được công bố trong tuần tới hoặc lâu hơn”, Trump nói.   

“Họ đã hành động cực kỳ đúng đắn trong các cuộc đàm phán này, và có vẻ như cam kết làm điều đúng đắn. Nếu một Thỏa thuận được thực hiện trên cơ sở hiện đang được thảo luận, thì đó sẽ là ‘một điều vô cùng’ LỊCH SỬ, và rất tốt cho Đất nước chúng ta. Cảm ơn sự quan tâm của các bạn đối với vấn đề này!” ông nói thêm.  

Người ta không biết liệu thỏa thuận này có thể dẫn đến việc chấm dứt một trong hai cuộc chiến pháp lý mà Harvard và chính quyền Trump đang vướng vào hay không – một là về tài trợ, hai là về sinh viên quốc tế – hoặc bất kỳ cuộc điều tra liên bang nào được tiến hành chống lại trường đại học này.  

Một nguồn tin quen thuộc với tình hình cho biết chính quyền thận trọng lạc quan về một thỏa thuận trong tương lai gần và chỉ ra bài đăng của Trump là bằng chứng cho thấy tổng thống luôn muốn đàm phán thiện chí với Harvard. Nguồn tin cho biết Tòa Bạch Ốc hy vọng thỏa thuận này sẽ đóng vai trò là lộ trình cho các trường khác.

Những người khác thì ngần ngại không tin bài đăng trên Truth có ý nghĩa gì nhiều, vì Trump có khả năng sẽ hành động vội vàng.  

Jon Fansmith, phó chủ tịch cấp cao phụ trách quan hệ chính phủ và hợp tác quốc gia tại Hội đồng Giáo dục Hoa Kỳ, cho biết: “Chắc chắn là rất thú vị khi tổng thống nói về điều đó trước bất kỳ thành viên nào trong chính quyền của ông, trước khi có bất kỳ dấu hiệu nào từ Harvard cho thấy một thỏa thuận như vậy đang được thảo luận”. 

“Tôi nghĩ rằng đối với nhiều người trong giáo dục đại học, các chi tiết thực sự quan trọng. Và nếu có một thỏa thuận, và ai biết [liệu] điều đó có xảy ra hay không, điều quan trọng nhất là thỏa thuận đó trông như thế nào”, Fansmith nói thêm. 

Harvard không trả lời yêu cầu bình luận của The Hill.

Những người ủng hộ giáo dục đại học lo ngại rằng sự đầu hàng của nhà trường có thể khiến những người khác khó có thể chống trả. 

Lynn Pasquerella, chủ tịch Hiệp hội Cao đẳng và Đại học Hoa Kỳ, cho biết: “Tôi nghĩ rằng kết quả sẽ là thảm họa. Nó sẽ dẫn đến sự đau khổ về mặt đạo đức hơn nữa, cảm giác bị ép buộc phải đưa ra quyết định khi mọi thứ không có đạo đức, nhưng không có sự lựa chọn nào khác”.   

Bà nói thêm: “Điều đáng lo ngại là mọi người sẽ để mắt đến Harvard và điều này sẽ gây ra hiệu ứng lan tỏa về cách các tổ chức khác vượt qua thời kỳ phức tạp này khi họ bị chính quyền liên bang đe dọa. Do đó, sẽ có sự giám sát chặt chẽ và đây thực sự là thời điểm then chốt đối với Garber về khả năng lãnh đạo của ông và khả năng lãnh đạo giáo dục đại học nói chung”. 

Harvard đã nhiều lần tuyên bố sẽ không hy sinh tính độc lập về học thuật nhưng thừa nhận rằng có một số vấn đề nhất định tại trường đại học này cần được giải quyết, bao gồm chủ nghĩa bài Do Thái và lo ngại về việc thiếu sự đa dạng về quan điểm.  

“Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã nghe một số người nói rằng họ thực sự cảm thấy như vậy. Điều khó hiểu là các biện pháp mà họ đã thực hiện để giải quyết những vấn đề này thậm chí còn không ảnh hưởng đến những người mà họ tin rằng đang gây ra vấn đề”, Garber nói.   

“Tại sao lại cắt nguồn tài trợ nghiên cứu? Chắc chắn là nó gây tổn hại cho Harvard, nhưng nó cũng gây tổn hại cho đất nước vì xét cho cùng, nguồn tài trợ nghiên cứu không phải là một món quà”, ông nói thêm. 

Những người khác tin rằng có khả năng Harvard sẽ đồng ý với một số biện pháp mà trường đã có kế hoạch thực hiện.  

“Tôi nghĩ nếu Harvard chính thức hóa những thứ đã được tiến hành hoặc thêm nhiều trọng lượng hơn vào chúng như một phần của thỏa thuận với chính quyền, thì đó là một điều hợp lý để làm. Và một lần nữa, điều đó có thể đã xảy ra mà không cần đến những đợt đóng băng tiền bất hợp pháp này”, Fansmith nói.  

“Tôi chắc chắn các trường khác sẽ xem xét điều này và cố gắng hiểu điều này cho họ biết điều gì về cách hành xử của ban quản lý, họ phản ứng với điều gì, mục tiêu cuối cùng của họ là gì. Điều đó nói rằng, mỗi tổ chức đều khác nhau, và đặc biệt khi bạn nói về một tổ chức như Harvard, thực sự không có nhiều tổ chức giống như Harvard,” ông nói thêm. 

Ny (Theo The Hill)