Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có bài diễn văn dài gần một giờ tại Khóa họp thứ 80 Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, một bài phát biểu vừa nhiều đoạn ngẫu hứng, vừa chứa đựng những chỉ trích gay gắt với tổ chức này và các đồng minh quốc tế. Dưới đây là năm điểm rút ra:

1. Bài giảng về di dân

Trump dành phần lớn thời gian để công kích chính sách nhập cư của các nước, đặc biệt là châu Âu, cáo buộc Liên Hiệp Quốc “tài trợ cho một cuộc tấn công vào các quốc gia phương Tây” do kiểm soát biên giới lỏng lẻo. Ông cảnh báo: “Nếu các bạn không ngăn chặn những người mà các bạn chẳng hề biết, không có điểm chung, thì đất nước sẽ sụp đổ.”

Ông khoe thành tích Mỹ đã giảm hẳn dòng người nhập cư nhờ chính sách bắt giữ, trục xuất. Thông điệp gửi tới châu Âu là: “Các bạn muốn tỏ ra tốt bụng, muốn chính trị đúng mực, nhưng các bạn đang hủy hoại di sản của chính mình.”

2. Biến đổi khí hậu là “trò lừa lớn nhất”

Trump chế giễu những dự báo thảm họa khí hậu, gọi biến đổi khí hậu là “trò lừa đảo vĩ đại nhất từng giáng xuống thế giới”. Ông cho rằng các chính sách năng lượng xanh chỉ khiến công nghiệp từ các nước phát triển “chảy máu” sang những quốc gia gây ô nhiễm nhưng lại kiếm lợi.

Bất chấp đồng thuận khoa học rằng biến đổi khí hậu chủ yếu do khí thải từ nhiên liệu hóa thạch, Trump khẳng định: “Những dự đoán của Liên Hiệp Quốc đều sai, được đưa ra bởi những kẻ ngu ngốc.”

3. Ukraine và Gaza: Không nhiều mới mẻ, cho đến sau bài phát biểu

Trong bài diễn văn, Trump chỉ lướt qua chiến tranh ở Ukraine và Gaza, gọi nỗ lực thúc đẩy giải pháp hai nhà nước là “phần thưởng cho Hamas”. Ông thừa nhận chấm dứt chiến tranh Ukraine khó hơn dự đoán, nhưng thay vì đổ lỗi cho Moscow, ông công kích châu Âu vì vẫn mua năng lượng từ Nga.

Tuy nhiên, sau bài phát biểu, Trump đổi giọng: trong cuộc gặp Tổng thống Ukraine Zelensky, ông nói NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận, và trên Truth Social, ông viết rằng Ukraine có thể “giành lại toàn bộ lãnh thổ”. Đây là lần đầu tiên ông tuyên bố Ukraine có thể thắng lợi toàn diện.

4. Công cụ hỏng – và thể chế “hỏng”

Trump mượn sự cố thang cuốn đứng máy và máy nhắc chữ bị lỗi để châm biếm Liên Hiệp Quốc: “Tôi chỉ nhận được từ Liên Hiệp Quốc một cái thang cuốn dở và một máy nhắc chữ hỏng.”

Ông đặt câu hỏi về mục đích tồn tại của LHQ, chê bai tổ chức này chỉ biết “viết những lá thư đầy lời lẽ mạnh mẽ rồi chẳng làm gì tiếp theo.” Trump cũng nhắc lại việc ông từng cắt giảm mạnh tài trợ cho LHQ và rút Mỹ khỏi nhiều cơ quan của tổ chức này.

5. Lạc đề và ngẫu hứng

Không có máy nhắc chữ, Trump nói lan man về nhiều chủ đề: tội phạm ở Mỹ, dấu chân carbon của Barack Obama, tu sửa trụ sở LHQ, cho tới… “Họ không muốn có bò nữa. Tôi đoán là họ muốn giết hết bò.”

Ông cũng phàn nàn châu Á đổ rác xuống biển, kể chuyện gặp Tổng thống Brazil Lula khiến cử tọa bật cười, và kéo dài bài phát biểu quá xa mức 15 phút quy định.

Kết luận

Bài diễn văn của Trump vừa là lời chỉ trích Liên Hiệp Quốc và các đồng minh, vừa là màn tự tán dương “tôi giỏi nhất” về di dân và đối ngoại. Khác với lần đầu từng bị phái đoàn quốc tế cười nhạo, lần này hội trường gần như im lặng — phản ánh sự thay đổi trong thái độ, nhưng cũng cho thấy sự mỏi mệt trước phong cách khó lường của ông.

Nguồn CNN

Adelita Grijalva, cựu giám sát viên hạt Pima (Đảng Dân chủ), đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đặc biệt để kế nhiệm chiếc ghế Hạ viện của người cha quá cố, cựu Dân biểu Raúl Grijalva (D-Ariz.), theo dự báo của Decision Desk HQ.

Bà Grijalva vượt qua ứng viên Cộng hòa Daniel Butierez, một chủ doanh nghiệp nhỏ, trong cuộc tổng tuyển cử tại Địa hạt 7 của Arizona – khu vực trải dài hầu hết biên giới phía nam bang và bao gồm một phần thành phố Tucson. Kết quả này được dự đoán trước, khi Phó Tổng thống Kamala Harris từng thắng tại khu vực này với cách biệt 22 điểm vào năm 2024, trong khi ông Raúl Grijalva nhiều lần giữ ghế với tỷ lệ ủng hộ chênh lệch gần 27 điểm.

Chiến thắng mang tính then chốt cho phe Dân chủ, bởi tỷ lệ ghế tại Hạ viện nay sẽ thu hẹp thành 219–214 nghiêng về Cộng hòa. Điều này đồng nghĩa với việc Cộng hòa chỉ có thể mất tối đa hai phiếu nếu muốn thông qua các dự luật, giả định toàn bộ thành viên đều có mặt và bỏ phiếu. Khoảng cách sít sao này tạo thêm đòn bẩy cho phe Dân chủ trước hạn chót 30/9 để tránh nguy cơ chính phủ phải đóng cửa.

Ngoài ra, việc bà Grijalva nhậm chức cũng giúp hai hạ nghị sĩ Thomas Massie (R-Ky.) và Ro Khanna (D-Calif.) đạt đủ số chữ ký cần thiết để thúc đẩy kiến nghị buộc Hạ viện phải biểu quyết về hồ sơ Jeffrey Epstein và cách Bộ Tư pháp xử lý vụ việc. Với chữ ký của Grijalva, họ sẽ có đủ 218 thành viên ủng hộ.

Đề xuất này nhằm buộc Bộ Tư pháp công bố các tài liệu chưa được giải mật liên quan đến Epstein. Chính quyền Trump và nhiều đồng minh từng ám chỉ sự tồn tại của một “danh sách khách hàng,” song đầu năm nay Bộ Tư pháp tuyên bố không hề có danh sách như vậy, đồng thời khẳng định Epstein đã tự sát.

Trước áp lực dư luận, lãnh đạo Hạ viện Cộng hòa đã tìm cách xoa dịu cơ sở ủng hộ, bao gồm việc Ủy ban Giám sát và Cải cách Hạ viện tổ chức họp kín với một số nạn nhân của Epstein và công bố một phần hồ sơ từ tài sản của ông này. Tuy nhiên, nhiều động thái đòi trát hầu tòa khác lại bị phía Cộng hòa ngăn chặn.

Nguồn The Hill

Tối thứ Ba, Tổng thống Donald Trump gay gắt công kích đài ABC vì quyết định khôi phục chương trình của danh hài Jimmy Kimmel, chỉ một tuần sau khi ông bị tạm ngưng phát sóng, đồng thời ám chỉ khả năng có hành động nhắm vào đài truyền hình này.

“Thật khó tin khi ABC Fake News lại cho Jimmy Kimmel trở lại. Tòa Bạch Ốc đã được ABC thông báo rằng chương trình của hắn đã bị hủy,” Trump viết trên Truth Social. “Chắc chắn có điều gì đó đã xảy ra, vì khán giả của hắn đã biến mất, còn ‘tài năng’ thì vốn chẳng bao giờ có. Tại sao lại muốn đưa trở lại một người vừa kém cỏi, vừa không hài hước, lại khiến đài truyền hình gặp nguy cơ khi suốt ngày phát 99% rác rưởi ca ngợi đảng Dân chủ?”

Trump còn cáo buộc Kimmel là “một cánh tay nối dài khác của Ủy ban Quốc gia Dân chủ (DNC), và theo hiểu biết của tôi, đó có thể là một khoản đóng góp vận động tranh cử bất hợp pháp.”

Ông tiếp tục: “Tôi nghĩ chúng ta sẽ thử sức với ABC lần này. Xem kết quả thế nào. Lần trước tôi nhắm vào họ, họ phải chi cho tôi 16 triệu đô la. Lần này nghe còn có vẻ béo bở hơn. Một lũ thất bại thực sự! Cứ để Jimmy Kimmel chết chìm trong tỷ suất khán giả thảm hại của hắn.”

Kimmel dự kiến trở lại với chương trình đêm muộn vào tối thứ Ba, chỉ một tuần sau khi ABC đình chỉ ông vì những phát ngôn gây tranh cãi quanh vụ ám sát Charlie Kirk. Trong tiết mục trước đó, Kimmel nói phe bảo thủ đang tìm cách “kiếm điểm chính trị” từ cái chết của Kirk, đồng thời đùa rằng Trump đau buồn chẳng khác nào “một đứa bé 4 tuổi khóc thương con cá vàng.”

Phát ngôn này lập tức khiến Trump và các đồng minh nổi giận, trong đó có cả Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) do ông bổ nhiệm. Disney – công ty mẹ của ABC – gọi những bình luận của Kimmel là “không đúng lúc và thiếu nhạy cảm,” giải thích quyết định tạm ngưng chương trình nhằm “tránh khoét sâu thêm căng thẳng trong giai đoạn xúc động của đất nước.”

Disney không cho biết liệu Kimmel có phải công khai xin lỗi khi trở lại hay không, trong khi nhiều ý kiến kêu gọi ông cần lên tiếng. Đồng thời, một số đài địa phương liên kết với ABC cũng tuyên bố không phát sóng chương trình của Kimmel.

Tập đoàn Nexstar Media Group, chủ sở hữu The Hill và hàng chục đài liên kết ABC trên toàn quốc, thông báo họ ngừng phát chương trình “cho đến khi nhận được bảo đảm rằng mọi bên đều cam kết thúc đẩy một môi trường đối thoại tôn trọng và xây dựng.”

Tập đoàn Sinclair cũng cho biết đang tiếp tục đàm phán với ABC để “đánh giá khả năng chương trình được phát sóng trở lại.”

Nguồn The Hill

Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS) vừa đề xuất một kế hoạch cải tổ sâu rộng hệ thống thị thực H-1B, nhằm ưu tiên những lao động nước ngoài có trình độ cao và được trả lương cao hơn, theo hồ sơ đệ trình hôm thứ Ba.

Thay vì áp dụng hình thức rút thăm ngẫu nhiên như hiện nay, chính sách mới sẽ thiết lập một “hạn ngạch số” cho phép doanh nghiệp ưu tiên người lao động có kỹ năng và mức lương cao. Người lao động sẽ được chia thành bốn cấp độ: nhóm cấp IV sẽ được tính bốn suất trong vòng tuyển chọn, trong khi nhóm cấp I chỉ có một suất. DHS cho rằng thay đổi này sẽ khuyến khích giới chủ “đề nghị mức lương cao hơn hoặc vị trí đòi hỏi kỹ năng cao hơn cho lao động H-1B”. Ngược lại, hệ thống hiện tại bị cho là tạo điều kiện để nhà tuyển dụng ưu tiên nhân công ít kỹ năng, lương thấp.

Văn kiện sẽ được công bố trên Công báo Liên bang vào thứ Tư, sau đó là giai đoạn lấy ý kiến công chúng kéo dài 30 ngày.

Cùng với đó, Tổng thống Trump hôm thứ Sáu đã ký sắc lệnh áp đặt khoản phí mới 100.000 USD cho thị thực H-1B, có hiệu lực từ Chủ nhật, khiến giới công nghệ lo ngại. Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt làm rõ hôm thứ Bảy rằng đây là khoản phí một lần, và những người sở hữu H-1B ở ngoài nước Mỹ sẽ không phải trả phí này khi tái nhập cảnh.

Chương trình H-1B, ra đời năm 1990, cho phép doanh nghiệp thuê lao động nước ngoài trong các ngành nghề chuyên môn, chủ yếu được các công ty công nghệ sử dụng để tuyển dụng nhân lực không có quy chế thường trú tại Mỹ. Thị thực H-1B có hiệu lực ba năm và được gia hạn tối đa sáu năm. Quốc hội năm 2005 đã ấn định trần 65.000 suất mỗi năm tài khóa, cùng 20.000 suất bổ sung cho người có bằng cao học tại Mỹ. Một số tổ chức như đại học, cơ quan nghiên cứu phi lợi nhuận và chính phủ được miễn trần. Nếu hồ sơ vượt quá hạn ngạch, cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS) sẽ tổ chức bốc thăm.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, gần 400.000 hồ sơ H-1B đã được chấp thuận năm ngoái, trong đó gần 65% là gia hạn. Con số đạt đỉnh năm 2022 với hơn 440.000 hồ sơ. Pew cũng cho biết 73% lao động H-1B đến từ Ấn Độ và 12% từ Trung Quốc.

“Chúng ta cần lao động, cần những lao động giỏi, và chính sách này sẽ bảo đảm điều đó,” Trump phát biểu hôm thứ Sáu.

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick nói thêm rằng thay đổi này sẽ khuyến khích doanh nghiệp ưu tiên thuê lao động Mỹ, nhấn mạnh “tất cả các tập đoàn lớn đều ủng hộ.”

Cuối năm ngoái, Elon Musk và Vivek Ramaswamy từng hứng chỉ trích trong nội bộ phe ủng hộ Trump vì công khai ủng hộ chương trình H-1B. Vấn đề này hiện trở thành tâm điểm trong nội bộ đảng Cộng hòa để thể hiện lập trường về nhập cư.