No Kings, cuộc tuần hành cho dân chủ
Nhã Duy
Đêm cuối ngày cuộc biểu tình “No Kings”, Sở Cảnh sát Austin tại Texas đã đăng lên mạng xã hội lời cảm ơn những người biểu tình và ban tổ chức đã có một cuộc tuần hành ôn hòa và an toàn, không để xảy ra vụ bắt giữ nào.
Đó cũng là báo cáo tại các cuộc tuần hành quy mô với hàng trăm ngàn người tham gia tại vài thành phố lớn như Washington DC, New York, Chicago, Boston… Ban tổ chức cho biết có khoảng bảy triệu người dân Mỹ đã tham gia 2,700 cuộc biểu tình trên 50 tiểu bang và các vùng lãnh thổ Hoa Kỳ, quy mô và thu hút đông đúc người biểu tình hơn cả hồi tháng Sáu với khoảng năm triệu người.
Ngày “No Kings – Không có vua” nhằm phản đối chính sách điều hành của người lãnh đạo quốc gia cùng nội các nước Mỹ hiện nay, đang có xu hướng áp dụng những chính sách chia rẽ, bị cho là độc tài, phản dân chủ, xâm phạm đến nhân quyền lẫn dân quyền của người dân Mỹ. Đưa quân đội đến các thành phố, dùng nhân viên công lực bố ráp và bắt người trên đường phố, trả thù các đối thủ chính trị, kiểm duyệt truyền thông, theo dõi và trừng phạt quyền biểu đạt của người dân, can dự quyền tự trị của nền đại học Hoa Kỳ … là vài lý do được nêu ra.
Những người biểu tình cho biết họ tham gia bởi trách nhiệm công dân và tinh thần yêu nước mà họ đã từng tuyên thệ từ những ngày còn tiểu học hay khi nhập tịch nếu là di dân.
Khi hàng triệu người tham gia với cùng mục đích, cuộc tuần hành cho thấy nhiều người dân đã có cùng một mối quan tâm và bất mãn trước hiện trạng xã hội và họ không đơn độc trong tiếng nói phản kháng của mình. Đó là quyền hiến định được hiến pháp Hoa kỳ bảo vệ, là thông điệp của người dân gởi đến chính phủ và những nhà lập pháp, buộc họ thay đổi chương trình nghị sự phù hợp với ý kiến người dân hơn.
Ở phía ngược lại, từ cấp chính phủ cho đến vài lãnh đạo phía Cộng hòa tại Quốc Hội Hoa kỳ đã tuyên bố các cuộc biểu tình chỉ tạo sự bất ổn hay là một thái độ “ghét bỏ nước Mỹ”. Tuy nhiên, phủ nhận phản ứng lẫn đòi hỏi chính đáng của người dân vốn là thái độ vô trách nhiệm của những chính phủ cùng cấp lãnh đạo quốc gia.
Ở quan điểm cá nhân, một số người còn đưa thuyết âm mưu vô chứng cứ là người biểu tình được trả tiền hoặc giả nước Mỹ “Có vua” và độc tài thì người dân Mỹ đã không được biểu tình hoặc được tự do bày tỏ ý kiến trên mạng xã hội như hiện nay.
Suy nghĩ phổ biến nhưng đơn giản này cho thấy nhận thức và hiểu biết về dân chủ của không ít người vẫn luôn là một thách thức to lớn trong xã hội, khi họ xem nhẹ quyền hiến định và quyền công dân chính đáng của người dân lẫn chính họ trong một xã hội dân chủ.
Cần hiểu rằng, nền tảng hiến pháp lẫn luật pháp Hoa Kỳ và các quốc gia dân chủ đã bảo vệ cho người dân được tham gia biểu tình, được phép biểu đạt ý kiến mà không bị ngăn cản hay trấn áp. Họ không cần sự cho phép hay cấm đoán của bất cứ ai. Khi một kẻ lãnh đạo có xu hướng tập quyền và độc tài, những cuộc tuần hành như ngày “No Kings” vừa qua không chỉ là thái độ phản kháng tức thời của người dân Mỹ mà họ còn đang bảo vệ cho quyền hiến định cá nhân và cho một nền tảng dân chủ đang đối diện rủi ro ở hiện tại và trong tương lai.
Trên thực tế, những phong trào dân chủ trên thế giới hay tại Hoa kỳ nói riêng đã dẫn đến quyền tự do, dân chủ và bình đẳng hơn cho mỗi và tất cả người dân các quốc gia đó. Hoặc buộc chính phủ cần thay đổi các chính sách phù hợp với quyền lợi và niềm tin của người dân trên tinh thần dân chủ và trách nhiệm hơn.
Ngày tuần hành “No Kings” tại nước Mỹ cuối tuần qua không ngoài mục đích và ý nghĩa như vậy.
Nhã Duy
Trump ký sắc lệnh mở rộng chương trình miễn giảm thuế quan ô tô
(The Hill) — Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu đã ký một sắc lệnh tuyên bố mới nhằm bù đắp tác động của thuế quan ô tô bằng cách mở rộng các khoản tín dụng giảm thuế cho các nhà sản xuất xe đủ điều kiện.
Theo sắc lệnh này, các hãng xe nhập khẩu linh kiện ô tô vào Hoa Kỳ sẽ được giảm trừ 3,75% trên giá bán lẻ niêm yết của xe cho đến năm 2030. Trước đó, chương trình này dự kiến hết hạn vào năm 2027.
Tòa Bạch Ốc cho biết mức 3,75% được tính toán dựa trên tác động tương đương với thuế 25% áp lên 15% giá trị của một chiếc xe được lắp ráp tại Mỹ.
Thuế mới đối với xe buýt và xe tải nhập khẩu
Cùng với đó, sắc lệnh cũng thiết lập mức thuế 10% đối với xe buýt nhập khẩu và 25% đối với xe tải hạng trung và hạng nặng, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11.
Động thái này diễn ra sau khi các hãng sản xuất ô tô báo cáo thiệt hại dự kiến khoảng 1 tỷ USD do các chính sách thương mại mới của chính quyền Trump ban hành hồi đầu năm. Nhiều hiệp hội vận động hành lang trong ngành ô tô đã yêu cầu chính quyền ban hành biện pháp cứu trợ để giảm bớt tác động.
Tiếp nối chính sách “bảo hộ có chọn lọc”
Trước đó vào tháng Tư, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp khác nhằm bảo vệ các nhà sản xuất khỏi việc bị đánh thuế hai lần bởi chính sách thuế quan ô tô của chính ông.
Một quan chức cấp cao trong chính quyền hôm thứ Sáu giải thích:
“Mục tiêu ở đây là khuyến khích sản xuất xe trong nước. Và một cách để làm điều đó là thừa nhận rằng, không phải 100% linh kiện của xe đều có thể được sản xuất trong nước.”
Vị quan chức này nói thêm:
“Vì vậy, với những linh kiện buộc phải nhập khẩu, chúng tôi cho phép khoản tín dụng bù trừ thuế quan mà họ phải chịu, bởi vì các doanh nghiệp này chỉ đang nhập linh kiện để phục vụ cho việc sản xuất ngay tại Hoa Kỳ.”
Tóm lại, sắc lệnh mới phản ánh chiến lược cân bằng giữa bảo hộ và hỗ trợ sản xuất nội địa của chính quyền Trump — vừa duy trì áp lực thương mại với nước ngoài, vừa tìm cách tránh thiệt hại trực tiếp cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ đang phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu.