Ngày 25 tháng 6 (Reuters) – Trung Quốc và Đài Loan tiếp tục va chạm trong cuộc chiến ngôn từ ngày càng leo thang về cách nhìn nhận lịch sử, khi Bắc Kinh cáo buộc chính quyền Đài Loan kích động và khẳng định không thể gọi là “xâm lược” với lãnh thổ đã thuộc về Trung Quốc.
Trung Quốc coi Đài Loan, vốn được điều hành theo thể chế dân chủ, là lãnh thổ của mình và trong 5 năm qua đã tăng cường áp lực chính trị và quân sự. Trung Quốc đặc biệt phản đối Tổng thống Lai Thanh Đức (Lai Ching-te) của Đài Loan, gọi ông là “phần tử ly khai”.
Kể từ Chủ nhật, ông Lai đã có hai bài phát biểu trong loạt 10 bài với chủ đề “thống nhất đất nước”, tuyên bố rằng “Đài Loan dĩ nhiên là một quốc gia” và Trung Quốc không có quyền pháp lý hay lịch sử để tuyên bố chủ quyền.
Tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm thứ Tư, phát ngôn viên Văn phòng Sự vụ Đài Loan của Trung Quốc, bà Chu Phụng Liên (Zhu Fenglian), cảnh báo rằng bất kỳ hành động “kích động độc lập” nào từ ông Lai và chính quyền của ông sẽ gặp phải “biện pháp đối phó kiên quyết”.
“Mặc dù hai bờ eo biển Đài Loan chưa hoàn toàn thống nhất, nhưng sự thật lịch sử và pháp lý rằng đồng bào hai bên đều thuộc về một Trung Quốc, và rằng cả hai đều là người Trung Quốc, chưa bao giờ thay đổi,” bà Chu nói.
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan, bao gồm nhiều đợt tập trận quân sự của Trung Quốc, đã làm dấy lên lo ngại rằng Bắc Kinh có thể thực hiện lời đe dọa chiếm Đài Loan bằng vũ lực – điều có thể châm ngòi cho một cuộc chiến khu vực.
Cuộc tập trận gần nhất của Trung Quốc diễn ra vào tháng Tư. Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, không quân và hải quân Trung Quốc hoạt động gần Đài Loan hàng ngày, đôi khi huy động đến hàng chục máy bay chiến đấu.
Khi được hỏi về bình luận của Hoa Kỳ rằng các cuộc tập trận cho thấy Trung Quốc đang tăng cường chuẩn bị tấn công, bà Chu bác bỏ và chỉnh lại câu hỏi của phóng viên:
“Đài Loan là một phần của Trung Quốc; không có chuyện gọi là xâm lược,” bà nhấn mạnh.
Tổng thống Lai có quan điểm hoàn toàn khác về địa vị và tương lai của Đài Loan.
Trong bài phát biểu tối thứ Ba, ông nói rằng tương lai của Đài Loan chỉ có thể được quyết định một cách dân chủ bởi chính người dân Đài Loan, chứ không phải do bất kỳ đảng phái hay tổng thống nào khác, và rằng “Đài Loan độc lập” có nghĩa là hòn đảo này không thuộc về Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Ông Lai nhắc lại lịch sử: nước Cộng hòa Trung Hoa, được thành lập sau cuộc cách mạng Tân Hợi năm 1911 lật đổ nhà Thanh, đã rút về Đài Loan năm 1949 sau khi thua trong cuộc nội chiến với phe cộng sản của Mao Trạch Đông – và đó vẫn là tên gọi chính thức của Đài Loan cho đến nay.
“Cộng hòa Trung Hoa bao nhiêu tuổi rồi? Đã 113 tuổi, và năm nay là 114. Còn Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa? Chỉ khoảng 70 năm thôi, đúng không? Rõ ràng và đơn giản,” ông Lai phát biểu.
Năm nay cũng đánh dấu kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến II – một chủ đề nhạy cảm khác. Trung Quốc đã mời các cựu binh từng chiến đấu cho Cộng hòa Trung Hoa đến dự duyệt binh tại Bắc Kinh vào đầu tháng Chín.
Tuy nhiên, Đài Loan không muốn họ tham dự. Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan, ông Wellington Koo, hôm thứ Tư tuyên bố rằng Bắc Kinh đang cố tình bóp méo lịch sử.
“Cuộc kháng chiến chống Nhật do Cộng hòa Trung Hoa lãnh đạo và giành chiến thắng – điều này là không thể chối cãi,” ông nói với báo giới tại Quốc hội.
