Tổng thống Trump đang tỏ ra tức giận trước những lo ngại về khả năng chi trả và giá cả cao dưới thời chính quyền của ông, với giọng điệu coi thường vấn đề có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm tới.
Trump đã nhanh chóng thay đổi thông điệp về chi phí sinh hoạt kể từ tuần trước, khi vấn đề này đã giúp đảng Dân chủ giành chiến thắng bầu cử ở Virginia, New Jersey và Thành phố New York. Ban đầu, ông lập luận rằng đảng Cộng hòa cần thảo luận nhiều hơn về vấn đề này và nêu bật những thành tựu của họ, trước khi chuyển hướng sang gọi những lời phàn nàn về giá cả cao là “lừa đảo” do đảng Dân chủ duy trì.
Các quan chức Tòa Bạch Ốc đã đồng tình với lập luận của tổng thống rằng nền kinh tế đang mạnh mẽ, đồng thời bác bỏ những câu hỏi về việc liệu ông có cần phải hành động nhiều hơn nữa để giải quyết vấn đề khả năng chi trả hay không. Đồng thời, chính quyền đã thực hiện một số bước để cố gắng chống lại giá cả cao, một dấu hiệu cho thấy họ nhận thức được rằng đây sẽ là một vấn đề then chốt vào năm 2026.
Khi được người dẫn chương trình Laura Ingraham của Fox News hỏi vào thứ Hai rằng liệu khả năng chi trả có phải là “vấn đề nhận thức của cử tri” hay cần phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết vấn đề chi phí hay không, Trump trả lời rằng đó là “một trò lừa đảo của đảng Dân chủ”.
Sau đó, ông tỏ ra nghi ngờ về ý kiến cho rằng nhiều người Mỹ đang lo lắng về nền kinh tế.
“Tôi không biết họ có nói vậy không,” Trump nói. “Tôi nghĩ các cuộc thăm dò là giả mạo. Chúng ta đang có nền kinh tế vĩ đại nhất từ trước đến nay.”
Một cuộc khảo sát của Washington Post/ABC News/Ipsos được thực hiện vào cuối tháng 10 cho thấy đa số người Mỹ cho biết họ chi tiêu nhiều hơn cho hàng tạp hóa và hóa đơn tiện ích so với một năm trước. Một cuộc thăm dò ý kiến cử tri của Associated Press được thực hiện sau cuộc bầu cử ngày 4 tháng 11 cho thấy 49% cử tri Virginia cho biết nền kinh tế là vấn đề hàng đầu của họ, trong khi 56% cử tri Thành phố New York cho biết chi phí sinh hoạt là vấn đề hàng đầu của thành phố.
Dữ liệu mới nhất từ Cục Thống kê Lao động cho thấy giá cả đã tăng 3% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng này đã giảm mạnh so với mức đỉnh lạm phát 9% vào tháng 6 năm 2022. Tuy nhiên, dữ liệu cũng cho thấy chi phí của một số mặt hàng vẫn ở mức cao. Chi phí năng lượng tăng 2,8% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi chi phí điện tăng 5,1% và giá thực phẩm tăng 3,1%.
Trump đã nhiều lần ca ngợi những lĩnh vực cụ thể mà giá cả đã giảm kể từ khi ông nhậm chức, đặc biệt là giá trứng và xăng. Ông cũng nhiều lần lưu ý rằng giá một suất ăn Lễ Tạ ơn của Walmart đã giảm 25% so với một năm trước, mặc dù gói này có ít mặt hàng hơn .
“Chúng tôi đã làm rất tốt về vấn đề hàng tạp hóa và khả năng chi trả. Vấn đề duy nhất là tin giả”, Trump phát biểu trong cuộc gặp với thủ tướng Hungary hôm thứ Sáu tuần trước.
Trong cùng cuộc họp đó, Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt đã chỉ trích các phóng viên “từ chối đưa tin” về những nỗ lực của Trump nhằm giải quyết vấn đề khả năng chi trả. Bà trích dẫn dự luật thuế và chi tiêu khổng lồ, vốn kéo dài thời hạn cắt giảm thuế năm 2017 sắp hết hạn, cũng như những nỗ lực cắt giảm quy định để thúc đẩy nền kinh tế.
Leavitt cho biết: “Người dân Mỹ đã bầu vị tổng thống này để thực hiện mục tiêu tiết kiệm chi phí và ông ấy đang thực hiện mục tiêu đó”.
Hôm thứ Ba, giám đốc truyền thông Tòa Bạch Ốc Steven Cheung đã chia sẻ một biểu đồ từ Bloomberg News cho thấy số lần đề cập đến “suy thoái kinh tế” trong các cuộc gọi báo cáo thu nhập và cuộc gọi của cổ đông đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2007.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent phát biểu hôm thứ Ba trên chương trình “Morning Joe” của MSNBC rằng chính quyền Trump “thừa hưởng cuộc khủng hoảng khả năng chi trả” và lập luận rằng tình trạng đóng cửa chính phủ kéo dài đã gây tổn hại đến nền kinh tế.
Một chiến lược gia lưu ý rằng việc Trump liên tục khẳng định rằng nền kinh tế chưa bao giờ mạnh hơn thế này và mối lo ngại về chi phí sinh hoạt là sản phẩm chính trị khiến các quan chức Tòa Bạch Ốc khác khó thừa nhận vấn đề này hơn, vì họ sẽ bị coi là không đồng tình với tổng thống.
Tuy nhiên, chính quyền đã có một số hành động trong những ngày gần đây để chứng tỏ họ tập trung vào việc hạ giá cho người tiêu dùng.
Thứ Sáu tuần trước, Trump đã chỉ đạo Bộ Tư pháp điều tra ngành công nghiệp đóng gói thịt, mà ông cáo buộc là “đẩy giá thịt bò lên cao thông qua thông đồng bất hợp pháp, ấn định giá và thao túng giá”. Giá thịt bò đã tăng khoảng 15% trong năm qua. Động thái này gợi nhớ đến chính quyền Biden, vốn trước đây đã nhắm vào các công ty thịt lớn vì giá cao.
Tòa Bạch Ốc cũng đang cân nhắc đề xuất về khoản thế chấp 50 năm, mà những người ủng hộ cho rằng sẽ giảm chi phí trả góp thế chấp hàng tháng cho những người mua nhà tiềm năng.
Các đồng minh của Trump lập luận rằng lợi ích của việc cắt giảm thuế và dự luật chi tiêu mà ông ký vào tháng 7 vẫn chưa phát huy hết tác dụng, và việc tăng cường đầu tư từ nước ngoài sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế hơn nữa trong những tháng và năm tới.
Có một số điểm tương đồng với chính quyền Biden, nơi các quan chức đã dành nhiều năm để chứng minh rằng nền kinh tế đang đi đúng hướng sau đại dịch COVID-19 và các chính sách của chính quyền đang có hiệu quả, ngay cả khi cử tri kiên quyết rằng họ đang bị lạm phát đè bẹp.
Jesse Lee, người từng làm việc tại Hội đồng Kinh tế Quốc gia dưới thời chính quyền Biden, lập luận rằng có một số khác biệt chính. Ông chỉ ra việc Trump sử dụng thuế quan và việc chính quyền của ông cắt giảm ngân sách cho các dự án năng lượng sạch là những ví dụ cho thấy Tòa Bạch Ốc đã làm suy yếu các nỗ lực hạ giá năng lượng và các hàng hóa khác như thế nào.
“Chẳng có thông điệp nào tuyệt vời khi mọi người đang trong khủng hoảng kinh tế cả,” Lee nói. “Chẳng có gì bạn có thể nói để khiến họ cảm thấy tốt hơn, nhưng có những điều bạn có thể nói sẽ khiến họ cảm thấy tệ hơn, và nói rằng khả năng chi trả là một trò lừa bịp bịa đặt là điều tồi tệ nhất bạn có thể nói.”
Chi phí sinh hoạt dự kiến vẫn là vấn đề hàng đầu đối với cử tri khi bước vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới, và các cuộc bầu cử quốc gia thường được xác định bởi triển vọng kinh tế.
Nhưng các quan chức chính quyền Trump vẫn lạc quan rằng, nếu có đủ thời gian để thực hiện chương trình nghị sự của mình, công chúng sẽ bắt đầu cảm nhận được lợi ích.
Bessent cho biết: “Chúng tôi đã làm chậm tốc độ tăng giá và giá sẽ tiếp tục tăng chậm lại, đồng thời tiền lương thực tế của tầng lớp lao động sẽ tăng lên và điều đó sẽ giải quyết vấn đề khả năng chi trả”.
Ông nói thêm: “Chúng ta hãy duy trì nền kinh tế mở, thực hiện các chính sách và xem liệu chi phí có giảm xuống, tiền lương thực tế có tăng lên không, và sau đó chúng ta có thể tổ chức bầu cử vào tháng 11 tới”.
Ny (Theo The Hill)
