Tối thứ Tư, Tổng thống Donald Trump đã ký ban hành gói tài trợ nhằm mở cửa lại chính phủ liên bang, chính thức chấm dứt đợt đóng cửa lâu nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Phê chuẩn cuối cùng diễn ra vài giờ sau khi Hạ viện bỏ phiếu thông qua với tỷ lệ 222–209 cho thỏa thuận do phe Cộng hòa và nhóm Thượng nghị sĩ Dân chủ ôn hòa đạt được. Gói ngân sách này giúp duy trì hoạt động của chính phủ đến tháng 1 và đảm bảo một số cơ quan trọng yếu sẽ được tài trợ cho hết năm tài khóa 2026.
Thỏa thuận chấm dứt thế bế tắc kéo dài kỷ lục 43 ngày tại Quốc hội, đồng thời đảo ngược các đợt sa thải quy mô lớn mà ông Trump đã triển khai trong thời gian đóng cửa. Văn kiện cũng mở đường cho việc nối lại chi trả lương cho nhân viên liên bang và khôi phục các chương trình dinh dưỡng thiết yếu vốn phục vụ hàng chục triệu người dân Mỹ.
Phát biểu tối cùng ngày, Trump mô tả đạo luật là chiến thắng trước phe Dân chủ, cáo buộc họ “cố tình tống tiền”.
“Họ không chịu làm theo cách dễ dàng,” ông nói từ Phòng Bầu dục, chỉ trích “những phần tử cực đoan” trong đảng Dân chủ. “Họ chọn con đường khó khăn, và họ trông thật tệ.”
Buổi lễ ký kết tại Tòa Bạch Ốc có sự tham dự của nhiều nghị sĩ Cộng hòa, khép lại bốn ngày chạy đua thông qua dự luật sau khi tám Thượng nghị sĩ Dân chủ phá hàng, thỏa hiệp với Cộng hòa trước lo ngại tác động kinh tế ngày càng lớn của cuộc đóng cửa.
Thỏa thuận đảm bảo Thượng viện sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu vào đầu tháng 12 về việc gia hạn các khoản trợ cấp Obamacare sắp hết hiệu lực — tâm điểm yêu cầu của phe Dân chủ trong suốt cuộc chiến ngân sách. Tuy nhiên, khả năng gia hạn vẫn bị đánh giá là rất thấp, gây phẫn nộ trong toàn đảng Dân chủ.
Phần lớn nghị sĩ Dân chủ phản đối kịch liệt dự luật trước giờ bỏ phiếu vì lo ngại phí bảo hiểm y tế của người dân sẽ tăng vọt nếu trợ cấp không được duy trì. Chỉ có sáu dân biểu Dân chủ ở Hạ viện ủng hộ gói ngân sách.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cảnh báo:
“Cuộc chiến này chưa kết thúc. Chúng tôi chỉ mới bắt đầu. Hàng chục triệu người Mỹ có nguy cơ không thể chi trả việc khám bệnh khi cần.”
Bất ngờ về điều khoản gây tranh cãi
Trở lại Washington lần đầu từ giữa tháng 9, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã gom gần như toàn bộ phiếu Cộng hòa, dù nhiều người trong đảng chỉ trích gay gắt một điều khoản do phe Cộng hòa Thượng viện thêm vào. Điều khoản này cho phép các Thượng nghị sĩ kiện Bộ Tư pháp vì việc thu thập hồ sơ điện thoại trong cuộc điều tra thời chính quyền Biden — có thể mang lại khoản bồi thường lớn cho chính họ.
Johnson thừa nhận ông “bị sốc” và “giận dữ” vì không hề biết điều khoản này tồn tại cho đến khi gói ngân sách đã được Thượng viện thông qua.
“Tôi nghĩ đó là một hình ảnh rất tệ, và chúng tôi sẽ sửa trong Hạ viện,” ông nói, đồng thời phủ nhận ý đồ xấu từ Lãnh đạo Thượng viện John Thune.
Để giành phiếu từ các nghị sĩ bảo thủ, Johnson cam kết sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu riêng nhằm loại bỏ điều khoản này — dù chưa rõ Thượng viện có xét lại hay không.
Nhiều nghị sĩ bảo thủ gọi điều khoản là hành vi “trục lợi”, vì nếu kiện thành công, mỗi Thượng nghị sĩ có thể nhận hơn 500.000 USD cho mỗi lần dữ liệu của họ bị chính phủ xem xét. Điều khoản có lợi đặc biệt cho tám Thượng nghị sĩ từng bị trát đòi trong các cuộc điều tra liên quan tới nhiệm kỳ đầu của Trump.
Dân biểu Rosa DeLauro, lãnh đạo Dân chủ trong Ủy ban Chuẩn chi, cáo buộc tám Thượng nghị sĩ này “bỏ phiếu để đút tiền thuế vào túi mình”.
Sáu dân biểu Dân chủ ủng hộ dự luật là Jared Golden, Adam Gray, Marie Gluesenkamp Perez, Henry Cuellar, Tom Suozzi và Don Davis. Hai nghị sĩ Cộng hòa — Thomas Massie và Greg Steube — bỏ phiếu chống.
Nước rút lập pháp trước cuối năm
Việc mở cửa lại chính phủ đưa Hạ viện trở lại guồng làm việc dồn dập sau nhiều tuần gần như đóng băng. Johnson trước đó đã giữ toàn bộ thành viên ở ngoài Washington để gây áp lực buộc Thượng viện Dân chủ chấp nhận kế hoạch chi tiêu của GOP.
Giờ đây, lưỡng viện chỉ còn bốn tuần làm việc trước cuối năm — thời điểm trợ cấp thuế Obamacare chính thức hết hiệu lực. Trump đã kêu gọi thay đổi toàn diện luật thay vì kéo dài các khoản trợ cấp hiện có, mở ra cuộc đối đầu lớn về chính sách y tế ngay trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026.
“Obamacare là một thảm họa,” Trump nói. “Chúng ta sẽ làm tốt hơn rất nhiều.”
Ngoài ra, Quốc hội còn hàng loạt hạn chót khác, bao gồm dự luật nông trại và các ưu đãi năng lượng sắp hết hạn.
Phe Cộng hòa tại Hạ viện cũng muốn thông qua càng nhiều dự luật chi tiêu càng tốt để tăng lợi thế đàm phán với Thượng viện trước hạn chót ngân sách mới vào ngày 30 tháng 1.
Đợt bùng phát tranh cãi về hồ sơ Epstein
Johnson còn đối mặt một vấn đề nóng khác: cách Quốc hội xử lý hồ sơ Jeffrey Epstein.
Ngay trước cuộc bỏ phiếu mở cửa chính phủ, tân dân biểu Dân chủ Adelita Grijalva trở thành chữ ký thứ 218 — vừa đủ — để buộc Hạ viện phải bỏ phiếu yêu cầu Bộ Tư pháp công bố toàn bộ hồ sơ liên quan đến Epstein.
Không lâu sau đó, Johnson tuyên bố ông sẽ đưa dự luật này ra sàn Hạ viện ngay tuần tới — sớm hơn dự kiến — sau khi nỗ lực gây áp lực của Tòa Bạch Ốc trong ngày không thuyết phục được bất kỳ nghị sĩ Cộng hòa nào rút tên khỏi kiến nghị.
Tranh cãi càng leo thang khi sáng thứ Tư, Dân chủ tại Ủy ban Giám sát Hạ viện công bố các email mới cho thấy Epstein nhiều lần nhắc đến Trump trong thư từ riêng tư. Cùng lúc đó, ủy ban do Cộng hòa lãnh đạo công bố 200.000 trang tài liệu mà họ nhận được từ di sản của Epstein.
Nguồn CNN
