Một thẩm phán liên bang hôm thứ Tư đã ra phán quyết rằng chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã chấm dứt bất hợp pháp khoản tài trợ khoảng 2,2 tỷ đô la được trao cho Đại học Harvard và không thể cắt nguồn tài trợ nghiên cứu cho trường đại học danh tiếng này nữa.
Quyết định của Thẩm phán Tòa án Liên bang Allison Burroughs tại Boston đánh dấu một chiến thắng pháp lý lớn cho Harvard khi trường này tìm cách đạt được thỏa thuận có thể chấm dứt xung đột trên nhiều mặt trận giữa Tòa Bạch Ốc với trường đại học lâu đời và giàu có nhất nước này.
Thẩm phán liên bang Allison Burroughs đã khôi phục lại khoản tài trợ sau khi Harvard và các nhóm nhân viên kiện, đồng ý rằng khoản tài trợ này vi phạm quyền tự do ngôn luận theo hiến pháp và luật liên bang.
“Các bị cáo và Tổng thống có quyền chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và sử dụng mọi biện pháp hợp pháp để làm như vậy. Harvard đã sai khi dung túng cho hành vi thù hận trong thời gian dài như vậy”, Burroughs viết trong phán quyết dài 84 trang của mình .
Tuy nhiên, hồ sơ ở đây không phản ánh rằng mục đích thực sự của Bị cáo khi hành động chống lại Harvard là chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và ngay cả khi có thì việc chống lại chủ nghĩa bài Do Thái cũng không thể thực hiện được nếu không có Tu chính án thứ nhất”, bà tiếp tục.
Ngôi trường có trụ sở tại Cambridge, Massachusetts đã trở thành trọng tâm trong chiến dịch rộng lớn của chính quyền nhằm tận dụng nguồn tài trợ liên bang để thúc đẩy sự thay đổi tại các trường đại học Hoa Kỳ, nơi mà Trump cho là đang bị chi phối bởi các hệ tư tưởng bài Do Thái và “cánh tả cực đoan”.
Ba trường Ivy League khác đã đạt được thỏa thuận với chính quyền, bao gồm Đại học Columbia , trường đã đồng ý trả 220 triệu đô la vào tháng 7 để khôi phục lại khoản tiền nghiên cứu liên bang đã bị cắt giảm vì cáo buộc trường đại học này cho phép chủ nghĩa bài Do Thái phát triển trong khuôn viên trường.
Tương tự như trường Columbia, chính quyền Trump đã có hành động chống lại Harvard liên quan đến phong trào biểu tình ủng hộ người Palestine diễn ra tại khuôn viên trường và các trường đại học khác sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 và cuộc chiến của Israel ở Gaza.
Trong cuộc họp Nội các ngày 26 tháng 8, Trump đã yêu cầu Harvard phải trả “không dưới 500 triệu đô la” như một phần của thỏa thuận dàn xếp. “Họ đã hành xử rất tệ”, ông nói với Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon. “Đừng thương lượng.”
Một trong những hành động đầu tiên mà chính quyền thực hiện chống lại Harvard là hủy bỏ hàng trăm khoản tài trợ được trao cho các nhà nghiên cứu với lý do trường đã không làm đủ để giải quyết tình trạng quấy rối sinh viên Do Thái trong khuôn viên trường.Kể từ đó, chính quyền Trump đã tìm cách cấm sinh viên quốc tế theo học tại trường; đe dọa đến tình trạng công nhận của Harvard ; và mở đường cho việc cắt giảm thêm kinh phí khi phát hiện trường vi phạm luật dân quyền liên bang.
Harvard cho biết họ đã thực hiện các bước để đảm bảo khuôn viên trường chào đón sinh viên Do Thái và Israel, những người mà trường thừa nhận đã phải chịu sự đối xử “tàn ác và đáng trách” sau khi cuộc chiến của Israel ở Gaza nổ ra.
Nhưng Hiệu trưởng Harvard Alan Garber cho biết yêu cầu của chính quyền vượt xa việc giải quyết vấn đề bài Do Thái và tìm cách điều chỉnh “điều kiện trí tuệ” trong khuôn viên trường một cách bất hợp pháp bằng cách kiểm soát những người được tuyển dụng và giảng dạy.
Những yêu cầu đó, được nêu trong một lá thư ngày 11 tháng 4 từ lực lượng đặc nhiệm hành chính, bao gồm lời kêu gọi trường đại học tư thục này tái cấu trúc bộ máy quản lý, thay đổi các phương thức tuyển dụng và tuyển sinh để đảm bảo sự cân bằng về quan điểm tư tưởng và chấm dứt một số chương trình học thuật.
Sau khi Harvard bác bỏ những yêu cầu đó, trường cho biết chính quyền đã bắt đầu trả đũa trường bằng cách vi phạm quyền tự do ngôn luận được quy định trong Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ bằng cách đột ngột cắt nguồn tài trợ mà trường cho là rất quan trọng để hỗ trợ nghiên cứu khoa học và y tế.
Burroughs, người được Tổng thống đảng Dân chủ Barack Obama bổ nhiệm, trong một vụ án riêng biệt đã ngăn cản chính quyền ngừng khả năng tiếp nhận sinh viên quốc tế, chiếm khoảng một phần tư tổng số sinh viên của Harvard.
Ny (Theo Reuters)
