(AP) — Một thẩm phán liên bang tại Tennessee có kế hoạch ra lệnh trả tự do cho Kilmar Abrego Garcia, người từng bị trục xuất nhầm sang El Salvador – vụ việc đã trở thành một điểm nóng trong chiến dịch đàn áp nhập cư của Tổng thống Donald Trump – trong lúc ông chờ xét xử tại tòa án liên bang với cáo buộc buôn người.
Tuy nhiên, Abrego Garcia nhiều khả năng sẽ không được tự do vì Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) có thể sẽ giam giữ lại ông và tìm cách trục xuất ông một lần nữa.
Trong phán quyết đưa ra hôm Chủ nhật, Thẩm phán Barbara Holmes đã bác bỏ đề nghị của chính phủ Mỹ yêu cầu tiếp tục giam giữ Abrego Garcia trước phiên tòa. Bà đã lên lịch một phiên điều trần vào thứ Tư tới để thảo luận về các điều kiện trả tự do.
Phía chính phủ đã nộp đơn kháng cáo phán quyết của thẩm phán, đồng thời yêu cầu tạm hoãn thi hành lệnh trả tự do sắp được ban hành.
Bị cáo buộc buôn người – nhưng luật sư nói để hợp thức hóa trục xuất nhầm
Ngày 13 tháng 6, Abrego Garcia phủ nhận cáo buộc buôn người. Luật sư của ông cho rằng những cáo buộc này chỉ là cách để chính quyền hợp thức hóa việc trục xuất nhầm ông hồi tháng Ba đến một nhà tù khét tiếng ở El Salvador. Đây là lần đầu tiên Abrego Garcia có cơ hội xuất hiện trước tòa án Hoa Kỳ để đối mặt với các cáo buộc từ chính quyền Trump.
Các cáo buộc buôn người bắt nguồn từ một vụ vi phạm tốc độ giao thông năm 2022 tại Tennessee, khi ông Garcia đang lái một xe chở theo chín người khác. Dù cảnh sát nghi ngờ ông đang buôn người, họ chỉ đưa ra cảnh cáo và cho ông đi tiếp.
Cáo trạng liên bang sau đó cáo buộc Abrego Garcia đã đưa hàng trăm người nhập cư trái phép – bao gồm cả trẻ em và thành viên băng đảng MS-13 – vào Hoa Kỳ. Cuộc điều tra được khởi động vài tuần sau khi Tối cao Pháp viện ra lệnh buộc chính quyền phải đưa ông từ El Salvador trở lại Mỹ, do áp lực công luận gia tăng.
Thẩm phán: ICE sẽ bắt lại, nhưng chính phủ không chứng minh được ông nguy hiểm
Thẩm phán Holmes thừa nhận rằng việc quyết định trả tự do cho Abrego Garcia “chỉ mang tính lý thuyết”, vì ICE nhiều khả năng sẽ lập tức bắt lại ông. Tuy nhiên, bà viết rằng chính phủ không chứng minh được ông là mối đe dọa cho cộng đồng, cũng như không chứng minh được ông có thể bỏ trốn hoặc gây cản trở tiến trình tố tụng.
“Tòa án không thấy có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy việc trả tự do cho ông Abrego sẽ gây nguy hiểm nghiêm trọng đến cộng đồng,” – bà viết.
ICE có thể trục xuất sang nước thứ ba, nhưng phải có điều kiện
Biện lý liên bang Rob McGuire, đại diện Bộ Tư pháp Mỹ tại Tennessee, lập luận trong phiên điều trần hôm 13/6 rằng khả năng ICE sẽ tìm cách trục xuất ông Abrego Garcia là một lý do để tiếp tục giam giữ ông.
Thẩm phán Holmes gợi ý rằng Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa nên thống nhất ưu tiên: xét xử ông Abrego tại tòa hình sự hay trục xuất ông. Hiện chưa có ngày xét xử chính thức.
Luật sư công Will Allensworth – đại diện pháp lý của Abrego – cho biết ông không thể bị trục xuất về El Salvador, theo phán quyết của thẩm phán di trú năm 2019, vì đối mặt với nguy cơ bạo lực nghiêm trọng từ các băng đảng ở đó.
Chính phủ Mỹ có thể trục xuất ông sang nước thứ ba, nhưng phải chứng minh rằng nước đó sẵn sàng tiếp nhận ông và sẽ không trục xuất ông trở lại El Salvador.
Bị cáo buộc bạo hành và buôn lậu – dù chưa bị khởi tố
Trong phiên điều trần, ông McGuire cho biết các nhân chứng cho rằng Abrego Garcia có liên quan đến buôn bán ma túy, vũ khí và lạm dụng phụ nữ mà ông vận chuyển. Dù ông chưa bị khởi tố về những hành vi đó, công tố viên cho rằng chúng cho thấy ông là người nguy hiểm và cần bị giam giữ trước phiên tòa.
Luật sư: Trục xuất không cần kết án hình sự
Theo giáo sư luật César Cuauhtémoc García Hernández (Đại học Bang Ohio), đa số người bị ICE bắt vì vi phạm hình sự thường bị trục xuất, chứ không được đưa ra xét xử tại Mỹ.
“Chính phủ không cần bản án hình sự để trục xuất Abrego Garcia, vì ông đã nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.”
Dù sao, bất kỳ phán quyết nào từ thẩm phán di trú cũng có thể bị kháng cáo lên Hội đồng Phúc thẩm Di trú, và từ đó có thể tiếp tục kháng cáo lên tòa án liên bang – theo García Hernández.
