(AP) – Nợ công gộp của chính phủ Hoa Kỳ đã vượt mốc 37 nghìn tỷ USD, đánh dấu mức cao kỷ lục, phản ánh tốc độ gia tăng nhanh chóng của gánh nặng nợ trong bảng cân đối ngân sách quốc gia và áp lực chi phí ngày càng lớn đối với người nộp thuế.
Con số 37 nghìn tỷ USD được ghi nhận trong báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính công bố hôm thứ Ba, theo dõi tài chính hằng ngày của quốc gia.
Mốc này đến sớm hơn nhiều năm so với dự báo trước đại dịch. Báo cáo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) tháng 1/2020 từng dự đoán nợ công liên bang sẽ vượt 37 nghìn tỷ USD sau năm tài khóa 2030. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 kéo dài từ năm 2020 đã khiến kinh tế Mỹ đình trệ, buộc chính phủ dưới thời Tổng thống Donald Trump và cựu Tổng thống Joe Biden phải vay mượn lớn để ổn định kinh tế và hỗ trợ phục hồi.
Hiện nay, chi tiêu chính phủ tiếp tục tăng sau khi ông Trump ký ban hành đạo luật cắt giảm thuế và chi tiêu của Đảng Cộng hòa hồi đầu năm nay, dự kiến sẽ bổ sung thêm 4,1 nghìn tỷ USD vào nợ công trong thập kỷ tới, theo ước tính của CBO.
Michael Peterson, Chủ tịch kiêm CEO Quỹ Peter G. Peterson, cảnh báo việc chính phủ vay mượn nhiều gây áp lực tăng lãi suất, “làm tăng chi phí cho mọi người và giảm đầu tư của khu vực tư nhân. Trong ngân sách liên bang, nợ công lấn át các ưu tiên quan trọng và tạo ra vòng xoáy tiêu cực: vay nhiều hơn, trả lãi nhiều hơn, và tiếp tục vay nhiều hơn.”
Wendy Edelberg, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Viện Brookings, nhận định Quốc hội đóng vai trò lớn trong việc hoạch định chính sách chi tiêu và thu ngân sách. Bà cho rằng đạo luật thuế của Đảng Cộng hòa đồng nghĩa với việc “chúng ta sẽ phải vay rất nhiều trong năm 2026, 2027, và xu hướng đó sẽ tiếp diễn.”
Văn phòng Kiểm toán Chính phủ (GAO) nêu rõ tác động của nợ công tăng đối với người dân Mỹ gồm: chi phí vay mua nhà, mua xe cao hơn; lương giảm do doanh nghiệp ít vốn để đầu tư; và hàng hóa, dịch vụ trở nên đắt đỏ hơn.
Peterson lưu ý các mốc nghìn tỷ USD “đang chồng chất với tốc độ chóng mặt”: Mỹ đạt 34 nghìn tỷ USD vào tháng 1/2024, 35 nghìn tỷ USD vào tháng 7/2024 và 36 nghìn tỷ USD vào tháng 11/2024. “Chúng ta đang bổ sung thêm 1 nghìn tỷ USD vào nợ công mỗi 5 tháng — nhanh gấp đôi tốc độ trung bình của 25 năm qua,” ông nói.
Ủy ban Kinh tế Hỗn hợp (Joint Economic Committee) ước tính với tốc độ tăng hiện tại, chỉ khoảng 173 ngày nữa, nợ công sẽ tăng thêm 1 nghìn tỷ USD.
Maya MacGuineas, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Liên bang Có Trách nhiệm, hy vọng “cột mốc này sẽ đủ để đánh thức các nhà hoạch định chính sách trước thực tế rằng chúng ta phải hành động, và phải hành động ngay.”
