Một kiểm lâm viên tại Vườn quốc gia Yosemite đã bị sa thải sau khi treo lá cờ tự hào chuyển giới khổ lớn trên vách đá El Capitan, trong khi một số du khách cũng có nguy cơ bị truy tố vì vi phạm các quy định biểu tình được siết chặt dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Shannon “SJ” Joslin, kiểm lâm kiêm nhà sinh vật học nghiên cứu loài dơi, cho biết họ đã treo lá cờ chuyển giới rộng 20 mét trên vách núi nổi tiếng này vào ngày 20/5 trong khoảng hai giờ, trước khi tự tháo xuống. Trong thư sa thải nhận tuần trước, Joslin bị cáo buộc “không thể hiện hành vi phù hợp” với tư cách một nhà sinh vật học, viện dẫn sự việc tháng Năm.
“Tôi thật sự đau lòng vì nhiều chính sách từ chính quyền hiện tại nhắm vào người chuyển giới, trong khi tôi là người phi nhị nguyên giới,” Joslin, 35 tuổi, chia sẻ với Associated Press. “Treo lá cờ là cách tôi nhắn nhủ với chính mình rằng… chúng ta đều an toàn trong các vườn quốc gia.” Nhưng Joslin cho rằng việc bị sa thải mang thông điệp ngược lại: “Nếu bạn là công chức liên bang và có bản sắc không phù hợp với chính quyền này, bạn buộc phải im lặng, nếu không sẽ bị loại bỏ.”
Quan chức vườn quốc gia cho biết họ đang phối hợp với Bộ Tư pháp Mỹ để xử lý các nhân viên và du khách vi phạm lệnh cấm biểu tình. Phát ngôn viên Rachel Pawlitz nói: “Chúng tôi đang tiến hành biện pháp hành chính với một số nhân viên và có thể truy tố hình sự một số du khách vì vi phạm luật liên bang liên quan đến biểu tình.”
Theo Joslin, nhóm treo cờ gồm bảy người leo núi, trong đó có hai kiểm lâm khác, hiện bị đình chỉ công tác để chờ điều tra.
Trước đây, nhiều loại cờ từng được treo trên El Capitan mà không bị xử lý, theo Joanna Citron Day, cựu công tố viên liên bang nay làm việc cho tổ chức bảo vệ nhân viên công vụ PEER. Bà nói nhóm đang đại diện Joslin, nhưng chưa có vụ kiện nào được khởi động.
Ngày 21/5, chỉ một ngày sau sự kiện, quyền Giám đốc Yosemite Ray McPadden đã ký quy định cấm treo băng rôn, cờ hoặc biển hiệu lớn hơn 1,5 mét vuông tại các khu vực được phân loại là “vùng hoang dã” hoặc “có tiềm năng hoang dã”, vốn chiếm tới 94% diện tích vườn quốc gia.
Quan chức Yosemite bảo vệ quy định này, cho rằng cần thiết để gìn giữ tính nguyên sơ và an toàn cho người leo núi. Lệnh cấm được đưa ra sau vụ việc hồi tháng Hai khi một nhóm treo lá cờ Mỹ lộn ngược trên El Capitan, gây chấn động dư luận.
Trong nhóm treo cờ còn có Pattie Gonia, nhà hoạt động môi trường kiêm drag queen, người dùng nghệ thuật biểu diễn để nâng cao nhận thức về bảo tồn. Gonia cho biết việc treo cờ chuyển giới nhằm nhấn mạnh rằng “bản dạng chuyển giới là tự nhiên.”
Chính quyền Trump đã hạn chế tiếp cận các dịch vụ y tế khẳng định giới, cấm phụ nữ chuyển giới tham gia thể thao nữ, loại bỏ người chuyển giới khỏi quân đội và thay đổi định nghĩa pháp lý về giới tính để loại trừ khái niệm bản dạng giới.
Gonia gọi việc sa thải Joslin là bất công, khẳng định: “SJ là một trụ cột được kính trọng trong cộng đồng Yosemite, một tình nguyện viên không ngừng cống hiến.”
Theo Jayson O’Neill của nhóm Save Our Parks, việc sa thải Joslin dường như nhằm đe dọa các nhân viên về hậu quả của việc bày tỏ quan điểm, trong bối cảnh chính quyền Trump cắt giảm mạnh lực lượng liên bang. Từ khi Trump nhậm chức, Cơ quan Công viên Quốc gia đã mất khoảng 2.500 nhân viên, giảm từ 10.000 xuống còn 7.500. Ông cũng đề xuất cắt giảm thêm 900 triệu USD ngân sách cho cơ quan này trong năm tới.
Trong khi đó, Pawlitz nói nhiều du khách đã than phiền về các cuộc biểu tình trái phép tại El Capitan. Luật Công viên Quốc gia từ lâu đã quy định các khu vực “Tu chính án Thứ Nhất” (First Amendment areas), nơi nhóm dưới 25 người có thể biểu tình không cần giấy phép. Yosemite có nhiều khu vực như vậy, bao gồm cả tại thung lũng Yosemite, nơi tọa lạc El Capitan. Các quy định này đã tồn tại hàng thập niên và vượt qua nhiều thách thức pháp lý, song Joslin và những người ủng hộ cho rằng việc áp dụng hiện nay mang tính chính trị, không còn trung lập.
Nguồn AP
