Ngày 16 tháng 7 (Reuters) — Israel đã tiến hành các cuộc không kích dữ dội vào thủ đô Damascus vào thứ Tư, đánh sập một phần trụ sở Bộ Quốc phòng và tấn công gần phủ tổng thống. Israel tuyên bố sẽ tiêu diệt các lực lượng chính phủ đang tấn công cộng đồng Druze ở miền Nam Syria và yêu cầu họ phải rút quân.
Đợt tấn công đánh dấu một bước leo thang đáng kể từ phía Israel nhằm vào chính quyền lâm thời do Hồi giáo lãnh đạo của Tổng thống Ahmed al-Sharaa, bất chấp mối quan hệ đang nồng ấm hơn giữa ông với Hoa Kỳ và các kênh liên lạc an ninh đang được hình thành với Israel.
Israel mô tả những người cầm quyền mới của Syria là “những kẻ thánh chiến cải trang”, và khẳng định sẽ không cho phép họ đưa quân vào miền Nam Syria. Nước này tuyên bố sẽ bảo vệ cộng đồng Druze tại khu vực, hưởng ứng lời kêu gọi từ chính cộng đồng Druze thiểu số trong lãnh thổ Israel.
Phía Mỹ cho biết xung đột sẽ sớm kết thúc.
“Chúng tôi đã làm việc với tất cả các bên liên quan đến giao tranh ở Syria và đạt được thỏa thuận về các bước cụ thể để chấm dứt tình trạng đáng báo động và kinh hoàng này ngay trong đêm nay,” Ngoại trưởng Marco Rubio đăng trên mạng xã hội.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ họp vào thứ Năm để thảo luận về cuộc xung đột, theo các nhà ngoại giao.
“Cộng đồng quốc tế phải lên án những tội ác man rợ đang diễn ra nhằm vào dân thường vô tội trên lãnh thổ Syria,” Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc, ông Danny Danon, phát biểu. “Israel sẽ tiếp tục hành động cứng rắn trước mọi mối đe dọa khủng bố tại biên giới, ở bất kỳ nơi nào và bất cứ lúc nào.”
Chiến đấu cơ gầm rú trên bầu trời Damascus
Hàng chục người đã thiệt mạng trong tuần này trong các cuộc giao tranh quanh thành phố Sweida — nơi phần lớn cư dân là người Druze — giữa lực lượng an ninh chính phủ và các chiến binh Druze cùng thành viên các bộ tộc Bedouin.
Phóng viên Reuters nghe thấy tiếng máy bay gầm rú trên bầu trời thủ đô vào giữa buổi chiều, sau đó là loạt vụ nổ lớn. Cột khói đen bốc lên từ khu vực gần Bộ Quốc phòng. Một phần tòa nhà bị phá hủy, đất đá văng tung tóe.
Một nguồn tin y tế Syria cho biết, cuộc không kích vào Bộ Quốc phòng đã khiến 5 thành viên lực lượng an ninh thiệt mạng.
Một quan chức quân đội Israel xác nhận đợt tấn công đã đánh trúng cổng vào tổng hành dinh quân sự tại Damascus, cùng một mục tiêu quân sự gần phủ tổng thống. Quan chức này cho biết, lực lượng Syria đã không có hành động gì để ngăn chặn các vụ tấn công nhằm vào người Druze và chính họ là một phần của vấn đề.
“Chúng tôi sẽ không để miền Nam Syria trở thành căn cứ khủng bố,” Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel, ông Eyal Zamir tuyên bố.
Chính quyền Tổng thống Sharaa hiện đang đối mặt với thách thức lớn trong việc tái thiết đất nước giữa làn sóng ngờ vực sâu sắc từ các nhóm lo sợ chính quyền Hồi giáo. Vụ thảm sát người Alawite hồi tháng 3 càng khoét sâu sự chia rẽ này.
Hôm thứ Hai, chính quyền Syria đã điều quân đến vùng Sweida nhằm dập tắt các cuộc đụng độ giữa các chiến binh Druze và các tay súng Bedouin, nhưng lực lượng chính phủ sau đó lại đụng độ với các dân quân Druze.
Theo một nhân chứng của Reuters, các cuộc giao tranh mới lại bùng phát trong thành phố, bất chấp tuyên bố về một lệnh ngừng bắn do Bộ Nội vụ Syria và thủ lĩnh Druze — Sheikh Yousef Jarbou — đưa ra.
Người dân Sweida cho biết họ đang phải trú ẩn trong nhà. “Chúng tôi bị bao vây, tiếng la hét và tiếng súng vang khắp nơi… chúng tôi rất sợ,” một cư dân nói qua điện thoại.
Tiếng súng và tiếng nổ vẫn vang vọng trong nền cuộc gọi. “Chúng tôi đang cố giữ im lặng cho lũ trẻ, để không ai phát hiện ra chúng tôi,” người đàn ông nói thêm, yêu cầu giấu tên vì lo sợ bị trả thù.
Bộ Y tế Syria cho biết đã phát hiện hàng chục thi thể, bao gồm cả dân thường và chiến binh, tại một bệnh viện trong thành phố.
Mạng lưới Nhân quyền Syria báo cáo có 169 người thiệt mạng trong làn sóng bạo lực tuần này, trong khi các nguồn an ninh cho biết con số có thể lên tới 300. Reuters chưa thể xác minh độc lập các số liệu này.
Một nhánh tôn giáo bắt nguồn từ Hồi giáo
Druze là một tôn giáo có nguồn gốc từ Hồi giáo, với cộng đồng sinh sống rải rác tại Syria, Lebanon và Israel.
Sau khi dư luận tại Israel kêu gọi bảo vệ người Druze tại Syria, hàng chục người Druze Israel đã vượt hàng rào biên giới vào ngày thứ Tư để kết nối với đồng bào bên phía Syria, theo ghi nhận của một phóng viên Reuters.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố quân đội nước này đang nỗ lực bảo vệ người Druze, đồng thời kêu gọi công dân Druze Israel không vượt biên. Quân đội Israel cho biết họ đang phối hợp để đưa an toàn những người đã vượt biên trở lại lãnh thổ.
Ông Faez Shkeir, một người Druze sống tại Israel, chia sẻ rằng ông cảm thấy bất lực khi chứng kiến bạo lực ở Syria. “Gia đình tôi ở Syria — vợ tôi, các bác, tất cả đều ở Sweida. Tôi không thể chịu được khi thấy họ bị giết. Họ bị đuổi ra khỏi nhà, nhà cửa bị cướp phá, bị thiêu rụi… mà tôi thì không làm được gì cả,” ông nói.
Hôm thứ Ba, một phóng viên Reuters tại hiện trường đã chứng kiến lực lượng chính phủ cướp bóc, đốt phá nhà cửa, và trộm cắp xe cùng nội thất tại Sweida. Một người đàn ông đã chỉ thi thể người anh trai bị bắn vào đầu ngay trong nhà mình cho phóng viên xem.
Chính phủ Syria trong một tuyên bố hôm thứ Tư nói rằng những ai gây ra tình trạng vô pháp tại Sweida sẽ bị đưa ra xét xử. Tuyên bố khẳng định chính quyền cam kết bảo vệ quyền lợi của người dân tại đây.
Tổng thống Sharaa đã nhiều lần hứa sẽ bảo vệ các cộng đồng thiểu số trong nước.
