(Wall Street Journal) — Căn bệnh Hội chứng Havana mà hàng trăm nhân viên tình báo và các viên chức Hoa Kỳ làm việc ở nước ngoài mắc phải không có khả năng do kẻ thù bên ngoài nhắm vào nhân viên chính phủ Mỹ gây ra, theo báo tình báo mới được công bố.
Báo cáo tình báo được công bố vào thứ Tư cho hay, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ cũng “không tìm thấy bằng chứng đáng tin cậy” cho thấy bất cứ kẻ thù ngoại quốc nào sở hữu một vũ khí hay thiết bị thâu thập thông tin tình báo gây ra căn bệnh trên.
Gồm những kết luận chính được Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia công bố, báo cáo không xác định được nguyên nhân gây ra một loạt các triệu chứng được hơn 1500 nhân viên chính phủ liên bang tường trình mắc phải kể từ khi những trường hợp bị bệnh đầu tiên ở Havana, Cuba, vào cuối năm 2016. Tuy nhiên, báo cáo cho rằng, căn bệnh có thể do kết hợp của một loạt các yếu tố gây ra, như bệnh nền sẵn có, bệnh thông thường và yếu tố môi trường.
“Chúng ta không thể gán một đối thủ nước ngoài với bất cứ trường hợp nào,” một viên chức tình báo thông thạo đánh giá mới cho hay.
Được chính phủ Mỹ gọi là Những Rắc rối Sức khỏe Bất thường, Hội chứng Havana bao gồm một loạt những triệu chứng y tế không giải thích được, đầu tiên do các nhân viên ngoại giao Mỹ ở Havana, Cuba, nhiễm. Bệnh nhân mắc phải một loạt các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, bất an, gặp khó khăn nhận biết, và mất trí nhớ ở những mức độ nghiêm trọng khác nhau. Trong một số trường hợp, các viên chức ngoại giao và tình báo phải tạm nghỉ việc do biến chứng từ những triệu chứng trên.
Từ cuối năm 2016, các trường hợp nhiễm bệnh xảy ra ở 96 quốc gia trên toàn cầu, trong đó có một phụ tá cao cấp tháp tùng Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia William Burns và một người khác thân cận với Toà Bạch Ốc ở Washington D.C. Vào cuối năm 2021, Tổng thống Joe Biden ký luật cho phép lãnh đạo CIA, lãnh đạo Bộ Ngoại giao và các cơ quan khác hỗ trợ tài chánh cho các nhân viên bị ảnh hưởng. Chương trình của CIA sẽ không thay đổi theo kết luận tình báo mới.
Kết luận được công bố vào thứ Tư là kết quả của cuộc điều tra kéo dài hàng năm trời, với sự tham gia của hàng trăm nhân viên từ các cơ quan gián điệp và thu thập thông tin tình báo trên toàn cầu.
Tuy nhiên, báo cáo không làm thoả mãn các nạn nhân hội chứng Havana – những người chủ yếu làm việc tại CIA và Bộ Ngoại giao. Họ cáo buộc chính phủ làm ngơ và xem nhẹ những khiếu nại sức khoẻ và rất chậm chạp trong việc cung cấp điều trị.
Một cựu viên chức tình báo nhận được trợ cấp của chính phủ sau khi nhiễm bệnh gọi báo cáo tình báo trên là “một sự phản bội khác.”
Các viên chức tình báo cho rằng, kết luận không nhằm mục đích gây nghi ngờ những triệu chứng nhân viên Hoa Kỳ mắc phải, cũng không hoài nghi về sự trung thực của những người báo cáo mắc bệnh. “Tôi muốn nói hoàn toàn rõ ràng: Những kết luận này không đặt nghi ngờ về những kinh nghiệm hay những vấn đề sức khỏe thực sự mà các nhân viên chính phủ và thân nhân của họ, kể cả các viên chức CIA, đã báo cáo khi phục vụ quốc gia,” ông Burns ghi trong tuyên bố.
Nhiều giả thuyết cho rằng, các triệu chứng căn bệnh này là kết quả của các cuộc tấn công từ kẻ thù như Nga, bằng cách sử dụng thiết bị bí mật nào đó tạo ra năng lượng xung hoặc thiết bị âm thanh. Moscow đã phủ nhận mọi liên quan.
Báo cáo mới cho rằng, “rất khó có khả năng” một đối thủ nước ngoài có liên quan. Bảy cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã tham gia vào cuộc điều tra, và có mức độ tự tin khác nhau về kết luận đó. Một cơ quan từ chối đưa ra đánh giá, và một cơ quan khác cho rằng “không chắc” có một diễn viên nước ngoài tham gia.
Cuộc điều tra liên quan đến các nỗ lực thu thập thông tin tình báo tích cực chống lại các thế lực thù địch, kiểm tra kỹ lưỡng những nơi đã xảy ra các cuộc tấn công, bao gồm cả việc thu thập dữ liệu tại nhưng nơi đó video truyền về trung tâm, chuyển và nhận hồ sơ điện tử, và những thứ tương tự—sau các cuộc tấn công diễn ra.
Những cuộc điều tra đó không phát giác ra bằng chứng về một kẻ thù bên ngoài hoặc vũ khí gây ra các triệu chứng Havana, đằng sau các triệu chứng, mặc dù trong một trường hợp, các viên chức đã lôi ra ánh sáng một kẻ buôn bán vũ khí bị theo dõi trên toàn cầu trong bốn tháng để xem liệu họ có liên quan gì với Hội chứng Havana hay không. .
Hương Giang (Theo Wall Street Journal)