(Reuters) – Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ vào thứ Tư bỏ phiếu theo lằn ranh đảng phái, trao cho Tổng thống Joe Biden quyền cấm TikTok của Trung Quốc. Đây sẽ là hạn chế sâu rộng nhất của Hoa Kỳ đối với bất cứ ứng dụng mạng xã hội nào từ trước đến nay.
Với kết quả 24/16, các nhà lập pháp phê chuẩn dự luật ban cho chính phủ thêm quyền hành mới trong việc cấm ứng dụng của công ty Trung Quốc ByteDance vốn lâu nay được hơn 100 triệu người Mỹ sử dụng, cũng như những ứng dụng khác được xem rủi ro an ninh.
“TikTok là mối đe doạ an ninh quốc gia … Đã đến lúc cần phải hành động,” Chủ tịch Uỷ ban Michael McCaul (Cộng hoà – Texas) nói. Ông là người tài trợ dự luật. “Bất cứ ai tải TikTok xuống thiết bị của họ thì đã cho Đảng Cộng sản Trung Quốc cửa hậu dòm ngó tất cả những thông tin cá nhân của mình. Đó là khinh khí cầu do thám trên điện thoại của họ.”
Dân chủ phản đối dự luật vì cho rằng dự luật quá vội vã, và cần phải thẩm định sâu qua tranh luận và tư vấn với giới chuyên viên. Dự luật không chính xác ghi cụ thể lệnh cấm sẽ có hiệu quả như thế nào, nhưng cho Biden thẩm quyền cấm bất cứ giao dịch nào với TikTok, và như vậy sẽ ngăn cấm bất cứ ai ở Mỹ vào xem hay tải ứng dụng trên điện thoại của họ.
Dự luật cũng sẽ yêu cầu Biden áp đặt lệnh cấm đối bất cứ thực thể nào “có thể” chuyển dữ liệu cá nhân nhạy cảm cho một thực thể chịu ảnh hưởng của Trung Quốc.
TikTok trong những tuần gần đây bị chỉ trích ngày càng gay gắt, giữa những lo ngại thông tin của người sử dụng có thể rơi vào tay chính phủ Trung Quốc, làm suy yếu lợi ích an ninh phương Tây.
Toà Bạch Ốc trong tuần này cho các cơ quan chính phủ thời hạn 30 ngày để bảo đảm TikTok không có mặt trên bất cứ thiết bị và hệ thống liên bang nào. Hơn 30 tiểu bang Hoa Kỳ, Canada và các viện chính sách Liên minh Âu châu cũng đã cấm tải TikTok trên các thiết bị chính phủ.
Số phận của dự luật mới này vẫn chưa chắc chắn và đối mặt với những cản trở đáng kể trước khi trở thành luật. Dự luật cần phải được toàn bộ Hạ viện và Thượng viện thông qua trước khi được chuyển sang cho Tổng thống ký. McCaul hy vọng dự luật sẽ được đưa ra bỏ phiếu trên sàn Hạ viện trong tháng này.
“Mỹ cấm TikTok là cấm xuất cảng văn hóa và giá trị Mỹ đến hàng tỷ người sử dụng dịch vụ của chúng tôi trên khắp thế giới,” phát ngôn nhân mạng xã hội Trung Quốc nói sau cuộc bỏ phiếu.
Chính phủ Biden hiện chưa cho biết liệu có thuận với dự luật hay không, cũng như không trả lời hiệu họ có tin đương kim Tổng thống bây giờ có thẩm quyền pháp lý cấm TikTok. “TikTok đặt ra một vấn đề, và vì vậy chúng tôi lo ngại vì nó liên quan đến dữ liệu của người Mỹ,” Phát ngôn nhân Toà Bạch Ốc Karine Jean-Pierre nói.
Dân biểu Gregory Meeks – lãnh đạo của Dân chủ trong Uỷ ban – cho biết, ông phản đối dự luật, nhưng hiểu những lo ngại về TikTok. “Bản năng của Đảng Cộng hòa là cấm những thứ mà họ sợ, từ sách đến bài phát biểu, dường như tự do, không bị cấm,” Meeks nói. Ông cũng cho biết thêm, dự luật sẽ yêu cầu chính quyền chế tài TikTok và các công ty con khác của công ty mẹ TikTok.
Uỷ ban Đầu tư Nước ngoài ở Mỹ (CFIUS) – cơ quan an ninh quốc gia đầy quyền lực – vào năm 2020 hoàn toàn đồng tình đề nghị ByteDance thoái vốn khỏi TikTok vì lo sợ dữ liệu người sử dụng có thể được chuyển cho chính phủ Trung Quốc.
TikTok và CFIUS thương lượng trong hơn 2 năm qua về những yêu cầu an ninh dữ liệu. TikTok cho biết, công ty chi hơn $1,5 tỉ Mỹ kim vào những nỗ lực an ninh nghiêm ngặt, và bác bỏ những cáo buộc làm gián điệp. Dân biểu Meeks muốn đàm phán tiếp tục.
Ông Meek cho rằng, dự luật “nguy hiểm” ở nước ngoài, và sẽ buộc Mỹ phải chế tài các công ty Đại Hàn và Đài Loan đã cung cấp cho các công ty Trung Quốc chất bán dẫn và những thiết bị khác, vì những hạn chế lớn đối với việc chuyển dữ liệu cho Trung Quốc.
Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ kêu gọi các nhà lập pháp phản đối dự luật, vì nó “vi phạm nghiêm trọng đối với quyền Tu chính Án thứ Nhất.”
Tổng Giám đốc điều hành của TikTok, ông Shou Zi Chew sẽ ra điều trần trước Uỷ ban Thương mại và Năng lượng vào ngày 23 tháng 3, sau khi có cuộc họp với các nhà lập pháp tại Điện Capitol vào tháng trước.
Hương Giang (Theo Reuters)