Washington — Thượng viện dự kiến sẽ bỏ phiếu vào tối thứ Ba về một biện pháp ngăn chặn thuế quan của Tổng thống Trump đối với Brazil, trong khi đảng Dân chủ tìm kiếm sự ủng hộ từ một số ít đảng viên Cộng hòa sẵn sàng chống lại tổng thống.
Dưới sự lãnh đạo của Thượng nghị sĩ Tim Kaine, một đảng viên Dân chủ đến từ Virginia, nghị quyết này sẽ chấm dứt tình trạng khẩn cấp quốc gia mà chính quyền đang sử dụng để áp đặt mức thuế 50% đối với hàng hóa từ Brazil.
“Chế độ thuế quan của Tổng thống Trump — thuế quan toàn cầu, thuế quan Brazil, thuế quan Canada, các thỏa thuận thuế quan được công bố rồi tạm dừng, các thỏa thuận thuế quan được đàm phán, các ngoại lệ được chấp nhận và trong một số trường hợp không được chấp nhận — đã tạo ra sự hỗn loạn lớn trong nền kinh tế quốc gia”, Kaine phát biểu tại Thượng viện. “Thuế quan là một loại thuế đánh vào người tiêu dùng Mỹ. Thuế quan là một loại thuế đánh vào doanh nghiệp Mỹ. Và chúng là loại thuế được áp đặt bởi một người duy nhất: Donald J. Trump.”
Phát biểu với các phóng viên trước đó trong ngày, Kaine gọi tình trạng khẩn cấp này là “bất thường và cực đoan”, và cho biết tổng thống áp đặt thuế quan đối với Brazil là do “quyết định truy tố người bạn của Donald Trump”. Ông ám chỉ đến việc truy tố cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro, người đã bị kết án 27 năm tù vào tháng 9 vì âm mưu đảo chính năm 2022.
Kaine cho biết: “Nếu đó là trường hợp khẩn cấp, thì bất kỳ điều gì cũng là trường hợp khẩn cấp, và bất kỳ tổng thống nào cũng có thể bịa ra bất cứ điều gì và gọi đó là trường hợp khẩn cấp, sau đó sử dụng quyền lực lớn để áp đặt các quy định hoặc trốn tránh các quy định”.
Vào tháng 7, ông Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan đến “các chính sách, hoạt động và hành động gần đây của Chính phủ Brazil” mà ông cho là cấu thành “mối đe dọa bất thường và đặc biệt”. Động thái này diễn ra trong thời gian diễn ra phiên tòa xét xử Bolsonaro.
Tổng thống đã trích dẫn một đạo luật được gọi là Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế trong sắc lệnh của mình. Đạo luật này trao cho bất kỳ thượng nghị sĩ nào quyền buộc bỏ phiếu phản đối động thái này, trên thực tế là bỏ qua quyền lãnh đạo của Thượng viện. Các nghị quyết cần đa số đơn giản để được thông qua.
Nỗ lực này phần lớn mang tính biểu tượng, vì nó cần được thông qua tại Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát. Các lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã thực hiện các bước để ngăn chặn việc các nhà lập pháp ép buộc Hạ viện bỏ phiếu về thuế quan của tổng thống.
Động thái này diễn ra sau cuộc bỏ phiếu hồi tháng Tư, khi bốn thượng nghị sĩ Cộng hòa cùng với đảng Dân chủ thông qua một biện pháp nhằm ngăn chặn thuế quan của Canada. Những thượng nghị sĩ Cộng hòa này bao gồm Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski của Alaska, Susan Collins của Maine và cựu lãnh đạo Đảng Cộng hòa Mitch McConnell, cùng với Thượng nghị sĩ Rand Paul của Kentucky, một thành viên Đảng Cộng hòa đồng bảo trợ cho dự luật. Cuối tháng đó, một nỗ lực nhằm ngăn chặn thuế quan “Ngày Giải phóng” của ông Trump đã thất bại, với hai thượng nghị sĩ trước đó đã ủng hộ biện pháp thuế quan này đã vắng mặt trong cuộc bỏ phiếu.
Kaine cho biết ông sẽ thúc đẩy việc bỏ phiếu bổ sung về thuế quan của Canada và thuế quan toàn cầu trong suốt tuần này khi ông phản đối chính quyền và gây áp lực lên các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa.
“Vậy thì các cuộc bỏ phiếu là về thuế quan, và về sự hủy hoại kinh tế của thuế quan, nhưng chúng cũng thực sự là về việc chúng ta sẽ để một tổng thống được tự do làm đến mức nào?” Kaine nói. “Các đồng nghiệp của tôi có phản xạ bịt miệng hay không, về mặt quyền hạn được trao cho Quốc hội theo hiến pháp?”
Liệu đảng Cộng hòa có ủng hộ biện pháp này hay không vẫn còn phải chờ xem. Hôm thứ Ba, Phó Tổng thống JD Vance đã cùng các Thượng nghị sĩ Cộng hòa dùng bữa trưa để thảo luận về vấn đề thuế quan.
“Điểm tôi muốn nhấn mạnh với các đồng nghiệp Đảng Cộng hòa, thừa nhận rằng có nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này, là thuế quan cho phép chúng ta đặt người lao động Mỹ lên hàng đầu”, Vance nói với các phóng viên sau cuộc họp. “Chúng buộc các ngành công nghiệp Mỹ phải tái đầu tư tại Hoa Kỳ, thay vì ở nước ngoài. Chúng cũng là đòn bẩy đáng kinh ngạc cho tổng thống Hoa Kỳ trong việc đàm phán các thỏa thuận thương mại này ở nước ngoài.”
Khi được hỏi về các cuộc bỏ phiếu, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Thom Tillis của Bắc Carolina nói với các phóng viên rằng “phần lớn chỉ là một hoạt động truyền tải thông điệp”, mặc dù ông lưu ý rằng ông đang cân nhắc bỏ phiếu cho nỗ lực ngăn chặn thuế quan của Brazil.
Kaine cho biết ông đã học được trong chính quyền Trump đầu tiên rằng “tổng thống rất nhạy bén với những vấn đề như thế này”.
Ông cho biết: “Khi ông ấy thấy đảng Cộng hòa bắt đầu bỏ phiếu chống lại các chính sách của mình, ngay cả với số lượng nhỏ, điều đó gây ấn tượng với ông ấy và thường có thể khiến ông ấy thay đổi hành vi”.
Ny (Theo CBS News)
