(AP) — Tiểu bang California trong tuần này đã rút lại đơn kiện chống chính quyền Trump, liên quan đến việc chính phủ liên bang rút khoản tài trợ 4 tỷ USD dành cho dự án tàu cao tốc bị trì hoãn suốt nhiều năm của bang.
Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ hồi tháng Bảy đã cắt khoản vốn hỗ trợ cho tuyến tàu dự kiến kết nối San Francisco – Los Angeles. Chính quyền Trump khẳng định Cơ quan Đường sắt Cao tốc California “không có kế hoạch khả thi” để hoàn tất phần lớn dự án tại vùng Thung lũng Trung tâm – khu vực nông nghiệp trọng điểm của bang.
Ngay sau đó, cơ quan đường sắt đã nộp đơn kiện, còn Thống đốc Gavin Newsom (Dân chủ) gọi quyết định của chính phủ liên bang là “một chiêu trò chính trị nhằm trừng phạt California.”
Rút đơn kiện – chuyển hướng nguồn vốn
Tuần này, cơ quan đường sắt cho biết họ sẽ tập trung vào các nguồn vốn khác để tiếp tục dự án — vốn được ước tính có tổng chi phí vượt quá 100 tỷ USD.
“Quyết định này phản ánh đánh giá của bang rằng chính quyền liên bang không phải là đối tác đáng tin cậy, có tính xây dựng hay xứng đáng để hợp tác trong việc phát triển đường sắt cao tốc,” đại diện cơ quan cho biết trong thông cáo.
Bộ Giao thông Hoa Kỳ đã không phản hồi yêu cầu bình luận. Tổng thống Donald Trump và Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy trước đó nhiều lần chỉ trích dự án, gọi đây là “con tàu đến hư vô.”
Trên Truth Social hồi tháng Bảy, ông Trump viết:
“Tuyến đường sắt được hứa hẹn vẫn không tồn tại, và sẽ không bao giờ tồn tại. Dự án bị đội giá, bị ràng buộc bởi quy định, và KHÔNG BAO GIỜ được hoàn thành.”
Huy động vốn tư nhân để tự củng cố sức mạnh tài chính
Việc rút đơn kiện diễn ra trong bối cảnh cơ quan này đang tìm kiếm nhà đầu tư tư nhân cho dự án. Dự án cũng vừa đảm bảo được 1 tỷ USD mỗi năm đến năm 2045 thông qua chương trình tín chỉ khí thải (cap-and-trade) của bang.
Chương trình này đặt giới hạn giảm dần lượng khí thải từ các doanh nghiệp lớn. Các công ty buộc phải giảm phát thải, mua quyền phát thải hoặc tài trợ các dự án bù trừ khí thải. Doanh thu từ chương trình được dùng cho các dự án ứng phó biến đổi khí hậu, nhà ở giá rẻ, hệ thống giao thông và hỗ trợ hóa đơn điện – nước cho người dân.
Cơ quan đường sắt cho rằng việc rời bỏ kỳ vọng vào nguồn tài trợ liên bang mở ra “một cơ hội mới”:
“Việc tiến lên mà không phụ thuộc vào chính quyền Trump cho phép chúng tôi theo đuổi các chuẩn mực và mô hình đã được chứng minh thành công tại những hệ thống tàu cao tốc hiện đại trên thế giới.”
→ Dự án tàu cao tốc – giấc mơ hạ tầng mang tầm thế kỷ của California – giờ đây đứng trước thử thách mới: liệu nguồn vốn thay thế có đủ để đưa đoàn tàu đầu tiên lăn bánh?
