(AP) — Bộ Tư pháp đã đăng tải trực tuyến các lệnh ân xá có chữ ký của Tổng thống Donald Trump, nhưng các bản này lại mang những mẫu chữ ký giống hệt nhau. Cơ quan này sau đó âm thầm thay thế chúng trong tuần này và gọi đó là “lỗi kỹ thuật.”
Sự thay thế diễn ra sau khi mạng xã hội chú ý đến sự trùng khớp bất thường của chữ ký tổng thống trên một loạt lệnh ân xá đề ngày 7/11, bao gồm các lệnh dành cho cựu cầu thủ New York Mets Darryl Strawberry, cựu Chủ tịch Hạ viện Tennessee Glen Casada và cựu trung sĩ cảnh sát New York Michael McMahon. Hai chuyên gia giám định tài liệu xác nhận với Associated Press rằng nhiều chữ ký trong số đó hoàn toàn giống nhau.
Chỉ vài giờ sau khi những đồn đoán lan rộng, chính quyền đã thay thế các bản sao bằng những bản mới không còn chữ ký trùng khớp. Chính quyền khẳng định Trump — người từng chế giễu việc người tiền nhiệm dùng máy ký tự động (autopen) — đã ký toàn bộ số lệnh ân xá ngày 7/11, và lỗi nói trên xuất phát từ “kỹ thuật” và thiếu nhân sự, không ảnh hưởng đến hiệu lực pháp lý của quyết định ân xá.
Những câu hỏi về chữ ký của Trump xuất hiện giữa lúc ông tung ra làn sóng ân xá mới, chỉ vài tuần sau khi ông tuyên bố không hề biết Changpeng Zhao — tỷ phú tiền số được ông ân xá tháng trước. Trump nói trên chương trình 60 Minutes rằng vụ án đó là “cuộc săn phù thủy của Biden.”
Những chữ ký giống nhau một cách bất thường
“Trong khoa học giám định chữ viết tay, một nguyên tắc cơ bản là không thể có hai chữ ký giống hệt nhau về mọi đặc điểm thiết kế,” chuyên gia Tom Vastrick, Chủ tịch Hiệp hội Giám định Tài liệu Hoa Kỳ, cho biết.
Vastrick đã so sánh hình ảnh chữ ký trùng khớp — hiện chỉ còn xem được qua Internet Archive — với các bản thay thế theo yêu cầu của AP. Ông khẳng định sự giống nhau là “rõ ràng.”
Người phát ngôn Bộ Tư pháp Chad Gilmartin cho biết: “Website đã được cập nhật sau một lỗi kỹ thuật, khi một trong những chữ ký mà Tổng thống Trump tự tay ký bị đăng trùng nhiều lần vì thiếu nhân sự do cuộc đóng cửa chính phủ do phe Dân chủ gây ra.”
“Không có câu chuyện nào ở đây cả, ngoài việc Tổng thống Trump đã ký bảy lệnh ân xá bằng tay và DOJ đã đăng tải bảy chữ ký khác nhau tương ứng,” Gilmartin nói.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Abigail Jackson cũng khẳng định: “Tổng thống ký từng lệnh ân xá bằng tay, như ông vẫn làm.”
Bà chỉ trích truyền thông nên điều tra “vô số lệnh ân xá bằng autopen của Joe Biden thay vì thổi phồng chuyện không có gì này.”
Cuộc đối đầu về autopen
Trump vốn là người chỉ trích mạnh mẽ việc Biden dùng autopen trong công việc hành pháp, đến mức trưng bày hình ảnh thiết bị này thay cho chân dung ông Biden trong “Đại lộ Danh vọng Tổng thống” mới dựng ở hành lang Cánh Tây.
Tháng trước, các nghị sĩ Cộng hòa công bố báo cáo gay gắt cáo buộc Biden “suy giảm năng lực” và xem việc ông dùng autopen là một trong “những bê bối lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ.” Báo cáo đặt nghi vấn về mọi quyết định của Biden và gửi thư cho Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi yêu cầu điều tra toàn diện.
Ủy ban Giám sát Hạ viện do Cộng hòa kiểm soát cho rằng các trợ lý Nhà Trắng “không biết ai vận hành autopen” và việc sử dụng thiết bị “không được kiểm soát hay ghi chép đúng mức để ngăn lạm dụng.” Báo cáo tuyên bố “vô hiệu” mọi văn bản được ký bằng autopen mà không có sự phê chuẩn tương ứng thể hiện rõ ý chí của tổng thống.
Tuy nhiên, tuyên bố mới nhất của ủy ban vào thứ Sáu lại cho rằng việc Trump có thể dùng chữ ký điện tử là “hợp lệ,” khác với trường hợp Biden.
Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Dân chủ Dave Min của California đã viện dẫn các chữ ký trùng nhau trong bản đăng tải đầu tiên để yêu cầu điều tra tương tự với Trump, nói rằng “chúng ta cần hiểu rõ ai thực sự điều hành Tòa Bạch Ốc, vì có vẻ ông Trump đang mất kiểm soát.”
Autopen không ảnh hưởng tính hợp pháp
Dù tranh cãi gay gắt, giới chuyên gia pháp lý cho rằng việc dùng autopen không ảnh hưởng đến hiệu lực của lệnh ân xá.
“Điều quan trọng là tổng thống có thực sự có ý định ban hành ân xá hay không,” Frank Bowman — giáo sư danh dự Đại học Missouri và sử gia pháp lý đang viết sách về quyền ân xá — cho biết. “Việc ký lại chỉ là hành động hiển nhiên, và hơi ngớ ngẩn, nhằm tránh bị so sánh với Biden.”
Những người được ân xá
Phần lớn các lệnh ân xá gần đây của Trump dành cho đồng minh chính trị, nhà tài trợ và những người nói họ là nạn nhân của Bộ Tư pháp “bị vũ khí hóa.”
Glen Casada, cựu Chủ tịch Hạ viện Tennessee, bị kết án ba năm tù vì thông đồng để nhận hợp đồng thư tín do ngân sách chi trả.
Darryl Strawberry, cựu ngôi sao bóng chày, từng bị kết án trốn thuế và liên quan ma túy trong thập niên 1990. Trump viện dẫn việc ông cải đạo và cai nghiện lâu năm khi ân xá.
Michael McMahon, cựu trung sĩ cảnh sát New York, bị kết án 18 tháng tù vì tham gia mạng lưới đàn áp xuyên quốc gia của Trung Quốc nhằm ép một cựu quan chức phải hồi hương.
Luật sư của McMahon, Lawrence Lustberg, nói ông không hề biết tài liệu ân xá đã bị thay thế cho đến khi AP liên hệ hôm thứ Sáu.
“Chúng tôi luôn hiểu rằng Tổng thống Trump đã ban hành lệnh ân xá cho ông McMahon,” Lustberg cho biết.
