Nhiều người Mỹ có thể tận dụng khoản khấu trừ lãi vay mua xe theo chính sách mới của Tổng thống Trump – nhưng mức tiết kiệm thực tế dự kiến chỉ ở mức khiêm tốn.
Trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump cùng các đồng minh Cộng hòa nỗ lực giải quyết mối lo về chi phí sinh hoạt, họ đã tự hào quảng bá về dự luật cắt giảm thuế quy mô lớn được ký thành luật vào mùa hè vừa qua.
Ông Trump và đội ngũ cố vấn cam kết người dân sẽ nhận khoản hoàn thuế cao hơn trong năm tới, một phần nhờ các ưu đãi thuế mới. Trong đó, đáng chú ý là chính sách khấu trừ lãi vay mua ô tô – gọi là “no tax on car loan interest” – được kỳ vọng sẽ thu hút sự quan tâm rộng rãi, dù hiệu quả tiết kiệm có thể chỉ dừng lại ở mức khiêm tốn.
Nguồn gốc của ưu đãi này xuất phát từ lời cam kết tranh cử của ông Trump vào tháng 10 năm 2024: thúc đẩy ngành ô tô nội địa và giúp giá xe trở nên dễ tiếp cận hơn. Chính sách được ông ký thông qua trong dự luật về chính sách nội địa vào tháng 7. Tuy vậy, giới chuyên gia trong lĩnh vực thuế và ngành ô tô vẫn băn khoăn liệu công cụ này có thật sự mang lại lợi ích cho ngành hay giúp giảm giá xe như kỳ vọng.
Chính sách đi kèm định hướng “tái nội địa hóa” ngành ô tô
Ưu đãi thuế này nằm trong chiến lược rộng lớn hơn của chính quyền Trump nhằm thu hẹp trợ cấp dành cho xe điện và tái định hình ngành công nghiệp, bảo đảm nhiều xe hơn được lắp ráp tại Mỹ. Ngay trong sắc lệnh tạo dựng ưu đãi thuế lãi vay, ông Trump đồng thời chấm dứt trợ cấp xe điện – vốn là chính sách biểu tượng của Tổng thống Joseph R. Biden Jr.
Ai đủ điều kiện?
Theo phân tích ngành, chính sách này có thể giúp người nộp thuế tiết kiệm vài trăm USD/năm. Những ai có thu nhập điều chỉnh không quá 100.000 USD/năm – hoặc 200.000 USD cho hồ sơ khai thuế chung – có thể khấu trừ lãi vay của khoản mua ô tô mới được lắp ráp cuối cùng tại Hoa Kỳ. Ưu đãi này có hiệu lực từ năm 2025 đến 2028 và có thể cộng gộp cùng khấu trừ thuế tiêu chuẩn. Tuy nhiên, vì là khoản “khấu trừ”, không phải “tín thuế hoàn lại”, người muốn hưởng lợi phải có thu nhập chịu thuế.
Tuy vậy, chính sách xuất hiện đúng lúc ngành ô tô đang chật vật thích ứng với thuế quan của ông Trump – mà giới phân tích dự đoán sẽ khiến giá xe tăng. Điều đó đồng nghĩa khoản khấu trừ có thể chỉ là liều giảm đau tạm thời.
“Trong trường hợp thuế quan thực sự có hiệu lực và làm tăng giá xe, chi phí phát sinh sẽ bù trừ mọi lợi ích từ ưu đãi thuế này,” Adam N. Michel – Giám đốc chính sách thuế của Viện Cato – nhận định.
Ai hưởng lợi nhiều nhất?
Dù khiêm tốn, trong số các chính sách thuế mang sắc thái dân túy của ông Trump – như miễn thuế tiền tip hay tiền làm thêm – khấu trừ lãi vay mua xe được dự đoán sử dụng phổ biến nhất, đặc biệt với tầng lớp trung lưu trên.
“Chính sách mang lại lợi ích cho hơn 100 triệu người – nhiều người trong số đó sẽ mua xe trong 5 năm tới,” Patrick L. Anderson – CEO của Anderson Economic Group – nhận xét.
Ngược lại, các hộ thu nhập thấp – vốn chủ yếu mua xe cũ – sẽ không được hưởng lợi, theo bà Sarah Austin của Viện Chính sách Thuế và Kinh tế, xu hướng thiên tả. Điều đó làm dấy lên câu hỏi về tính hiệu quả nếu chính sách được quảng bá là nhằm “cải thiện khả năng mua xe”.
Những khoảng trống và bất cập
Thượng nghị sĩ Bernie Moreno – Đảng Cộng hòa Ohio, người đóng vai trò then chốt trong thiết kế chính sách – mô tả đây là “giải pháp tức thời” trước giá xe leo thang. Tuy nhiên, ông thừa nhận sự tiếc nuối vì chính sách không áp dụng cho người thuê xe (lease).
“Chúng ta mới chỉ hỗ trợ 50% người tài trợ mua xe. 50% còn lại thuê xe chưa được hỗ trợ – nên đó là mục tiêu tiếp theo,” ông nói.
Các chuyên gia thuế cảnh báo nhiều người có thể bỏ lỡ ưu đãi vì không biết tính nơi lắp ráp cuối cùng của xe hoặc không theo dõi khoản lãi đã trả. Đáng chú ý, dự thảo mẫu đơn thuế cho thấy ngay cả người sử dụng xe cá nhân cho mục đích kiếm thêm thu nhập – ví dụ lái Uber cuối tuần – vẫn có thể hưởng lợi, dù trang web IRS nói ưu đãi chỉ áp dụng cho xe dùng mục đích “cá nhân, không kinh doanh”.
Từ góc nhìn chính trị
Nhiều nhà phân tích cho rằng đây là chính sách “dễ bán” về mặt chính trị.
“Người ta có thể kể câu chuyện rằng nó giúp ngành sản xuất trái tim nước Mỹ, bảo vệ lao động cổ cồn xanh. Những câu chuyện như vậy tạo hiệu ứng cảm xúc mạnh,” ông Michel nói.
Tuy nhiên, ông không tin chính sách sẽ thật sự thay đổi cục diện:
“Tôi không nghĩ tác động kinh tế tương xứng với câu chuyện được kể. Nhưng nếu chính trị chỉ là kể những câu chuyện hay – thì đây là một công cụ hữu ích.”
Nguồn nytimes
