(AP) — Chính quyền Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu đã tiến hành các đợt không kích tại Syria nhằm “tiêu diệt” các tay súng và cơ sở vũ khí của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), để trả đũa vụ phục kích cách đây gần một tuần khiến hai binh sĩ Mỹ và một phiên dịch viên dân sự người Mỹ thiệt mạng.
Một quan chức Mỹ mô tả đây là chiến dịch không kích “quy mô lớn”, đánh trúng khoảng 70 mục tiêu tại nhiều khu vực ở miền trung Syria — nơi được cho là có hạ tầng và kho vũ khí của IS. Một quan chức khác cho biết nhiều đợt tấn công nữa có thể sẽ tiếp diễn.
“Đây không phải là khởi đầu của một cuộc chiến — mà là tuyên bố trả thù. Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, sẽ không bao giờ do dự hay chùn bước trong việc bảo vệ người dân của mình,” Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth viết trên mạng xã hội.
Chiến dịch quân sự mới diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump tuyên bố muốn tập trung hơn vào Tây Bán cầu, tăng cường hiện diện ở vùng Caribe để truy quét các tàu bị cáo buộc buôn lậu ma túy và tiếp tục thu giữ các tàu chở dầu bị trừng phạt liên quan đến Venezuela. Mỹ đã điều chuyển đáng kể nguồn lực khỏi Trung Đông để phục vụ các mục tiêu này; tàu sân bay hiện đại nhất của Mỹ đã tới vùng biển Nam Mỹ hồi tháng trước sau khi rời Địa Trung Hải.
Ông Trump cam kết trả đũa
Tổng thống Trump từng tuyên bố sẽ có hành động trả đũa “rất nghiêm trọng” sau vụ nổ súng ở sa mạc Syria — vụ việc mà ông quy trách nhiệm cho IS. Những người thiệt mạng thuộc lực lượng hàng trăm binh sĩ Mỹ đang đồn trú tại miền đông Syria trong khuôn khổ liên minh chống IS.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Trump nói các cuộc không kích nhằm vào “các thành trì” của IS, đồng thời tái khẳng định ủng hộ Tổng thống Syria Ahmad al-Sharaa, người mà ông cho biết “hoàn toàn ủng hộ” nỗ lực của Mỹ.
Ông Trump cũng đưa ra lời cảnh báo gay gắt, viết bằng chữ in hoa, đe dọa IS không được tấn công nhân sự Mỹ thêm lần nào nữa.
Theo các quan chức Mỹ, chiến dịch sử dụng tiêm kích F-15 Eagle, máy bay cường kích A-10 Thunderbolt II và trực thăng AH-64 Apache; ngoài ra còn có tiêm kích F-16 từ Jordan và pháo phản lực HIMARS. Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ cho biết hơn 100 loại đạn chính xác đã được sử dụng trong các đợt tấn công.
Phản ứng từ phía Syria
Cuộc không kích là phép thử lớn đối với mối quan hệ đang ấm dần giữa Mỹ và Syria kể từ khi cựu Tổng thống Bashar Assad bị lật đổ cách đây một năm. Ông Trump nhấn mạnh rằng Syria đang chiến đấu cùng lực lượng Mỹ và cho biết Tổng thống al-Sharaa “vô cùng phẫn nộ và bất an” trước vụ tấn công, trong bối cảnh quân đội Mỹ mở rộng hợp tác với các lực lượng an ninh Syria.
Bộ Ngoại giao Syria tuyên bố trên nền tảng X rằng vụ tấn công tuần trước “nhấn mạnh sự cần thiết cấp bách phải tăng cường hợp tác quốc tế chống khủng bố dưới mọi hình thức,” đồng thời khẳng định Syria cam kết “chống IS và bảo đảm không để tổ chức này có nơi trú ẩn an toàn trên lãnh thổ Syria.”
Truyền hình nhà nước Syria cho biết các cuộc không kích của Mỹ đánh trúng mục tiêu ở vùng nông thôn các tỉnh Deir ez-Zor và Raqqa, cũng như khu vực Jabal al-Amour gần thành phố cổ Palmyra; các mục tiêu bao gồm “kho vũ khí và sở chỉ huy được IS sử dụng làm bàn đạp cho các hoạt động trong khu vực.”
IS chưa nhận trách nhiệm về vụ tấn công nhằm vào binh sĩ Mỹ, nhưng đã thừa nhận thực hiện hai vụ tấn công khác nhằm vào lực lượng an ninh Syria kể từ đó, trong đó có một vụ khiến bốn binh sĩ Syria thiệt mạng tại tỉnh Idlib.
Những người Mỹ thiệt mạng
Trong tuần này, Tổng thống Trump đã gặp riêng gia đình các nạn nhân tại Căn cứ Không quân Dover (Delaware), trước khi cùng các tướng lĩnh và quan chức cấp cao tham dự nghi thức bàn giao hài cốt — nghi lễ trang nghiêm tưởng niệm quân nhân Mỹ hy sinh khi làm nhiệm vụ.
Hai binh sĩ thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia bang Iowa thiệt mạng là Trung sĩ Edgar Brian Torres-Tovar (25 tuổi, Des Moines) và Trung sĩ William Nathaniel Howard (29 tuổi, Marshalltown). Phiên dịch viên dân sự người Mỹ Ayad Mansoor Sakat (Macomb, Michigan) cũng thiệt mạng.
Vụ nổ súng gần Palmyra còn làm ba binh sĩ Mỹ khác và một số thành viên lực lượng an ninh Syria bị thương; kẻ tấn công đã bị tiêu diệt. Theo Bộ Nội vụ Syria, nghi phạm gia nhập lực lượng an ninh nội bộ làm nhiệm vụ bảo vệ căn cứ hai tháng trước và gần đây bị điều chuyển vì nghi ngờ có liên hệ với IS. Hắn đã xông vào một cuộc họp giữa quan chức an ninh Mỹ và Syria khi họ đang dùng bữa trưa và nổ súng sau khi xảy ra xô xát với lính gác Syria.
