Washington — Chính quyền Trump đang xem xét một gói hỗ trợ tài chính đáng kể cho nông dân, theo nhiều nguồn tin thân cận với các cuộc thảo luận. Gói hỗ trợ này có thể bao gồm hơn 10 tỷ đô la cứu trợ.
Tòa Bạch Ốc đang tập trung hỗ trợ nông dân trồng đậu nành, vì họ bị ảnh hưởng nặng nề bởi lệnh tẩy chay đậu nành Mỹ của Trung Quốc. Một nguồn tin cho biết các cuộc thảo luận về gói hỗ trợ này vẫn đang trong giai đoạn đầu.
Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp đang tham gia vào các cuộc đàm phán. Cố vấn kinh tế hàng đầu của Tòa Bạch Ốc, Kevin Hassett, phát biểu hôm thứ Hai rằng “chúng tôi đã có nhiều cuộc họp trong một hoặc hai tuần qua” về “những gì chúng tôi sẽ làm” đối với những thiệt hại mà nông dân phải gánh chịu. Ông hứa rằng chính quyền sẽ thực hiện “các biện pháp lớn” và “những biện pháp lớn đó sẽ sớm được công khai”.
“Nông dân trồng đậu nành của đất nước chúng ta đang bị tổn hại vì Trung Quốc, chỉ vì lý do ‘đàm phán’, không mua”, Trump viết trong bài đăng trên Truth Social hôm thứ Tư. “Chúng ta đã kiếm được rất nhiều tiền từ thuế quan, nên chúng ta sẽ lấy một phần nhỏ số tiền đó và hỗ trợ nông dân của chúng ta.”
“Tôi sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc trong bốn tuần nữa và đậu nành sẽ là chủ đề thảo luận chính”, Trump viết.
Hassett thừa nhận, “Hiện tại, các silo chứa đậu nành đã đầy, và có những thùng đậu nành nằm trên mặt đất được che phủ bằng bạt. Điều đó không thể chấp nhận được đối với tổng thống.” Ông cũng cho biết chính quyền đang “kêu gọi tất cả các khách hàng mua đậu nành của chúng tôi trên toàn thế giới tham gia vào các cuộc đàm phán thương mại.”
Theo dữ liệu liên bang từ Bộ Nông nghiệp, vào năm 2024, Trung Quốc đã mua 12,6 tỷ đô la đậu nành từ Hoa Kỳ .
Khi mùa thu hoạch năm nay bắt đầu, Trung Quốc vẫn chưa mua đậu nành của Hoa Kỳ.
Tháng trước, Tổng thống Trump đã đề xuất một số khoản hỗ trợ tài chính cho nông dân có thể đến từ nguồn thu thuế quan . Bộ Tài chính cho biết chính phủ liên bang đã thu được khoảng 215 tỷ đô la tiền thuế quan trong năm tài chính 2025, bắt đầu từ tháng 10 năm 2024 và kết thúc vào ngày 30 tháng 9.
“Chúng tôi sẽ lấy một phần tiền thuế quan mà chúng tôi kiếm được, chúng tôi sẽ trao cho nông dân, những người sẽ bị thiệt hại trong một thời gian ngắn cho đến khi thuế quan có hiệu lực”, tổng thống phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục vào ngày 25 tháng 9. “Vì vậy, chúng tôi sẽ đảm bảo rằng nông dân của chúng tôi sẽ có cuộc sống tốt đẹp, vì chúng tôi đang thu được rất nhiều tiền.”
Đậu nành mà Trung Quốc nhập khẩu chủ yếu để chiết xuất dầu và làm thức ăn chăn nuôi là loại cây trồng quan trọng đối với ngành nông nghiệp Hoa Kỳ vì đây là mặt hàng thực phẩm xuất khẩu hàng đầu của Hoa Kỳ, chiếm khoảng 14% tổng lượng hàng nông sản xuất khẩu ra nước ngoài và Trung Quốc đã mua 25% tổng lượng đậu nành của Hoa Kỳ trong những năm gần đây.
Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh thường niên của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương, sẽ được tổ chức vào cuối tháng 10 tại Hàn Quốc.
Trong cuộc chiến thương mại đầu tiên của Trump với Trung Quốc, ông đã cấp cho nông dân Mỹ hơn 22 tỷ đô la tiền viện trợ vào năm 2019 và gần 46 tỷ đô la vào năm 2020, mặc dù khoản sau cũng bao gồm viện trợ liên quan đến đại dịch COVID.
Theo Hiệp hội Đậu nành Hoa Kỳ, nông dân Hoa Kỳ đã thu hoạch được 60,7 tỷ đô la đậu nành, tương đương gần 4,3 tỷ giạ, trong niên vụ 2022-2023. Hơn một nửa trong số đó được xuất khẩu. Illinois là tiểu bang trồng đậu nành hàng đầu, nhưng Iowa, Nebraska và Minnesota cũng là những nhà sản xuất lớn.
Tòa Bạch Ốc không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Thỏa thuận vẫn có khả năng xảy ra
Trung Quốc đã áp thuế 20% đối với đậu nành của Hoa Kỳ kể từ khi Trump công bố mức thuế đối với thế giới vào mùa xuân, khiến giá đậu nành của Hoa Kỳ không còn khả năng cạnh tranh.
Các mức thuế trả đũa này là nhằm đáp trả việc Trump áp thuế nhập khẩu mới đối với hàng hóa Trung Quốc với cáo buộc Bắc Kinh không ngăn chặn được dòng chảy hóa chất được sử dụng để sản xuất fentanyl cũng như mức thuế “Ngày giải phóng” trên toàn quốc của Trump , vốn đã được giảm xuống mức cơ bản là 10%.
Giới quan sát cho rằng Trung Quốc có thể giảm thuế đối với hàng nông sản Mỹ nếu Nhà Trắng rút lại quyết định áp thuế liên quan đến fentanyl. Tuy nhiên, điều đó vẫn chưa xảy ra.
Tòa Bạch Ốc “đã không ưu tiên fentanyl” kể từ mùa xuân năm nay, theo Sun Yun, giám đốc chương trình Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Stimson có trụ sở tại Washington. Bà cho biết Vương Hiểu Hồng, Bộ trưởng Công an Trung Quốc, đã đến Geneva vào tháng 5 nhưng không gặp được đối tác nào từ Hoa Kỳ để đàm phán.
Gabriel Wildau, giám đốc điều hành của công ty tư vấn Teneo, cho biết thỏa thuận về đậu nành là “mục tiêu dễ đạt được nhất” đối với cả hai chính phủ.
“Trung Quốc cần đậu nành, và Mỹ có đậu nành để bán. Về cơ bản, Trung Quốc không mất gì khi chuyển sang đậu nành Mỹ và rời xa Brazil và Argentina”, Wildau nói. “Nếu Washington và Bắc Kinh không thể đạt được thỏa thuận về đậu nành, thì họ cũng chẳng có mấy hy vọng đạt được thỏa thuận về những vấn đề gai góc hơn như kiểm soát xuất khẩu.”
Argentina hiện là một vấn đề nhức nhối đối với nông dân Mỹ, bởi vì vào ngày 24 tháng 9, Bắc Kinh đã tận dụng ưu đãi thuế của Argentina và đặt mua gần 2 triệu tấn đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành của Argentina. Ưu đãi thuế này được đưa ra sau khi Mỹ tuyên bố sẽ cung cấp gói hỗ trợ 20 tỷ đô la để giúp ổn định nền kinh tế của quốc gia Mỹ Latinh này.
“Tình hình đó khiến nhiều nông dân tức giận,” Ragland nói. “Và mặc dù tôi không nghĩ mục đích cụ thể chỉ là cho một khoản tiền lớn, nhưng là cho Argentina 20 tỷ đô la để họ có thể xuất khẩu đậu nành sang Trung Quốc. Đó là kết quả. Và hậu quả của nó trông thật sự tồi tệ.”
Nông dân thích thương mại hơn viện trợ
Chính phủ có thể cần hỗ trợ để giúp nông dân vượt qua năm nay nếu họ không thể bán sang Trung Quốc, nhưng nông dân cho biết họ muốn bán nông sản của mình trên thị trường.
“Tất cả nông dân đều tự hào về những gì họ làm và họ không thích được bố thí. Chúng tôi thà tự tay làm ra sản phẩm còn hơn là được ai đó đưa tận tay”, nông dân Robb Ewoldt ở Iowa nói.
Trong khi đó, những người nông dân như Ryan Mackenthun, nông dân thế hệ thứ năm ở miền nam trung bộ Minnesota, cho biết họ sẽ làm mọi thứ có thể để tồn tại.
Mackenthun cho biết: “Chắc chắn là phải thắt lưng buộc bụng, xem xét các yếu tố đầu vào, xem xét các khoản đầu tư trước đây vào phân bón và xem liệu tôi có thể kéo dài thêm một hoặc hai năm nữa để giảm chi phí nhưng vẫn duy trì dự báo năng suất như cũ, vận hành thiết bị lâu hơn hay không”.
Ny (Theo CBS News & AP)
