(AP) — Theo đánh giá của các cựu công tố viên liên bang, yêu cầu mới đây từ Bộ Tư pháp Mỹ nhằm công bố bản ghi các phiên bồi thẩm đoàn trong quá trình truy tố Jeffrey Epstein và bạn gái cũ của ông ta khó có khả năng mang lại những tiết lộ đáng kể như công chúng mong đợi về tội ác tình dục của nhà tài chính này.
Luật sư Sarah Krissoff, từng là trợ lý biện lý liên bang tại Manhattan từ năm 2008 đến 2021, gọi động thái này trong vụ án Epstein và nữ xã hội thượng lưu người Anh đang bị giam giữ — Ghislaine Maxwell — là “một màn đánh lạc hướng.”
“Đây chỉ là nỗ lực của tổng thống nhằm tỏ ra như thể ông ấy đang hành động, nhưng thực chất chẳng có gì đáng kể,” bà Krissoff nói trong cuộc phỏng vấn cuối tuần với hãng AP.
Thứ Sáu vừa qua, Thứ trưởng Tư pháp Todd Blanche đã yêu cầu tòa án giải mật bản ghi các phiên bồi thẩm đoàn dẫn đến các cáo trạng đối với Epstein và Maxwell, với lý do “sự minh bạch với người dân Mỹ là tối quan trọng đối với chính quyền này.”
Yêu cầu được đưa ra trong bối cảnh chính quyền tìm cách xoa dịu làn sóng phản đối sau khi tuyên bố sẽ không công bố thêm các tài liệu liên quan đến cuộc điều tra Epstein — trái ngược với cam kết trước đó.
Epstein đã chết, Maxwell đang thụ án 20 năm
Jeffrey Epstein đã treo cổ tự sát trong nhà tù liên bang hồi tháng 8 năm 2019 ở tuổi 66 — chỉ một tháng sau khi bị bắt với cáo buộc buôn người vì mục đích tình dục. Trong khi đó, Ghislaine Maxwell, 63 tuổi, hiện đang thi hành bản án 20 năm tù giam sau khi bị kết án hồi tháng 12/2021 vì tội dụ dỗ các bé gái để Epstein lạm dụng tình dục.
Theo bà Krissoff và ông Joshua Naftalis — người từng là công tố viên liên bang tại Manhattan trong 11 năm trước khi chuyển sang lĩnh vực tư — các phiên trình bày trước bồi thẩm đoàn liên bang thường rất ngắn gọn.
Naftalis cho biết các công tố viên chỉ cung cấp thông tin vừa đủ để thuyết phục bồi thẩm đoàn đưa ra cáo trạng: “Nó sẽ không bao gồm toàn bộ những gì FBI hay điều tra viên đã phát hiện về Maxwell và Epstein.”
“Công chúng muốn thấy toàn bộ hồ sơ, nhưng đó không phải là bản ghi này,” ông nói, ước tính bản ghi có thể chỉ vài trăm trang. Krissoff còn cho rằng độ dài thực tế có thể chỉ khoảng 60 trang, vì “Sở Công tố Quận phía Nam New York (SDNY) luôn hạn chế tối đa thông tin được đưa vào hồ sơ trình bồi thẩm đoàn.”
“Họ chỉ cung cấp đúng những gì cần thiết để có được cáo trạng. Đó là những gì chúng ta sắp được thấy,” bà nói thêm. “Tôi cho rằng nó sẽ không có gì đặc biệt hấp dẫn… và có thể cũng chẳng có gì mới.”
Bản ghi ngắn, nhân chứng thường là đặc vụ
Cả hai cựu công tố viên đều lưu ý rằng tại Manhattan, nhân chứng trước bồi thẩm đoàn thường là đặc vụ liên bang, người tóm lược lại nội dung các cuộc thẩm vấn với nhân chứng thật sự.
Điều này trái ngược với suy nghĩ phổ biến rằng bồi thẩm đoàn sẽ được nghe lời khai dài dòng từ các nhân chứng có thể ra tòa. Tại SDNY, công tố viên “thường trình bày một cách rất chọn lọc để đạt được kết quả mong muốn,” Krissoff nhận xét.
Bà dự đoán các thẩm phán từng chủ tọa các phiên xử Epstein và Maxwell có thể bác bỏ yêu cầu của Bộ Tư pháp. Đối với Maxwell, vụ án vẫn chưa kết thúc vì đơn kháng cáo hiện đang được Tòa án Tối cao xem xét. Còn đối với Epstein, hồ sơ có liên quan đến vụ của Maxwell và ảnh hưởng đến danh tính của hàng chục nạn nhân chưa từng ra mặt — dù Blanche đã cam kết sẽ giữ kín tên các nạn nhân.
“Đây không phải là vụ án 50 hay 80 năm trước,” Krissoff nói. “Vẫn còn người đang thụ án.”
Án lệ năm 1997 và vấn đề can thiệp từ Washington
Bà lưu ý rằng việc công chúng “quan tâm hay hào hứng” với một vụ án không đủ để thuyết phục tòa cho giải mật, dù một phán quyết năm 1997 của Tòa Phúc thẩm Khu vực số 2 có đề cập đến quyền tự quyết rộng rãi của thẩm phán trong việc công bố hồ sơ bồi thẩm đoàn.
Krissoff còn gọi việc Bộ Tư pháp từ Washington đệ đơn trực tiếp lên SDNY là “kỳ lạ đến không tưởng”, vì văn phòng công tố này từ lâu được xem là độc lập, thậm chí mệnh danh là “Cộng hòa Tự trị SDNY”.
“Việc bộ trưởng và thứ trưởng tư pháp can thiệp vào một vụ án của SDNY là điều chưa từng thấy,” bà nói.
Truyền thống bảo mật và ảnh hưởng chính trị
Cựu công tố viên liên bang Cheryl Bader, hiện giảng dạy luật hình sự tại Đại học Fordham, nhận định các thẩm phán sẽ cần nhiều tuần, thậm chí vài tháng để ra quyết định. “Nhất là trong trường hợp có các nạn nhân vị thành niên bị xâm hại tình dục, thẩm phán sẽ cực kỳ thận trọng trong việc tiết lộ bất cứ điều gì,” bà nói.
Theo Bader, mong muốn chiều lòng công chúng bằng cách cung cấp thêm tài liệu nhằm củng cố các thuyết âm mưu “sẽ không thể vượt qua truyền thống lâu đời về việc bảo vệ tính bảo mật của quá trình bồi thẩm đoàn.”
“Tôi chắc rằng các công tố viên tuyến đầu — những người thực sự hiểu và trân trọng mối quan hệ đặc biệt với bồi thẩm đoàn — không hài lòng với việc Bộ Tư pháp yêu cầu công bố các bản ghi này,” bà nói thêm.
Luật sư Mitchell Epner, cựu công tố viên liên bang hiện hành nghề tư, cho biết các phát ngôn và ảnh hưởng của Trump trong vụ Epstein là “chưa từng có tiền lệ” và “cực kỳ bất thường”, vì ông đang là tổng thống đương nhiệm.
Ông cho rằng việc yêu cầu công bố hồ sơ chỉ hai ngày sau khi trợ lý công tố Maurene Comey — người phụ trách chính trong vụ Epstein và Maxwell — bị sa thải là điều không thể không gây nghi ngờ.
“Nếu các công tố viên liên bang phải lo sợ hậu quả nghề nghiệp vì không tuân theo chương trình nghị sự chính trị hoặc cá nhân của những người có quyền lực, thì hệ thống tư pháp liên bang đã rẽ sang một hướng rất khác so với suốt 30 năm qua mà tôi từng biết,” ông nói.
Cuối cùng, Krissoff chia sẻ rằng không khí bất ổn hiện tại khiến nhiều công chức liên bang — kể cả ngoài ngành tư pháp — cũng cảm thấy hoang mang.
“Điều tôi thường nghe nhất là: đây là một thời kỳ kỳ lạ. Mọi thứ không còn vận hành theo cách mà chúng ta từng quen nữa,” bà nói.
