Burundi – Một vụ thảm sát dã man vừa xảy ra khi 6 người bị cáo buộc là phù thủy đã bị giết, trong đó có 2 người bị thiêu sống, theo lời một quan chức địa phương nói với hãng tin AFP hôm thứ Tư.
Quan chức này cùng với các nhân chứng – tất cả đều yêu cầu giấu tên – cho biết vụ việc xảy ra vào thứ Hai, sau khi một số thành viên của phong trào thanh niên quyền lực thuộc đảng cầm quyền, gọi là Imbonerakure, đưa ra các cáo buộc.
Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức nhân quyền đã xếp Imbonerakure là một lực lượng dân quân bán vũ trang.
“Một nhóm thanh niên Imbonerakure đã ập vào nhà của khoảng 10 người bị nghi là phù thủy, rồi sau đó tấn công họ,” theo lời vị quan chức ở đồi Gasarara, cách thủ phủ kinh tế Bujumbura khoảng 10km về phía đông.
“Sáu người đã thiệt mạng, trong đó có hai người bị thiêu sống. Những người còn lại bị đánh chết bằng gậy hoặc bị ném đá lớn vào đầu đến chết,” vị quan chức cho biết. “Cảnh tượng kinh hoàng, man rợ không thể diễn tả.”
Ngoài ra, ba người khác cũng bị đánh nhưng may mắn được cảnh sát can thiệp kịp thời và cứu sống.
Kể từ thứ Ba, một số đoạn video chưa được xác thực đã lan truyền trên mạng xã hội. Hai nhân chứng xác nhận với AFP rằng một số đoạn là thật và nhóm gây án chính là Imbonerakure.
Nhiều tổ chức nhân quyền, trong đó có Human Rights Watch, từng tố cáo Imbonerakure tra tấn và sát hại hàng chục người, đặc biệt dưới thời cựu Tổng thống Pierre Nkurunziza – người cầm quyền từ năm 2005 đến 2020.
Theo Human Rights Watch: “Các thành viên Imbonerakure – một số có vũ trang – đã bắt giữ, ngược đãi và giết hại những người bị nghi là đối lập, đôi khi còn phối hợp với hoặc được hỗ trợ bởi chính quyền địa phương, cảnh sát hoặc cơ quan tình báo.”
Thống đốc tỉnh Bujumbura, ông Désiré Nsengiyumva, hôm thứ Ba cho biết đã có 12 người bị bắt liên quan đến vụ việc. Ông lên án hành vi “tự xử kiểu đám đông”, cho rằng người dân đã sai lầm khi đổ lỗi cho các nạn nhân trong một loạt cái chết không rõ nguyên nhân gần đây.
Burundi là một quốc gia chủ yếu theo Kitô giáo, nhưng niềm tin vào phù thủy và các tín ngưỡng truyền thống vẫn ăn sâu trong đời sống, đặc biệt ở nông thôn – nơi những cái chết không rõ lý do thường bị quy kết là do phù thủy.
Chỉ mới năm ngoái, Tòa án Tối cao Burundi đã kết án một cựu Thủ tướng tù chung thân với cáo buộc “dùng phù thủy để đe dọa mạng sống tổng thống, gây bất ổn kinh tế và làm giàu bất hợp pháp.”
Niềm tin vào phù thủy vẫn phổ biến ở nhiều cộng đồng nông thôn dọc bờ biển Tây Phi và nhiều nơi khác tại châu Phi.
Hồi đầu năm nay, Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) cho biết có hàng trăm người ở Ghana bị cáo buộc là phù thủy đã phải chịu những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, bao gồm cả án mạng.
Tháng Hai vừa qua, hai người đàn ông ở Zambia cũng bị truy tố vì thực hành phù thủy và mang bùa chú với mục đích gây hại cho Tổng thống nước này.
Tại Angola, nơi có đông người Công giáo, niềm tin vào phù thủy vẫn tồn tại ở một số vùng nông thôn bất chấp sự phản đối gay gắt từ Giáo hội. Năm ngoái, cảnh sát cho biết khoảng 50 người đã tử vong sau khi bị ép uống thuốc thảo dược để chứng minh họ không phải là phù thủy.
Trong chuyến thăm Angola năm 2009, Đức Giáo hoàng Benedict XVI từng kêu gọi người Công giáo từ bỏ phù thủy và mê tín.
ESPARTO, California (AP) — Một vụ nổ tại một cơ sở sản xuất pháo hoa ở Quận Yolo, vùng nông thôn Bắc California, đã gây ra một đám cháy lớn, tạo ra những đám khói đen dày đặc vào không khí và buộc phải sơ tán, các nhà chức trách cho biết. Không có báo cáo ngay lập tức về thương tích.
Vào khoảng 6 giờ chiều thứ Ba, các quan chức cho biết họ đang điều tra nguyên nhân gây ra vụ nổ lớn gần khu vực Esparto và Madison gần Đường Country 23 và Đường Country 86A. Văn phòng Cảnh sát trưởng Quận Yolo xác nhận rằng ngọn lửa xuất phát từ một kho pháo hoa .
Người dân được khuyến cáo tránh xa khu vực này trong nhiều ngày sau vụ nổ đêm Thứ Ba, gây ra một loạt pháo hoa và gây ra một đám cháy lớn dẫn đến các đám cháy cục bộ khác và làm sập tòa nhà gần Esparto. Cộng đồng nông nghiệp này cách Sacramento khoảng 40 dặm (64 km) về phía tây bắc.
Tính đến 8:22 tối, đám cháy ước tính đã lan rộng gần 74 mẫu Anh. Một số con phố đã bị đóng cửa trong khu vực vì đám cháy vẫn tiếp tục bùng phát sau vụ nổ. Tuy nhiên, tiến độ đã bị dừng lại.
Văn phòng Cảnh sát trưởng Quận Yolo cho biết trong một thông cáo báo chí: “Ngọn lửa sẽ mất thời gian để nguội và sau đó, các chuyên gia về chất nổ phải vào hiện trường một cách an toàn để đánh giá và bảo vệ khu vực”.
Văn phòng cảnh sát trưởng cho biết nguyên nhân vụ nổ đang được điều tra.
Sở Lâm nghiệp và Phòng cháy chữa cháy California cho biết tính đến sáng thứ Tư, đám cháy đã được khống chế ở phạm vi gần 80 mẫu Anh (33 ha) sau khi thiêu rụi các cánh đồng nông nghiệp xung quanh.
“Chúng tôi tin rằng địa điểm này thuộc sở hữu của một người có giấy phép pháo hoa đang hoạt động”, Phó Cảnh sát trưởng Phòng cháy chữa cháy Tiểu bang Kara Garrett nói với KXTV tại Sacramento. Bà nói thêm: “Loại sự cố này rất hiếm khi xảy ra, vì các cơ sở như thế này không chỉ phải tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt về pháo hoa của California mà còn phải tuân thủ các yêu cầu về lưu trữ thuốc nổ của liên bang”.
Văn phòng Thống đốc Gavin Newsom cho biết họ đang theo dõi những gì đã xảy ra và các nguồn lực trên bộ và trên không của tiểu bang đã được triển khai.
Văn phòng thống đốc cho biết trên trang mạng xã hội X rằng: “Cảnh sát phòng cháy chữa cháy đã cử một đội điều tra vụ đốt phá và đánh bom, và sẵn sàng cung cấp thêm hỗ trợ khi cần thiết”.
( KRON ) — Văn phòng báo chí của Thống đốc California Gavin Newsom đã đưa ra lựa chọn thú vị khi chọn một meme khét tiếng có sự góp mặt của cựu cầu thủ Golden State Warriors để chế giễu Tòa Bạch Ốc của Donald Trump trong một bài đăng trên mạng xã hội vào thứ Ba.
Bài đăng đầy nhiệt huyết sử dụng meme “Nick Young bối rối” có sự góp mặt của Nick Young để đáp trả Tổng thống Trump. Nick Young, cái tên hay hơn đối với người hâm mộ bóng rổ là “Swaggy P”, đã chơi cho Dubs từ năm 2017 đến năm 2018.
Bài đăng được đăng trên X lúc 4 giờ chiều ngày 1 tháng 7 có nội dung “Tòa Bạch Ốc tiếp tục nói dối để che đậy những sai sót của chính mình. Thống đốc đã tăng gần gấp đôi ngân sách chữa cháy của tiểu bang kể từ năm 2019, từ 2 tỷ đô la lên 3,8 tỷ đô la”.
Meme “Nick Young bối rối” trở nên phổ biến trên Internet vào năm 2014 và có dấu chấm hỏi xung quanh đầu để làm nổi bật sự bối rối. Young cũng từng chơi cho Washington Wizards và Los Angeles Lakers trong sự nghiệp bóng rổ của mình.
Newsom đã có cuộc tranh cãi gay gắt trong nhiều tuần với Trump về cách California xử lý các nguồn lực quan trọng của lực lượng cứu hỏa và thực thi pháp luật.
Jeannie Maxon, 69 tuổi, đã bị bắt giữ với 93 cáo buộc ngược đãi động vật sau khi lực lượng chức năng phát hiện hơn 100 con mèo bị bỏ lại trong một chiếc xe U-Haul đậu tại bãi đỗ của một nhà hàng Taco Bell ở Santa Nella, miền Nam California, theo thông báo từ Văn phòng Cảnh sát trưởng Quận Merced hôm thứ Hai.
Khi đến hiện trường vào Chủ nhật, cảnh sát quan sát thấy “ít nhất 20 con mèo đang trong tình trạng nguy kịch” qua cửa kính xe. Lực lượng kiểm soát động vật sau đó phát hiện tổng cộng 106 con mèo gầy trơ xương và 28 con đã chết trong chiếc xe không có thức ăn hay nước uống.
Hình ảnh hiện trường cho thấy một số mèo bị ép sát vào kính chắn gió phía trước, số khác bị nhốt trong các thùng giấy bên trong xe. Những con mèo này có độ tuổi từ một tuần tuổi đến 8 năm tuổi và đã được đưa đến Trung tâm Bảo trợ Động vật Quận Merced để chăm sóc. Sau khi được bác sĩ thú y thẩm định sức khỏe, những con mèo còn sống sẽ được đưa ra nhận nuôi.
Maxon, cư dân thành phố Long Beach, hiện đang bị giam tại nhà tù quận Merced. Văn phòng cảnh sát trưởng cho biết cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục và họ sẽ cập nhật thông tin về quá trình nhận nuôi những con mèo này trong thời gian tới.
Cảnh sát cũng đưa ra cảnh báo về nguy hiểm của việc để động vật trong xe ô tô không người trông, đặc biệt trong những ngày hè oi bức.
“Chỉ trong vài phút, nhiệt độ trong xe có thể tăng lên mức cực kỳ nguy hiểm, ngay cả khi đã mở cửa sổ. Khi di chuyển cùng thú cưng, hãy đảm bảo chúng được ở nơi mát mẻ, có bóng râm, nước uống và thức ăn đầy đủ,” thông báo nêu rõ.
Hiện chưa rõ Maxon còn bị tạm giữ hay đã có luật sư đại diện vào thời điểm ngày thứ Ba.
Khi đợt nắng nóng bao trùm phần lớn châu Âu, Tháp Eiffel đã thông báo đóng cửa sớm vào thứ Ba do nhiệt độ tại Pháp dự kiến vượt ngưỡng 100 độ F.
Theo dự báo, nhiệt độ tại Paris có thể lên tới 38,3 độ C (khoảng 101 độ F) vào ngày thứ Ba. Trên trang web chính thức, ban quản lý Tháp Eiffel cho biết địa danh nổi tiếng này sẽ đóng cửa lúc 16 giờ (giờ địa phương). Lượt vào cuối cùng cho khách có vé là 14 giờ 30, và khách không có vé được khuyến cáo hoãn chuyến thăm cho đến sau thứ Năm.
Trang web cũng cảnh báo du khách nên bảo vệ bản thân khỏi ánh nắng mặt trời và uống đủ nước, đồng thời cho biết các đài phun nước gần tiền sảnh của tháp sẽ được mở cho người dân giải nhiệt.
Tình trạng nắng nóng cực đoan cũng ghi nhận ở nhiều quốc gia khác như Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Tại Luân Đôn, ngày khai mạc Wimbledon năm nay là ngày nóng nhất trong lịch sử giải đấu, với nhiệt độ lên tới 93 độ F (khoảng 34 độ C) hôm thứ Hai.
Riêng tại thị trấn El Granado, miền nam Tây Ban Nha, nhiệt độ ngày 28 tháng 6 đã đạt 46 độ C (114,8 độ F) — mức cao kỷ lục trong lịch sử quốc gia này, theo Tổ chức Khí tượng Thế giới của Liên Hợp Quốc (WMO).
“Tất cả mọi người đều đang đối mặt với nguy cơ,” bà Clare Nullis, người phát ngôn của WMO, cảnh báo hôm thứ Ba. “Nếu bạn ra ngoài giữa trưa mà không mang nước, để chạy bộ hay đạp xe, bạn có thể gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí tử vong.”
Tại Scotland, lực lượng chức năng vẫn đang nỗ lực 24/24 để khống chế cháy rừng tại dãy núi Cairngorms ở phía đông đất nước, theo Hiệp hội Kiểm lâm Scotland.
Một khách du lịch cầm ô để che nắng đi bộ tại quảng trường Trocadero cạnh Tháp Eiffel khi đợt nắng nóng đầu hè ập đến Paris, Pháp, ngày 1 tháng 7 năm 2025. Tom Nicholson/Reuters
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres cảnh báo: “Nắng nóng cực đoan giờ đây không còn là hiện tượng bất thường — mà đã trở thành thực trạng thường xuyên. Trái đất ngày càng nóng và nguy hiểm hơn — không một quốc gia nào có thể đứng ngoài.”
Dự báo thời tiết cho biết nhiệt độ sẽ còn tăng cao vào thứ Tư, trước khi có mưa mang lại đôi chút dịu mát cho một số khu vực, theo hãng tin AP.
“Điều đáng lưu ý — và tôi muốn nhấn mạnh là đáng lưu ý chứ không phải chưa từng có — là thời điểm trong năm,” bà Nullis nói. “Mới đầu tháng Bảy, nhưng chúng ta đang chứng kiến những đợt nắng nóng cực đoan mà lẽ ra thường xảy ra muộn hơn.”
Cuộc đối đầu giữa Elon Musk và Tổng thống Donald Trump lại bùng nổ, khi tỷ phú công nghệ dọa thành lập một đảng chính trị mới để phản đối dự luật cắt giảm thuế và tăng chi tiêu khổng lồ của Trump. Đáp trả, Trump ám chỉ Musk có thể bị trừng phạt, thậm chí gợi ý rằng chính phủ nên xem xét “xử lý” ông.
Cuộc tranh cãi này phơi bày sự rạn nứt giữa Tổng thống Cộng hòa và một trong những người từng ủng hộ mạnh mẽ nhất của ông, đồng thời làm dấy lên khả năng Musk – người giàu nhất thế giới – sẽ quay lại sân chơi chính trị cùng hàng tỷ USD của mình.
Musk trở lại chính trường
Musk từng chi ít nhất 250 triệu USD để hỗ trợ Trump tái tranh cử năm 2024 thông qua PAC “America”. Dù tuyên bố vào tháng 5 rằng sẽ “giảm đáng kể” chi tiêu cho chính trị, những phát ngôn gần đây cho thấy Musk đang xem xét lại lập trường đó.
Hôm thứ Hai, Musk liên tục công kích các nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ dự luật tài chính, gọi họ là “ĐẢNG HEO MẬP!!” vì thông qua điều khoản nâng trần nợ thêm 5.000 tỷ USD và mô tả dự luật là “tự sát chính trị” đối với đảng Cộng hòa.
Musk cũng cam kết sẽ hỗ trợ các ứng viên sơ bộ nhằm lật đổ những nghị sĩ ủng hộ dự luật. Khi cựu dân biểu Justin Amash kêu gọi ông ủng hộ dân biểu Thomas Massie (Kentucky), Musk trả lời “Tôi sẽ làm.” Phía Trump hiện đang nhắm vào Massie bằng cách lập một Super PAC để loại ông khỏi Quốc hội.
Sáng thứ Ba, Musk tiếp tục tương tác tích cực với Massie trên mạng xã hội X, gọi ông là “tuyệt vời” khi chia sẻ lại tin tức về sự ủng hộ từ Musk.
Lời qua tiếng lại gay gắt giữa Musk và Trump
Liên minh chính trị giữa Trump và Musk dường như đã tan vỡ từ một tháng trước, khi cả hai công khai công kích nhau. Trump đe dọa sẽ nhắm vào các doanh nghiệp của Musk, còn Musk thì kêu gọi luận tội Trump.
Nguyên nhân chính bắt nguồn từ việc Musk chỉ trích gay gắt dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu, mà ông gọi là “một sự ghê tởm về chính trị.” Cả hai phiên bản dự luật của Hạ viện và Thượng viện đều cắt giảm mạnh các ưu đãi năng lượng xanh thời Biden, ảnh hưởng trực tiếp đến Tesla – công ty xe điện lớn nhất nước Mỹ do Musk điều hành.
Trump đăng trên mạng xã hội rằng Musk luôn biết ông phản đối “mệnh lệnh xe điện” và cho rằng nếu không có trợ cấp, Musk “chắc đã phải đóng cửa và quay về Nam Phi.” Ông viết thêm: “Có lẽ chúng ta nên để DOGE xem xét kỹ vụ này? SẼ TIẾT KIỆM RẤT NHIỀU TIỀN!”
Tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Ba, khi được hỏi liệu có xem xét trục xuất Musk không, Trump trả lời: “Tôi không biết, nhưng chúng ta sẽ phải xem xét.” Ông nói thêm: “Có thể DOGE sẽ phải quay lại và nuốt chửng Elon.”
DOGE ở đây ám chỉ Văn phòng Hiệu quả Chính phủ (Department Of Government Efficiency) – cơ quan từng được Musk điều hành dưới thời Trump để cắt giảm mạnh chi tiêu liên bang.
Một đảng chính trị mới?
Musk nhiều lần bày tỏ quan điểm cần có một đảng chính trị mới đại diện cho “80% người dân ở giữa” – những người mà ông cho là không được hai đảng lớn hiện tại đại diện.
Tối thứ Hai, Musk nhắc lại kết quả một cuộc thăm dò không chính thức trên nền tảng X do ông tổ chức, đặt câu hỏi liệu nước Mỹ có cần một đảng mới “thật sự đại diện cho số đông im lặng hay không?”
Chiều cùng ngày, ông tuyên bố nếu “dự luật chi tiêu điên rồ này được thông qua,” thì đảng “America Party” sẽ được thành lập. “Nước Mỹ cần một lựa chọn thay thế cho đảng Dân chủ – Cộng hòa để người dân thực sự có tiếng nói,” Musk viết.
Việc thành lập một đảng chính trị mới trên toàn quốc từng được thử trước đây nhưng không mấy thành công. Tuy vậy, chỉ riêng sự hậu thuẫn tài chính từ Musk – dù không thành lập đảng – cũng có thể tác động mạnh đến các cuộc bầu cử sắp tới, nếu ông quyết định hỗ trợ các ứng viên trực tiếp hoặc thông qua PAC của mình.
(AP) — Chính quyền Mỹ vừa quyết định tạm ngừng chuyển một số lô vũ khí đã cam kết cho Ukraine, do lo ngại kho dự trữ quốc phòng của Mỹ đã xuống mức quá thấp, theo các quan chức cho biết hôm thứ Ba. Đây là một đòn giáng vào Ukraine trong bối cảnh nước này đang phải đối phó với các đợt không kích ngày càng dữ dội từ Nga.
Một số loại vũ khí này trước đó đã được chính quyền Tổng thống Biden hứa viện trợ cho Ukraine nhằm củng cố năng lực phòng thủ trong cuộc chiến kéo dài hơn ba năm. Tuy nhiên, việc tạm dừng chuyển giao phản ánh ưu tiên mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump, sau khi các quan chức Ngũ Giác Đài tiến hành rà soát kho vũ khí hiện tại và bày tỏ quan ngại.
“Quyết định này được đưa ra để đặt lợi ích nước Mỹ lên hàng đầu, sau khi rà soát lại các chương trình hỗ trợ quân sự và an ninh của chúng ta trên toàn cầu,” phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Anna Kelly tuyên bố. “Sức mạnh của quân đội Hoa Kỳ vẫn không thể nghi ngờ — hãy hỏi Iran là rõ.”
(Tuyên bố trên ám chỉ đến việc ông Trump mới đây ra lệnh không kích các cơ sở hạt nhân tại Iran.)
Một quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ rằng cuộc rà soát của Ngũ Giác Đài cho thấy kho dự trữ của một số loại vũ khí đã chạm mức thấp, nên các lô hàng đang chờ xuất đi sẽ bị hoãn lại. Tuy nhiên, Ngũ Giác Đài không công bố cụ thể những loại vũ khí nào bị tạm giữ.
“Quân đội Mỹ chưa bao giờ sẵn sàng và mạnh mẽ như hiện nay,” phát ngôn viên Sean Parnell khẳng định, đồng thời nói thêm rằng gói cắt giảm thuế và chi tiêu lớn đang được Quốc hội thảo luận sẽ “hiện đại hóa hệ thống vũ khí và quốc phòng để đối phó với các mối đe dọa thế kỷ 21 trong nhiều thế hệ tới.”
Việc Mỹ tạm ngừng viện trợ một số loại vũ khí là cú sốc đối với Ukraine, trong lúc Nga vừa mở các đợt không kích quy mô lớn nhất kể từ đầu chiến tranh, làm tiêu tan hy vọng nối lại đàm phán hòa bình mà ông Trump đang thúc đẩy. Các cuộc đàm phán giữa hai bên hiện gần như rơi vào bế tắc.
Quyết định dừng viện trợ được Politico đưa tin đầu tiên.
Tính đến nay, Mỹ đã viện trợ hơn 66 tỷ USD vũ khí và hỗ trợ quân sự cho Ukraine kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022.
Trong suốt cuộc chiến, Mỹ liên tục kêu gọi các đồng minh cung cấp hệ thống phòng không cho Ukraine, nhưng nhiều nước — đặc biệt là ở Đông Âu — tỏ ra do dự vì họ cũng cảm thấy bị đe dọa bởi Nga.
Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách chính sách, Elbridge Colby, cho biết các quan chức vẫn đang “trình lên Tổng thống các lựa chọn viện trợ quân sự mạnh mẽ, phù hợp với mục tiêu kết thúc cuộc chiến bi thảm này.”
“Đồng thời, Bộ Quốc phòng đang đánh giá và điều chỉnh cách tiếp cận để đạt được mục tiêu này mà vẫn bảo đảm sẵn sàng chiến đấu cho các ưu tiên phòng thủ của chính quyền,” ông nói.
Tổng thống Trump tuần trước đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO và để ngỏ khả năng viện trợ thêm hệ thống phòng không Patriot. “Họ thực sự rất cần Patriot,” Trump nói. “Chúng tôi sẽ xem xét khả năng cung cấp. Chúng tôi cũng đang cần dùng ở Israel. Chúng rất hiệu quả — hiệu quả 100%, thật khó tin. Họ muốn Patriot hơn bất kỳ thứ gì khác.”
Chính quyền Trump thay đổi cách tiếp cận viện trợ quân sự cho Ukraine
Những phát biểu này cho thấy tư duy về viện trợ Ukraine trong chính quyền Trump đang có sự thay đổi rõ rệt trong thời gian gần đây.
Trong phiên điều trần trước Quốc hội vào tháng 6, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết ông đã nhanh chóng cắt bỏ các chương trình lãng phí và chuyển nguồn lực cho các ưu tiên hàng đầu của ông Trump.
Hegseth khẳng định một thỏa thuận hòa bình đàm phán giữa Nga và Ukraine – điều mà ông Trump cổ vũ suốt nhiều tháng qua – sẽ giúp Mỹ thể hiện sức mạnh, dù rằng Nga là bên gây chiến. Ông cũng nhấn mạnh rằng ngân sách quốc phòng phản ánh “thực tế rằng châu Âu cần tự đảm đương nhiều hơn cho an ninh của chính mình, và Tổng thống Trump xứng đáng được ghi nhận về điều đó.”
Hegseth cho biết một số khoản viện trợ an ninh cho Ukraine vẫn đang được xử lý, nhưng không tiết lộ chi tiết, và khẳng định quy mô viện trợ sẽ bị cắt giảm.
“Chính quyền này có quan điểm rất khác về cuộc xung đột,” ông nói. “Chúng tôi tin rằng một giải pháp hòa bình thông qua đàm phán là điều tốt nhất cho cả hai bên và cho lợi ích quốc gia của Mỹ.”
Thay đổi này diễn ra sau khi Hegseth không tham dự cuộc họp tháng trước của Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine – một cơ chế do Mỹ thành lập ba năm trước để điều phối viện trợ quân sự. Đây là lần đầu tiên Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ vắng mặt trong cuộc họp nhóm này.
Người tiền nhiệm của Hegseth, ông Lloyd Austin, từng chủ trì nhóm này và tham dự họp hàng tháng cùng Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân. Hegseth không chỉ rút khỏi vai trò lãnh đạo mà còn giao quyền điều phối lại cho Đức và Anh trước khi rút khỏi hoàn toàn.
CALITODAY (01/7/2025): Cuộc khẩu chiến công khai và ồn ào giữa Tổng thống Trump và tỷ phú công nghệ Elon Musk đã bùng phát trở lại trong tuần này vì “dự luật to đẹp” của ông Trump, khi Quốc hội đang nỗ lực thông qua gói chi tiêu khổng lồ này trước ngày 4 tháng 7.
Vào thứ Hai, Musk tuyên bố sẽ ủng hộ các ứng viên sơ bộ chống lại bất kỳ nghị sĩ Cộng hòa nào ủng hộ dự luật của Trump và cam kết quyên góp cho những người như Dân biểu Thomas Massie (R-Ky.), người đã làm chính quyền Trump phật ý.
Đáp lại, Donald Trump đe dọa sẽ cắt các hợp đồng chính phủ dành cho các công ty của Musk và ám chỉ khả năng trục xuất CEO của Tesla, SpaceX, StarLink về lại Nam Phi!
Cả Trump và Musk từng phát tín hiệu rằng họ đã sẵn sàng khép lại mối bất hòa gần một tháng trước. Tuy nhiên, dự luật thuế và chi tiêu mà Musk gọi là “hành động tự sát chính trị đối với Đảng Cộng hòa” lại khiến họ quay lại khẩu chiến trong mấy ngày qua.
“Washington có vẻ đang bối rối trước mối quan hệ lúc lạnh buốt, lúc bốc lửa giữa Trump và Musk. Cứ tưởng họ đã làm hòa hồi tháng trước,” chiến lược gia Cộng hòa Ron Bonjean nói, đồng thời nhận xét rằng những bài đăng của Musk trên mạng xã hội X, nền tảng mà ông sở hữu, “đã khiến nhiều người bất ngờ” vì trước đó Musk dường như đang “muốn chôn vùi hiềm khích.”
Donald Trump hôm thứ Ba 01/7 đã tỏ ra không lo lắng trước khả năng Musk có thể ảnh hưởng đến Đảng Cộng hòa bằng các chỉ trích về dự luật, nhưng ông vẫn nhấn mạnh rằng chính phủ liên bang nên xem xét lại các hợp đồng với các công ty của Musk. Theo một phân tích của Washington Post hồi tháng Hai, Elon Musk và các công ty của ông đã nhận được ít nhất 38 tỷ USD dưới dạng hợp đồng chính phủ, khoản vay, trợ cấp và ưu đãi thuế.
Nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul công kích đàm phán dự luật “to đẹp” sau cuộc bỏ phiếu xuyên đêm.
“Tôi không nghĩ vậy. Tôi nghĩ cái sẽ xảy ra là DOGE sẽ xem xét Musk. Và nếu DOGE xem xét Musk, chúng ta sẽ tiết kiệm được cả đống tiền,” Trump nói trong một chuyến thăm trung tâm giam giữ di dân mới mở tại Florida, đề cập đến Cục Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE). “Tôi nghĩ Elon không nên chơi trò đó với tôi.”, Trump đe dọa.
Đây là sự thay đổi rõ rệt so với thái độ trước đây của Donald Trump, người từng nói rằng ông nghĩ có thể làm lành với Musk sau cuộc tranh cãi nảy lửa tháng trước.
Khi được hỏi vào sáng thứ Ba 01/7 rằng “chuyện gì đã xảy ra với Musk”, Trump đáp: “Không có gì cả.”
“Ông ta đang bực vì bị mất chính sách ưu đãi xe điện, và ông ta đang bực. Rất bực. Nhưng ông ta có thể mất nhiều hơn thế. Tôi nói thật đấy, Elon có thể mất nhiều hơn thế nữa,” Trump nói, ám chỉ rằng Musk tức giận vì điều khoản trong dự luật loại bỏ các khoản giảm thuế cho xe điện – điều đã mang lại lợi ích lớn cho công ty ông.
Tổng thống Trump cũng gợi ý ông sẽ xem xét trục xuất Elon Musk – một công dân Mỹ sinh tại Nam Phi – người từng được ông bổ nhiệm làm lãnh đạo DOGE đến cuối tháng 5.
“Tôi không biết. Có thể phải xem xét lại. Có thể DOGE sẽ phải xử lý Elon. Bạn biết DOGE là gì không? DOGE là con quái vật có thể phải quay lại và ăn thịt Elon đấy. Sẽ tệ lắm nhỉ,” Trump nói.
Tổng thống từng ca ngợi DOGE với những cắt giảm sâu và cải cách mạnh tay trong chính phủ liên bang, bất chấp chỉ trích vì mất việc làm và gián đoạn dịch vụ. Ông cũng từng tặng Musk chìa khóa vàng vào Tòa Bạch Ốc hồi tháng 5 để ghi nhận đóng góp.
Nhưng giờ đây, Musk lập luận rằng dự luật thuế và chi tiêu đầy tham vọng của Trump đang phá hoại nỗ lực tiết kiệm của DOGE.
Khi các thượng nghị sĩ tranh cãi về dự luật trong tuần qua, Musk chỉ trích gói chi tiêu này là “điên rồ hoàn toàn” và là “tự sát chính trị” đối với Đảng Cộng hòa.
Hôm Thứ Hai 30/6, Elon Musk đã kêu gọi thành lập đảng mới để thay thế đảng Cộng hòa nay là đảng MAGA của Trump và bày tỏ lo ngại trước việc dự luật có thể làm tăng trần nợ công.
“Musk là một trường hợp đặc biệt vì ông có đủ tiền để thực sự làm lung lay hệ thống hai đảng,” một cựu quan chức chiến dịch của Trump nhận định.
“Đảng Cộng hòa rõ ràng đang gặp khó khăn trong việc điều hành, Đảng Dân chủ cũng vậy, nhưng hiện giờ tất cả những gì Trump muốn là một dự luật mang tên ông ấy, thứ mà Trump nghĩ là tốt. Nhiều nghị sĩ Cộng hòa biết rõ đó không phải là dự luật tốt, nhưng họ bị thúc đẩy bởi nỗi sợ,” vị này nói. “Chúng ta là quốc gia hai đảng, đơn giản là thế. Musk có thể là người duy nhất đủ sức thay đổi điều đó nhờ khối tài sản của mình, nhưng ông ta sẽ phải tìm được các ứng viên thực sự đặc biệt và đáng tin mới thu hút được cử tri đang mất niềm tin – những người vốn vẫn nghiêng về Trump.”
Phiên bản dự luật tại Thượng viện, được thông qua suýt soát hôm thứ Ba, sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách gần 3,3 nghìn tỷ USD từ năm 2025 đến 2034 – cao hơn khoảng 1 nghìn tỷ USD so với bản dự luật đã được Hạ viện thông qua, theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO).
“Mỗi nghị sĩ đã tranh cử với lời hứa cắt giảm chi tiêu nhưng rồi lại bỏ phiếu cho đợt tăng nợ lớn nhất trong lịch sử nên thấy xấu hổ!” Musk viết trên X.
“Và họ sẽ thất cử vòng sơ bộ vào năm tới, nếu đó là việc cuối cùng tôi làm trên Trái Đất này.”
Musk cam kết hỗ trợ các ứng viên sơ bộ chống lại các nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ dự luật diễn ra sau khi Musk – người giàu nhất thế giới với tài sản 397 tỷ USD (theo Forbes) – từng tuyên bố sẽ giảm chi tiêu chính trị sau khi rót hàng trăm triệu USD vào cuộc bầu cử 2024.
“Ông ấy hoàn toàn có thể trở thành cái gai trong mắt Đảng Cộng hòa nếu tài trợ cho các ứng viên đối đầu. Sẽ gây ra nhiều đau đầu đấy, không nghi ngờ gì,” Bonjean nhận định.
Nhưng Trump “đang nắm phần lớn quân bài,” ông Bonjean nói, chỉ ra lời đe dọa trục xuất và quyền kiểm soát hợp đồng chính phủ mà Trump có thể áp dụng để đối phó với Musk.
“Tôi không nghĩ có ứng viên nào muốn bị người giàu nhất thế giới tung tiền đánh bại mình. Nhưng tôi nghĩ phần lớn nghị sĩ Quốc hội vẫn muốn có được sự ủng hộ của Trump hơn là tiền của Musk,” chiến lược gia GOP Alex Conant nói.
Một nguồn tin từng làm việc trong chính quyền Trump cho rằng tình huống với Musk không quá nghiêm trọng, vì Trump vẫn được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nghị sĩ Cộng hòa GOP.
“Tòa Bạch Ốc không vui vì cuộc khẩu chiến tái diễn, nhưng chẳng ai coi đây là mối đe dọa lớn về chính trị. Nó giống như một đợt bùng phát tạm thời hơn là bước ngoặt nghiêm trọng,” nguồn tin cho biết. “Đây là đảng của Trump. Ý tưởng rằng đảng viên Cộng hòa sẽ quay lưng với ông chỉ vì mâu thuẫn với Elon là điều không thực tế.”
Musk từng chi ít nhất 250 triệu USD của mình qua PAC để hỗ trợ Trump. Khi làm việc tại DOGE, ông có văn phòng trong khuôn viên Tòa Bạch Ốc, từng ngủ lại tại phòng ngủ Lincoln và khoe rằng ông và Trump là “bạn tốt.”
Trump cũng từng công khai bảo vệ Musk khi ông bị chỉ trích vì cắt giảm chi tiêu liên bang và khi xe Tesla bị phá hoại khắp nơi. Trump đã mua một xe Tesla và đưa nhiều xe Tesla đến trước Tòa Bạch Ốc để quảng cáo giúp cho Musk.
Khi được hỏi về cuộc khẩu chiến bùng phát trở lại, Tòa Bạch Ốc khẳng định tổng thống đang tiết kiệm tiền cho người đóng thuế với các chính sách của mình.
“Nhiều tổng thống từng hứa hẹn, nhưng chỉ có Tổng thống Trump là thực sự hành động để làm chính phủ hiệu quả hơn và loại bỏ lãng phí, gian lận và lạm dụng tại Washington – và sứ mệnh đó đang được triển khai toàn diện,” người phát ngôn Tòa Bạch Ốc Harrison Fields nói qua email. “Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, mọi cơ quan và bộ ngành đang thực hiện nhiệm vụ này một cách nhịp nhàng, và nhờ đó đã tiết kiệm hơn 170 tỷ USD cho người dân Mỹ.”
Tính công khai trong cuộc tranh cãi giữa Trump và Musk lần trước – và cả lần này – là điều đặc biệt trong mối quan hệ bạn thành thù của họ.
“Đây không phải hai người giải quyết mâu thuẫn trong âm thầm. Họ sẵn sàng công khai khẩu chiến,” Conant nói.
Ông cũng lưu ý rằng Musk không phải là người đầu tiên được Trump trao quyền rồi lại bị ông quay sang đối đầu, dẫn ví dụ mối quan hệ rạn nứt giữa Trump với Phó tổng thống đầu tiên Mike Pence.
“Ai theo dõi Trump suốt 10 năm qua thì chẳng ngạc nhiên gì khi ông ấy không lùi bước trong cuộc chiến với Elon Musk.” Trump chắc chắn đang nhắm đến việc loại trừ Elon Musk bằng mọi thủ đoạn theo các nhà bình luận cho biết!
Những nội dung được đưa vào siêu dự luật gần 1.000 trang của Thượng viện là gì?
Hôm thứ Ba 01/7, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã nhanh chóng thông qua một gói chính sách lớn nhằm thúc đẩy các ưu tiên về thuế của Tổng thống Trump, được tài trợ bằng cách cắt giảm mạnh mạng lưới an sinh xã hội — bao gồm Medicaid và trợ cấp thực phẩm cho người nghèo. Dự luật cũng cắt giảm các khoản hỗ trợ năng lượng xanh và thay đổi các chương trình vay sinh viên.
Gói luật dài gần 1.000 trang, được công bố vào thứ Sáu, đã trải qua nhiều điều chỉnh rộng lớn kể từ khi những phần đầu tiên của kế hoạch được tiết lộ cách đây vài tuần. Trong vài ngày gần đây, phe Cộng hòa cũng liên tục chỉnh sửa dự luật theo chỉ đạo của Trump.
Dự luật rộng lớn này hiện đang chờ được Hạ viện xem xét, nơi các lãnh đạo hy vọng sẽ thông qua trước thời hạn tự đặt ra là ngày 4 tháng 7.
Những nội dung được giữ lại trong dự luật gồm những gì?
Trọng tâm của dự luật là gia hạn vĩnh viễn các điều khoản trong luật thuế năm 2017 của Trump — được ước tính sẽ khiến ngân sách liên bang mất hàng nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.
Một trong những đề xuất tốn kém nhất là gia hạn việc giảm thuế cá nhân từ luật năm 2017. Dự luật cũng sẽ cố định các mức thuế hiện tại, tăng mức khấu trừ tiêu chuẩn, và tiếp tục loại bỏ miễn giảm cá nhân.
Ngoài ra, dự luật cũng thực hiện một số lời hứa tranh cử của Trump, như:
Khấu trừ thuế cho tiền boa (tips)
Miễn thuế Lương làm thêm (overtime).
Không tính Tiền lãi vay mua ô tô.
Tuy nhiên, các khoản này không được khấu trừ hoàn toàn.
Medicaid
Phiên bản cuối cùng của dự luật áp đặt các điều kiện mới đối với Medicaid — chương trình bảo hiểm y tế liên bang-tiểu bang dành cho hơn 70 triệu người có thu nhập thấp và người khuyết tật.
Các yêu cầu mới:
Từ ngày 31/12/2026, người tham gia phải làm việc hoặc đi học ít nhất 80 giờ/tháng để được giữ bảo hiểm.
Áp dụng cho cả cha mẹ có con trên 14 tuổi và người lớn không có con/khuyết tật.
Tăng tần suất kiểm tra điều kiện tham gia.
Tuy nhiên, hai điều khoản không được chấp thuận bởi chuyên gia lập pháp Thượng viện:
Cắt tài trợ liên bang cho tiểu bang dùng tiền riêng để cung cấp dịch vụ y tế cho người nhập cư không có tình trạng hợp pháp.
Cấm Medicaid chi trả cho các dịch vụ chuyển đổi giới tính.
Ngoài ra:
Việc cắt thuế đối với bệnh viện ở các bang mở rộng Medicaid bị hoãn đến năm 2028.
Người trên ngưỡng nghèo sẽ phải trả chi phí đồng chi trả (copay) cho hầu hết dịch vụ Medicaid, tối đa 5% thu nhập hàng năm.
Cắt giảm hỗ trợ năng lượng xanh.
Các khoản tín dụng thuế cho năng lượng gió và mặt trời trong Đạo luật Giảm Lạm phát 2022 bị cắt giảm mạnh.
Dự luật chỉ cho phép các dự án được nhận ưu đãi thuế nếu bắt đầu phát điện trước năm 2028 — nghiêm ngặt hơn so với đề xuất trước đó.
Chương trình SNAP (trợ cấp thực phẩm)
Lần đầu tiên, một số bang phải chi trả một phần chi phí của SNAP nếu tỷ lệ lỗi trong thanh toán vượt quá 6%.
Bang có tỷ lệ lỗi cao sẽ chịu mức đóng góp từ 5% đến 15%.
Bang có tỷ lệ dưới ngưỡng sẽ không phải chi trả gì.
Việc áp dụng bị hoãn ở các bang có tỷ lệ lỗi cao nhất, như Alaska.
Tiền Vay cho sinh viên.
Dự luật giới hạn khoản vay và hợp nhất thành 2 lựa chọn trả nợ:
Kế hoạch trả nợ tiêu chuẩn mới
Kế hoạch trả nợ dựa trên thu nhập (IDR) bắt đầu năm 2028
Các giới hạn vay:
Vay bậc sau đại học: 20.500 USD/năm
Vay cho y khoa hoặc luật khoa: 50.000 USD/năm
Vay cho phụ huynh (Parent PLUS): 20.000 USD
Ngoài ra:
Hủy bỏ hoãn trả nợ do khó khăn kinh tế hoặc thất nghiệp.
Cho phép phục hồi khoản vay 2 lần (trước đây chỉ 1 lần)
Học bổng Pell
Tăng tài trợ vào năm 2026
Loại trừ sinh viên có học bổng toàn phần
Tạo học bổng Pell cho các chương trình đào tạo nghề ngắn hạn
Trần nợ công
Tăng trần nợ thêm 5.000 tỷ USD
Bộ Tài chính hiện đang sử dụng “biện pháp đặc biệt” từ tháng 1 để tránh vỡ nợ
Tổng nợ công hiện trên 36.000 tỷ USD
Tín dụng thuế cho lựa chọn trường học.
Tạo chương trình tín dụng thuế quốc gia cho cá nhân/doanh nghiệp tài trợ học bổng K-12
Một chiến thắng lớn cho phong trào “trường học lựa chọn” (school choice)
Những nội dung bị loại bỏ:
Thượng nghị sĩ Mike Lee (R-Utah) rút đề xuất bán 1,2 triệu mẫu đất liên bang sau khi không đạt được cam kết rằng đất sẽ chỉ bán cho công dân Mỹ.
Thuế tiêu thụ đặc biệt cho gió và mặt trời.
Đề xuất đánh thuế các dự án dùng linh kiện Trung Quốc bị loại bỏ do vấp phải phản đối từ các nghị sĩ ôn hòa.
Quy định AI ở cấp bang
Bỏ điều khoản cấm các bang tự điều chỉnh AI trong 5 năm.
Ban đầu đề xuất là 10 năm để nhận 500 triệu USD hỗ trợ hạ tầng AI.
5 điểm rút ra khi Thượng viện chuyển Dự luật To, Đẹp của Trump sang Hạ viện
Sau 26 giờ tranh luận căng thẳng, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã thông qua gói luật thuế và chi tiêu đầy tham vọng của Tổng thống Trump vào chiều thứ Ba 01/7, đưa dự luật tiến thêm một bước lớn để đến được bàn làm việc của Trump trước 04/7.
Dự luật hiện được chuyển sang Hạ viện, nơi vẫn còn nhiều nghi vấn liệu các Dân biểu có thể đáp ứng thời hạn ngày 4/7 do chính đảng Cộng hòa đặt ra hay không.
Dự luật này sẽ hợp thức hóa vĩnh viễn nhiều chính sách cắt giảm thuế từ năm 2017 của Trump, loại bỏ một số loại thuế đánh vào tiền tip và tiền làm thêm giờ, đồng thời thực hiện các cắt giảm lớn nhất từ trước đến nay đối với chương trình Medicaid và phúc lợi xã hội dành cho khoảng 70 Triệu dân Mỹ nghèo.
Với việc Thượng viện đã hoàn tất phần việc của mình — ít nhất là tạm thời — dưới đây là 5 điểm rút ra từ dự luật này trước khi được chuyển sang Hạ viện:
1. John Thune giành chiến thắng lập pháp lớn đầu tiên.
Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa – Nam Dakota) cuối cùng đã đạt được chiến thắng lập pháp lớn đầu tiên kể từ khi ông tiếp quản vai trò lãnh đạo phe Cộng hòa, qua đó củng cố vị thế của mình trong đảng và trong mắt Trump, khi các cuộc chiến tiếp theo đang chờ đợi.
Cuộc đàm phán vào phút chót với Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (Cộng hòa – Alaska) đã giúp chốt lại phiếu quan trọng, nhưng quá trình này đã mất nhiều tháng chuẩn bị.
Các Thượng nghị sĩ nói với tờ The Hill rằng thành công của Thune đến từ việc ông phân quyền nhiều hơn cho các chủ tịch ủy ban và các thành viên khác ngay từ đầu nhiệm kỳ.
Ông cũng từng dẫn dắt việc phê chuẩn hầu hết các đề cử nội các của Trump, dù vấp phải sự hoài nghi từ một số thành viên Cộng hòa.
Thượng nghị sĩ Mike Rounds nhận xét: “Ông ấy có sự kiên nhẫn mà ít ai có. Ông không ép ai được, nhưng có thể giúp họ đi đến quyết định — và ông đang làm điều đó.”
Bất chấp một số lời chỉ trích về thời điểm bắt đầu phiên “vote-a-rama” muộn vào sáng thứ Hai, chiến lược của Thune vẫn phát huy hiệu quả.
2. Murkowski giành được nhiều nhượng bộ:
Đây gần như là truyền thống: mỗi khi cần phiếu của Murkowski cho các dự luật quan trọng, bà luôn đảm bảo quyền lợi cho bang Alaska.
Lần này, bà giành được:
Miễn trừ cho bang Alaska khỏi thay đổi trong chương trình hỗ trợ thực phẩm SNAP, giúp bang tiết kiệm hàng trăm triệu USD.
Một quỹ bệnh viện nông thôn trị giá 50 tỷ USD (tăng từ 25 tỷ).
Ưu đãi thuế cho ngư dân và các thuyền trưởng săn cá voi bản địa.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hài lòng. Thượng nghị sĩ Rand Paul chỉ trích rằng “phiếu bầu của bà ấy đã được mua bằng hàng tỷ USD,” làm tăng thêm gánh nặng nợ công.
Murkowski phản pháo: “Tôi có nghĩa vụ với người dân Alaska. Khi ai đó gọi tiền liên bang cấp cho một bang là ‘giải cứu’, tôi thấy điều đó xúc phạm.”
3. Bất đồng với Trump là tự rước họa.
Dự luật này cũng là lời nhắc nhở rằng đối đầu với Trump có thể khiến sự nghiệp chính trị tiêu tan.
Thượng nghị sĩ Thom Tillis (Cộng hòa – Bắc Carolina) tuyên bố không tái tranh cử sau khi chống đối các cắt giảm Medicaid và bị Trump công kích dữ dội trên mạng xã hội.
Tillis từng là một trong những Thượng nghị sĩ dễ tổn thương nhất trong năm bầu cử 2026. Ông cảnh báo rằng đảng Cộng hòa sẽ phải trả giá vì các cắt giảm.
Câu chuyện của Tillis là lời cảnh báo cho các Thượng nghị sĩ khác như Susan Collins hay Rand Paul, những người cũng bỏ phiếu chống.
Trong khi đó, những người như Bill Cassidy và Joni Ernst — dù có nghi ngại với các đề cử trong nội các — vẫn không dám đối đầu công khai.
4. Con đường gập ghềnh ở Hạ viện
Hạ viện sắp phải đối mặt với chặng đường khó khăn không kém.
Ít nhất 6 Dân biểu Cộng hòa tuyên bố sẽ bỏ phiếu chống, gây khó khăn cho Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson — người từng kêu gọi Thượng viện giữ nguyên bản Hạ viện.
Nhưng Thượng viện đã thay đổi nhiều nội dung. Nếu Hạ viện sửa lại, Thượng viện sẽ phải bỏ phiếu lại — điều họ hoàn toàn không muốn sau phiên marathon.
Một nghị sĩ Cộng hòa ôn hòa nói: “Ai cũng than phiền. Có vài điều nhỏ thì người ta khen, nhưng nhìn chung ai cũng ghét bản Thượng viện.”
Johnson chỉ có thể để mất tối đa 3 phiếu Cộng hòa, nếu tất cả các Dân biểu có mặt và phe Dân chủ đồng loạt phản đối.
5. Liệu phe bảo thủ ở Hạ viện có bị ‘qua mặt’?
Trước phiên vote-a-rama, ba Thượng nghị sĩ bảo thủ (Ron Johnson, Rick Scott và Mike Lee) đã phản đối kịch liệt việc thiếu cắt giảm chi tiêu.
Nhưng khi bỏ phiếu, họ không thể đạt được mục tiêu cắt thêm 313 tỷ USD cho Medicaid — và cuối cùng vẫn bỏ phiếu thuận.
Câu hỏi đặt ra: liệu các Dân biểu bảo thủ ở Hạ viện có đi vào vết xe đổ?
Trong quá khứ, phe Freedom Caucus từng phản đối mạnh mẽ rồi lại “quay xe” sau một cuộc gọi từ Trump hoặc một chuyến thăm Tòa Bạch Ốc.
Hôm thứ Ba, Dân biểu Ralph Norman (R-S.C.) khẳng định sẽ bỏ phiếu chống “ở mọi bước.” Dân biểu Chip Roy (R-Texas) cũng tuyên bố có “nhiều vấn đề nghiêm trọng” với dự luật.
Tuy nhiên, chính Roy thừa nhận rằng áp lực từ Trump sẽ là yếu tố lớn khi thời hạn ngày 4/7 đang đến gần:
“Tôi hiểu vì sao họ muốn dự luật này thông qua. Nhưng tôi nghĩ chúng ta còn việc phải làm.”
Phe bảo thủ tại Hạ viện đe dọa “nổi loạn” vì dự luật “Lớn, Đẹp” của Trump!
Một nhóm nhỏ các dân biểu bảo thủ cứng rắn tại Hạ viện đang đe dọa sẽ bỏ phiếu chống lại một bước thủ tục vào thứ Tư cho dự luật hòa giải của Đảng Cộng hòa – hành động có thể khiến Hạ viện đình trệ hoàn toàn và làm trật bánh kế hoạch của lãnh đạo Cộng hòa MAGA nhằm thông qua đạo luật này trước ngày 4 tháng 7.
Dân biểu Andy Harris (Cộng hòa – Tennessee), chủ tịch nhóm Bảo thủ Tự do Hạ viện (House Freedom Caucus), cùng Dân biểu Ralph Norman (Cộng hòa – South Carolina), một thành viên khác trong nhóm, đều tuyên bố hôm thứ Ba rằng họ sẽ bỏ phiếu chống lại quy tắc thủ tục – quy định các điều kiện tranh luận – cho dự luật “siêu khủng” này, do phản đối một số điều khoản trong gói chính sách.
Đảng Cộng hòa chỉ có thể để mất tối đa ba phiếu mà vẫn vượt qua rào cản thủ tục, giả định rằng tất cả các Dân biểu đều có mặt và Đảng Dân chủ đồng loạt bỏ phiếu “không”. Harris cho biết các thành viên khác cũng đang cân nhắc tham gia phản đối quy tắc này.
“Đó chính là lý do vì sao một nhóm chúng tôi sẽ không bỏ phiếu để thông qua dự luật cho đến khi giải quyết được các vấn đề về thâm hụt ngân sách,” Harris nói trên Fox News khi được hỏi về những chỉ trích của Elon Musk với dự luật. “Ông Musk đúng – chúng ta không thể tiếp tục với mức thâm hụt này, ông ấy hiểu tài chính và nợ công. Và tôi tin rằng Freedom Caucus sẽ đi đầu trong việc làm rõ điều đó.”
Harris nói thêm:
“Tôi không nghĩ rằng chúng ta đã có đủ phiếu, giống như Thượng viện ban đầu cũng không đủ cho đến khi có vài nhượng bộ. Tôi tin rằng quy tắc sẽ không được thông qua vào sáng mai Thứ Tư 02/7, và Chủ tịch Hạ viện sẽ phải quyết định làm sao để đưa nó quay lại quy trình của Hạ viện.”
Hôm thứ Hai, Dân biểu Keith Self (Cộng hòa – Texas), cũng là thành viên của Freedom Caucus, đã đề xuất có thể bỏ phiếu chống quy tắc này, nói với báo chí:
“Hãy nhớ rằng chúng ta cũng phải thông qua quy tắc bỏ phiếu, chưa thể chắc chắn là tôi sẽ ủng hộ dự luật trên sàn hay không.”
Một cuộc “nổi loạn sàn” có thể làm tiêu tan hy vọng của lãnh đạo Đảng Cộng hòa trong việc gửi dự luật đến Tổng thống Trump vào thứ Sáu 04/7. Các lãnh đạo dự kiến bắt đầu xem xét dự luật vào lúc 9 giờ sáng thứ Tư 02/7, với phần tranh luận và bỏ phiếu về quy tắc, sau đó là tranh luận cuối và bỏ phiếu thông qua.
Tuy nhiên, nếu phe bảo thủ lật đổ quy tắc này, kế hoạch đó sẽ sụp đổ — điều mà phe cánh hữu hoàn toàn chấp nhận được.
“Tôi tin rằng đến thứ Tư tuần sau chúng ta có thể đạt được thỏa thuận. Chúng ta không thể làm điều đó trong vài ngày tới, nhưng tuần sau thì có thể,” Harris nói hôm thứ Ba.
Lời cảnh báo nổi loạn xuất hiện chỉ vài giờ sau khi Thượng viện, sau một đêm tranh luận và bỏ phiếu kéo dài, đã thông qua dự luật — với lá phiếu quyết định của Phó Tổng thống JD Vance.
Dự luật đã có nhiều thay đổi so với phiên bản của Hạ viện, bao gồm sửa đổi ngôn ngữ về Medicaid, bãi bỏ một số ưu đãi thuế cho năng lượng xanh và cắt giảm thuế.
Các quy tắc thủ tục vốn dĩ là thủ tục suôn sẻ, khi đảng đa số thường đồng thuận “có” và đảng thiểu số phản đối “không”. Nhưng những năm gần đây, phe bảo thủ đã sử dụng quy trình này như công cụ phản đối dự luật hoặc quyết định của lãnh đạo.
Quy tắc dự kiến sẽ vẫn vượt qua Ủy ban Quy tắc Hạ viện dù có hai dân biểu bảo thủ cực đoan — Norman và Chip Roy (Cộng hòa – Texas) — là thành viên ủy ban, vì cần ba phiếu chống từ Đảng Cộng hòa để ngăn quy tắc được đưa ra sàn, với điều kiện phe Dân chủ thống nhất phản đối.
Hiện tại, sau khi dự luật quay trở lại Hạ viện, nhiều dân biểu bảo thủ và trung dung đang chỉ trích nội dung của nó. Phe cánh hữu phản đối việc tăng thâm hụt ngân sách, trong khi các nghị sĩ ôn hòa lo ngại về việc cắt giảm Medicaid.
Phe bảo thủ đặc biệt muốn chỉnh sửa dự luật để sát với phiên bản Hạ viện đã thông qua hồi tháng 5 — điều có vẻ khó xảy ra khi lãnh đạo GOP bác bỏ việc sửa đổi, vì nếu sửa, dự luật sẽ phải quay lại Thượng viện để được phê chuẩn lại.
“Tôi không hài lòng với những gì Thượng viện đã làm với sản phẩm của chúng tôi, nhưng chúng tôi hiểu đây là quá trình, sẽ có đi có lại, và chúng tôi sẽ làm việc để có được sự đồng thuận trong nội bộ,” Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) nói hôm thứ Ba. Khi được hỏi liệu hạn chót thứ Sáu có thực tế không, ông đáp: “Chúng ta sẽ xem chuyện gì xảy ra trong 24 giờ tới.”
Trong lúc này, phe bảo thủ đang chuẩn bị phản đối mạnh mẽ.
“Không ổn chút nào,” Norman nhận xét về dự luật. “Dự luật của chúng tôi đã bị thay đổi hoàn toàn. Từ tín dụng thuế IRA đến thâm hụt ngân sách — tăng thêm 750 tỷ đô la — điều đó là không thể chấp nhận được.”
Harris bổ sung:
“Những thay đổi vào phút chót tại Thượng viện — đúng nghĩa là bản sửa đổi cuối cùng — có thể đã thêm vào khoảng 100 tỷ đô la cho thâm hụt, với các khoản trợ cấp ‘trò lừa năng lượng xanh’. Chúng tôi ủng hộ chương trình nghị sự của Tổng thống, nhưng ông ấy không đề xuất tăng thâm hụt thêm 750 tỷ trong 10 năm tới. Giờ đây, Hạ viện sẽ lên tiếng. Dự luật này sẽ không dễ dàng được thông qua – chúng tôi sẽ phải đàm phán lại với Thượng viện, và đó là cách quá trình lập pháp nên vận hành với một dự luật quy mô như thế.”
Trong khi đó, Tổng thống Trump đang mạnh mẽ kêu gọi các Dân biểu Cộng hòa tại Hạ viện đồng lòng, để ông có thể nhanh chóng ký ban hành gói chính sách chứa đựng nhiều ưu tiên hàng đầu của mình.
“Chúng ta có thể có tất cả ngay lúc này — nhưng chỉ khi GOP Hạ viện ĐOÀN KẾT, bỏ qua những ‘KẺ KHOE MẼ’ thi thoảng xuất hiện (các bạn biết là ai đấy!), và làm điều đúng đắn: gửi dự luật này lên bàn làm việc của tôi. Chúng ta đang đúng tiến độ — Hãy tiếp tục, hoàn tất trước khi các bạn và gia đình đi nghỉ lễ 4/7. Người dân Mỹ cần và xứng đáng có điều đó. Họ đã gửi chúng ta đến đây để HOÀN THÀNH CÔNG VIỆC!” — Trump viết trên Truth Social hôm thứ Ba.
