Tỷ phú đầu tư kiêm nhà từ thiện Bill Gates hôm thứ Ba đã kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới tập trung vào việc thích ứng với thời tiết cực đoan và cải thiện sức khỏe cộng đồng, thay vì chỉ chăm chú vào mục tiêu giảm nhiệt độ toàn cầu, trong bối cảnh Hội nghị Khí hậu COP30 sắp diễn ra tại Brazil.
COP30 sẽ được tổ chức từ ngày 10 đến 21 tháng 11 tại thành phố cảng Belem, thuộc vùng hạ lưu Amazon của Brazil. Tại đây, các quốc gia sẽ trình bày cam kết khí hậu quốc gia được cập nhật và đánh giá tiến độ về năng lượng tái tạo đã thống nhất trong các hội nghị trước.
Mục tiêu nhiệt độ không còn là thước đo duy nhất
Gates viết trên blog cá nhân rằng, trong thập kỷ qua, thế giới đã nỗ lực hướng tới các mục tiêu của Hiệp định Paris, vốn nhằm hạn chế mức tăng nhiệt toàn cầu dưới 2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp vào giữa thế kỷ này — một mục tiêu vẫn còn “rất xa vời.”
Ông cho rằng biến đổi khí hậu là vấn đề nghiêm trọng nhưng không đến mức “hủy diệt nền văn minh.” Theo Gates, thay vì chỉ coi nhiệt độ là thước đo tiến bộ, nhân loại nên xây dựng khả năng chống chịu khí hậu thông qua việc tăng cường sức khỏe và thịnh vượng.
Ông kêu gọi chuyển trọng tâm sang cải thiện phúc lợi con người, đặc biệt ở các khu vực dễ bị tổn thương, bằng cách đầu tư vào năng lượng tiếp cận được, chăm sóc y tế, và nông nghiệp bền vững.
Đầu tư thông minh, hiệu quả và công bằng
Gates — người đã đầu tư hàng tỷ USD vào sáng tạo công nghệ sạch thông qua mạng lưới Breakthrough Energy — kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các nhà tài trợ đánh giá lại hiệu quả của nguồn viện trợ khí hậu.
Ông đề nghị sử dụng dữ liệu để tối đa hóa tác động, đồng thời khuyến khích giới đầu tư hỗ trợ các công ty phát triển công nghệ sạch có ảnh hưởng lớn, giúp họ nhanh chóng giảm chi phí sản xuất và mở rộng quy mô.
Tính mạng con người đã được bảo vệ tốt hơn
Theo Gates, số ca tử vong trực tiếp do thiên tai đã giảm 90% trong thế kỷ qua, hiện chỉ còn 40.000–50.000 người mỗi năm, nhờ hệ thống cảnh báo sớm và cơ sở hạ tầng kiên cố hơn.
Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cùng Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) tuần trước cũng kêu gọi các quốc gia triển khai hệ thống cảnh báo thiên tai toàn cầu, nhằm bảo vệ người dân trước các hiện tượng thời tiết cực đoan.
WMO cho biết trong 50 năm qua, các thảm họa liên quan đến thời tiết, nước và khí hậu đã cướp đi sinh mạng của hơn 2 triệu người, trong đó 90% nạn nhân sống ở các quốc gia đang phát triển.
Chính quyền Trump đang lên kế hoạch cải tổ sâu rộng Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) giữa lúc nảy sinh bất mãn vì số vụ bắt giữ di dân thấp hơn kỳ vọng, theo bốn nguồn tin am hiểu nội bộ cho biết.
Đầu năm nay, Tòa Bạch Ốc đặt mục tiêu 3.000 vụ bắt giữ mỗi ngày — một con số đầy tham vọng đối với một cơ quan vốn đã thiếu hụt nhân lực và ngân sách trong nhiều năm. Dù đã tăng cường hoạt động, ICE vẫn chưa đạt được mục tiêu này, khiến căng thẳng giữa cơ quan và Tòa Bạch Ốc ngày càng gia tăng.
Theo các nguồn tin, kế hoạch đang được xúc tiến nhằm điều chuyển ít nhất 12 giám đốc văn phòng ICE trên toàn quốc mà giới chức cấp cao đánh giá là “thiếu hiệu quả.” ICE hiện có 25 văn phòng khu vực.
“Hiện chúng tôi chưa có thay đổi nhân sự nào để công bố, nhưng chính quyền Trump vẫn kiên định mục tiêu đạt kết quả cụ thể và trục xuất các di dân phạm tội bạo lực khỏi Hoa Kỳ,” phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa (DHS) Tricia McLaughlin cho biết.
Kể từ khi Tổng thống Donald Trump ban hành mệnh lệnh trục xuất hàng loạt sau khi nhậm chức hồi tháng Giêng, ICE liên tục đối mặt với chỉ trích từ cả ba phía — giới chức trong chính quyền cho rằng họ “chưa làm đủ,” các nhà lập pháp và tổ chức nhân quyền nói họ “làm quá mức,” và một bộ phận công chúng phẫn nộ thậm chí tìm cách cản trở các hoạt động cưỡng chế di trú.
Để tăng cường các vụ bắt giữ, Bộ An ninh Nội địa đã huy động hơn 1.500 nhân viên Tuần tra Biên giới (Border Patrol) hoạt động sâu trong nội địa Hoa Kỳ, dẫn đến nhiều va chạm căng thẳng với người biểu tình và trở thành tâm điểm của các chiến dịch trấn áp gây tranh cãi nhất của chính quyền.
Một phần kế hoạch đang được thảo luận bao gồm thay thế các lãnh đạo ICE tại một số khu vực bằng các quan chức Tuần tra Biên giới, dù chưa có quyết định cuối cùng.
Giới chức đứng đầu trong chiến dịch trấn áp di trú tại các thành phố do đảng Dân chủ lãnh đạo là Gregory Bovino, trưởng khu tuần tra El Centro. Bovino hiện chỉ huy các hoạt động tại Chicago, nơi từng xảy ra đụng độ dữ dội giữa lực lượng liên bang và người biểu tình gần trung tâm giam giữ ICE ở Broadview, Illinois.
Bộ An ninh Nội địa và Tòa Bạch Ốc công khai ca ngợi vai trò của Bovino và lực lượng Tuần tra Biên giới, xem họ là trụ cột trong chiến dịch “siết di trú” của chính quyền.
Tuy nhiên, dù ICE và Cơ quan Hải quan – Biên phòng (CBP) đều thuộc DHS và cùng tham gia thực thi luật di trú, hai cơ quan này có chức năng khác biệt, khiến nhiều chuyên gia lo ngại việc thay thế lãnh đạo ICE bằng quan chức Tuần tra Biên giới có thể làm xói mòn ranh giới nhiệm vụ và tính độc lập trong hệ thống thực thi di trú liên bang.
Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai đã ký một thỏa thuận hợp tác với Nhật Bản nhằm tăng cường phối hợp trong khai thác và chế biến các khoáng sản chiến lược, bao gồm đất hiếm, nhấn mạnh một trong những ưu tiên hàng đầu của chuyến công du châu Á lần này.
Tại Tokyo, Trump cùng Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã đặt bút ký văn kiện nêu rõ hai nước sẽ “tăng cường nỗ lực hợp tác” để đẩy nhanh quá trình chế biến các loại khoáng sản quan trọng.
Theo nội dung thỏa thuận, Hoa Kỳ và Nhật Bản sẽ cung cấp hỗ trợ tài chính cho các dự án khai thác trong vòng sáu tháng tới. Những khoáng sản này đóng vai trò thiết yếu trong ngành điện tử và nhiều sản phẩm tiêu dùng hằng ngày.
Hai nhà lãnh đạo cũng ký một tuyên bố chung cam kết hợp tác hướng tới “một kỷ nguyên vàng mới của liên minh Mỹ–Nhật.”
Thỏa thuận với Nhật Bản được ký chỉ hai ngày sau khi Mỹ đạt được các thỏa thuận tương tự với Thái Lan, Campuchia và Malaysia, tập trung vào việc hợp tác trong chế biến và xuất khẩu khoáng sản chiến lược.
Vấn đề tiếp cận các nguồn khoáng sản này trở nên nóng bỏng sau khi Trung Quốc tuyên bố siết chặt kiểm soát xuất khẩu hồi đầu tháng 10. Giới quan sát dự đoán đây sẽ là một trong những chủ đề chính khi Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào cuối tuần này.
Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai đã gặp các gia đình của những công dân Nhật Bản bị Bắc Hàn bắt cóc trong thập niên 1970–1980, giữa lúc dấy lên đồn đoán về khả năng ông sẽ hội kiến với lãnh tụ Kim Jong Un.
Tại Tokyo, Trump cùng Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi chụp ảnh và trò chuyện với các gia đình, trong đó nhiều người cầm theo hình ảnh thân nhân mất tích.
“Hoa Kỳ hoàn toàn sát cánh cùng họ,” Trump nói, đồng thời nhấn mạnh rằng đây là vấn đề mà bà Takaichi đặc biệt quan tâm.
Chính phủ Nhật cho biết ít nhất 17 công dân nước này đã bị Bắc Hàn bắt cóc trong giai đoạn 1970–1980; 5 người trong số đó được hồi hương vào năm 2002.
Chuyến công du châu Á lần này của Trump làm dấy lên câu hỏi liệu ông có gặp Kim Jong Un hay không. Tổng thống để ngỏ khả năng đó, dù các quan chức Tòa Bạch Ốc khẳng định chưa có kế hoạch chính thức nào trước khi ông trở về Mỹ vào thứ Năm.
“Tôi sẵn sàng. Nếu muốn, cứ thông tin ra ngoài rằng tôi cởi mở với điều đó,” Trump nói khi bay sang Malaysia hôm thứ Bảy.
Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã gặp Kim hai lần, trong đó có cuộc gặp lịch sử năm 2019 khi ông trở thành tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên đặt chân vào Khu Phi Quân Sự (DMZ) giữa hai miền Triều Tiên. Ông thường xuyên nhắc đến mối “quan hệ tuyệt vời” của mình với nhà lãnh đạo Bắc Hàn.
CALITODAY (27/10/2025): Các chiến lược gia và chuyên gia thăm dò dư luận của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều đồng ý rằng việc chính phủ đóng cửa – sẽ bước sang ngày thứ 30 trong tuần này – đang trở thành gánh nặng chính trị cho cả hai bên. Điều đó có thể khiến các lãnh đạo Quốc hội sớm phải tìm cách thoát khỏi bế tắc hiện nay.
Đảng Cộng hòa đã thông qua một nghị quyết tiếp tục chi tiêu (continuing resolution) “sạch” và có thể lập luận rằng Đảng Dân chủ đã gây ra tình trạng đóng cửa khi bỏ phiếu chống lại loại dự luật cấp ngân sách tương tự mà họ từng thông qua tới 13 lần khi còn nắm quyền Tòa Bạch Ốc và Thượng viện dưới thời Tổng thống Biden.
Tuy nhiên, Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune (Cộng hòa – Nam Dakota) và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) vẫn lo ngại rằng đảng Cộng hòa – với tư cách là đảng đang cầm quyền tại Washington – sẽ bị chỉ trích nặng nề hơn, bởi “đảng nắm quyền” luôn bị quy trách nhiệm cho mọi điều xảy ra dưới nhiệm kỳ của mình.
“Điều chúng ta đang chứng kiến chủ yếu là sự chán ghét với toàn bộ hệ thống — và cả hai phe đều bị dân chúng oán trách,” — Whit Ayres, nhà thăm dò dư luận hàng đầu của Đảng Cộng hòa, nhận xét.
“Phần lớn người Mỹ không thể hiểu nổi vì sao chính phủ liên bang lại không thể hoạt động đủ hiệu quả để thông qua ngân sách và duy trì hoạt động.”
Ông nói rằng phe Dân chủ đang nắm “thế yếu” khi yêu cầu gia hạn vĩnh viễn các khoản trợ cấp y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả Phải chăng (ACA) và phục hồi gần 1 nghìn tỷ USD bị cắt trong chương trình Medicaid, bởi họ đang ở thế thiểu số tại cả Thượng viện lẫn Hạ viện.
“Đảng Dân chủ không kiểm soát bất kỳ viện nào của Quốc hội hay Tòa Bạch Ốc, nên thật khó hiểu tại sao việc đóng cửa chính phủ lại có thể buộc phe đa số – vốn kiểm soát cả ba – phải làm điều họ không muốn,” Ayres nói.
Tác động chính trị phức tạp
Các chiến lược gia Dân chủ thừa nhận rằng cục diện chính trị của cuộc khủng hoảng này rất phức tạp, và việc kéo dài đối đầu có thể phản tác dụng nếu công chúng coi họ là bên cứng rắn, không chịu thỏa hiệp.
Các cuộc thăm dò cho thấy nhiều người Mỹ đổ lỗi cho Đảng Cộng hòa hơn, nhưng lợi thế ban đầu của Đảng Dân chủ đang dần suy yếu.
Một khảo sát của Reuters/Ipsos với 4.385 người trưởng thành ở Mỹ công bố tuần trước cho thấy:
50% cho rằng Đảng Cộng hòa chịu trách nhiệm nhiều hơn,
43% đổ lỗi cho Đảng Dân chủ,
Trong số cử tri độc lập, 51% trách Đảng Cộng hòa, 34% trách Đảng Dân chủ.
Cả hai đảng đều bị tổn hại trong cuộc đối đầu cay đắng tại Washington. Một khảo sát của Gallup trong hai tuần đầu tháng 10 cho thấy tỷ lệ tín nhiệm Quốc hội giảm từ 26% xuống chỉ còn 15% – mức cực kỳ thấp.
Phe Dân chủ vẫn có lợi thế — nhưng đang giảm dần.
Các chiến lược gia Dân chủ nói rằng họ có “lợi thế tự nhiên” vì đảng này được xem là phe ủng hộ chính phủ, nhưng càng kéo dài thì lợi thế càng mất dần.
“Chúng ta vẫn có lợi thế, nhưng không còn mạnh như ban đầu,” — Celinda Lake, nhà thăm dò của Đảng Dân chủ, cho biết.
Bà nói phe Dân chủ cần truyền tải thông điệp rõ ràng hơn rằng họ đang chiến đấu để bảo vệ chăm sóc sức khỏe cho người dân Mỹ, dù các nhà lập pháp Dân chủ liên tục nhấn mạnh điều đó tại Quốc hội.
“Hiện tại, công chúng chỉ thấy cả hai bên đều không làm được gì, khiến họ chán nản. Chúng ta chưa thực sự ‘gắn khuôn mặt con người’ cho cuộc chiến này – chưa cho thấy cụ thể chúng ta đang bảo vệ ai. Lẽ ra chúng ta nên mời những người sắp mất bảo hiểm y tế ra làm chứng,” bà nói.
Câu hỏi cho lãnh đạo Dân chủ
Tình hình này đặt ra câu hỏi lớn cho Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer và Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries: Liệu họ có nên nới lỏng lập trường cứng rắn và chấp nhận một dự luật chi tiêu “sạch” mà không kèm điều khoản gia hạn trợ cấp y tế hay không.
Khảo sát mới cho thấy các lãnh đạo Dân chủ đã tăng mức ủng hộ trong chính cử tri đảng mình kể từ khi chính phủ đóng cửa.
Theo Quinnipiac (16–20/10), 58% cử tri Dân chủ hiện hài lòng với cách cácDân Biểu Dân chủ làm việc – tăng mạnh so với 39% vào tháng 7. Tuy nhiên, chỉ 26% cử tri toàn quốc hài lòng với hiệu quả làm việc của họ.
“Cử tri cốt lõi hài lòng vì chúng ta đã dám đứng lên,” Lake nói. “Nếu không, họ sẽ tức giận và nói ‘Bao giờ đảng Dân chủ mới chịu chiến đấu?’ Việc này có thể giúp tăng tỷ lệ cử tri đi bầu.”
Áp lực lên Tòa Bạch Ốc.
Thượng Nghị sĩ Dick Durbin (D-Illinois) cho rằng 7 triệu người tham gia các cuộc biểu tình “No Kings” đầu tháng này cho thấy sự phản đối chính quyền Trump đang tiếp thêm năng lượng cho phe Dân chủ.
Ông nói rằng tình trạng căng thẳng trong ngành kiểm soát không lưu – có nguy cơ gây hỗn loạn trên toàn quốc – có thể buộc Tổng thống Trump phải nhượng bộ trong vấn đề trợ cấp y tế.
Một khảo sát của John McLaughlin, nhà thăm dò của chiến dịch Trump (15–19/10, 1.000 cử tri) cho thấy 39% đổ lỗi cho Đảng Dân chủ, 36% cho Đảng Cộng hòa, nhưng 65% cho rằng cả hai bên đều đáng trách.
Nguy cơ cho cả hai đảng.
Chiến lược gia Dân chủ Steve Jarding nói rằng việc đóng cửa là “mối nguy cho cả hai bên”:
“Ban đầu người dân trách Đảng Cộng hòa — điều đó hợp lý vì họ đang kiểm soát chính quyền. Nhưng giờ khi thời gian kéo dài, Đảng Dân chủ cũng bắt đầu bị thiệt hại.”
Ông cảnh báo rằng nếu tình trạng này kéo dài sang tháng 11 – thời điểm mở đăng ký bảo hiểm ACA – chi phí y tế tăng cao sẽ gây áp lực lớn lên Đảng Cộng hòa.
“Khi các khoản cắt giảm trợ cấp bắt đầu có hiệu lực vào tháng 11, tôi nghĩ ‘mọi chuyện sẽ bùng nổ,’” ông nói.
Một bản ghi nhớ của McLaughlin & Associates – nhóm thăm dò thân Trump – cũng cảnh báo rằng việc bảo vệ các khoản tín dụng thuế bảo hiểm y tế nâng cao có thể trở thành “vấn đề then chốt” trong cuộc bầu cử năm tới: “Nếu Đảng Cộng hòa từ chối bảo vệ các khoản tín dụng này, họ sẽ trao cho Đảng Dân chủ một lợi thế lớn về thông điệp bầu cử.”
Điều này khiến các nhà thăm dò Cộng hòa như Ayres dự đoán rằng Đảng Cộng hòa có thể phải nhượng bộ một phần trong việc gia hạn trợ cấp ACA, dù phần lớnDân Biểu trong đảng phản đối.
“Có một số thành viên Cộng hòa, kể cả Tổng thống, muốn gia hạn trợ cấp y tế của ObamaCare ít nhất cho nhóm thu nhập thấp. Vì vậy, hoàn toàn có khả năng sẽ đạt được một thỏa thuận nào đó để xử lý vấn đề này trước khi các khoản trợ cấp hết hạn vào cuối năm,” Ayres nhận định.
Trump tìm cách “dọa cho Maduro sợ chết khiếp” bằng việc tăng cường quân sự
Chính quyền Trump đang tăng cường sự hiện diện quân sự lớn của Mỹ ở vùng Caribe, triển khai tàu chiến, máy bay trinh sát và chiến đấu cơ khi tiếp tục phá hủy các tàu bị cáo buộc vận chuyển ma túy quanh vùng biển Nam Mỹ.
Mục tiêu chính của loạt hoạt động này dường như là Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro, người mà chính quyền Mỹ gọi là “lãnh đạo bất hợp pháp.” Tổng chưởng lý Venezuela nói cuối tuần qua rằng “không còn nghi ngờ gì” việc Trump muốn lật đổ chế độ của Maduro.
Hôm thứ Sáu, Bộ Quốc phòng Mỹ (DOD) đã ra lệnh cho tàu sân bay USS Gerald R. Ford cùng các tàu hộ tống di chuyển đến khu vực phụ trách của Bộ Chỉ huy Miền Nam (Southcom), mở rộng đáng kể hiện diện quân sự của Mỹ vốn đã có khoảng 10.000 binh sĩ đang hỗ trợ các chiến dịch chống ma túy.
Đầu tháng này, Trump xác nhận ông đã cho phép CIA tiến hành các hoạt động bí mật tại Venezuela. Mỹ cũng đã cho máy bay ném bom chiến lược B-52 Stratofortress bay gần bờ biển Venezuela, và tuần trước, hai máy bay ném bom B-1 của Không quân bay sát không phận nước này.
“Tôi nghĩ đây là ví dụ khác cho thấy tổng thống đang cố dọa cho Nicolás Maduro và các tướng lĩnh thân cận sợ hãi, với hy vọng tạo ra những rạn nứt trong nội bộ chế độ — có thể dẫn đến thay đổi và mở đường cho phe đối lập,” — Christopher Hernandez-Roy, Phó giám đốc và nghiên cứu viên cao cấp tại Chương trình châu Mỹ của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS).
Ông nói việc điều máy bay B-52 bay hàng giờ ngoài khơi Venezuela là hành động “nhằm đe dọa” nước này và quân đội của họ. Theo ông, Mỹ “có vẻ đang ám chỉ khả năng tiến hành hành động quân sự sắp xảy ra bên trong Venezuela.”
“Dù điều đó chưa xảy ra, chính quyền dường như đang tiến gần hơn, nhưng tôi cho rằng họ vẫn muốn sức ép này dẫn đến rạn nứt nội bộ, thay đổi chính quyền mà không cần phải can thiệp quân sự trực tiếp,” — Hernandez-Roy nói trong cuộc phỏng vấn với The Hill.
Trump ám chỉ khả năng tấn công trên bộ.
Trump và các đồng minh thân cận đã gợi ý khả năng Mỹ thực hiện tấn công trên bộ ở Venezuela, trong khi Tòa Bạch Ốc gia tăng áp lực lên Maduro, cáo buộc ông là thủ lĩnh của Tren de Aragua, một băng đảng tội phạm xuyên quốc gia có nguồn gốc từ Venezuela, bị Mỹ liệt vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài.
Cuối tuần qua, Trump ám chỉ rằng các cuộc tấn công trên bộ có thể sắp xảy ra.
“Chúng ta sẽ xem tình hình Venezuela thế nào. Tôi nói một điều: chúng ta đã ngăn toàn bộ ma túy đi bằng đường biển, và tôi sẽ sớm chặn toàn bộ ma túy đi bằng đường bộ. Các anh sẽ thấy điều đó bắt đầu. Họ sẽ không muốn làm điều đó đâu. Ma túy sẽ không tràn vào đất nước chúng ta nữa,” — Trump nói với phóng viên hôm thứ Bảy.
Người phát ngôn Tòa Bạch Ốc Anna Kelly cho biết Trump đã hứa “đối đầu với các băng đảng ma túy” khi tranh cử năm 2024, và ông đã “thực hiện những hành động chưa từng có để ngăn chặn tệ nạn ma túy – nguyên nhân gây ra cái chết của nhiều người Mỹ vô tội.”
“Tất cả những cuộc tấn công dứt khoát này đều nhằm vào các tổ chức khủng bố ma túy đang mang chất độc chết người đến đất nước chúng ta, và Tổng thống sẽ tiếp tục sử dụng mọi sức mạnh của Mỹ để ngăn dòng ma túy tràn vào,” — Kelly nói với The Hill hôm thứ Hai.
Phản ứng của Venezuela.
Maduro hôm thứ Sáu cáo buộc chính quyền Trump đang “bịa ra” một cuộc chiến chống lại ông sau khi Ngũ Giác Đài điều tàu sân bay USS Gerald R. Ford, tàu sân bay lớn nhất thế giới với hơn 4.500 thủy thủ, tới Southcom. Con tàu này mang theo phi đội F/A-18 Super Hornet và nhiều trực thăng chiến đấu.
Bộ Quốc phòng Mỹ từ chối bình luận với The Hill.
Tuần trước, Trump cho biết chính quyền có thể sẽ xin Quốc hội phê chuẩn cho các cuộc tấn công nhằm vào các băng đảng buôn ma túy trên đất liền. Tuy nhiên, chỉ một ngày sau, ông bác bỏ việc cần phải có tuyên bố chiến tranh để tấn công các tàu nghi buôn ma túy, vốn đã diễn ra ngoài khơi Venezuela và Thái Bình Dương.
“Tôi nghĩ chúng ta chỉ cần tiêu diệt những kẻ đang mang ma túy vào đất nước này, được chứ? Chúng ta sẽ giết chúng,” — Trump nói tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Năm.
Phân tích của giới chuyên gia.
Các chuyên gia cho rằng nếu được bật đèn xanh, quân đội Mỹ có thể nhắm vào cơ sở hạ tầng của các băng đảng ma túy, như cảng hoặc kho chứa cocaine trước khi được vận chuyển.
“Những mục tiêu đó có thể bị tấn công bằng nhiều cách: đột kích nhỏ hoặc không kích. Có nhiều phương án có thể xảy ra,” — Tiến sĩ Bradley Martin, nhà nghiên cứu cấp cao tại RAND, cựu sĩ quan hải quân.
Hernandez-Roy cho rằng Mỹ sẽ không nhắm vào các phòng thí nghiệm ma túy, vì phần lớn cocaine được sản xuất tại Colombia. Nếu tấn công trên bộ xảy ra, điều đó sẽ phơi bày “mục tiêu thật sự” của Washington — liệu là chống buôn ma túy hay tìm cách thay đổi chế độ ở Venezuela.
“Cho đến giờ, họ chỉ mới gây sức ép và dọa nạt, nhưng nếu bắt đầu tấn công các mục tiêu bên trong Venezuela, đó sẽ là câu chuyện hoàn toàn khác,” ông nói.
Caracas nói sẵn sàng đối phó.
Tổng chưởng lý Venezuela Tarek William Saab, đồng minh thân cận của Maduro, nói với BBC rằng Trump đang cố gắng lật đổ chính phủ Venezuela. Saab cho biết xâm lược trên bộ không nên xảy ra, nhưng Caracas đã chuẩn bị. Ông cũng nói Venezuela “vẫn sẵn sàng nối lại đối thoại” với Mỹ, dù Trump đã cắt đứt quan hệ ngoại giao từ đầu tháng 10.
Geoff Ramsey, nhà nghiên cứu tại Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định rằng chế độ Maduro vẫn vững vàng và Mỹ đang tiến gần đến bước ngoặt:
“Chưa có dấu hiệu rạn nứt hay đào tẩu nào trong nội bộ chính quyền, vì vậy Mỹ phải quyết định: hoặc leo thang với các cuộc không kích bên trong Venezuela, hoặc tuyên bố chiến thắng và rút lui.”
Sức mạnh quân sự của Mỹ tại Caribe.
Hôm Chủ nhật 26’10, tàu khu trục USS Gravely cập cảng Port-of-Spain (Trinidad và Tobago) để tham gia huấn luyện chung và sẽ ở lại đến thứ Năm.
Tàu sân bay USS Gerald R. Ford là một trong 11 tàu sân bay hạt nhân của Mỹ — chiếm chưa đến 10% lực lượng tác chiến tàu sân bay, theo RAND. Ngay cả khi tính cả các tàu khu trục hộ tống, tỷ lệ này “chưa đến 15%” của hạm đội Mỹ được triển khai trong khu vực.
“Các lực lượng được điều đến SOUTHCOM chủ yếu để phô diễn sức mạnh, và dù có ý định tấn công hay không, họ vẫn mang theo năng lực đáng kể,” — Martin nói.
Theo dữ liệu theo dõi chuyến bay, nhiều máy bay ném bom B-1B Lancer đã bay gần Venezuela hôm thứ Hai.
Bộ Quốc phòng cũng đã triển khai ba tàu khu trục lớp Arleigh Burke — USS Stockdale, USS Gravely, USS Jason Dunham — cùng tàu tuần dương lớp Ticonderoga USS Lake Erie.
Hơn 4.500 lính thủy quân lục chiến và thủy thủ đang ở Caribe trong nhóm tác chiến Iwo Jima Amphibious Ready Group, gồm các tàu USS Iwo Jima, USS Fort Lauderdale và USS San Antonio.
Tàu dân sự MV Ocean Trader, được cải hoán cho các nhiệm vụ đặc biệt, cũng được triển khai, có khả năng hỗ trợ thu thập tình báo.
Martin nhận định các lực lượng này có thể ở lại khu vực rất lâu, vì đây là chu kỳ triển khai bình thường, dù việc tập trung quá nhiều vào một khu vực có thể khiến những nơi khác thiếu lực lượng.
“Nhưng đó không phải là vấn đề ngay lập tức. Phải mất thời gian mới trở thành mối lo,” ông nói.
Ramsey cho rằng sự tập trung quân sự lớn như vậy không thể chỉ là lời đe dọa suông, và khả năng Mỹ ra lệnh tấn công Venezuela đã tăng lên.
“Câu hỏi triệu đô là chính quyền muốn đạt được gì từ các cuộc tấn công tên lửa. Giờ không phải là thời điểm tốt để ở trong một trại du kích ở miền tây Táchira hay điều hành đường băng bí mật dọc biên giới Colombia ở bang Zulia,” ông nói.
“Nhưng vẫn chưa rõ liệu Mỹ có nhắm vào Maduro và bộ sậu thân cận hay không. Vì không có bằng chứng nào cho thấy việc ‘chặt đầu’ lãnh đạo sẽ dẫn đến chuyển giao quyền lực êm thấm, tôi cho rằng chính quyền vẫn đang cố tránh lặp lại kịch bản hỗn loạn như Libya.”
Chủ tịch Hạ viện Johnson nói GOP đang xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe của Đảng Cộng hòa giữa lúc chính phủ đóng cửa
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) hôm thứ Hai 27/10 cho biết Lãnh đạo Đa số Hạ viện Steve Scalise (R-La.) đang làm việc với các chủ tịch của ba ủy ban Hạ viện để tổng hợp một kế hoạch chăm sóc sức khỏe của Đảng Cộng hòa khi chính phủ đóng cửa sắp bước vào tháng thứ nhất và đảng Dân chủ yêu cầu hành động đối với các khoản trợ cấp ObamaCare sắp hết hạn.
“Đảng Cộng hòa đã làm việc để sửa chữa hệ thống chăm sóc sức khỏe, chúng tôi đã làm việc này trong nhiều năm,” Johnson nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Hai khi được hỏi về “vực thẳm chăm sóc sức khỏe” sắp tới.
Ông cầm trên tay một bản khuôn khổ chính sách được phát triển khi ông là chủ tịch Ủy ban Nghiên cứu Đảng Cộng hòa từ 2019 đến 2020, khẳng định rằng “những ý tưởng này đã có trên giấy từ lâu.”
Các chủ tịch của các ủy ban Hạ viện liên quan đến kế hoạch chăm sóc sức khỏe sẽ là Chủ tịch Ủy ban Ways and Means Jason Smith (R-Mo.), Chủ tịch Ủy ban Energy and Commerce Brett Guthrie (R-Ky.), và Chủ tịch Ủy ban Education and Workforce Tim Walberg (R-Mich.).
Đảng Cộng hòa đang chịu áp lực lớn từ phía đảng Dân chủ về vấn đề chăm sóc sức khỏe, và có những dấu hiệu cho thấy một số người trong GOP coi đây là điểm yếu trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm tới. Các khoản trợ cấp tăng cường theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA) dự kiến sẽ hết hạn vào cuối năm, và hàng triệu người Mỹ đang nhận thông báo qua bưu điện về mức phí bảo hiểm tăng mạnh.
Các nhà lập pháp GOP nổi bật, bao gồmDân Biểu Marjorie Taylor Greene (Ga.) và ThượngDân Biểu Josh Hawley (Mo.), đã lên tiếng cảnh báo về tác động của việc tăng phí bảo hiểm, sau khi đảng Cộng hòa thông qua các khoản cắt giảm tài trợ Medicaid trong khuôn khổ dự luật thuế và chi tiêu của họ.
Tuy nhiên, đảng Cộng hòa nói rằng họ sẽ không thương lượng về các khoản trợ cấp ACA cho đến khi đảng Dân chủ bỏ phiếu mở lại chính phủ — và họ chưa bao giờ bỏ phiếu cho việc tăng trợ cấp sắp hết hạn được ký thành luật dưới thời Tổng thống Biden.
Johnson cho biết việc hết hạn trợ cấp luôn là vấn đề mà các nhà lập pháp sẽ thương lượng trước cuối năm, nhưng ông bày tỏ sự phản đối đối với các khoản trợ cấp sắp hết hạn đó.
“Khoản trợ cấp ObamaCare hết hạn vào cuối năm là một vấn đề nghiêm trọng,” Johnson nói. “Nếu nhìn nhận một cách khách quan, bạn sẽ thấy nó đang trợ cấp cho chính sách tồi. Chúng ta đang đổ tiền tốt vào một hệ thống hỏng, và vì vậy nó cần được cải cách thực sự.”
Johnson nói rằng không phù hợp khi giải quyết các khoản trợ cấp chăm sóc sức khỏe trong một biện pháp tạm cấp ngân sách đơn giản của chính phủ “bởi vì việc này rất phức tạp để sửa chữa.”
“Nhưng đảng Cộng hòa có một danh sách dài các ý tưởng. Lãnh đạo Scalise đã làm việc với các chủ tịch của ba ủy ban có thẩm quyền của chúng tôi — gom tất cả, hình thành tất cả, chọn những ý tưởng hay nhất mà chúng tôi có từ nhiều năm, để đưa lên giấy và biến nó thành hiện thực,” Johnson nói.
“Nhưng chúng tôi biết rằng sẽ phải đấu tranh với đảng Dân chủ. Tại sao? Bởi vì nhiều người trong số họ cam kết muốn đưa chúng ta đến hệ thống bảo hiểm y tế một bên trả toàn bộ,” Johnson nói. “Họ thực sự yêu thích chủ nghĩa xã hội, các bạn của tôi ạ.”
Trong những ngày gần đây, đảng Cộng hòa đã đề cập đến các ý tưởng như mở rộng tài khoản tiết kiệm y tế, và họ khoe một điều khoản trong phiên bản Hạ viện của dự luật thuế và chi tiêu lớn về hoàn trả giảm chi phí chia sẻ cho các kế hoạch y tế tư nhân, nhưng điều khoản này đã bị loại khỏi phiên bản cuối cùng ở Thượng viện.
Ông Mike Johnson (R-La.), Chủ tịch Hạ viện, sẽ tổ chức cuộc họp báo thường nhật vào thứ Hai khi Hạ viện vẫn chưa họp trong ngày thứ 27 của việc chính phủ đóng cửa.
Lần đóng cửa dài nhất trong lịch sử kéo dài 35 ngày, diễn ra trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump.
Johnson giữ Hạ viện không họp, lập luận rằng Hạ viện đã thông qua dự luật chi tiêu tạm thời và không còn việc gì phải làm cho đến khi các Nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu mở lại chính phủ.
Tuần trước, Johnson chỉ trích cách đưa tin về việc chính phủ đóng cửa, đồng thời cho rằng Dân chủ mới là bên chịu trách nhiệm nhiều hơn.
“Nếu Đảng Cộng hòa là bên chịu trách nhiệm cho việc đóng cửa này, điều đó sẽ xuất hiện trên tất cả các phương tiện truyền thông chính thống mỗi đêm, sẽ là trang nhất của mọi tờ báo, mỗi ngày,” Johnson nói vào thứ Tư.
“Người dân Mỹ không phải kẻ ngốc, và chúng tôi ở đây mỗi ngày để kêu gọi họ dùng lý trí và trình bày các sự thật,” ông nói.
Tuy nhiên, nhiều cuộc thăm dò cho thấy số người Mỹ nghĩ Đảng Cộng hòa chịu trách nhiệm cho việc đóng cửa nhiều hơn một chút so với số người cho rằng Đảng Dân chủ là bên có lỗi.
Người Mỹ chia rẽ về màn trình diễn của Bad Bunny tại Super Bowl.
Ít hơn một nửa người Mỹ tán thành việc ngôi sao nhạc Latin Bad Bunny là người biểu diễn trong chương trình halftime show Super Bowl năm sau, trong khi phần còn lại hoặc không tán thành, hoặc không có quan điểm về việc này.
Một cuộc khảo sát mới của Quinnipiac công bố vào thứ Hai cho thấy 48% người được hỏi ủng hộ Bad Bunny, trong khi 29% nói họ không đồng tình và 24% không đưa ra ý kiến về vấn đề này.
Kết quả khảo sát này phân hóa rõ theo đảng phái, với 74% Đảng Dân chủ bày tỏ sự tán thành và 63% Đảng Cộng hòa cho biết họ không đồng ý với màn trình diễn sắp tới.
Là một trong những ca sĩ kiêm nhạc sĩ nổi tiếng nhất thế giới, Bad Bunny được công bố vào tháng trước là người biểu diễn Super Bowl LX vào tháng Hai tới, một quyết định khiến một số người bảo thủ tức giận vì nhiều ca khúc của nghệ sĩ Puerto Rico này không bằng tiếng Anh.
Bad Bunny cho biết anh sẽ không đi tour ở Mỹ đại lục do lo ngại các buổi hòa nhạc của mình có thể trở thành mục tiêu của các cơ quan nhập cư liên bang.
Tổ chức hoạt động bảo thủ Turning Point USA đã công bố kế hoạch cho một chương trình halftime thay thế, trong khi một bản kiến nghị thay Bad Bunny bằng ngôi sao nhạc đồng quê George Strait đã thu hút hàng chục nghìn chữ ký.
Cuộc khảo sát Quinnipiac được thực hiện từ ngày 16-20/10 với 1.500 người trưởng thành, sai số ước tính là 3 điểm phần trăm.
Quốc hội Mỹ có quyền lực tối thượng về ngân sách theo Hiến pháp, nhưng tổng thống Donald Trump đang thử thách chính nguyên tắc nền tảng ấy bằng một sự khẳng định mạnh mẽ quyền hành pháp hiếm thấy trong lịch sử Hoa Kỳ.
Chính quyền Trump đã hủy hoặc đe dọa hủy hàng chục tỷ USD chi tiêu liên bang đã được Quốc hội phê chuẩn — và nay, trong bối cảnh chính phủ liên bang bị đóng cửa, ông muốn tiếp tục cắt giảm sâu hơn nữa.
Tính đến nay, hơn 150 vụ kiện từ các bang, thành phố, tổ chức phi lợi nhuận và các nhóm xã hội đã được đệ trình, cáo buộc chính quyền Cộng hòa “giành quyền chi tiêu một cách bất hợp pháp”.
Một phân tích của Associated Press cho thấy phần lớn các vụ kiện tạm thời đang thắng thế, ngăn chặn nhiều quyết định chi tiêu của chính quyền Trump. Tuy nhiên, cuộc chiến pháp lý vẫn còn dài, và Tối cao Pháp viện, nơi Trump đã giành được nhiều thắng lợi hơn, có thể là nơi đưa ra phán quyết cuối cùng.
Các thẩm phán bảo thủ tại Tối cao Pháp viện tỏ ra thiện cảm với những kháng cáo khẩn cấp của chính quyền trong nhiều vụ việc gần đây. Theo giới chuyên gia pháp lý, một loạt phán quyết mới đây của tòa có thể tạo tiền đề thuận lợi cho Trump trong nỗ lực kiểm soát mạnh hơn chi tiêu công.
Tòa án thường đứng về phía nguyên đơn hơn là chính quyền Trump
Đến đầu tháng 10, 66 trong số 152 vụ kiện liên quan đến chi tiêu liên bang đã có phán quyết tạm thời ngăn chặn các quyết định của chính quyền Trump; 37 vụ cho phép chính quyền tiếp tục; 26 vụ vẫn chờ xử; còn lại 23 vụ đã bị rút hoặc gộp lại.
Theo giáo sư luật hiến pháp Zachary Price (Đại học Luật California, San Francisco), làn sóng kiện tụng phản ánh tham vọng chưa từng có của hành pháp trong việc chiếm quyền kiểm soát ngân sách — trong khi Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát lại tỏ ra bất lực hoặc không muốn phản đối.
“Quốc hội đang hành xử theo lợi ích đảng phái hơn là bảo vệ thể chế của mình,” ông nói. “Điều đó khiến tòa án phải gánh chịu áp lực ngày càng lớn.”
Chính quyền bị cáo buộc giấu số tiền bị đóng băng
Theo Đạo luật Kiểm soát Giữ lại Ngân sách năm 1974, chính quyền phải báo cáo với Quốc hội mọi khoản chi tiêu bị tạm ngưng, nhưng các cơ quan giám sát nói Trump đã phớt lờ hoàn toàn quy định này.
Các ủy ban ngân sách của Hạ viện và Thượng viện (do Đảng Dân chủ kiểm soát) ước tính rằng chính quyền đang đóng băng, hủy hoặc tìm cách chặn tổng cộng 410 tỷ USD, tương đương 6% ngân sách liên bang cho năm tài khóa kết thúc ngày 30/9.
Tòa Bạch Ốc phủ nhận con số này, nhưng kể từ khi chính phủ đóng cửa đầu tháng 10, Trump đã nhắm đến thêm nhiều nguồn tài trợ mới — đặc biệt ở các bang do Đảng Dân chủ kiểm soát.
Trump đang đi theo “chiến thuật Nixon”
Giới học giả pháp lý nhận định chưa có tổng thống nào kể từ thời Richard Nixon từng đơn phương cắt giảm chi tiêu liên bang quy mô lớn như vậy. Họ cho rằng động thái của Trump vi phạm Hiến pháp, Đạo luật Kiểm soát Giữ lại Ngân sách, và các phán quyết tòa án trước đây về nguyên tắc phân quyền.
“Họ đang tự cho mình quyền được trì hoãn hoặc giữ lại ngân quỹ mà không cần Quốc hội phê chuẩn,” luật sư Cerin Lindgrensavage thuộc tổ chức Protect Democracy nói. “Đó là hành vi tước đoạt quyền ngân sách của Quốc hội.”
Trong thông điệp gửi Quốc hội đầu năm nay, Tòa Bạch Ốc tuyên bố sẽ cắt bỏ các khoản chi “vô dụng, bị chính trị hóa hoặc mang tính ‘woke’” để “đưa nước Mỹ trở lại kỷ luật tài chính.”
Russ Vought, Giám đốc Văn phòng Ngân sách Nhà Trắng, lập luận rằng tổng thống có quyền chi tiêu ít hơn Quốc hội phê chuẩn nếu điều đó giúp tiết kiệm và hiệu quả hơn, và quyền này là cần thiết để giảm nợ công khổng lồ.
Ông Vought nói trên chương trình The Charlie Kirk Show:
“Nếu tôi chỉ có thể làm việc để tiết kiệm tiền, tôi sẽ làm tất cả để cắt giảm — đó là con đường duy nhất để tiến tới một ngân sách cân bằng.”
Cắt giảm hàng loạt cơ quan và chương trình
Theo AP, 152 vụ kiện tập trung vào việc chính quyền Trump đóng cửa cơ quan liên bang, hủy tài trợ, hoặc áp đặt điều kiện mới cho nguồn vốn. Những biện pháp này ảnh hưởng tới các lĩnh vực từ giáo dục, y tế, cơ sở hạ tầng, cứu trợ thiên tai, nghiên cứu khoa học đến ngoại giao.
Một số phán quyết đáng chú ý chống lại chính quyền gồm:
Khôi phục gần 2 tỷ USD tài trợ cho 14 bang bị cắt ngân sách phát triển trạm sạc xe điện,
Ngăn chặn việc cắt giảm ngân sách hàng loạt đối với các “thành phố trú ẩn” có chính sách bảo vệ người nhập cư không giấy tờ.
Nhiều thẩm phán nêu lo ngại về vi hiến
Các thẩm phán bác bỏ lệnh cắt ngân sách cho rằng hành động của chính quyền xâm phạm nguyên tắc phân quyền, tước quyền chi tiêu của Quốc hội, và thiếu căn cứ hợp lý theo Đạo luật Thủ tục Hành chính (APA).
Trong khi đó, một số thẩm phán ủng hộ chính quyền cho rằng các vụ kiện này nên được xét xử tại Tòa Khiếu nại Liên bang (U.S. Court of Federal Claims), nơi chuyên xử các vụ công dân kiện chính phủ đòi tiền bồi hoàn.
Tối cao Pháp viện phần lớn đứng về phía Trump
Khối thẩm phán bảo thủ của Tối cao Pháp viện đã cho phép chính quyền tiếp tục đóng cửa Bộ Giáo dục, đóng băng 5 tỷ USD viện trợ nước ngoài, và cắt hàng trăm triệu USD ngân sách đào tạo giáo viên và nghiên cứu y sinh của Viện Y tế Quốc gia (NIH).
Trong vụ NIH, tòa phán 5–4 rằng các vụ kiện liên quan đến hủy tài trợ không thể hoàn toàn do tòa quận liên bang xử lý, buộc nguyên đơn phải khởi kiện thêm tại Tòa Khiếu nại Liên bang — điều này có thể khiến nhiều bên nguyên phải bắt đầu lại từ đầu.
Trong vụ viện trợ nước ngoài, phán quyết 6–3 của tòa vào tháng 9 cho rằng Đạo luật Kiểm soát Giữ lại Ngân sách không trao quyền kiện tụng cho các bên tư nhân về cái gọi là “hủy ngân sách ngầm” (pocket rescission) — khi tổng thống trì hoãn yêu cầu giải ngân cho đến khi Quốc hội không còn thời gian phê duyệt, khiến khoản tiền tự động hết hạn.
Tháng 8, Trump gửi thư cho Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson thông báo hủy 5 tỷ USD viện trợ nước ngoài đã được Quốc hội thông qua, qua đó cắt giảm ngân sách mà không cần lập pháp đồng thuận.
Dù Tối cao Pháp viện nhấn mạnh đây mới là phán quyết tạm thời, giới chuyên gia nhận định nó có thể mở đường cho chính quyền Trump tiếp tục áp dụng chiến thuật này trong tương lai.
(AP) — Tổng thống Donald Trump hôm thứ Ba đã bắt đầu một trong những ngày bận rộn nhất trong chuyến công du châu Á bằng cuộc gặp nồng ấm với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi, trước khi ông phát biểu với binh sĩ Mỹ trên hàng không mẫu hạm và gặp gỡ giới doanh nghiệp Nhật.
Dù đang thăm một trong những đồng minh trung thành nhất của Mỹ tại châu Á, chuyến đi của Trump vẫn chứa đầy ẩn số chính trị và kinh tế. Bà Sanae Takaichi, người vừa trở thành nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản, phải củng cố mối quan hệ với Trump đồng thời bảo vệ lợi ích kinh tế của đất nước. Trong khi đó, Trump tìm cách chốt gói đầu tư trị giá 550 tỷ USD từ Nhật Bản trong khuôn khổ một thỏa thuận thương mại nhằm giảm thuế nhập khẩu của Mỹ.
Khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau, Trump bắt tay bà Takaichi và nói vui:
“Cái bắt tay thật mạnh mẽ đấy.”
Đáp lại, Takaichi chia sẻ rằng bà vừa xem trận thứ ba của Giải Bóng chày Nhà nghề Mỹ (World Series) trước buổi tiếp đón, và thông báo Nhật Bản sẽ tặng Washington 250 cây anh đào nhân dịp 250 năm Quốc khánh Mỹ, cùng với pháo hoa từ tỉnh Akita cho lễ kỷ niệm Quốc khánh 4/7.
Nhắc lại mối quan hệ Trump – Abe
Trong bài phát biểu mở đầu, bà Takaichi nhắc đến cựu Thủ tướng Shinzo Abe, người thầy bảo thủ đã xây dựng mối quan hệ thân thiết với Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên nhờ niềm đam mê chung với golf.
“Thật ra, Thủ tướng Abe thường kể với tôi về phong cách ngoại giao năng động của ngài,” bà nói.
Trump đáp lại bằng lời khen dành cho vai trò tiên phong của Takaichi với tư cách nữ lãnh đạo đầu tiên của Nhật Bản, và khẳng định cam kết của Mỹ đối với Tokyo:
“Bất cứ điều gì tôi có thể làm để giúp Nhật Bản, chúng tôi sẽ có mặt. Chúng ta là đồng minh ở cấp độ mạnh mẽ nhất.”
Ngoại giao qua thương mại và biểu tượng
Buổi gặp gỡ diễn ra với một chiến dịch ngoại giao thân thiện, trong đó Tokyo cân nhắc việc mua xe bán tải Ford F-150 — loại xe mà Trump thường quảng bá là biểu tượng của ngành công nghiệp Mỹ. Phóng viên tại hiện trường cho biết một chiếc Ford F-150 mạ vàng cùng vài xe Toyota trắng sản xuất tại Mỹ đã được đặt trước Cung điện Akasaka, nơi tiếp đón các nguyên thủ nước ngoài.
Trump từ lâu phàn nàn rằng Nhật Bản ít nhập khẩu xe Mỹ, vì xe Mỹ quá to so với đường phố hẹp của Nhật.
Trọng tâm chính sách đối ngoại tại châu Á
Bên cạnh thương mại, Trump còn dự kiến phát biểu trên tàu sân bay USS George Washington, đang neo tại căn cứ hải quân Mỹ gần Tokyo. Ông đến Nhật Bản hôm thứ Hai sau khi gặp Nhà vua tại Hoàng cung trong buổi nghi lễ, và trước đó dừng chân ở Kuala Lumpur, Malaysia, tham dự hội nghị thường niên ASEAN.
Tại Malaysia, Trump ca ngợi thỏa thuận ngừng bắn mở rộng giữa Thái Lan và Campuchia, sau khi ông đe dọa đình chỉ các thỏa thuận thương mại nếu hai bên tiếp tục giao tranh ở biên giới.
Tín hiệu hạ nhiệt với Trung Quốc
Các dấu hiệu hạ nhiệt căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc cũng bắt đầu xuất hiện trước cuộc gặp dự kiến giữa Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình, sẽ diễn ra ở Hàn Quốc vào cuối tuần này. Các trưởng đoàn đàm phán hai nước nói rằng một thỏa thuận thương mại đang dần hình thành, giúp ngăn chặn nguy cơ đối đầu kinh tế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, chi tiết của thỏa thuận vẫn mơ hồ, và chưa rõ liệu nó có giải quyết triệt để các vấn đề lâu dài hay chỉ đưa quan hệ trở lại trạng thái cũ trước khi căng thẳng bùng phát. Trung Quốc gần đây tái cấu trúc xuất khẩu đất hiếm — nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất công nghệ cao, và Trump phản ứng bằng lời đe dọa áp thuế mới, dù chính ông thừa nhận điều đó khó có thể kéo dài.
Trump dự kiến rời Nhật Bản vào thứ Tư để đến Hàn Quốc, nơi sẽ diễn ra hội nghị thượng đỉnh APEC.
CALITODAY (27/10/2025); Vụ thử tên lửa hành trình có khả năng hạt nhân mà Nga tuyên bố thành công tuần trước đã gây lo ngại quốc tế và bị Tổng thống Trump chỉ trích vào thứ Hai hôm nay 27/10.
Vũ khí này, được thử nghiệm tuần trước và kết quả được Moscow công bố vào Chủ nhật hôm qua, theo video do Kremlin phát hành, được cho là đã bay 8.700 dặm. Điều này có nghĩa là tên lửa, được gọi là Burevestnik, có khả năng thả bom nguyên tử ở bất kỳ đâu trên thế giới.
Trong video, Tổng thống Nga Vladimir Putin trong bộ quân phục ngụy trang nói rằng vũ khí này là “thực sự là một vũ khí độc nhất mà không quốc gia nào khác sở hữu.”
Hơn nữa, Nga tuyên bố tên lửa này không thể bị ngăn chặn bởi các hệ thống phòng không hiện tại.
Tuy nhiên, Trump chỉ trích vụ thử, nói với các phóng viên rằng việc tổ chức những màn trình diễn như vậy là “không thích hợp” khi ông đang cố gắng thuyết phục Moscow tham gia đàm phán để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
“Bạn phải kết thúc chiến tranh. Một cuộc chiến đáng ra chỉ mất một tuần thì nay sắp bước sang năm thứ tư,” Trump nói khi đi từ Kuala Lumpur đến Tokyo. “Đó mới là điều bạn nên làm, thay vì thử tên lửa.”
Ông thêm: “Chúng tôi luôn thử tên lửa. Họ không đùa với chúng tôi, và chúng tôi cũng không đùa với họ.”
Ít thông tin được biết về Burevestnik, một tên lửa chạy bằng năng lượng hạt nhân, được đặt theo tên một loại chim biển, trong tiếng Anh gọi là storm petrel, nhưng NATO đặt mã là “Skyfall.”
Trong video do Nga phát hành, Tổng tham mưu trưởng Ngũ Giác Đài, Tướng Valery Gerasimov, nói với Putin rằng Burevestnik đã bay 15 giờ và “đó chưa phải là giới hạn.”
Na Uy cho biết vào thứ Hai rằng vụ thử diễn ra trên một quần đảo ở Biển Barents.
“Chúng tôi có thể xác nhận rằng Nga đã tiến hành một vụ phóng thử mới tên lửa hành trình tầm xa Skyfall (Burevestnik) tại Novaya Zemlya,” Phó Đô đốc Nils Andreas Stensoenes, đứng đầu Cơ quan Tình báo Na Uy, nói với Reuters trong một tuyên bố.
Putin lần đầu tiên nói rằng Moscow đang phát triển vũ khí này vào tháng 3/2018, khi đó ông tuyên bố tên lửa sẽ có tầm bắn vô hạn và không thể bị phát hiện.
Nhưng phương Tây chỉ trích đây là sự lãng phí tiền của Kremlin và có thể gây rủi ro môi trường lớn do một lò phản ứng hạt nhân mini cung cấp năng lượng cho động cơ, vốn rất không ổn định. Các nhà quan sát cho rằng việc phát triển tên lửa chủ yếu mang tính chính trị.
Nga cũng sẽ là quốc gia đầu tiên sở hữu tên lửa được vận hành theo cách này – về cơ bản là một nhà máy điện hạt nhân thu nhỏ nung không khí để làm động cơ hoạt động. Mỹ và Liên Xô trước đây đã cố gắng phát triển công nghệ này trong Chiến tranh Lạnh nhưng cả hai đều bỏ cuộc vì những lo ngại mà các chuyên gia vẫn chỉ ra ngày nay.
Chính phủ Mỹ nghi ngờ rằng vụ thử Burevestnik thất bại vào năm 2019 đã gây ra một vụ nổ ngoài khơi ở Bắc Cực của Nga, khiến năm nhà khoa học thiệt mạng và mức phóng xạ tăng cao gần đó.
Chính quyền Donald Trump hôm thứ Hai đã yêu cầu Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ cho phép tổng thống có quyền cách chức người đứng đầu Văn phòng Bản quyền Liên bang, giữa lúc cuộc chiến pháp lý về việc ông sa thải bà Shira Perlmutter vẫn đang diễn ra — dấu hiệu mới nhất trong chuỗi động thái của Trump nhằm thay thế nhiều quan chức liên bang.
Bộ Tư pháp Mỹ đã đề nghị tòa tạm đình chỉ phán quyết của tòa cấp dưới, vốn ngăn Trump sa thải bà Perlmutter, cho rằng tổng thống hành động trong phạm vi quyền hạn hiến định của mình. Theo lập luận gửi lên tòa, Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực Đặc khu Columbia (D.C. Circuit) không có thẩm quyền khôi phục chức vụ cho bà Perlmutter.
Tối cao Pháp viện yêu cầu bà Perlmutter phải nộp phản hồi trước ngày 10/11. Bộ Tư pháp từ chối bình luận, trong khi tổ chức pháp lý Democracy Forward, đại diện cho bà Perlmutter, cũng chưa đưa ra phản ứng chính thức.
Cuộc chiến quyền lực trong Thư viện Quốc hội
Văn phòng Bản quyền là một cơ quan thuộc Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ. Ngày 10/5, bà Perlmutter nhận được email thông báo bị Tổng thống Trump sa thải, và chỉ 12 ngày sau (22/5) bà đệ đơn kiện lên tòa, cho rằng chỉ Thủ thư Quốc hội (Librarian of Congress) mới có quyền bổ nhiệm hoặc bãi nhiệm bà.
Vụ kiện cho biết, Trump không chỉ cách chức bà Perlmutter mà còn sa thải luôn Thủ thư Quốc hội Carla Hayden, sau đó tự bổ nhiệm một quyền Thủ thư mới — hành động mà nguyên đơn cho rằng tổng thống hoàn toàn không có thẩm quyền thực hiện.
Bối cảnh và phản ứng chính trị
Việc sa thải Perlmutter đã gây phẫn nộ trong hàng ngũ Dân chủ, khi nhiều nghị sĩ cho rằng Văn phòng Bản quyền vốn được luật pháp bảo vệ khỏi sự can thiệp chính trị.
Đơn kiện của bà Perlmutter cũng nêu rằng việc bà bị cách chức diễn ra chỉ một ngày sau khi Văn phòng Bản quyền công bố báo cáo gây tranh cãi — cho rằng việc các công ty công nghệ sử dụng tác phẩm có bản quyền để huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) có thể vi phạm luật bản quyền.
Báo cáo này bị Trump công khai bác bỏ trong các phát biểu sau đó, và bà Perlmutter khẳng định việc mình bị sa thải là một phần trong nỗ lực “thâu tóm” cơ quan của tổng thống.
Cuộc chiến pháp lý leo thang
Thẩm phán Timothy Kelly (do Trump bổ nhiệm) của Tòa Liên bang tại Washington từng bác đơn yêu cầu khẩn cấp của Perlmutter, cho rằng bà chưa chứng minh được “thiệt hại không thể khắc phục”. Tuy nhiên, đến tháng 9, Tòa Phúc thẩm D.C. đã tạm khôi phục chức vụ cho bà.
Thẩm phán Florence Pan (do cựu Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm) viết trong phán quyết rằng “sự can thiệp trắng trợn của chính quyền vào nhiệm vụ cố vấn Quốc hội của bà Perlmutter về các vấn đề bản quyền là vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc phân quyền”.
Hiến pháp Hoa Kỳ chia quyền lực nhà nước thành ba nhánh: hành pháp, lập pháp và tư pháp — một nguyên tắc đang bị thử thách qua hàng loạt vụ việc liên quan đến quyền sa thải của tổng thống Trump.
Chuỗi vụ việc tương tự
Từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc hồi tháng 1, chính quyền Trump liên tục yêu cầu Tối cao Pháp viện can thiệp để gỡ bỏ lệnh cản của các tòa cấp dưới. Với tỷ lệ đa số bảo thủ 6–3, Tối cao Pháp viện đã nhiều lần đứng về phía chính quyền.
Gần đây, tòa cũng đã cho phép Trump cách chức nhiều quan chức liên bang khác, và đang lên lịch tranh luận cho hai vụ việc quan trọng liên quan đến quyền tổng thống: sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook và ủy viên Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) Rebecca Slaughter.
