Tổng thống Ba Lan hôm thứ Bảy cho biết ông có ý định phủ quyết một dự luật chi tiêu bao gồm tiền cho truyền thông đại chúng và tăng lương cho giáo viên, giáng một đòn mạnh vào chính phủ mới thân Liên minh châu Âu của Thủ tướng Donald Tusk.
Tổng thống Andrzej Duda cho biết ông sẽ phủ quyết dự luật bao gồm 3 tỷ zlotys (762 triệu USD) cho truyền thông đại chúng và thay vào đó sẽ đề xuất một dự luật của riêng ông.
Nó xảy ra sau khi chính phủ của Tusk trong tuần này sa thải các giám đốc đài truyền hình, đài phát thanh nhà nước và hãng thông tấn do chính phủ điều hành, một bước đi mà họ cho là cần thiết để tái lập truyền thông độc lập ở Ba Lan.
Phương tiện truyền thông đại chúng ở Ba Lan được tài trợ bởi người nộp thuế và được pháp luật yêu cầu không được thiên vị chính trị. Tuy nhiên, Law and Justice, đảng cầm quyền cánh hữu theo chủ nghĩa dân túy nắm quyền trong 8 năm cho đến tháng này, đã sử dụng phương tiện truyền thông như một cơ quan ngôn luận tuyên truyền để truyền bá thông tin sai lệch cũng như nội dung bài ngoại và kỳ thị người đồng tính.
Tusk giành được quyền lực nhờ những lời hứa khôi phục các chuẩn mực dân chủ, bao gồm cả thông qua cải cách truyền thông đại chúng. Nhưng người Ba Lan đang tranh luận liệu chính phủ của ông có đang nêu ra những tấm gương tiêu cực mới trong cách kiểm soát truyền thông đại chúng hay không. Bộ trưởng văn hóa đã thay thế người đứng đầu các cơ quan truyền thông nhà nước và TVP Info, mạng tin tức 24 giờ, đã ngừng phát sóng vào thứ Tư và vẫn chưa phát sóng trở lại.
Tổ chức Nhân quyền Helsinki ở Warsaw hôm thứ Sáu cho biết họ nghi ngờ về việc liệu một thành viên chính phủ có nên đưa ra quyết định về những thay đổi trong vị trí lãnh đạo trên các phương tiện truyền thông đại chúng hay không.
Nhóm nhân quyền viết: “Chúng tôi nhận thấy rằng các điều kiện chính trị và pháp lý khiến những cải cách như vậy trở nên rất khó khăn”. “Tuy nhiên, chúng tôi không thể không nhận thấy rằng cách thức khởi xướng những thay đổi trên các phương tiện truyền thông đại chúng làm dấy lên những nghi ngờ nghiêm trọng về mặt pháp lý.”
Một số người khác bảo vệ động thái của chính phủ Tusk, nói rằng họ phải hành động để ngăn chặn các phương tiện truyền thông đang sản xuất thông tin tuyên truyền và rằng chính phủ cuối cùng nên được đánh giá xem liệu họ có thành lập được các cơ quan truyền thông khách quan không thiên vị chính trị hay không.
Duda, người có quan điểm chính trị ủng hộ Luật pháp và Công lý, đã lên án gay gắt việc chính phủ tiếp quản các phương tiện truyền thông đại chúng, cảnh báo rằng ông sẽ không chấp nhận những hành động mà ông cho là vi phạm pháp luật.
Tổng thống có quyền phủ quyết luật và có thể đề xuất luật riêng của mình. Duda vẫn tại vị thêm một năm rưỡi nữa, và quyền phủ quyết của ông là dấu hiệu ban đầu cho thấy những khó khăn mà Tusk có thể gặp phải trong việc đưa ra chương trình nghị sự của mình.
“Không thể có sự đồng ý về điều này vì sự vi phạm trắng trợn Hiến pháp và các nguyên tắc của một nhà nước pháp luật dân chủ. Các phương tiện truyền thông đại chúng trước tiên phải được sửa chữa một cách đáng tin cậy và hợp pháp,” Duda tweet khi thông báo về kế hoạch phủ quyết của mình.
Đáp lại, Tusk đã tweet rằng hành động của Duda sẽ cản trở việc tăng lương cho giáo viên mầm non và các giáo viên khác.
“Thật xấu hổ cho bạn. Giáng sinh vui vẻ nhé, Tổng thống. Tôi trấn an những người bị ảnh hưởng: chúng tôi sẽ giải quyết nó”, Tusk nói.
Không rõ Tusk sẽ vượt qua trở ngại như thế nào. Liên minh của ông chiếm đa số 248 ghế trong 460 ghế Sejm, hay còn gọi là quốc hội, nhưng thiếu đa số 3/5 cần thiết để bác bỏ quyền phủ quyết của tổng thống.
Việt Linh (Theo NBC News)