Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết nước này sẽ duy trì áp lực quân sự đối với Philippines trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông có thể liên quan đến việc lực lượng Mỹ bảo vệ đối tác hiệp ước của họ.
Trong cuộc trò chuyện qua điện thoại hôm thứ Tư với người đồng cấp Philippines, Enrique A. Manalo, ông Vương “cảnh báo rằng nếu phía Philippines đánh giá sai tình hình, đi theo con đường riêng của mình hoặc thậm chí thông đồng với các thế lực xấu bên ngoài để tiếp tục khuấy động rắc rối, Trung Quốc sẽ bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của pháp luật và phản ứng kiên quyết”, Tân Hoa Xã đưa tin.
Bình luận của ông Vương diễn ra sau khi Trung Quốc huy động lực lượng bảo vệ bờ biển và dân quân biển để ngăn chặn các sứ mệnh tiếp tế của Philippines nhằm hỗ trợ binh lính và ngư dân của nước này. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, một trong những tuyến đường thủy quan trọng nhất thế giới cho vận chuyển hàng hải, khiến nước này đối đầu với Philippines, Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei, những quốc gia đều duy trì yêu sách đối với các đảo, rạn san hô và tài nguyên dưới đáy biển ở Biển Đông.
Trong những bình luận đặc biệt gay gắt, ông Vương được trích dẫn cáo buộc Philippines đã “thay đổi lập trường chính sách cho đến nay, từ bỏ những lời hứa đã đưa ra, gây rắc rối trên biển và làm suy yếu các quyền chính đáng và hợp pháp của Trung Quốc”.
Tân Hoa Xã đưa tin hôm thứ Năm: “Lưu ý rằng mối quan hệ song phương hiện đang đứng ở ngã ba đường và tương lai vẫn chưa được quyết định, ông Vương nói rằng phía Philippines phải hành động thận trọng”.
Ông Vương nói: “Thay vì tiếp tục đi sai hướng, phía Philippines nên quay lại con đường đứng đắn càng sớm càng tốt, với việc giải quyết và quản lý đứng đắn tình hình hàng hải hiện tại là ưu tiên hàng đầu”. Ông Vương không đưa ra thông tin chi tiết về những thỏa thuận mà Manila được cho là đã từ bỏ.
Văn phòng của Manalo mô tả cuộc trò chuyện là một “cuộc trao đổi thẳng thắn”, cho biết các bên đã đạt được “sự hiểu biết rõ ràng hơn về quan điểm tương ứng của chúng tôi về một số vấn đề”.
Tranh chấp lãnh thổ ngày càng căng thẳng khi Trung Quốc tìm cách củng cố các yêu sách lãnh thổ của mình bất chấp Mỹ và các đồng minh, Philippines, Nhật Bản, Hàn Quốc và đối tác thân cận Đài Loan, nơi Trung Quốc tuyên bố là một tỉnh ly khai và đe dọa sáp nhập bằng lực lượng quân sự.
Người đứng đầu quân đội Philippines đang cùng lực lượng của mình trên một chiếc thuyền tiếp tế thì bị các tàu cảnh sát biển Trung Quốc bao vây và va chạm hồi đầu tháng này ở Biển Đông đang tranh chấp.
Trong khi đó, Trung Quốc cáo buộc Mỹ khuyến khích Philippines, đồng minh trong hiệp ước của mình, khiêu khích Trung Quốc vì mục đích riêng của mình, mặc dù nước này không đưa ra bằng chứng trực tiếp.
Cùng với việc sử dụng vòi rồng, các quan chức Philippines cho biết tàu tuần duyên Trung Quốc đã sử dụng tia laser cấp quân sự khiến thủy thủ đoàn Philippines bị mù tạm thời và thực hiện các động tác ngăn chặn, che khuất nguy hiểm gây ra những va chạm nhỏ.
Washington bị ràng buộc bởi hiệp ước năm 1951 nhằm giúp bảo vệ Philippines khỏi bị tấn công. Cam kết đó càng trở nên mạnh mẽ hơn sau khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đắc cử, người mới đây cho rằng tình hình ở Biển Đông “đã trở nên nghiêm trọng hơn” khi Trung Quốc mở rộng sự hiện diện.
Trong chuyến thăm tiểu bang Hawaii của Mỹ vào tháng trước, ông Marcos cho biết Trung Quốc đã thể hiện sự quan tâm đến các đảo san hô và bãi cạn “ngày càng gần hơn” với bờ biển Philippines, với đảo san hô gần nhất cách đó khoảng 60 hải lý (111 km).
Việt Linh (Theo Asia Times)