Lãnh đạo quân sự của hai nước chỉ trích sự can dự của phương Tây vào cuộc chiến Ukraine và các chính sách đối với Trung Quốc, ngay cả khi Bắc Kinh nhấn mạnh sự cần thiết phải có mối quan hệ quốc phòng mạnh mẽ hơn với Washington.
Các chỉ huy quân sự Trung Quốc và Nga đã nhắm mục tiêu chỉ trích Hoa Kỳ tại một diễn đàn an ninh ở Bắc Kinh hôm thứ Hai, ngay cả khi chỉ huy quân sự cấp cao thứ hai của Trung Quốc tuyên bố sẽ tăng cường quan hệ quốc phòng với Washington .
Việc thiếu liên lạc thường xuyên giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc là mối lo ngại đối với Washington khi căng thẳng gia tăng về nhiều vấn đề khác nhau và gây ra nguy cơ xảy ra một cuộc đụng độ vô tình ở Biển Đông hoặc gần Đài Loan .
Diễn đàn Tương Sơn, chương trình ngoại giao quân sự thường niên lớn nhất của Trung Quốc, đã bắt đầu vào Chủ nhật mà không có Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, người thường chủ trì sự kiện, ngoại trừ phái đoàn Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cảnh báo phương Tây rằng việc nước này tham gia vào cuộc chiến Ukraine sẽ tạo ra mối nguy hiểm nghiêm trọng.
Hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga dẫn lời ông Shoigu phát biểu tại diễn đàn: “Việc phương Tây liên tục leo thang xung đột với Nga tiềm ẩn nguy cơ xảy ra xung đột quân sự trực tiếp giữa các cường quốc hạt nhân, gây ra hậu quả thảm khốc”.
Ông Shoigu cho biết phương Tây có ý định gây ra “thất bại chiến lược” đối với Nga trong cái mà ông gọi là “cuộc chiến tranh hỗn hợp” và ca ngợi mối quan hệ Nga-Trung là “mẫu mực”, truyền thông nhà nước Nga đưa tin.
Zhang Youxia, phó chủ tịch, dưới quyền Chủ tịch Tập Cận Bình , thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc, đã đưa ra những lời chỉ trích ngầm đối với Hoa Kỳ và các đồng minh của nước này, cáo buộc “một số quốc gia” đang cố gắng làm suy yếu chính phủ Trung Quốc.
Nhưng Zhang cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện quan hệ quân sự với Hoa Kỳ.
“Chúng tôi sẽ tăng cường hợp tác và phối hợp chiến lược với Nga và sẵn sàng, trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, chung sống hòa bình và hợp tác cùng có lợi, phát triển quan hệ quân sự với Mỹ”, ông Zhang nói trong bài phát biểu được các tùy viên quân sự và nhà ngoại giao theo dõi chặt chẽ.
Theo Tân Hoa Xã, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc, Zhang đã hội đàm với Shoigu bên lề diễn đàn.
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc trong những năm trước đã có bài phát biểu quan trọng tại diễn đàn, nhưng ông Li Shangfu đã bị cách chức Bộ trưởng Quốc phòng vào tuần trước mà không có lời giải thích và người thay thế cũng chưa được nêu tên.
Trung Quốc và Mỹ không có liên lạc cấp cao giữa quân đội với quân đội kể từ khi ông Li bị Washington trừng phạt được bổ nhiệm vào tháng 3.
Bộ Quốc phòng Mỹ đã cử một phái đoàn do Cynthia Xanthi Carras, Giám đốc quốc gia Trung Quốc tại Văn phòng Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu.
Carras đã có cuộc trao đổi ngắn với người phát ngôn Bộ Quốc phòng Wu Qian tại diễn đàn, một tài khoản mạng xã hội liên kết với đài truyền hình nhà nước CCTV đưa tin.
Chad Sbragia, cựu phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng Mỹ phụ trách Trung Quốc, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia của Mỹ.
“Điều quan trọng là Mỹ có mặt ở đây và không nhường không gian cho người khác. Chúng tôi ở đây và chúng tôi đang lắng nghe,” Sbragia, người cho biết anh đang tham gia với tư cách là một nhà nghiên cứu, cho biết.
Sự tham gia của phái đoàn Mỹ diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc tăng cường trao đổi trước hội nghị thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng tới.
Tuần trước, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Vương Nghị , đã gặp Biden trong một giờ trong cuộc đàm phán mà Nhà Trắng mô tả là “cơ hội tốt” để duy trì đường dây liên lạc cởi mở giữa hai đối thủ.
Bất chấp những nhận xét mang tính hòa giải về việc cải thiện quan hệ quân sự Trung-Mỹ, ông Zhang và một số sĩ quan quân đội Trung Quốc không đưa ra dấu hiệu nào về lập trường mềm mỏng hơn trong các vấn đề như Đài Loan, nơi mà Bắc Kinh coi là lãnh thổ của mình.
Trung tướng Trung Quốc He Lei, phát biểu tại một hội thảo hôm Chủ nhật, nói rằng nếu Trung Quốc phải sử dụng vũ lực chống lại Đài Loan, “đó sẽ là một cuộc chiến để thống nhất, một cuộc chiến công bằng và hợp pháp”.
Trong bài phát biểu của mình, ông Zhang nói rằng các nước “không nên cố tình khiêu khích các nước khác về các vấn đề lớn và nhạy cảm”, đồng thời cho biết thêm rằng Đài Loan là “lợi ích cốt lõi” đối với Trung Quốc.
Nhiều nước phương Tây tránh diễn đàn hoặc chỉ gửi các phái đoàn cấp thấp.
Việt Linh (Theo Asia Times)