Tổng thống Serbia hôm thứ Ba yêu cầu quân đội do NATO lãnh đạo đóng quân ở Kosovo tiếp quản an ninh từ cảnh sát ở phía bắc đất nước, vài ngày sau khi đụng độ dữ dội giữa người Serb có vũ trang và cảnh sát Kosovo khiến một sĩ quan và ba tay súng thiệt mạng.
Một vụ đấu súng kéo dài cả ngày ở miền bắc Kosovo hôm Chủ nhật càng làm gia tăng căng thẳng ở khu vực Balkan vào thời điểm các nhà hòa giải của Liên minh châu Âu và Mỹ đang thúc đẩy một thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa hai kẻ thù thời chiến.
Bạo lực cuối tuần qua là một trong những cuộc đối đầu tồi tệ nhất ở Kosovo kể từ khi nước này tuyên bố độc lập khỏi Serbia vào năm 2008.
Thủ tướng Kosovo Albin Kurti cáo buộc Serbia hỗ trợ hậu cần cho “đơn vị khủng bố, tội phạm, chuyên nghiệp” xung đột với cảnh sát. Tổng thống Serbia Aleksandar Vučić phủ nhận những tuyên bố đó, nói rằng các tay súng là những người Serbia ở Kosovo “không còn muốn chống lại sự khủng bố của Kurti”.
Hôm thứ Ba tại Belgrade, Vučić đã gặp các đại sứ từ 5 quốc gia phương Tây và EU yêu cầu quân đội do NATO lãnh đạo đóng tại Kosovo, được gọi là KFOR, tiếp quản “tất cả các vấn đề an ninh ở phía bắc Kosovo thay vì cảnh sát của Kurti”.
Có khoảng 4.500 binh sĩ gìn giữ hòa bình KFOR đồn trú ở Kosovo. NATO không có phản ứng ngay lập tức trước yêu cầu của Vučić, nhưng rất khó có khả năng nó sẽ được chấp nhận vì nhiệm vụ chính của quân đội là gìn giữ hòa bình chứ không phải trị an.
Vučić cũng nói trong một bài đăng trên Instagram rằng đây là “một trong những khoảnh khắc khó khăn nhất đối với Serbia”. Trước đó, chính phủ đã tuyên bố một ngày để tang vào thứ Tư vì “những sự kiện bi thảm”, ám chỉ vụ xả súng.
Một đảng người Serb ở Kosovo liên minh với Vučić đã tuyên bố ba ngày để tang bắt đầu từ thứ Ba tại khu vực phía bắc Kosovo do người Serbia thống trị dành cho ba kẻ tấn công người Serb bị giết.
Hôm thứ Ba tại Pristina, một tòa án Kosovar đã quyết định tạm giam ba trong số sáu tay súng bị bắt trong một tháng trước khi xét xử. Họ bị cáo buộc vi phạm hiến pháp nước này và thực hiện các hành vi khủng bố.
Hôm Chủ nhật, khoảng 30 người đàn ông mặc quân phục đã nổ súng vào đội tuần tra của cảnh sát gần làng Banjska vào đầu giờ sáng, khiến một sĩ quan thiệt mạng và một người khác bị thương. Sau đó, họ chạy trốn đến một tu viện Chính thống giáo Serbia gần đó, phá cổng bằng một xe bọc thép chở quân trước khi rào chắn cùng các linh mục và những người hành hương đến thăm.
Cuộc xung đột kết thúc khi hầu hết những kẻ tấn công đi bộ trốn thoát trong bóng tối vào tối Chủ nhật. Ba trong số các tay súng đã bị cảnh sát bắn chết.
Serbia và Kosovo, tỉnh cũ của nước này, đã xung đột trong nhiều thập kỷ. Cuộc chiến tranh 1998-99 của họ đã khiến hơn 10.000 người thiệt mạng, chủ yếu là người Albania ở Kosovo. Kosovo đơn phương tuyên bố độc lập vào năm 2008 nhưng Belgrade từ chối công nhận hành động này.
EU, với sự hậu thuẫn của Mỹ, đã làm trung gian cho các cuộc đàm phán giữa hai bên. Vào tháng 2, Kurti và Vučić đã chấp thuận kế hoạch 10 điểm của EU, nhưng sau đó họ đã rời xa thỏa thuận.
Việt Linh (Theo Euro News)