Quân đội Mali và các đối tác an ninh nước ngoài, được cho là lính đánh thuê Wagner của Nga, đang sử dụng bạo lực đối với phụ nữ và “các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng” khác để gieo rắc khủng bố, các giám sát viên lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc cho biết trong một báo cáo mà Reuters xem được hôm thứ Hai.
Các giám sát viên cũng cảnh báo trong báo cáo của họ với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng bạo lực tình dục của quân đội Mali và các đối tác an ninh nước ngoài của họ là “có hệ thống“. Họ cho biết các đối tác nước ngoài “được cho là các thành phần của Tập đoàn Wagner.”
Mali từ lâu đã chiến đấu với lực lượng nổi dậy Hồi giáo và chính quyền quân sự của quốc gia Tây Phi này đã lên nắm quyền trong các cuộc đảo chính vào năm 2020 và 2021, đã hợp tác với nhóm lính đánh thuê Wagner của Nga vào năm 2021. Có khoảng 1.000 chiến binh Wagner ở Mali.
Các nước phương Tây từ lâu đã bày tỏ lo ngại về các hoạt động của Wagner ở Mali. Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Wagner và các quan chức Malian, đồng thời liên tục cảnh báo về những gì họ gọi là các hoạt động gây bất ổn của Wagner.
“Ban hội thẩm tin rằng bạo lực đối với phụ nữ và các hình thức lạm dụng nghiêm trọng khác đối với nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế đang được các đối tác an ninh nước ngoài sử dụng, đặc biệt là để gieo rắc nỗi kinh hoàng trong dân chúng“, các nhà giám sát lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc viết.
“Những hoạt động này có khả năng tạo ra nỗi sợ bị trả thù, hoạt động như một biện pháp ngăn chặn cộng đồng và các nhóm vũ trang, những người nếu không sẽ tìm cách đe dọa hoặc làm hại các đối tác an ninh nước ngoài“, họ nói.
Nhóm Wagner không thể đưa ra bình luận ngay lập tức. Thủ lĩnh Wagner Yevgeny Prigozhin đã lãnh đạo một cuộc binh biến ngắn chống lại cơ sở quốc phòng Nga vào cuối tháng Sáu.
Văn phòng Nhân quyền Liên Hợp Quốc hồi tháng 5 đã cáo buộc quân đội Mali và “những người đàn ông da trắng có vũ trang” có thể đã hành quyết ít nhất 500 người, tấn công tình dục hoặc tra tấn hàng chục người khác trong chiến dịch kéo dài 5 ngày ở miền trung Mali vào năm ngoái.
“Các phần tử của các đối tác an ninh nước ngoài thường được gọi trong các cuộc phỏng vấn với những người sống sót sau các hoạt động của họ là ‘Người da trắng/Les Blancs’“, các nhà giám sát lệnh trừng phạt viết trong báo cáo thường niên của họ, bao gồm khoảng thời gian từ ngày 3 tháng 8 năm 2022 đến ngày 23 tháng 6 Năm nay.
Các giám sát viên đã đến thăm Moscow vào tháng 3 và viết rằng các quan chức Nga đã xác nhận sự hiện diện của nhóm Wagner ở Mali với tư cách là nhà thầu tư nhân và sự hiện diện của các giảng viên quân sự Nga, có trụ sở tại sân bay ở thủ đô Bamako, “những người không tham gia vào các hoạt động.”
Họ nói rằng chính quyền Mali đã không cho phép họ đến thăm đất nước nhưng họ đã “duy trì tiêu chuẩn bằng chứng cao nhất có thể đạt được.”
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã nhất trí bỏ phiếu vào ngày 30 tháng 6 để chấm dứt sứ mệnh gìn giữ hòa bình kéo dài một thập kỷ ở Mali sau khi chính quyền quân sự đột ngột yêu cầu lực lượng 13.000 người rời đi – một hành động mà Hoa Kỳ cho là do Tập đoàn Wagner dàn dựng.
Việt Linh (Theo Reuters)