Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Ba phát biểu tại lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng truyền thống của đất nước ông trên Quảng trường Đỏ ở Mátxcơva rằng “những tham vọng không thể chế ngự, sự kiêu ngạo không bị trừng phạt” của phương Tây đang thúc đẩy “một cuộc chiến thực sự” chống lại Nga, trong khi các lực lượng của Điện Kremlin lại bắn một loạt hỏa tiễn hành trình khác vào Ukraine.
“Nền văn minh ngày nay một lần nữa đang ở một bước ngoặt quyết định,” Putin phát biểu tại lễ kỷ niệm hàng năm đánh bại Đức Quốc xã trong Thế chiến II. “Một cuộc chiến thực sự đã nổ ra chống lại Tổ quốc của chúng ta.”
Nhận xét của Putin được đưa ra chỉ vài giờ sau khi các lực lượng của Điện Kremlin bắn loạt hỏa tiễn hành trình mới nhất vào Ukraine, quốc gia mà Nga đã xâm chiếm hơn 14 tháng trước trong cái mà nước này chính thức gọi là “một chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Chính quyền Ukraine cho biết lực lượng phòng không đã phá hủy 23 trong số 25 hỏa tiễn được phóng đi. Lực lượng không quân cho biết trong một bài đăng trên Telegram rằng 8 hỏa tiễn hành trình Kalibr đã được bắn từ các tàu sân bay ở Biển Đen về phía đông và 17 quả từ máy bay chiến lược.
Putin đã nhiều lần coi cuộc chiến ở Ukraine là một cuộc xung đột ủy nhiệm với phương Tây. Bản tường thuật chính thức của Điện Kremlin về cuộc chiến mô tả một trận chiến sống còn với phương Tây, mà theo quan điểm của Moscow, họ chỉ đơn thuần sử dụng Ukraine như một công cụ để tiêu diệt Nga, viết lại lịch sử và phá vỡ các giá trị truyền thống của nước này. Phiên bản đó của các sự kiện đã thống trị việc đưa tin về cuộc chiến của các phương tiện truyền thông nhà nước Nga.
Putin ca ngợi những người lính tham chiến ở Ukraine và kêu gọi người Nga sát cánh bên nhau.
“Tổ tiên anh hùng của chúng ta đã chứng minh rằng không có gì mạnh mẽ hơn, hùng mạnh hơn và đáng tin cậy hơn sự đoàn kết của chúng ta. Không có gì trên thế giới mạnh mẽ hơn tình yêu của chúng ta đối với quê hương”, ông Putin nói.
Ông chỉ trích “giới tinh hoa theo chủ nghĩa toàn cầu hóa phương Tây” rằng họ “tuyên ngôn về sự độc quyền của họ, khiến mọi người chống lại nhau, chia rẽ xã hội và kích động các cuộc xung đột và đảo chính đẫm máu, gieo rắc hận thù, chứng sợ Nga.”
Nhưng đã có những dấu hiệu cho thấy cuộc chiến Ukraine đang gây thiệt hại cho Nga. Các nhà phân tích quân sự cho biết quân đội Nga đã phải vất vả với nguồn cung cấp đạn dược, tinh thần binh lính cũng như khả năng lãnh đạo và tổ chức yếu kém. Cuộc xung đột phần lớn đã trở thành một cuộc chiến tranh tiêu hao trong mùa đông sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào nước láng giềng vào tháng 2 năm 2022 diễn ra trong thời gian ngắn.
Cuộc diễu hành năm nay có vẻ ngắn hơn và đơn giản hơn nhiều so với bình thường. Chỉ có khoảng 8.000 binh sĩ diễu hành tại Quảng trường Đỏ năm nay – con số thấp nhất kể từ năm 2008. Ngay cả cuộc duyệt binh vào năm 2020, năm xảy ra đại dịch COVID-19, cũng có khoảng 13.000 binh sĩ tham gia và năm ngoái là 11.000 binh sĩ tham gia.
Không giống như những năm trước, không có máy bay phản lực quân sự bay qua và ít thiết bị được trưng bày trong cuộc duyệt binh. Sự kiện, bất thường, kéo dài chưa đầy một giờ.
Nga cũng ban hành một cuộc kiểm soát an ninh lớn đối với các lễ kỷ niệm. Các nhà chức trách đã hạn chế việc sử dụng máy bay không người lái và dịch vụ chia sẻ xe ở Moscow và thậm chí cả ván trượt phản lực trên các kênh đào ở St. Petersburg.
Truyền thông Nga thống kê 24 thành phố của Nga đã hủy bỏ cuộc duyệt binh ngày 9 tháng 5 – hoạt động chính của các lễ kỷ niệm trên khắp nước Nga – lần đầu tiên sau nhiều năm. Các quan chức khu vực đổ lỗi cho “những lo ngại về an ninh” không xác định hoặc đề cập một cách mơ hồ đến “tình hình hiện tại” về các hạn chế và hủy bỏ. Không rõ liệu các quyết định của họ có được đưa ra với sự phối hợp của Điện Kremlin hay không.
Tuần trước, Nga đã báo động về hai máy bay không người lái của Ukraine, trong hoàn cảnh u ám được cho là đã bay vào trung tâm Moscow trong bóng tối và đến được Điện Kremlin trước khi bị bắn hạ. Các máy bay không người lái khác được cho là do Ukraine bắn cũng đã tấn công các kho dầu của Nga gần biên giới.
Các cuộc diễu hành của Trung đoàn bất tử, trong đó đám đông xuống đường cầm chân dung của những người thân đã chết hoặc phục vụ trong Thế chiến thứ hai – một trụ cột khác của ngày lễ – cũng đã bị hủy bỏ ở nhiều thành phố. Một số người suy đoán rằng lý do cho điều này không phải là an ninh mà là do người Nga có thể mang theo chân dung của những người thân đã chết ở Ukraine đến những đám rước đó, minh họa cho quy mô thiệt hại của Nga trong cuộc xung đột kéo dài.
Danh sách khách mời trên Quảng trường Đỏ cũng ít ỏi trong bối cảnh Putin bị cô lập về mặt ngoại giao vì chiến tranh. Ban đầu, dự kiến chỉ có một nhà lãnh đạo nước ngoài tham dự cuộc duyệt binh năm nay – Tổng thống Kyrgyzstan Sadyr Zhaparov. Đó là thêm một vị khách nước ngoài so với năm ngoái, khi không có lãnh đạo nào đi.
Vào phút cuối cùng của ngày thứ Hai, các quan chức đã thông báo rằng các nhà lãnh đạo của Armenia, Belarus, Kazakhstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan cũng đang tới Moscow.
Các hỏa tiễn hành trình nhắm vào Ukraine đã được phóng vài giờ trước khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, người đứng đầu cơ quan hành pháp của Liên minh châu Âu, đến Kiev.
Ukraine rất muốn gia nhập Liên minh châu Âu, nhưng tư cách thành viên có nhiều yêu cầu và vẫn còn một chặng đường dài. Ukraine cũng đang hy vọng được gia nhập NATO, sau khi xích lại gần liên minh quân sự phương Tây trong cuộc chiến với Nga.
Trong sự trợ giúp mới nhất từ một thành viên NATO, Mỹ dự kiến sẽ công bố vào thứ Ba rằng họ sẽ cung cấp thêm 1,2 tỷ đô la viện trợ quân sự dài hạn cho Ukraine để tăng cường hơn nữa khả năng phòng không của nước này.
Việt Linh (Theo TheGuardian)