Một chiếc máy bay chở người Israel từ quốc đảo Seychelles ở Ấn Độ Dương đã hạ cánh khẩn cấp xuống Saudi Arabia trước khi bay trở lại Tel Aviv hôm thứ Ba, điều mà Israel ca ngợi là dấu hiệu thiện chí khi Washington nỗ lực thiết lập quan hệ chính thức giữa hai nước.
Chuyến bay của Air Seychelles chở 128 hành khách buộc phải hạ cánh hôm thứ Hai vì sự cố điện. Bộ Ngoại giao Israel cho biết các hành khách đã qua đêm tại một khách sạn ở sân bay ở Jeddah và được hãng hàng không đưa về trên một máy bay thay thế.
Các hành khách mô tả khoảng thời gian đáng sợ khi mùi khét tràn ngập cabin và phi công qua hệ thống liên lạc nội bộ để thông báo rằng máy bay sẽ buộc phải dừng khẩn cấp ở Saudi Arabia, một vương quốc mà Israel không có liên kết hàng không hay quan hệ ngoại giao.
Các hành khách cho biết, với hàng trăm người mắc kẹt trên máy bay và chiếc máy bay đang chạy không tải trên đường băng, căng thẳng ngày càng gia tăng, trong khi các quan chức Israel đang cố gắng tìm ra cách giải quyết. Ngay sau đó lực lượng an ninh Saudi đã hộ tống người Israel đến một khách sạn.
“Thật là đáng sợ,” hành khách Mayama Stahl nhớ lại khi cô rời khỏi Sân bay Quốc tế Ben Gurion của Israel vào thứ Ba tuần sau cùng với hàng chục người khác, một số dường như ngạc nhiên trước đám đông phóng viên, nhiếp ảnh gia và khinh khí cầu chào đón họ. “Nhưng tất cả chúng tôi đều được chào đón rất nồng nhiệt bởi người Saudi. … Chúng tôi rất vui mừng khi thấy mình ổn và an toàn.”
Các hành khách nói với hãng tin AP rằng trải nghiệm của họ ở Jeddah thật thú vị, một số người Saudi thậm chí còn chào họ bằng tiếng Do Thái.
Dữ liệu theo dõi từ FlightRadar24.com cho thấy chiếc Airbus A320 của Air Seychelles, chuyến bay số HM22, đã chuyển hướng đến Jeddah vào tối thứ Hai khi nó đang bay qua Biển Đỏ. Hãng hàng không đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Một chiếc A320 khác của Air Seychelles đã bay đến Jeddah vào thứ Ba từ Dubai để đón các du khách và đưa họ đến Tel Aviv. Năm 2022, Ả Rập Saudi dỡ bỏ lệnh cấm các chuyến bay của Israel trong chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden tới vương quốc này.
Israel và Ả Rập Saudi không có quan hệ chính thức, mặc dù họ đã phát triển các mối quan hệ mạnh mẽ nhưng không chính thức trong những năm gần đây vì mối lo ngại chung về ảnh hưởng ngày càng tăng của Iran trong khu vực. Sau khi Israel và 4 quốc gia Ả Rập ký các thỏa thuận bình thường hóa quan hệ vào năm 2020 dưới thời chính quyền Trump, Biden đã nỗ lực đạt được một thỏa thuận tương tự với Ả Rập Saudi.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã coi thỏa thuận với Ả Rập Saudi là mục tiêu chính, đã nắm bắt vụ việc này để nêu bật tiềm năng cải thiện mối quan hệ.
“Tôi đánh giá rất cao thái độ nồng nhiệt của chính quyền Saudi Arabia đối với những hành khách Israel có chuyến bay gặp nạn,” ông nói trong đoạn video ghi bằng tiếng Do Thái với phụ đề tiếng Ả Rập, khi chỉ về phía bản đồ khu vực phía sau mình. “Tôi đánh giá rất cao tình hàng xóm tốt đẹp.”
Không có phản ứng ngay lập tức ở Saudi Arabia.
Một thỏa thuận bình thường hóa với Saudi Arabia, quốc gia Ả Rập hùng mạnh và giàu có nhất, có khả năng định hình lại khu vực và nâng cao vị thế của Israel theo những cách lịch sử. Tuy nhiên, việc môi giới một thỏa thuận như vậy là một gánh nặng lớn vì vương quốc này cho biết họ sẽ không chính thức công nhận Israel trước khi có giải pháp cho cuộc xung đột Israel-Palestine kéo dài hàng thập kỷ. Saudi Arabia rõ ràng cũng đang tìm kiếm sự bảo đảm quốc phòng và khả năng tiếp cận công nghệ hạt nhân của Mỹ.
Việc đạt được bất kỳ nhượng bộ lớn nào đối với người Palestine từ Israel sẽ gặp khó khăn dưới chính phủ hiện tại của Israel, vốn bao gồm những người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan ủng hộ việc mở rộng các khu định cư của người Do Thái trên vùng đất mà người Palestine tìm kiếm một nhà nước và phản đối nền độc lập của người Palestine.
Việt Linh (Theo CBS News)