Vài tuần sau khi cơn bão lớn Freddy tấn công Mozambique lần thứ hai , quốc gia vẫn còn bị ngập lụt này đang phải đối mặt với một đợt bùng phát dịch tả có nguy cơ làm tăng thêm sự tàn phá.
Theo Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc, đã có hơn 19.000 trường hợp mắc bệnh tả được xác nhận trên 8 tỉnh của Mozambique tính đến ngày 27/3, con số này đã tăng gần gấp đôi trong một tuần.
Freddy có thể là cơn bão tồn tại lâu nhất từ trước đến nay, kéo dài hơn năm tuần và tấn công Mozambique hai lần. Cơn bão nhiệt đới đã giết chết 165 người ở Mozambique, 17 người ở Madagascar và 676 người ở Malawi. Hơn 530 người vẫn mất tích ở Malawi hai tuần sau đó nên số người chết ở nước này có thể vượt quá 1.200.
Freddy đã đổ bộ lần thứ hai vào tỉnh Zambezia của Mozambique, nơi nhiều ngôi làng vẫn bị ngập lụt và nguồn cung cấp nước vẫn bị ô nhiễm.
Tại một bệnh viện ở Quelimane, thủ phủ của tỉnh Zambezia, Tổng giám đốc Viện Y tế Quốc gia Eduardo Sam Gudo Jr đã báo cáo rằng có 600 trường hợp mới được xác nhận mỗi ngày chỉ riêng ở quận Quelimane, nhưng nói rằng con số thực có thể lên tới 1.000.
Ít nhất 31 người chết vì bệnh tả ở Zambezia và hơn 3.200 người phải nhập viện từ ngày 15 đến 29 tháng 3, theo dữ liệu từ Bộ Y tế.
Các trường hợp mắc bệnh cao nhất ở khu vực lân cận Icidua ở ngoại ô thành phố, nơi hầu hết cư dân sống trong những túp lều bằng tre hoặc đất nung và lấy nước bằng xô từ các giếng chung. Lũ lụt do lốc xoáy gây ra đã khiến nhiều giếng trong số này tiếp xúc với nước bị ô nhiễm do nước thải chảy tràn và các nguồn vi khuẩn khác. Bệnh tả lây lan qua phân, thường là khi nó dính vào nước uống.
Nhưng cho đến khi các đường ống dẫn nước bị vỡ do lũ lụt được sửa chữa, những giếng này là nguồn nước duy nhất cho người dân ở Icidua và các cộng đồng tương tự. Hiện tại, các giải pháp tạm thời mang lại hy vọng duy nhất để ngăn chặn sự bùng phát.
Các tình nguyện viên đi từng nhà để phân phát chai Certeza, một loại máy lọc nước dựa trên clo tại địa phương. Mỗi chai đủ dùng cho một gia đình trong một tuần, nhưng nguồn cung đang cạn kiệt do sản xuất địa phương phải vất vả để theo kịp nhu cầu. Cũng không có đủ người để phân phối Certeza, ngay cả khi nguồn cung cấp lớn hơn có thể được mua, Gudo nói.
Trong khi đó, các nhân viên y tế đang phải vất vả để điều trị cho những người nhiễm bệnh với nhiều phòng khám và bệnh viện bị hư hỏng nặng. José da Costa Silva, giám đốc lâm sàng của trung tâm y tế Icidua cho biết: “Cơn lốc đã phá hủy cơ sở hạ tầng ở đây. Chúng tôi đang làm việc ở những phần của bệnh viện chưa bị phá hủy. Một số đồng nghiệp đang làm việc ngoài trời vì không có đủ chỗ cho tất cả mọi người.”
Theo INGD, cơ quan quản lý thảm họa của nước này, có tổng cộng 80 trung tâm y tế đã bị ảnh hưởng bởi hai trận bão Freddy đổ bộ vào Mozambique.
Mặc dù lốc xoáy xảy ra ở miền nam châu Phi từ tháng 12 đến tháng 5, nhưng sự thay đổi khí hậu do con người gây ra đã khiến các cơn lốc xoáy nhiệt đới trở nên ẩm ướt hơn, dữ dội hơn và thường xuyên hơn. Sự kiện La Nina tự nhiên hiện đã tiêu tan cũng làm trầm trọng thêm hoạt động của lốc xoáy trong khu vực. Mặc dù bản thân Bão Freddy vẫn chưa được coi là nguyên nhân của biến đổi khí hậu, nhưng các nhà nghiên cứu cho biết nó có tất cả các dấu hiệu phù hợp của một sự kiện thời tiết do sự nóng lên của trái đất.
Được hình thành vào đầu tháng 2 ngoài khơi Australia, cơn lốc xoáy có tuổi thọ đặc biệt này đã thực hiện một chuyến đi chưa từng có dài hơn 8000 km (5.000 dặm) từ đông sang tây qua Ấn Độ Dương.
Nó đi theo một đường vòng hiếm khi được các nhà khí tượng học ghi lại, tấn công Madagascar và Mozambique lần đầu tiên vào cuối tháng 2, sau đó một lần nữa vào tháng 3 trước khi đổ bộ vào Malawi.
Việc khôi phục nguồn cung cấp nước bình thường ở Mozambique sẽ mất thời gian vì nhiều đường ống bị hư hỏng chạy qua các khu vực vẫn không thể tiếp cận được hai tuần sau tác động cuối cùng của cơn bão.
Myrta Kaulard, điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc tại Mozambique, nói với Associated Press: “Một đợt bùng phát dịch tả ở một vùng đồng bằng ngập nước với mực nước ngầm rất cao là ‘nhiệm vụ bất khả thi’. “Vệ sinh là một vấn đề lớn và lũ lụt đã ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng quan trọng, chẳng hạn như đường ống dẫn nước và cung cấp điện… Sửa chữa cơ sở hạ tầng đó ở các khu vực bị ngập lụt là một ‘nhiệm vụ bất khả thi’ khác.”
Trong khi đó, các vùng nông thôn xung quanh Quelimane đang phải đối mặt với các mối đe dọa khác. Nhiều ngôi làng và cánh đồng vẫn ở dưới nước, và độ ẩm đã tạo ra những đàn muỗi mang mầm bệnh sốt rét. Theo Hilário Milisto Irawe, một người đứng đầu địa phương, trong một trại di dời tạm thời trên bờ ruộng lúa ngập nước gần làng Nicoadala, 20 trong số 290 cư dân bị bệnh sốt rét.
Có 444 trường hợp mắc bệnh sốt rét được báo cáo ở quận Quelimane chỉ trong ngày 24 tháng 3, nhưng con số này có thể cao hơn nhiều vì nhiều người, chẳng hạn như những người ở trại bên ngoài Nicoadala, không được tiếp cận với các cơ sở y tế.
Cùng với cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng, sinh kế vật chất của hàng trăm nghìn người đang gặp rủi ro khi Freddy tấn công ngay trước vụ thu hoạch chính. Nó cũng mang theo nước biển vào đất liền, đe dọa sự màu mỡ lâu dài của đất ở một khu vực mà tình trạng suy dinh dưỡng đã trở thành kinh niên.
Việt Linh (Theo Yahoo News)