Israel đã tiếp tục cuộc tấn công vào Gaza vào Chủ nhật sau một loạt vụ xả súng, trong đó có ba con tin cởi trần và vẫy cờ trắng, đã đặt ra câu hỏi về hành vi của họ trong cuộc chiến kéo dài 10 tuần đã mang lại cái chết và sự tàn phá chưa từng có cho vùng đất ven biển.
Gaza vẫn bị mất liên lạc trong ngày thứ tư liên tiếp – thời gian mất điện dài nhất trong suốt cuộc chiến, điều mà các nhóm viện trợ cho rằng đã làm phức tạp các nỗ lực cứu hộ sau vụ đánh bom và khiến việc theo dõi thiệt hại về dân thường trong chiến tranh càng trở nên khó khăn hơn.
Trong khi đó, chính phủ Israel phải đối mặt với lời kêu gọi ngừng bắn từ một số đồng minh thân cận nhất ở châu Âu và sự phản đối của người Israel yêu cầu nước này đàm phán một thỏa thuận thả con tin khác với những người cai trị Hamas ở Gaza.
Họ có thể phải đối mặt với nhiều áp lực hơn nữa trong việc thu hẹp quy mô các hoạt động tác chiến lớn khi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đến thăm vào tuần này. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã bày tỏ sự bất an ngày càng tăng với thương vong của dân thường ngay cả khi nước này đã cung cấp hỗ trợ quân sự và ngoại giao quan trọng cho Israel.
Chiến tranh trên không và trên bộ đã san phẳng những vùng đất rộng lớn ở phía bắc Gaza và đẩy phần lớn dân cư đến phần phía nam của lãnh thổ bị bao vây, nơi nhiều người bị dồn vào những nơi trú ẩn và lều trại đông đúc. Khoảng 1,9 triệu người Palestine — gần 85% dân số Gaza — đã rời bỏ nhà cửa.
Israel đã tiếp tục tấn công những gì họ cho là các mục tiêu phiến quân ở tất cả các khu vực của Gaza. Họ đã thề sẽ tiếp tục hoạt động cho đến khi giải tán được Hamas, vốn đã gây ra cuộc chiến với ngày 11 tháng 10 của nó. Vụ tấn công ngày 7 tháng 12 vào miền nam Israel, trong đó phiến quân đã giết chết 1.200 người, chủ yếu là dân thường. Israel cũng tuyên bố sẽ trả lại khoảng 129 con tin vẫn bị giam giữ ở Gaza.
Các quan chức quân sự hôm thứ Bảy cho biết ba con tin bị quân đội Israel bắn nhầm đã cố gắng ra hiệu rằng họ không gây hại gì. Đây là lần đầu tiên Israel thừa nhận việc làm hại con tin trong một cuộc chiến mà nước này cho rằng phần lớn là nhằm giải cứu họ.
Ba con tin, tất cả đều ở độ tuổi 20, đã bị giết hôm thứ Sáu tại khu vực Shijaiyah của Thành phố Gaza, nơi quân đội đang giao tranh ác liệt với Hamas. Một quan chức quân đội Israel cho biết vụ xả súng đã vi phạm các quy tắc giao chiến của quân đội và đang được điều tra ở cấp cao nhất.
Israel cho biết họ cố gắng hết sức để tránh làm hại dân thường và cáo buộc Hamas sử dụng họ làm lá chắn sống. Nhưng người Palestine và các nhóm nhân quyền đã nhiều lần cáo buộc lực lượng Israel liều lĩnh gây nguy hiểm cho dân thường và bắn vào những người không đe dọa họ, cả ở Gaza và Bờ Tây bị chiếm đóng, nơi đã chứng kiến bạo lực gia tăng kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Bộ Y tế Palestine cho biết hôm Chủ nhật rằng ít nhất 5 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc đột kích của Israel vào một trại tị nạn được xây dựng ở thị trấn Tulkarem ở Bờ Tây.
Tuần trước, Israel cho biết họ đang mở một cuộc điều tra của cảnh sát quân sự sau khi một nhóm nhân quyền của Israel đăng video có vẻ như quay cảnh quân đội giết chết hai người đàn ông — một người bị mất khả năng lao động và người thứ hai không có vũ khí — trong một cuộc đột kích ở Bờ Tây.
Tại Gaza, người Palestine nhiều lần cho biết binh lính Israel đã nổ súng vào dân thường đang chạy trốn. Hamas tuyên bố các con tin khác đã thiệt mạng do hỏa lực hoặc các cuộc không kích của Israel mà không đưa ra bằng chứng.
Cuộc tấn công đã giết chết hơn 18.700 người Palestine, Bộ Y tế trên lãnh thổ do Hamas điều hành cho biết hôm thứ Năm. Kể từ đó, họ không thể cập nhật số điện thoại do mất liên lạc và đã thông báo trong nhiều tuần rằng có thêm hàng ngàn người thương vong bị chôn vùi dưới đống đổ nát.
Bộ không phân biệt cái chết của dân thường và chiến binh, nhưng trong suốt cuộc chiến đã nói rằng hầu hết những người thiệt mạng là phụ nữ và trẻ em.
Quân đội cho biết 121 binh sĩ của họ đã thiệt mạng trong cuộc tấn công vào Gaza. Họ nói rằng họ đã giết chết hàng ngàn chiến binh mà không cung cấp bằng chứng.
Tại Israel hôm Chủ nhật, Ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna đã kêu gọi “đình chiến ngay lập tức” nhằm thả thêm con tin, nhận lượng viện trợ lớn hơn cho Gaza và hướng tới “sự khởi đầu của một giải pháp chính trị”.
Bộ Ngoại giao Pháp trước đó cho biết một nhân viên của họ đã thiệt mạng trong cuộc tấn công của Israel vào một ngôi nhà ở thị trấn cực nam Rafah hôm thứ Tư. Họ lên án cuộc tấn công mà họ cho rằng đã giết chết một số thường dân và yêu cầu chính quyền Israel làm rõ.
Trong khi đó, ngoại trưởng Anh và Đức kêu gọi ngừng bắn và nói rằng “quá nhiều thường dân đã thiệt mạng”.
“Israel sẽ không giành chiến thắng trong cuộc chiến này nếu các hoạt động của nước này phá hủy triển vọng chung sống hòa bình với người Palestine”, Ngoại trưởng Anh David Cameron và Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock viết trên tờ Sunday Times của Anh.
Austin chuẩn bị đến Israel để tiếp tục thảo luận về thời gian biểu nhằm chấm dứt giai đoạn căng thẳng nhất của cuộc chiến. Các quan chức Israel và Mỹ đã nói về việc chuyển sang các cuộc tấn công có mục tiêu hơn nhằm tiêu diệt các thủ lĩnh Hamas và giải cứu con tin mà không nói rõ khi nào nó sẽ xảy ra.
Hoàn cảnh khó khăn của thường dân Palestine ít được chú ý ở Israel, nơi nhiều người vẫn bị tổn thương sâu sắc bởi cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 và nơi có sự hỗ trợ vì chiến tranh vẫn còn mạnh mẽ.
Tuy nhiên, sự tức giận về vụ giết nhầm con tin có thể sẽ làm tăng áp lực lên Thủ tướng Benjamin Netanyahu trong việc gia hạn các cuộc đàm phán do Qatar làm trung gian với Hamas về việc trao đổi thêm những người bị bắt giữ còn lại.
Hàng chục người biểu tình đã dựng lều bên ngoài Bộ Quốc phòng ở Tel Aviv hôm thứ Bảy, nói rằng họ sẽ ở lại cho đến khi chính phủ nối lại các cuộc đàm phán về con tin với Hamas. Raz Ben-Ami, một trong những con tin được thả trong cuộc trao đổi vừa qua, cho biết: “Các con tin đang trải qua địa ngục và họ đang gặp nguy hiểm đến tính mạng”. “Israel phải đưa ra một thỏa thuận thả con tin khác.”
Hamas cho biết sẽ không thả thêm con tin cho đến khi chiến tranh kết thúc, và đổi lại họ sẽ yêu cầu thả một số lượng lớn tù nhân Palestine, bao gồm cả các chiến binh cấp cao.
Hamas đã thả hơn 100 trong số hơn 240 con tin bị bắt vào ngày 7 tháng 10 để đổi lấy việc thả nhiều tù nhân Palestine trong thời gian ngừng bắn ngắn ngủi vào tháng 11. Gần như tất cả những người được giải phóng ở cả hai phía đều là phụ nữ và trẻ vị thành niên.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)