Đài Loan hôm thứ Năm đã tiết lộ chiếc tàu ngầm đầu tiên được chế tạo trong nước, một thành tựu mà nhà lãnh đạo hòn đảo dân chủ ca ngợi là một cột mốc quan trọng khi Đài Bắc nỗ lực tăng cường răn đe quân sự trước mối đe dọa ngày càng tăng từ Bắc Kinh.
Tổng thống Thái Anh Văn đã chủ trì một buổi lễ tại xưởng đóng tàu ngầm ở phía nam thành phố Cao Hùng, nơi con tàu điện-diesel được đặt tên chính thức là “Narwhal” trong tiếng Anh và “Hai Kun” trong tiếng Quan Thoại – có thể dịch nôm na là “quái vật biển”.
“Tàu ngầm là sự hiện thực hóa quan trọng về cam kết cụ thể của chúng tôi trong việc bảo vệ đất nước”, bà Tsai nói. “Nó cũng là trang bị quan trọng cho lực lượng hải quân của chúng ta trong việc phát triển các chiến lược tác chiến bất đối xứng.”
“Trước đây, nhiều người cho rằng việc chế tạo một chiếc tàu ngầm nội địa là một nhiệm vụ bất khả thi. Nhưng chúng tôi đã làm được”, cô nói thêm.
Buổi lễ là một khoảnh khắc cá nhân quan trọng đối với bà Thái, người đã đưa ra chính sách quốc phòng hàng đầu nhằm chế tạo chiếc tàu ngầm nội địa đầu tiên ngay sau khi nhậm chức vào năm 2016.
Bộ trưởng quốc phòng Đài Loan hy vọng các tàu ngầm sẽ giúp gây khó khăn hơn nhiều cho một cuộc xâm lược tiềm tàng của Trung Quốc, quốc gia tuyên bố hòn đảo này là lãnh thổ của mình và đã tăng cường các hoạt động đe dọa trong những năm gần đây.
Các nhà báo đã được tham quan bên trong xưởng đóng tàu của tàu ngầm nhưng không được phép chụp ảnh cận cảnh vì lý do an ninh.
Thông tin chi tiết về kích thước hoặc khả năng của con tàu cũng không được tiết lộ trong buổi lễ có sự tham dự của Sandra Oudkirk, đại sứ trên thực tế của Washington tại Đài Loan, cũng như các đại diện của phái đoàn Nhật Bản và Hàn Quốc tại Đài Bắc.
Bà Thái cho biết dự án tàu ngầm nội địa là “ưu tiên hàng đầu” trong chính quyền của bà.
Với việc bổ sung “Narwhal”, Đài Loan sẽ có tổng cộng 3 tàu ngầm vào năm 2025 – nước này đã có 2 tàu ngầm do Hà Lan sản xuất và được đưa vào hoạt động lần đầu tiên vào những năm 1980.
Đài Loan trước đây cho biết họ có kế hoạch đóng tổng cộng 8 tàu ngầm nội địa.
Bảo vệ chuỗi đảo đầu tiên
Đô đốc Huang Shu-kuang, cố vấn Hội đồng An ninh Quốc gia Đài Loan và là người đứng đầu dự án tàu ngầm nội địa, cho biết hạm đội mới sẽ đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chặn Bắc Kinh tiến hành phong tỏa hải quân đối với các tàu ngầm của Đài Loan.
Ông nói rằng: “Mặc dù eo biển Đài Loan có thể quá nông để tàu ngầm hoạt động, nhưng các tàu này có thể hữu ích nhất khi được khai triển để nhắm vào các tàu chiến Trung Quốc ở kênh Bashi – ngăn cách Đài Loan với Philippines – và vùng biển giữa Đài Loan và các đảo cực tây của Nhật Bản.”
Do khả năng tiếp cận Thái Bình Dương của Trung Quốc bị hạn chế bởi chuỗi đảo thứ nhất – bao gồm Nhật Bản, Đài Loan và Philippines – nên lực lượng hải quân của Trung Quốc sẽ cần phải đi qua hai điểm chiến lược này để tiếp cận đại dương rộng lớn hơn.
Vì vậy, ông Huang cho biết, Đài Loan có thể giúp hạn chế việc khai triển sức mạnh quân sự của Trung Quốc bằng cách khai triển các tàu ngầm ở đó.
Ông Huang nói trong cuộc họp báo rằng trong trường hợp xảy ra xung đột quân sự, hải quân Trung Quốc “chắc chắn sẽ muốn tiến vào khu vực phía đông Đài Loan để bao vây chúng tôi và hạn chế khả năng can thiệp của Mỹ”.
“Vì tàu ngầm có thể hoạt động sâu dưới nước và khó bị phát hiện nên chúng có cơ hội tiếp cận tàu sân bay (Trung Quốc) cao hơn” và tiến hành tấn công.
Đánh giá đó được chia sẻ bởi Collin Koh, thành viên cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, người cho biết hạm đội tàu ngầm mới sẽ giúp Đài Loan xây dựng “khả năng tấn công thứ hai đáng tin cậy hơn”.
Ông nói: “Trung Quốc tập trung rất nhiều vào việc chống lại những gì họ coi là sự can thiệp quân sự tiềm tàng của Mỹ và họ đã lên kế hoạch cho một cuộc giao chiến hải quân lớn với Mỹ bên ngoài chuỗi đảo thứ nhất, xung quanh Biển Philippine”.
Ông nói thêm: “Nếu người Đài Loan muốn đóng góp vào việc đó thì có một cách để làm điều đó là trói buộc Hải quân PLA trong chuỗi đảo đầu tiên, không cho lực lượng này lộ diện và giúp sự can thiệp quân sự của Mỹ thành công”.
Đô đốc Huang cũng cho biết các tàu ngầm này được thiết kế với khả năng mang ngư lôi MK-48 do Mỹ sản xuất, loại ngư lôi này có thể được sử dụng để nhắm mục tiêu vào các tàu mặt nước.
Một hành trình đầy thử thách
Đài Loan ngày càng nhấn mạnh chính sách tự cung tự cấp quốc phòng, qua đó hòn đảo này tăng cường phát triển vũ khí nội địa để hiện đại hóa lực lượng vũ trang và ít phụ thuộc hơn vào việc mua sắm từ nước ngoài.
Bà Thái nhậm chức vào thời điểm Đài Loan đang gặp khó khăn trong việc thuyết phục Hoa Kỳ và các quốc gia châu Âu bán cho hòn đảo các mặt hàng khí tài quân sự có giá trị lớn.
Điều đó đã trở thành vấn đề ít hơn trong những năm gần đây khi Bắc Kinh tăng cường áp lực ngoại giao, kinh tế và quân sự đối với Đài Bắc và đặc biệt là Hoa Kỳ đã ký kết một loạt thương vụ mua bán quân sự lớn dưới thời Tổng thống Joe Biden và người tiền nhiệm Donald Trump.
Tuy nhiên, chương trình mua sắm quân sự nội địa của Đài Loan vẫn là yếu tố then chốt trong chiến lược phòng thủ của nước này, đặc biệt là khi nói đến các hệ thống như tên lửa chống hạm có thể chống lại một cuộc xâm lược tiềm tàng.
Vào tháng 3, một nhà phát triển vũ khí quân sự thuộc sở hữu nhà nước của Đài Loan và công ty này đã tiết lộ 5 loại máy bay không người lái quân sự bản địa mới có khả năng giám sát và tiến hành các cuộc tấn công trên không.
Thành công của Đài Loan trong việc chế tạo tàu ngầm đầu tiên có thể giúp giảm bớt một số lo ngại về khả năng sẵn sàng quân sự của nước này khi Bắc Kinh ngày càng khẳng định các yêu sách lãnh thổ của mình đối với hòn đảo dân chủ có 23,5 triệu dân.
Đảng Cộng sản cầm quyền Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình, mặc dù chưa bao giờ kiểm soát được hòn đảo này. Bắc Kinh từ lâu đã tuyên bố rằng hòn đảo này phải “thống nhất” với đại lục Trung Quốc, bằng vũ lực nếu cần thiết, trong khi chính quyền Đài Loan bác bỏ mạnh mẽ các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc đối với hòn đảo này.
Bắc Kinh đã tăng cường áp lực lên Đài Loan dưới thời Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo quyết đoán nhất của Trung Quốc trong một thế hệ.
Trong những năm gần đây, các máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và máy bay giám sát của Trung Quốc đã tiến hành ngày càng nhiều các chuyến xuất kích quanh hòn đảo này, trong khi các tàu chiến Trung Quốc băng qua Đường Trung tuyến không chính thức chạy dọc eo biển Đài Loan với tần suất ngày càng tăng.
Mùa hè năm ngoái, quân đội Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tập trận lớn để phản đối chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện lúc đó là bà Nancy Pelosi.
Tại cuộc họp nội bộ, Đô đốc Huang cho biết Đài Loan lần đầu tiên nỗ lực xây dựng hạm đội tàu ngầm mới khi cựu tổng thống Lee Teng-hui thành lập lực lượng đặc nhiệm vào năm 1995, nhưng gặp khó khăn do Mỹ không muốn bán tàu ngầm cho hòn đảo này.
Dự án chính thức bắt đầu vào năm 2016, sau khi bà Thái nhậm chức.
Ông cho biết quá trình chế tạo tàu ngầm đầu tiên của Đài Loan gặp rất nhiều khó khăn do hạn chế về ngân sách, sự chậm trễ do thiếu chip toàn cầu và lo ngại về khả năng gián điệp của Trung Quốc.
Ông Huang cho biết dự án có sự tham gia của tổng cộng 1.003 nhân viên Đài Loan, hầu hết trong số họ tham gia thiết kế bản thiết kế của tàu ngầm. Tất cả các nhân viên đều chịu sự giám sát của bộ phận an ninh quân sự để đảm bảo không có bí mật nào bị rò rỉ.
Huang cho biết ông đã được cấp ngân sách 1,54 tỷ USD để đóng con tàu đầu tiên. Khoảng 60% ngân sách được chi cho việc mua vật liệu và thiết bị quân sự ở nước ngoài, nhưng ông tin rằng tỷ lệ đó sẽ giảm trong tương lai khi ngành đóng tàu ngầm nội địa của Đài Loan trở nên trưởng thành hơn.
Ông từ chối tiết lộ quốc gia nào đã cấp phép xuất khẩu cho Đài Loan nhưng cho biết ông đã liên hệ với các lãnh đạo quân sự cấp cao của Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ.
Sau khi được ra mắt, tàu ngầm sẽ bước vào hoạt động thử nghiệm trên biển vào tháng tới trước khi đi vào hoạt động vào năm tới.
Việt Linh (Theo Asia Times)