Khi Tổng thống Vladimir Putin phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm ngoái, Điện Kremlin hy vọng sẽ chiếm được thủ đô Kiev trong vài ngày.
Một năm sau, dường như không có hồi kết. Cái giá của cuộc xung đột tiếp tục gia tăng, các cuộc đàm phán hòa bình bị đình trệ và cả hai bên đều chịu tổn thất đáng kinh ngạc, với hàng trăm ngàn binh sĩ thiệt mạng.
Kiev đang chờ Moscow sẽ phát động một cuộc tấn công mới vào mùa xuân. Để chuẩn bị, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã thu hút thêm viện trợ, vũ khí và thiết bị từ các đồng minh phương Tây.
Chiến tranh đã gây ra thiệt hại thảm khốc cho Nga trên nhiều bộ phận xã hội. Cùng với thương vong của quân đội và mất vũ khí và thiết bị, hàng loạt người Nga đã rời khỏi đất nước hoặc từ bỏ quyền công dân của họ, và đã có sự bất hòa rộng lớn hơn với cộng đồng quốc tế. Nền kinh tế cũng bị ảnh hưởng nặng nề từ lệnh trừng phạt của phương Tây.
Keir Giles, một chuyên gia về Nga và là thành viên tư vấn cao cấp tại nhóm chuyên gia cố vấn Chatham House, nói rằng nhiều thách thức mà cuộc chiến mang lại cho Nga không phải là ngay lập tức mà sẽ khiến họ cảm nhận được về lâu dài.
“Điều đó không chỉ bao gồm thiệt hại về kinh tế, khi các biện pháp trừng phạt sẽ mất thời gian để phát huy tác dụng và Nga có thể sống dựa vào nguồn dự trữ ngoại tệ béo bở trong một thời gian nhất định, mà còn cả tổn thất về nhân lực”, Giles nói.
Tác động của chiến tranh “sẽ gây ra thách thức lớn đối với cách Nga tiếp tục hoạt động như một quốc gia”, ông nói.
Dưới đây, chúng tôi xem xét tác động của cuộc chiến của Nga ở Ukraine qua một số khiá cạnh như:
Tổn thất quân sự:
Có những dấu hỏi về tổn thất chiến tranh của Moscow – Điện Kremlin đã thừa nhận chỉ có 5.937 binh sĩ thiệt mạng ở Ukraine cho đến nay.
Con số đó trái ngược với ước tính từ Bộ Tổng tham mưu Lực lượng vũ trang Ukraine, cơ quan đăng cập nhật hàng ngày trên Facebook . Người ta ước tính rằng tính đến sáng ngày 23 tháng 2 năm 2023, tổn thất quân sự của Nga là 145.850.
Ước tính của Ukraine gần giống với con số binh sĩ thiệt mạng và bị thương do Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, trích dẫn vào tháng 11 năm ngoái.
Milley, sĩ quan cấp cao nhất trong quân đội Hoa Kỳ , nói: “Bạn đang nhìn vào hơn 100.000 binh sĩ Nga thiệt mạng và bị thương. Điều tương tự có thể xảy ra với phía Ukraine. Rất nhiều đau khổ của con người.”
Vào ngày 22 tháng 1, người đứng đầu lực lượng vũ trang Na Uy đưa ra con số binh sĩ Nga thiệt mạng và bị thương lên tới gần 200.000 người.
Tướng Eirik Kristoffersen cho biết trong một cuộc phỏng vấn với TV2: “Tổn thất của Nga đang bắt đầu lên tới khoảng 180.000 binh sĩ thiệt mạng hoặc bị thương”. Ông không nói chi tiết về cách tính toán các con số.
Chuyên gia Giles của Chatham House mô tả con số thương vong của cả hai bên là “kinh khủng“.
Ông nói: “Những con số này “khó có thể phân biệt chính xác nhưng theo tất cả các báo cáo có thẩm quyền thì có vẻ rất lớn“. Điều này “sẽ gây ra một thách thức lớn trong cách Nga tiếp tục hoạt động như một nhà nước.”
Xe tăng và máy bay
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một cơ quan cố vấn có trụ sở tại Washington, DC, cho biết vào ngày 9 tháng 2 rằng Nga có thể đã mất một nửa số xe tăng được triển khai trong cuộc xâm lược Ukraine.
Họ trích dẫn dữ liệu từ nhóm nguồn mở Oryx của Hà Lan cho thấy 1.012 xe tăng đã bị phá hủy và 546 xe tăng khác đã bị lực lượng Ukraine bắt giữ.
ISW cho biết những tổn thất này chiếm khoảng một nửa số xe tăng mà Moscow đã cam kết khi bắt đầu cuộc xâm lược.
“Quân đội Nga cần nhanh chóng bổ sung lượng xe tăng bị tổn thất này để duy trì khả năng tiến hành chiến tranh cơ giới hóa quy mô lớn trước tốc độ gia tăng của các hoạt động tấn công ở miền đông Ukraine”, tổ chức tư vấn này cho biết.
Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), có trụ sở tại London, cho biết trong một đánh giá vào ngày 16/2 rằng khoảng 50% xe tăng T-72B và T-72B3M của Nga cùng nhiều xe tăng T-80 của nước này đã bị phá hủy.
IISS cho biết thêm, Nga đã sử dụng các thiết bị cũ hơn trong kho, đồng thời báo cáo rằng ước tính có khoảng 1.700 xe tăng Nga đã bị mất ở Ukraine.
Vào ngày 16 tháng 2, Bộ Quốc phòng Anh cho biết Nga đã mất khoảng 130 máy bay kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện được phát động.
Thiệt hại kinh tế
Một năm sau cuộc chiến chống lại Ukraine, những rắc rối kinh tế của Putin dường như đang gia tăng, theo số liệu ngày 7 tháng 2 từ Bộ Tài chính Nga.
Bộ chính phủ cho biết thâm hụt ngân sách của đất nước đã tăng lên 1,76 ngàn tỷ rúp (24,8 tỷ USD) vào tháng 1, theo một biện pháp có thể khiến nền kinh tế của Putin thụt lùi 25 năm .
Những con số này đánh dấu mức thâm hụt ngân sách lớn nhất của Nga trong tháng đầu tiên kể từ ít nhất là năm 1998, Bloomberg đưa tin.
Bộ cho biết doanh thu thuế từ dầu khí đã giảm 46% vào tháng 1 năm 2023 so với một năm trước, trong khi chi tiêu ngân sách liên bang tăng 59% do chiến tranh.
Nga đã hứng chịu làn sóng trừng phạt quốc tế sau cuộc xâm lược. Trong khi các biện pháp trừng phạt đang gây thiệt hại, nền kinh tế vẫn được duy trì phát triển một phần nhờ giá cao hơn đối với các mặt hàng xuất khẩu chính là khí đốt và dầu mỏ.
Người ta đã dự đoán rằng các biện pháp trừng phạt sẽ gây ra cú đánh 10-15% vào GDP của Nga, nhưng dữ liệu cho thấy nền kinh tế của họ chỉ bị thu hẹp 2,2% vào năm 2022.
Nga đã thất bại trong hai đến ba thập niên trước đó trong việc đại tu và hiện đại hóa nền kinh tế của mình khi có cơ hội làm như vậy.
Dòng tiền năng lượng ồ ạt đổ vào giữa những năm 2000 vào thời điểm giá dầu cao có thể được sử dụng để đa dạng hóa và đổi mới nền kinh tế Nga, đồng thời làm cho nước này bớt phụ thuộc vào nguyên liệu thô, đặc biệt là thực phẩm và năng lượng – điều tất nhiên là có thời hạn sử dụng dựa trên những nỗ lực của các quốc gia khác nhằm loại bỏ nhiên liệu hóa thạch.
Cơ hội đó đã không được tận dụng, điều đó có nghĩa là tính kém cạnh tranh của nền kinh tế trong dài hạn là một thách thức khác sẽ khiến Nga tụt lùi xa hơn về mặt sức mạnh tương đối so với các quốc gia khác.
“Trong số này, đối thủ rõ ràng nhất là Trung Quốc.”
Các quốc gia mới gia nhập NATO
Thụy Điển và Phần Lan đã chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO – giáng một đòn mạnh vào mục tiêu của Putin là sử dụng cuộc xâm lược Ukraine để ngăn cản các quốc gia khác tham gia liên minh quân sự.
Hồ sơ dự thầu của họ đã được tất cả các đồng minh phê chuẩn trừ Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã báo hiệu rằng ông có thể phê chuẩn đơn của Phần Lan trong khi giữ lại Thụy Điển.
Vào ngày 16 tháng 2, tổng thư ký NATO, Jens Stoltenberg, cho biết “đã đến lúc” để Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn cả hai đơn đăng ký.
Viện trợ toàn cầu cho Ukraine so với chi tiêu quân sự của Nga
Ukraine đã nhận được hàng tỷ đô la viện trợ để giúp nước này chống lại các lực lượng của Putin.
Theo dữ liệu được Viện Kinh tế Toàn cầu Kiel có trụ sở tại Đức công bố hôm thứ Ba, viện trợ toàn cầu dành cho Ukraine trong suốt cuộc chiến lên tới 143,6 tỷ euro (152,7 tỷ USD) tính đến ngày 15/1.
Mỹ là nước đóng góp lớn nhất cho Ukraine về tổng viện trợ tài chính.
Trong khi đó, chi tiêu của Nga cho chiến tranh đang tăng mạnh. Theo Trung tâm Wilson, một tổ chức tư vấn ở Washington, Điện Kremlin dự kiến chi tiêu quân sự sẽ đạt 3,5 nghìn tỷ rúp (46,7 tỷ USD) vào năm ngoái.
Tổ chức tư vấn cho biết có khả năng chi tiêu đã thực sự vượt quá mức đó vào tháng 9 năm ngoái.
Đây chỉ là một phần của chi tiêu quân sự, mà trong ngân sách Nga được ngụy trang thành chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe, giáo dục, lương hưu, công nghiệp, v.v. Vào năm 2022, chi tiêu quân sự có thể vượt quá 5% GDP, mức tối đa kể từ khi chính phủ sụp đổ. Liên Xô.
Vào tháng 11 năm 2022, Forbes Ukraine ước tính rằng, trong chín tháng đầu tiên của cuộc chiến, Nga đã chi 82 tỷ đô la cho cuộc xâm lược.
Những cái chết bí ẩn
Một số người Nga nổi tiếng đã chết trong những trường hợp không rõ nguyên nhân hoặc bất thường kể từ cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022. Dưới đây là 21 người trong số họ.
Ngày 23 tháng 3 năm 2022: Vasily Melnikov, chủ sở hữu công ty cung cấp thiết bị y tế MedStom
Ngày 25 tháng 11 năm 2022: Vyacheslav Taran, doanh nhân tiền điện tử
Ngày 4 tháng 12 năm 2022: Dmitry Zelenov, nhà phát triển bất động sản
Ngày 25 tháng 2 năm 2022: Alexander Tyulakov, giám đốc điều hành tại Gazprom
Ngày 19 tháng 4 năm 2022: Sergey Protosenya, đầu sỏ khí đốt
Ngày 8 tháng 5 năm 2022: Alexander Subbotin, cựu giám đốc điều hành hàng đầu tại Lukoil
Ngày 1 tháng 9 năm 2022: Ravil Maganov, chủ tịch của Lukoil
Ngày 1 tháng 5 năm 2022: Andrei Krukovsky, quản lý tại Gazprom
Ngày 4 tháng 5 năm 2022: Vladimir Lyakishev, đồng sở hữu chuỗi nhà hàng Bratya Karavayevi
Ngày 4 tháng 7 năm 2022: Yuri Voronov , người sáng lập kiêm tổng giám đốc công ty vận tải và hậu cần Astra-Shipping
Ngày 10 tháng 9 năm 2022: Ivan Pechorin, giám đốc điều hành năng lượng
Ngày 28 tháng 9 năm 2022: Pavel Pchelnikov, giám đốc điều hành Đường sắt Nga
Ngày 7 tháng 12 năm 2022: Grigory Kochenov, giám đốc sáng tạo của công ty CNTT Agima
24/12/2022: Pavel Antov, nhà lập pháp và ông trùm xúc xích
18/4/2022: Vladislav Avayev, cựu quan chức Kremlin và phó chủ tịch Gazprombank
Ngày 14 tháng 9 năm 2022: Vladimir Sungorkin , tổng biên tập tờ báo lá cải thân Kremlin Komsomolskaya Pravda
Ngày 21 tháng 9 năm 2022: Anatoly Gerashchenko , cựu giám đốc Viện Hàng không Moscow
Ngày 24 tháng 12 năm 2022: Alexander Buzakov , tổng giám đốc Nhà máy đóng tàu Đô đốc, thực hiện mệnh lệnh từ bộ quốc phòng Nga
25/12/2022: Alexei Maslov, cựu tổng tư lệnh lực lượng mặt đất Nga
Ngày 13 tháng 2 năm 2023: Thiếu tướng Vladimir Makarov , sĩ quan giám sát cuộc đàn áp của Điện Kremlin đối với những người biểu tình phản chiến
Ngày 15 tháng 2 năm 2023: Marina Yankina , người đứng đầu Bộ phận Hỗ trợ Tài chính của Bộ Quốc phòng Nga tại Quân khu phía Tây của St Petersburg.
Người Nga chạy trốn:
Cuộc xâm lược đã gây ra một cuộc di cư hàng loạt của công dân Nga tìm cách trốn tránh nghĩa vụ quân sự hoặc đàn áp chính trị.
Tuyên bố “huy động một phần” của Putin vào ngày 21 tháng 9 đã dẫn đến các cuộc biểu tình trên toàn quốc và người Nga chạy trốn qua biên giới sang các nước bao gồm Georgia, Phần Lan, Kazakstan và Mông Cổ.
Tờ Washington Post hồi tháng 1 đưa tin ước tính có khoảng 500.000 đến 1 triệu người Nga đã rời bỏ đất nước kể từ khi bắt đầu chiến tranh . Tờ báo nói thêm rằng con số này tương đương với tình trạng di cư sau Cách mạng Bolshevik năm 1917 và sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991.
Mặc dù vậy, cuộc thăm dò của Trung tâm Levada cho thấy Putin vẫn được người dân Nga đánh giá cao.
Từ bỏ quốc tịch:
Bộ Ngoại giao Nga ngày 8/2 cho biết số công dân Nga từ bỏ quốc tịch vào năm 2022 đạt mức cao nhất trong 3 năm.
Bộ này cho biết năm ngoái, 4.306 người Nga đã từ bỏ quyền công dân của mình.
Tiếp theo là gì?
Anton Gerashchenko, cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, nói rằng Nga sẽ phát động cuộc tấn công mùa xuân và Ukraine đang “chờ nguồn cung cấp thiết bị phương Tây” để bắt đầu phản công.
Gerashchenko cho biết Ukraine cần hàng trăm máy bay không người lái chiến đấu và trinh sát để “chiến thắng nhanh hơn “.
Giles cho biết Kiev cần thêm sự hỗ trợ từ phương Tây để nhanh chóng giành chiến thắng trong cuộc xung đột, để họ “không phải đối mặt với thách thức về sự tồn vong của quốc gia và vẫn có thể tồn tại với tư cách là một quốc gia nếu nó kéo dài quá lâu.”
Vũ khí do phương Tây cung cấp “luôn quá ít, chỉ kịp thời để Ukraine không thua cuộc, trái ngược với năng lực chiến thắng trong chiến tranh mà Ukraine thực sự cần“.
“Việc hạn chế Ukraine sở hữu các hệ thống vũ khí có thể tấn công vào chính nước Nga là một sự chiều chuộng lố bịch đối với ý tưởng của chính Nga rằng nước này không có chiến tranh.”
Đánh giá này được lặp lại bởi Boris Bondarev, một nhà cựu ngoại giao Nga đã từ chức vì cuộc xâm lược của Putin.
Bondarev nói rằng Ukraine phải tấn công các mục tiêu hợp pháp bên trong Nga để giành chiến thắng trong cuộc chiến. Ông nói: “Bạn không thể thắng cuộc chiến nếu bạn không đánh kẻ thù của mình.”
Các lực lượng Ukraine không nên nhắm mục tiêu vào các nhà máy điện hoặc cơ sở hạ tầng dân sự ở Nga, mà là “các cơ sở quân sự, căn cứ quân sự, như căn cứ không quân, căn cứ tên lửa, bệ phóng tên lửa và nhà kho. Tôi nghĩ chúng là những mục tiêu hợp pháp và chúng phải được nhắm mục tiêu“.
Việt Linh (Theo The Real News Network)